Luchtwarmtepomp op gas: voordelen, werking en toepassing in bestaande woningen

Inleiding

De transitie naar duurzame verwarmingsoplossingen speelt een steeds belangrijker rol in de woningbouwsector. In de zoektocht naar duurzame alternatieven voor traditionele gasverwarming, biedt de gaswarmtepomp een interessante combinatie van efficiëntie, kostenbesparing en toepasbaarheid in bestaande woningen. In het bijzonder de lucht-water gaswarmtepomp is een toepassing die zich goed leent voor woningen met bestaande verwarmingssystemen en radiatoren. In dit artikel wordt ingegaan op de werking, soorten, voordelen en nadelen van de gaswarmtepomp met lucht als warmtebron, op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen. Bovendien wordt een vergelijking gemaakt met elektrische warmtepompen en traditionele gasverwarming.

Wat is een lucht-water gaswarmtepomp?

Een lucht-water gaswarmtepomp is een verwarmingsinstallatie die warmte uit de buitenlucht opneemt en gebruikt om een woning te verwarmen en sanitair warm water te leveren. In tegenstelling tot een elektrische warmtepomp, wordt deze warmtepomp aangedreven door aardgas in plaats van elektriciteit. De warmteopname uit de lucht gebeurt via een buitenunit, die vervolgens de warmte via een lucht-water warmtewisselaar overbrengt op het verwarmingswater van het CV-systeem. Dit maakt de lucht-water gaswarmtepomp een geschikte oplossing voor woningen met bestaande radiatoren, aangezien het verwarmingswater op een hogere temperatuur kan worden gebracht dan typisch het geval is bij elektrische warmtepompen.

Er zijn twee hoofdtypen gaswarmtepompen: de gasabsorptiewarmtepomp en de gasmotor gedreven warmtepomp. Beide systemen gebruiken aardgas als aandrijving, maar het werkingsschema verschilt per type. De keuze tussen deze varianten hangt af van de technische eisen van de woning en de gewenste prestaties.

1. Gasabsorptiewarmtepomp

De gasabsorptiewarmtepomp werkt via een thermisch proces dat warmte opwekt zonder elektrische motor. In dit proces speelt een gasbrander een centrale rol. De brander zorgt voor een drukverhoging in het koudemiddel, waardoor de vloeistof verdampt en warmte opneemt uit de buitenlucht. Deze warmte wordt vervolgens gebruikt om het CV-water te verwarmen en sanitair water te genereren.

Deze variant is vooral geschikt voor woningen met verwarming op hogere temperatuur (70 °C – 90 °C), wat vaak het geval is in bestaande woningen met klassieke radiatoren. Aangezien er geen elektrische motor nodig is, is het elektrisch aansluitvermogen van een gasabsorptiewarmtepomp aanzienlijk lager dan dat van een elektrische warmtepomp – welke op zijn beurt minder efficiënt is bij lage temperaturen.

2. Gasmotor gedreven warmtepomp

De gasmotor gedreven warmtepomp werkt op een vergelijkbare manier als een elektrische warmtepomp, met het verschil dat de motor aangedreven wordt door gas in plaats van elektriciteit. Het systeem onttrekt warmte uit de buitenlucht via een warmtewisselaar en gebruikt de gasmotor om het proces verder te ondersteunen.

Een belangrijk voordeel van de gasmotor gedreven warmtepomp is dat het het rendement behoudt bij lage buitentemperaturen. Elektrische warmtepompen verliezen in efficiëntie bij temperaturen onder nul, terwijl gaswarmtepompen dit verschijnsel niet of nauwelijks ondervinden. Dit maakt het een betrouwbare keuze voor regio's met harde winters.

Voordelen van een lucht-water gaswarmtepomp

Er zijn verschillende voordelen die de lucht-water gaswarmtepomp in het voordeel stellen ten opzichte van zowel traditionele gasverwarming als elektrische warmtepompen. Hieronder worden de belangrijkste voordelen opgelijst:

1. Aanpasbaar aan bestaande woningen

Een van de grootste voordelen van de lucht-water gaswarmtepomp is dat deze goed toepasbaar is in bestaande woningen. In tegenstelling tot elektrische warmtepompen, die vaak een laag temperatuursysteem vereisen, kan een gaswarmtepomp verwarming op hoge temperatuur leveren. Dit betekent dat woningen met klassieke radiatoren, zonder ingrijpende renovatie, toch een duurzame verwarmingsoplossing kunnen kiezen.

2. Lagere elektriciteitsafhankelijkheid

Omdat de gaswarmtepomp niet volledig op elektriciteit draait, is het elektrisch aansluitvermogen aanzienlijk lager dan bij elektrische warmtepompen. Dit is een belangrijk voordeel voor woningen die niet of nauwelijks zijn aangepast voor elektrische verwarmingssystemen.

3. Efficiëntie bij lage temperaturen

Gaswarmtepompen behouden hun rendement op koude dagen beter dan elektrische warmtepompen. Dit maakt het een betrouwbare verwarmingsoplossing voor ieder klimaat, inclusief regio's met harde winters.

4. Lagere gebruikskosten

Hoewel de aanschafkosten van een gaswarmtepomp vergelijkbaar zijn met die van een elektrische warmtepomp, zijn de gebruikskosten aanzienlijk lager. Aardgas is in de praktijk vaak goedkoper dan elektriciteit, wat leidt tot een lagere energierekening. Dit is een belangrijk voordeel, vooral voor woningen die intensief verwarmd moeten worden.

5. Duurzame en toekomstbestendige oplossing

Hoewel een gaswarmtepomp fossiele brandstof gebruikt, draagt het toch bij aan een verminderde CO2-uitstoot in vergelijking met een klassieke gasketel. Dit komt doordat de warmtepomp een groot deel van de benodigde warmte haalt uit de buitenlucht, een gratis en duurzame energiebron.

Nadelen van een lucht-water gaswarmtepomp

Hoewel de lucht-water gaswarmtepomp een aantrekkelijke oplossing biedt, zijn er ook enkele nadelen die bij de beslissing om tot aanschaf over te gaan, in overweging genomen moeten worden:

1. Gebruik van fossiele brandstof

De gaswarmtepomp is, in tegenstelling tot volledig elektrische warmtepompen, niet volledig duurzaam. Aardgas is een fossiele brandstof die CO2 uitstoot, al is de hoeveelheid uitstoot wel lager dan bij een klassieke gasketel. Voor huiseigenaren die strikt duurzame oplossingen opzoeken, kan dit een beperking vormen.

2. Vaste lasten voor gas

Aangezien de gaswarmtepomp verbonden is met het gasnet, blijft de huiseigenaar aansluitingkosten en vaste lasten voor het gasnet betalen. Dit is een nadeel ten opzichte van volledig elektrische warmtepompen, die geen gasaansluiting nodig hebben.

3. Geluidsnormen en plaatsing van buitenunit

De buitenunit van de lucht-water gaswarmtepomp kan geluid en trilling veroorzaken. De geluidsemissie moet daarom voldoen aan lokale normen (bijvoorbeeld maximaal 40 dB bij de buren). Voor een correcte installatie is het belangrijk om rekening te houden met de geluidsisolatie en de plaatsing van de buitenunit.

Vergelijking met elektrische warmtepompen

Het is nuttig om de lucht-water gaswarmtepomp te vergelijken met elektrische warmtepompen, zowel op vlak van werking, efficiëntie, kosten als toepasbaarheid. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste verschillen:

Uit de vergelijking blijkt dat de lucht-water gaswarmtepomp een gunstigere keuze is voor bestaande woningen, terwijl de elektrische warmtepomp beter past bij nieuwbouw of diepe renovaties met lage temperatuursystemen.

Aanschaf en installatie

De aanschaf van een lucht-water gaswarmtepomp vereist het betrekken van een erkende installateur, die ervaring heeft met warmtepomptechnologie en gasinstallaties. Een professionele installatie is van groot belang om de efficiëntie en veiligheid van het systeem te garanderen. Daarnaast zorgt een ervaren installateur ervoor dat het systeem optimaal afgestemd is op de energiebehoeften van de woning.

Aanschafkosten

De aanschafkosten van een lucht-water gaswarmtepomp liggen tussen € 7.500 en € 8.000, wat vergelijkbaar is met de aanschafkosten van een elektrische warmtepomp. De exacte prijs hangt af van de capaciteit van het systeem, de merk- en modelkeuze, en de benodigde aansluitingen.

Subsidies

Hoewel de gaswarmtepomp fossiele brandstof gebruikt, zijn er in sommige regio’s subsidies beschikbaar voor de aanschaf van efficiëntere verwarmingsinstallaties. Het is raadzaam om te controleren of er in de eigen regio toezicht op milieubeleid of energieloketten subsidies aanbieden voor energiezuinige verwarmingsoplossingen.

Gebruikskosten en energiebesparing

De gebruikskosten van een lucht-water gaswarmtepomp zijn in de praktijk aanzienlijk lager dan die van een klassieke gasketel of een elektrische warmtepomp. Aardgas is in de meeste gevallen goedkoper dan elektriciteit, en de warmtepomp gebruikt een deel van de benodigde warmte uit de buitenlucht, wat de hoeveelheid brandstof vermindert die nodig is.

Een huiseigenaar met een woning van 120 m² en een jaarlijks stroomverbruik van 3.000 kWh kan rekenen op jaarlijkse stroomkosten van ongeveer € 800 en jaarlijkse onderhoudskosten van € 150. Deze kosten zijn vergelijkbaar met die van een elektrische warmtepomp, maar met het voordeel van lagere energiekosten.

Energiebesparing

Een lucht-water gaswarmtepomp biedt een besparing van ongeveer 50% op het gasverbruik in vergelijking met een klassieke gasketel. Dit komt doordat de warmtepomp een deel van de benodigde warmte haalt uit de buitenlucht, waardoor minder brandstof nodig is.

Bij elektrische warmtepompen is de energiebesparing groter, maar deze oplossing is meestal alleen haalbaar in woningen met lage temperatuursystemen en goede isolatie. De lucht-water gaswarmtepomp biedt dus een compromis tussen efficiëntie, kosten en toepasbaarheid.

Toekomstbestendigheid en duurzaamheid

De lucht-water gaswarmtepomp is een relatief toekomstbestendige oplossing, aangezien het een deel van de benodigde warmte haalt uit een gratis en duurzame bron – namelijk de buitenlucht. Het gebruik van aardgas is echter niet volledig duurzaam, aangezien het fossiele brandstof betreft. Toch is de CO2-uitstoot van een gaswarmtepomp lager dan die van een klassieke gasketel, wat het een stuk duurzamer maakt.

Voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzamere oplossing, is een elektrische warmtepomp – eventueel gecombineerd met zonnewarmte of windenergie – een betere keuze. Voor bestaande woningen die niet volledig geïsoleerd zijn of niet aangepast kunnen worden voor lage temperatuursystemen, blijft de lucht-water gaswarmtepomp echter een realistische en efficiënte oplossing.

Conclusie

De lucht-water gaswarmtepomp is een aantrekkelijke verwarmingsoplossing voor bestaande woningen die overgaan op een duurzamere energiebron. In tegenstelling tot elektrische warmtepompen, is deze variant aangepast aan bestaande verwarmingssystemen en kan het verwarming op hoge temperatuur leveren. Het gebruik van aardgas als aandrijving zorgt voor lagere elektriciteitsafhankelijkheid en lagere gebruikskosten, maar betekent wel dat het niet volledig duurzaam is.

De keuze voor een lucht-water gaswarmtepomp is daarom een kwestie van afwegen tussen efficiëntie, kosten, toepasbaarheid en duurzaamheid. Voor huiseigenaren die overgaan op een duurzamere oplossing, maar niet in staat zijn om ingrijpende isolatie- of verwarmingstransformaties door te voeren, is de lucht-water gaswarmtepomp een uitstekende keuze. Voor degenen die op zoek zijn naar een volledig elektrische en volledig duurzame oplossing, is de elektrische warmtepomp de betere keuze.

Bronnen

1. Gaswarmtepomp – Wat is een gaswarmtepomp?
2. Warmtepompen – Technische Unie
3. Hybride warmtepomp – Energieloket Trivierenland
4. Slimair – Wat kost een warmtepomp?
5. Luchtwarmtepomp – Klivatec