Warmtepomp: Laag verbruik, hoge opbrengst en duurzame verwarming op maat

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

De overgang naar duurzame verwarming is in volle gang. Voor vele huiseigenaren is een warmtepomp niet meer weg te denken. Niet alleen omdat het een duurzame oplossing is, maar ook vanwege de lage energiekosten die het biedt. In dit artikel belichten we hoe warmtepompen met een laag energieverbruik en een hoge opbrengst werken, waarom ze een goed alternatief zijn voor traditionele verwarmingssystemen zoals een cv-ketel, en wat u als woningeigenaar moet weten bij de aanschaf en installatie van een warmtepomp.

Wat is een warmtepomp en hoe werkt het?

Een warmtepomp is een technische oplossing die warmte uit de omgeving (lucht, grond of water) haalt en gebruikt om een woning te verwarmen. De werking van een warmtepomp berust op het principe van warmteoverdracht. Dit proces is vergelijkbaar met hoe een koelkast of airco werkt. In plaats van warmte te verijdelen, gebruikt een warmtepomp warmte die al aanwezig is in de buitenlucht of de grond en brengt die naar binnen.

De werking verloopt als volgt:

Een koudvloeistof (koelmedium) absorbeert warmte uit de omgeving.
De vloeistof wordt geëlektrisch verdampt en verlaagt zo de druk.
De damp wordt door een warmtewisselaar geleid, waarbij de warmte overgedragen wordt aan het verwarmingssysteem van het huis.
De damp condenseert en wordt weer vloeibaar.
Het proces herhaalt zich.

Het voordeel van een warmtepomp is dat het meerdere keren meer warmte genereert dan het elektriciteitsverbruik dat het nodig heeft. Dit rendement wordt uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance). Een COP van 4 betekent bijvoorbeeld dat de warmtepomp 4 keer zoveel warmte genereert als het elektriciteitsverbruik dat nodig is om het systeem draaiende te houden.

COP en SCOP: Wat zijn dit en waarom zijn ze belangrijk?

COP: Rendement onder ideale omstandigheden

De COP (Coefficient of Performance) geeft het rendement van een warmtepomp aan bij een specifieke buitentemperatuur. Het is een maat voor hoe efficiënt de warmtepomp werkt. Hoe hoger de COP, hoe minder elektriciteit nodig is om een bepaalde hoeveelheid warmte op te wekken.

COP is echter een getal dat alleen geldt bij een bepaalde buitentemperatuur en onder specifieke omstandigheden. Bij koude buitentemperaturen kan de COP aanzienlijk dalen, omdat de warmtepomp harder moet werken om voldoende warmte te genereren.

SCOP: Realistisch rendement over het hele jaar

Om een realistisch beeld te krijgen van het rendement van een warmtepomp gedurende het gehele jaar, wordt de SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) gebruikt. De SCOP is een gewogen gemiddelde van het rendement over de seizoenen en rekening houdt met variabelen zoals buitentemperatuur, afgiftetemperatuur en werkingstijden. Dit maakt het een veel nauwkeurigere maatstaf dan de COP.

Een warmtepomp met een SCOP van 5.2 is een zeer efficiënte keuze, zoals genoemd in de contextdata. Dit betekent dat de warmtepomp in de praktijk gemiddeld 5,2 keer zoveel warmte genereert als elektriciteit verbruikt.

Laagtemperatuurverwarming en warmtepompen

Een warmtepomp werkt efficiënter wanneer het verwarmingssysteem op een lage temperatuur werkt. Dit is het geval bij vloerverwarming of speciale laagtemperatuur-radiatoren. Omdat het water in deze systemen minder hoog hoeft te worden opgewarmd, hoeft de warmtepomp minder hard te werken. Hierdoor neemt het COP en SCOP toe, wat leidt tot een lager elektriciteitsverbruik.

Traditionele radiatoren kunnen soms ook worden aangepast voor gebruik met een warmtepomp. Daartoe kunnen zogenaamde "Climateboosters" worden geïnstalleerd. Dit zijn kleine ventilatoren onder de radiatoren die ervoor zorgen dat de warmte sneller en efficiënter wordt verspreid. Hierdoor kan de afgiftetemperatuur tot wel 15°C worden verlaagd, wat ook het rendement van de warmtepomp verhoogt.

Warmtepomp of cv-ketel: Welke is goedkoper?

Hoewel elektriciteit duurder is dan gas per kWh, is een warmtepomp vaak toch goedkoper in gebruik. Dit komt doordat de warmtepomp veel efficiënter is. Bij een COP boven de 2,83 is het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp goedkoper dan het gasverbruik van een cv-ketel. Een warmtepomp met een SCOP van 5,2 is hierin ruimschoots beter.

Daarnaast is het mogelijk om de elektriciteit die een warmtepomp verbruikt zelf op te wekken met zonnepanelen. Dit vermindert de kosten en verhoogt de duurzaamheid van het systeem.

De invloed van buitentemperatuur op het rendement

De efficiëntie van een warmtepomp is sterk afhankelijk van de buitentemperatuur. In koude maanden moet de warmtepomp harder werken om voldoende warmte te genereren, wat resulteert in een lager COP en hoger elektriciteitsverbruik. In de zomer daarentegen is de warmtevraag lager, waardoor de warmtepomp efficiënter werkt.

Sommige modellen warmtepompen kunnen zelfs passieve koeling bieden in de zomer. Hierbij wordt de natuurlijke koelte van de bodem of buitenlucht benut om de woning af te koelen, zonder dat de compressor extra hoeft te draaien. Dit bespaart elektriciteit en verhoogt de efficiëntie van het systeem.

All-Electric Ready: De toekomst van duurzame verwarming

Voor woningen die na 2000 zijn gebouwd is het vaak mogelijk om direct over te stappen op een volledig elektrisch verwarmingssysteem, ook wel "All-Electric Ready" genoemd. Deze oplossing biedt een hoge mate van comfort, een lager energieverbruik en is een duurzame keuze. In tegenstelling tot een cv-ketel is er geen gebruik van gas nodig, wat de emissies vermindert en de aanschafkosten van een gasloze installatie elimineert.

Voor oudere woningen is het soms nodig om kleine aanpassingen aan het afgiftesysteem te doen, maar dit leidt vaak tot een snelle terugverdientijd. Huiseigenaren met een woning uit de jaren '50 of '60 kunnen via een keuzehulp op de website van Mitsubishi Comfort bepalen of hun woning direct klaar is voor een warmtepomp.

Kies de juiste warmtepomp voor jouw woning

Het kiezen van de juiste warmtepomp is van groot belang voor het efficiëntie en het comfort. Niet alle warmtepompen zijn even geschikt voor ieder type woning. De ideale warmtepomp is die met het hoogste rendement bij de meest voorkomende buitentemperatuur in Nederland. In de contextdata wordt genoemd dat de tweede warmtepomp vaak een betere keuze is dan de eerste, omdat de zwaardere onderdelen die bij de eerste warmtepomp worden gebruikt, in deelbelasting juist in de weg zitten.

Een iets te kleine warmtepomp is vaak efficiënter dan een te grote. Het verbruik is lager, de aanschafkosten zijn lager, en in uitzonderlijke koude gevallen kan er gebruik worden gemaakt van een elektrisch back-up-element voor extra warmte. Hoewel het elektriciteitsverbruik dan tijdelijk hoger is, is het de rest van het jaar juist veel lager.

Warmtepomp en tapwaterverwarming

Een warmtepomp kan ook worden gebruikt voor het verwarmen van tapwater. Het rendement van tapwaterverwarming kan echter anders zijn dan dat van ruimteverwarming. Dit komt door het temperatuurverschil tussen de buitentemperatuur en de gewenste afgiftetemperatuur van het tapwater. Toch is het mogelijk om warmtepompen te gebruiken voor tapwater, wat een duurzame en goedkope alternatief biedt voor het verwarmen van tapwater met gas.

Invloed van het afgiftesysteem op het rendement

Het afgiftesysteem speelt een belangrijke rol bij het rendement van een warmtepomp. Een systeem dat op lage temperatuur werkt, zoals vloerverwarming of laagtemperatuur-radiatoren, helpt de warmtepomp om efficiënter te werken. Dit vermindert het elektriciteitsverbruik en verhoogt het COP en SCOP.

Ook het leidingwerk is van belang. De diameter van de leidingen moet groot genoeg zijn om de benodigde hoeveelheid water te vervoeren, vooral bij het gebruik van Climateboosters of andere onderdelen die het afgifteproces verbeteren.

Keuze en installatie van een warmtepomp: Tips en aanbevelingen

Bij de keuze en installatie van een warmtepomp zijn een aantal factoren belangrijk:

Kies een warmtepomp met een hoge SCOP. Dit zorgt voor een efficiënter systeem en lager energieverbruik.
Kijk naar de afgiftetemperatuur. Een systeem dat op lage temperatuur werkt, helpt de warmtepomp om efficiënter te werken.
Bekijk of je woning geschikt is voor een All-Electric Ready-systeem. Voor nieuwbouw en moderne woningen is dit vaak een directe optie.
Zorg voor een professionele installatie. De installatie moet worden uitgevoerd door een erkende installateur om de efficiëntie en veiligheid van het systeem te garanderen.
Laat je adviseren. Door een keuzehulp te gebruiken en een offerte aan te vragen, kun je de beste warmtepomp voor jouw woning kiezen.

Conclusie

Een warmtepomp is een duurzame en efficiënte oplossing voor het verwarmen van een woning. Met een hoge COP en SCOP, een laag energieverbruik en de mogelijkheid om zelf elektriciteit op te wekken met zonnepanelen, is een warmtepomp een aantrekkelijke keuze voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzame verwarming. Door het gebruik van een laagtemperatuurverwarmingssysteem en een professionele installatie, kan het rendement van de warmtepomp verder worden verhoogd.

De toekomst van verwarming ligt in het elektrisch. Met All-Electric Ready-systemen is het mogelijk om direct over te stappen op een gasloos en duurzaam systeem. Door de juiste warmtepomp te kiezen en het afgiftesysteem efficiënt in te richten, kun je zowel comfort als energiebesparing combineren.