Lucht-lucht warmtepomp of airco: Wat is het verschil en welke keuze past bij jouw situatie?

In de wereld van verwarming en koeling van woningen en woningonderdelen is de lucht-lucht warmtepomp – ook wel airco genoemd – een steeds populaire keuze. Deze systemen bieden de mogelijkheid om zowel in de winter warme lucht te blazen als in de zomer koele lucht te genereren. Voor de eigenaar is het belangrijk om te begrijpen hoe deze apparaten precies werken, wat hun voordelen en nadelen zijn en wanneer ze het meest geschikt zijn. In dit artikel bespreken we de technische werking, de energieverbruikken, het verschil met andere warmtepompvarianten, en geven we richtlijnen voor de keuze van een lucht-lucht warmtepomp of airco op basis van de situatie van de woning.

Wat is een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp is een verwarmings- en koelsysteem dat gebruikmaakt van de buitenlucht als energiebron. Het bestaat uit een buitenunit en één of meerdere binnenunits. De buitenunit haalt warmte uit de buitenlucht, zelfs bij lage temperaturen, en zet deze om in warme lucht. Deze warme lucht wordt vervolgens via de binnenunits in de woning geblazen. In de zomer werkt het systeem in omgekeerde richting: warme lucht uit de woning wordt afgevoerd naar buiten, waardoor het binnen koele lucht wordt.

Deze werking maakt een lucht-lucht warmtepomp een flexibele oplossing. Het is dus eigenlijk een airco die in de winter verwarmt en in de zomer koelt. Deze dualiteit maakt het systeem aantrekkelijk voor huiseigenaren die zowel verwarming als airconditioning zoeken, zonder meerdere systemen aan te schaffen.

Hoe werkt een lucht-lucht warmtepomp?

Het functioneren van een lucht-lucht warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. In de winter trekt de buitenunit warmte uit de buitenlucht – zelfs als de temperatuur onder het vriespunt ligt – en brengt deze via een koelmiddel naar de binnenunits. Daar wordt de warmte vervolgens afgegeven aan de lucht in de ruimte. In de zomer wordt deze cyclus omgekeerd: warme lucht uit de woning wordt afgevoerd naar buiten, waardoor het binnen koele lucht wordt.

Een belangrijk kenmerk van dit type warmtepomp is dat de koelmiddelen continu circuleren en de warmteoverdracht optreedt via de verdamper en de condensor. In koelmodus trekt het systeem warmte uit de lucht in de woning en geeft deze af naar de buitenlucht. In verwarmingsmodus trekt het systeem warmte uit de buitenlucht en brengt deze naar binnen.

Verschil met een hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp werkt op een iets andere manier. In dit geval combineert het systeem een lucht-lucht warmtepomp met een traditionele verwarmingketel, meestal op gas. De warmtepomp gebruikt de buitenlucht als warmtebron, maar als de buitentemperatuur onder een bepaalde drempel komt, overneemt de gasketel het. Deze hybride aanpak is ideaal voor situaties waarin de buitentemperatuur gedurende lange tijd zeer laag is, zoals in extreem koude winters. Dit systeem biedt dus meer betrouwbaarheid op koudere dagen.

De lucht-lucht warmtepomp zonder hybride component is daarentegen afhankelijker van de buitentemperatuur. Hoewel moderne modellen relatief goed functioneren bij lagere temperaturen, is de efficiëntie lager dan bij hogere temperaturen. Dit maakt dit type vooral geschikt als bijverwarming, in combinatie met een ander verwarmingsmedium.

Hoeveel kost een lucht-lucht warmtepomp of airco?

De kosten van een lucht-lucht warmtepomp variëren afhankelijk van de grootte van het systeem, het merk, het aantal binnenunits en de installatiekosten. Een systeem voor een enkele kamer (zoals een kamer met één binnenunit) is aanzienlijk goedkoper dan een systeem voor het hele huis met meerdere binnenunits. In Nederland ligt de prijs van een airco met verwarmingsfunctie (split-systeem) tussen €2.000 en €6.000, afhankelijk van de capaciteit en het merk.

Bij aanschaf is het vaak mogelijk om subsidies te krijgen via het ISDE-subsidieregeling, die specifiek gericht is op de particuliere markt. Deze subsidies kunnen bedragen tussen €500 en €2.500, afhankelijk van het type warmtepomp en het vermogen. Voor zakelijke klanten is er de EIA-subsidie. Het is verstandig om vooraf te onderzoeken welke subsidies beschikbaar zijn, omdat dit het aanschafbudget aanzienlijk kan verlagen.

Voordelen van een lucht-lucht warmtepomp

Er zijn verschillende voordelen aan het kiezen voor een lucht-lucht warmtepomp:

1. Dubbele functie: Een lucht-lucht warmtepomp kan zowel verwarmen als afkoelen, waardoor je geen aparte airco hoeft te installeren.
2. Energiezuinig: Omdat de warmte uit de buitenlucht komt, is het systeem energiezuiniger dan traditionele verwarmingsystemen.
3. Snelle installatie: Een lucht-lucht warmtepomp is relatief eenvoudig en snel te installeren, omdat er geen complexe leidingen nodig zijn.
4. Toepasbaar in diverse ruimtes: Door meerdere binnenunits aan te schaffen, is het systeem geschikt voor zowel kleine als grote woningen.
5. Mogelijkheid tot waardevermeerdering: Een woning met een lucht-lucht warmtepomp kan een beter energielabel krijgen, wat bijdraagt aan een hogere marktwaarde.

Nadelen van een lucht-lucht warmtepomp

Hoewel er veel voordelen zijn, zijn er ook beperkingen:

1. Minder geschikt als hoofdverwarming: In Nederland is een lucht-lucht warmtepomp meestal niet geschikt als hoofdverwarming voor het hele huis. De efficiëntie daalt bij lage buitentemperaturen, waardoor het onvoldoende warmte kan leveren in koude winters.
2. Lokaal effect: Een lucht-lucht warmtepomp verwarmt of koelt alleen de ruimte waarin de binnenunit zich bevindt. Dit betekent dat meerdere units nodig zijn voor het hele huis.
3. Comfortbeperkingen: Door de directe luchtstroom kan het systeem soms aanvoelen als "trek" of "tocht", wat het minder comfortabel maakt in vergelijking met een vloerverwarmingssysteem.
4. Beperkte mogelijkheid tot warmwaterproductie: In tegenstelling tot een lucht-water warmtepomp kan een lucht-lucht warmtepomp geen warm water leveren. Voor warm water is een aparte oplossing nodig.

Lucht-lucht warmtepomp versus lucht-water warmtepomp

Een lucht-lucht warmtepomp is niet hetzelfde als een lucht-water warmtepomp. De werking is vergelijkbaar, maar de toepassing en de efficiëntie verschillen aanzienlijk.

Bij een lucht-water warmtepomp wordt de warmte uit de buitenlucht niet direct in lucht afgegeven, maar eerst in water. Dit water wordt vervolgens gebruikt voor vloerverwarming of via radiatoren in de woning. Dit type warmtepomp is ideaal als hoofdverwarming, omdat het continu werkt en een constante temperatuur kan garanderen. Daarnaast kan het ook warm water leveren, wat een lucht-lucht warmtepomp niet kan.

De keuze tussen deze twee systemen hangt af van de omstandigheden van de woning. Voor woningen met vloerverwarming of radiatoren is een lucht-water warmtepomp de betere keuze. Voor kleinere ruimtes of situaties waarin zowel verwarming als koeling nodig is, is een lucht-lucht warmtepomp geschikter.

Wanneer kies je voor een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp is meestal geschikt in de volgende situaties:

• Kleine ruimtes of bijverwarming: Als je alleen een bepaalde ruimte wil verwarmen of koelen, zoals een kamer of een kantoor, is een lucht-lucht warmtepomp een goedkeuze.
• Geen vloerverwarming: In woningen zonder vloerverwarming is een lucht-lucht warmtepomp een betere optie dan een lucht-water systeem.
• Snelle koeling nodig: Een lucht-lucht warmtepomp koelt sneller dan een vloerverwarmingssysteem, waardoor het ideaal is voor zomers die extra koeling vereisen.
• Energiezuinigheid als voorkeur: Als je op zoek bent naar een energiezuinige oplossing die zowel kan verwarmen als koelen, is een lucht-lucht warmtepomp een goed compromis.

Lucht-lucht warmtepompen zijn daarentegen minder geschikt in de volgende gevallen:

• Hoofdverwarming voor het hele huis: In Nederland is een lucht-lucht warmtepomp meestal niet geschikt als hoofdverwarming, omdat de efficiëntie sterk afneemt bij lage buitentemperaturen.
• Constante temperatuur nodig: Als een constante en comfortabele temperatuur essentieel is, is een lucht-water warmtepomp met vloerverwarming beter.
• Warm waterverziening nodig: Voor het maken van warm water is een lucht-lucht warmtepomp niet geschikt. Een lucht-water warmtepomp of een aparte warmwaterinstallatie is nodig.

Energieverbruik en efficiëntie

Een lucht-lucht warmtepomp is energiezuiniger dan traditionele verwarmingsmethoden, maar het verbruik is hoger dan bij een lucht-water warmtepomp. Dit komt doordat een lucht-lucht warmtepomp direct lucht verwerkt, waardoor het vaker moet werken om een constante temperatuur te handhaven.

Een airco of lucht-lucht warmtepomp verbruikt meestal meer stroom dan een lucht-water warmtepomp, vooral als het systeem continu moet werken om een ruimte te verwarmen of af te koelen. Voor korte periodes en specifieke ruimtes is dit echter efficiënter dan het verwarmen van het hele huis.

Samenvatting van de voornaamste eigenschappen

Conclusie

Een lucht-lucht warmtepomp, ook wel airco genoemd, is een veelzijdige oplossing voor zowel verwarming als koeling. Het is vooral geschikt voor kleinere ruimtes of als bijverwarming in combinatie met andere systemen. Door de dubbele functie is het een aantrekkelijke keuze voor huiseigenaren die zowel verwarming als airconditioning nodig hebben, zonder meerdere systemen aan te schaffen.

Een lucht-lucht warmtepomp is echter meestal niet geschikt als hoofdverwarming voor het hele huis. In Nederland is het energieverbruik hoger en de efficiëntie lager bij lage buitentemperaturen. Daarom is een lucht-water warmtepomp vaak een betere keuze voor een complete verwarmingsoplossing.

De keuze tussen een lucht-lucht warmtepomp en een lucht-water warmtepomp hangt dus af van de situatie van de woning, de behoefte aan hoofdverwarming en warmwaterproductie, en de gewenste comfortniveau. Door de voordelen en nadelen van beide systemen goed te overwegen, kan een huiseigenaar een verstandige keuze maken die past bij zijn of haar persoonlijke omstandigheden.

Bronnen

1. Airco is lucht-lucht warmtepomp
2. Verschillende technieken: airconditioning
3. Lucht-lucht warmtepomp
4. Lucht-water warmtepomp
5. Lucht-lucht warmtepomp toepassing
6. Warmtepompen bij Aircoland