Lucht-lucht warmtepomp in nieuwbouw: Toepassing, voordelen en aandachtspunten

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige bouwsector speelt duurzaamheid een steeds belangrijkere rol. Nieuwbouwprojecten moeten niet alleen functioneel en comfortabel zijn, maar ook zo energiezuinig mogelijk. Hierin speelt de lucht-lucht warmtepomp een steeds prominentere rol. Hoewel dit type warmtepomp minder vaak voorkomt in Nederland vergeleken met lucht-water of hybride systemen, is het een interessante optie voor bepaalde toepassingen, met name in goed geïsoleerde woningen of appartementen. In deze artikel geven we een gedetailleerde uitleg over de lucht-lucht warmtepomp in de context van nieuwbouw, waarbij we aandacht besteden aan de werking, toepassing, voordelen, nadelen, aandachtspunten bij de installatie en eventuele combinaties met andere systemen.

Wat is een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp is een type warmtepomp dat warmte onttrekt aan de buitenlucht en deze direct omzet in warme lucht die in de woning wordt geblazen. In tegenstelling tot lucht-water warmtepompen, die warmte uit de lucht halen en gebruiken om water te verwarmen (voor vloerverwarming of tapwater), levert een lucht-lucht warmtepomp direct verwarmde lucht. Dit type is minder gebruikelijk in Nederland, maar het wordt soms ingezet in appartementen of in situaties waar een traditioneel waterverwarmend systeem niet wenselijk of mogelijk is.

De werking van een lucht-lucht warmtepomp is vergelijkbaar met die van een airco, maar in omgekeerde richting. In de winter haalt de warmtepomp warmte uit de buitenlucht en blust die als warme lucht in het huis. In de zomer kan het systeem ook omgekeerd werken en als airco functioneren, waarbij het koelere lucht in het huis blust.

Werking en technische principes

De kern van een lucht-lucht warmtepomp is de compressor, die de warmte uit de buitenlucht onttrekt en verhoogt tot een temperatuur die geschikt is voor verwarming. De buitenunit bevat een ventilator die lucht aanzuigt, en de binnenunit zorgt voor de distributie van de verwarmde lucht. Deze ventilatoren kunnen behoorlijk veel geluid veroorzaken, wat een belangrijk aandachtspunt is bij de installatie.

De warmtecapaciteit van een lucht-lucht warmtepomp is afhankelijk van de buitentemperatuur. Bij lagere temperaturen, zoals in de winter, is het rendement iets lager dan bij hogere temperaturen. Daarom is het belangrijk dat de woning goed geïsoleerd is, zodat minder warmte verloren gaat en het systeem efficiënter werkt.

Voordelen van een lucht-lucht warmtepomp in nieuwbouw

1. Energiezuinig en duurzaam

Lucht-lucht warmtepompen halen energie uit de buitenlucht, een vrij beschikbare en duurzame bron. Ze produceren weinig CO₂-uitstoot in vergelijking met gasgestookte verwarmingssystemen, wat hen aantrekkelijk maakt in de context van duurzame bouw.

2. Geen behoefte aan een verwarmingsketel

Het systeem levert direct verwarmde lucht, waardoor er geen verwarmingsketel nodig is. Dit maakt het systeem ideaal voor nieuwbouwprojecten waar ruimte beperkt is of waar een waterverwarmend systeem niet wenselijk is, zoals in appartementen.

3. Dubbele toepassing (verwarming en koeling)

Een lucht-lucht warmtepomp kan zowel in de winter als verwarmingssysteem als in de zomer als airco gebruikt worden. Dit maakt het een flexibel systeem dat het comfort van de woning aanzienlijk verhoogt.

4. Lage onderhoudskosten

Tegenover traditionele verwarmingsinstallaties hebben lucht-lucht warmtepompen relatief weinig onderhoud nodig. Het systeem bestaat uit weinig bewegende delen en heeft geen brandstof nodig, wat de onderhoudskosten vermindert.

5. Goed geschikt voor goed geïsoleerde woningen

In nieuwbouwprojecten is het mogelijk om woningen te bouwen die uiterst goed geïsoleerd zijn, zoals in overeenstemming met de BEN-normen. Een lucht-lucht warmtepomp werkt het beste in dergelijke situaties, waar het warmteverlies minimaal is.

Nadelen en aandachtspunten bij de keuze

Hoewel een lucht-lucht warmtepomp een interessante optie is, zijn er ook bepaalde nadelen en aandachtspunten die genoemd moeten worden:

1. Buitenunit produceert geluid

De ventilator in de buitenunit maakt behoorlijk wat geluid, vooral bij het aanschakelen of bij hoge belasting. Dit is belangrijk om te overwegen bij de plaatsing van de unit, bijvoorbeeld op een afstand van buurhuisjes of in een minder gevoelige plek van de eigen woning.

2. Lagere efficiëntie bij lage buitentemperaturen

De warmtecapaciteit van een lucht-lucht warmtepomp neemt af bij lage buitentemperaturen. In extreem koele winters kan dit tot onvoldoende verwarming leiden. Dit maakt het systeem minder geschikt voor regio’s met lage temperaturen.

3. Beperkte toepassing op vloerverwarming

Omdat een lucht-lucht warmtepomp direct verwarmde lucht produceert, is het niet geschikt voor vloerverwarmingssystemen. Dit maakt het systeem minder geschikt voor woningen waar vloerverwarming centraal staat.

4. Geen warm waterproductie

Een lucht-lucht warmtepomp verwarmt de lucht in de woning, maar produceert geen warm water. Dit betekent dat er een apart systeem nodig is voor het verwarmen van het sanitair water, zoals een hybride warmtepomp of een aparte waterverwarming.

5. Aanvullende systemen nodig bij hoge warmtevraag

In woningen met een hoge warmtevraag of bij extreme koude, is een aanvullend verwarmingsysteem (zoals een condensatieketel) mogelijk nodig. Dit vermindert de duurzaamheid en het rendement van het systeem.

Installatie en aandachtspunten

De installatie van een lucht-lucht warmtepomp vereist vakmanschap en ervaring. Het systeem bestaat uit een buitenunit en een binnenunit, en beide moeten goed afgestemd zijn op de omgeving en de warmtevraag van de woning.

1. Plaatsing van de buitenunit

De buitenunit moet op een geschikt plaats geplaatst worden, waarbij rekening wordt gehouden met geluid, toegankelijkheid voor onderhoud en de toegang tot frisse buitenlucht. Het is verstandig om de unit op een afstand van buurhuisjes te plaatsen en op een plek waar het geluid niet al te veel last veroorzaakt.

2. Plaatsing van de binnenunit

De binnenunit moet zo dicht mogelijk bij de centrale verwarming of het verwarmingssysteem staan, zodat de verwarmde lucht efficiënt wordt verspreid. De distributie van warme lucht kan eventueel aangevuld worden met ventilatoren of luchtleidingen.

3. Vermogen van de warmtepomp

Het vermogen van de warmtepomp moet goed afstemmen op de grootte van de woning en de verwachtingsvraag. Te weinig vermogen kan leiden tot onvoldoende verwarming, terwijl te veel vermogen leidt tot oververhitting en verlies aan efficiëntie.

4. Meldings- of vergunningplicht

Afhankelijk van de locatie en de aard van de installatie, kan een melding of vergunning nodig zijn. Bij geothermische systemen is dit vaak verplicht, maar bij lucht-lucht warmtepompen is dit vaak niet het geval. Het is aan te raden om dit te controleren bij de gemeente of een ervaren installateur.

Combinatie met andere systemen

1. Hybride systemen

In sommige gevallen kan een lucht-lucht warmtepomp gecombineerd worden met een hybride systeem. Bijvoorbeeld, in winters met lage temperaturen kan een condensatieketel aanslaan om aan de warmtevraag te voldoen. Dit is echter minder duurzaam dan een volledig elektrische oplossing.

2. Zonnepanelen en thuisbatterijen

Een lucht-lucht warmtepomp kan zijn elektriciteitsverbruik gedeeltelijk opvangen met zonnepanelen. Idealiter in combinatie met een thuisbatterij, kan dit leiden tot een vrij autonoom en duurzaam verwarmingssysteem.

Samenvatting

Een lucht-lucht warmtepomp is een interessante optie in de context van nieuwbouw, met name in goed geïsoleerde woningen of appartementen. Het systeem is energiezuinig, duurzaam en biedt de mogelijkheid tot dubbele toepassing (verwarming en koeling). Tegelijkertijd zijn er ook beperkingen, zoals het geluid van de buitenunit, de afhankelijkheid van buitentemperaturen en de afwezigheid van warm waterproductie.

Bij de keuze van een lucht-lucht warmtepomp is het belangrijk om rekening te houden met de isolatiegraad van de woning, de ruimtelijke situatie, en eventuele aanvullende systemen voor het verwarmen van sanitair water. De installatie vereist vakmanschap en aandacht voor detail, en het is verstandig om advies in te winnen bij een ervaren warmtepompinstallateur.

In de komende jaren zal de rol van warmtepompen in de nieuwbouwsector waarschijnlijk nog verder toenemen, met name in combinatie met zonnepanelen en geavanceerde isolatietechnieken. Een lucht-lucht warmtepomp kan daarbij een waardevolle bijdrage leveren aan het creëren van duurzamere en energiezuinigere woningen.

Bronnen

ombouwen
air