Lucht-water warmtepompen voor sanitair warm water: werking, voordelen en toepassingen

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

In een tijd waarin duurzaamheid en energiezuinigheid centraal staan in de woningbouw en renovatie, zijn lucht-water warmtepompen een steeds populaire keuze geworden. Deze systemen halen warmte uit de buitenlucht en gebruiken deze om sanitair warm water te genereren en ruimtes te verwarmen. Ze bieden een efficiënte en milieuvriendelijke oplossing die goed aansluit bij huidige normen en verwachtingen van eigenaren en professionele installateurs.

In dit artikel bespreken we de werking van lucht-water warmtepompen, hun typen, voordelen, toepassingsmogelijkheden, en de huidige stand van technologie en markt. We baseren ons uitsluitend op de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.

Wat is een lucht-water warmtepomp?

Een lucht-water warmtepomp is een systeem dat warmte uit de buitenlucht onttrekt en gebruikt om water op te warmen, zowel voor sanitair gebruik als voor ruimteverwarming. Het principe is gebaseerd op het verhittende vermogen van lucht, zelfs bij lage temperaturen.

Volgens de beschrijving op warmtepompplaatsen.nl, gebruikt een lucht-water warmtepomp een buitenunit die omgevingslucht aanzuigt en deze samenpers. Hierdoor ontstaat warmte, die vervolgens wordt gebruikt om water in een gesloten circuit op te warmen. Dit water kan vervolgens gebruikt worden voor de verwarming van een woning of voor het opwarmen van sanitair water.

Lucht-water warmtepompen zijn ideaal voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten, omdat ze geen grondboringen of extra waterbronnen vereisen. Ze zijn relatief eenvoudig te installeren en goed aansluitbaar op bestaande verwarmingssystemen zoals vloerverwarming of radiatoren.

Hoe werkt een lucht-water warmtepomp?

De werking van een lucht-water warmtepomp is gebaseerd op een cyclus van warmteoverdracht. Deze cyclus bestaat uit vier stappen:

Warmte onttrekken aan de buitenlucht: De buitenunit van de warmtepomp stroomt koelvloeistof die bij lage temperatuur verdampt. De buitenlucht stroomt langs de leidingen met koelvloeistof en geeft warmte af. De koelvloeistof verdampt en stroomt naar een compressor.
Temperatuur verhogen: In de elektrische compressor wordt de damp onder hoge druk geplaatst, wat de temperatuur verhoogt. De damp geeft vervolgens haar warmte af aan het leidingwater door condensatie.
Warmte verspreiden: Het opgewarmde water verspreidt de warmte door de woning, bijvoorbeeld via vloerverwarming of centrale verwarming. Het kan ook gebruikt worden voor het opwarmen van sanitaire water.
De cyclus herhaalt zich: De gecondenseerde koelvloeistof stroomt terug naar het beginpunt en de cyclus begint opnieuw.

Dit proces is vooral efficiënt bij lage temperatuurverwarmingssystemen, zoals vloerverwarming, omdat deze werken op lagere temperaturen dan traditionele radiatoren. Dit maakt het mogelijk om het maximale rendement uit de warmtepomp te halen.

Typen lucht-water warmtepompen

Er zijn verschillende typen lucht-water warmtepompen, afhankelijk van de technologie en de toepassing. Hieronder worden de meest voorkomende varianten besproken.

1. Monoblok warmtepompen

Een monoblok lucht-water warmtepomp is een compacte oplossing die bestaat uit één buitenunit en een binnenunit die meestal in een technische kamer is geplaatst. Deze systemen zijn ideaal voor woningen met beperkte ruimte, omdat ze niet veel plaats innemen.

Volgens de informatie op SPRSUN, zijn monoblok warmtepompen een veelvoorkomende keuze voor zowel woningverwarming als sanitair warm water. Ze worden gemaakt met DC-inverter technologie, EVI (Enhanced Variable Inverter) voor lage temperaturen, en zijn beschikbaar in diverse vermogens.

2. Split- of modulaire systemen

Split-systemen bestaan uit meerdere binnenunits die aangesloten zijn op één of meerdere buitenunits. Ze bieden meer flexibiliteit in termen van installatie en kunnen afgestemd worden op de grootte van de woning. Ze zijn meestal geschikt voor grotere woningen of voor woningen waar meerdere ruimtes apart gecontroleerd moeten worden.

3. Modulerende warmtepompen

Modulerende warmtepompen kunnen hun vermogen aanpassen afhankelijk van de warmtebehoefte van de woning. Dit zorgt voor een hoger rendement en lagere energiekosten. Volgens CTC, biedt hun CombiAir 600-reeks een modulerend systeem dat geschikt is voor het Nederlands klimaat.

4. Warmtepompen met start- en stopfunctie

Dit type warmtepomp schakelt volledig aan en uit afhankelijk van de warmtebehoefte. Het is meestal goedkoper dan modulerende systemen, maar minder efficiënt in termen van energiegebruik. CTC biedt ook de EcoAir 400-reeks aan, die geschikt is voor woningen waar eenvoud en kostenefficiëntie belangrijk zijn.

Voordelen van lucht-water warmtepompen

Lucht-water warmtepompen bieden een aantal aanzienlijke voordelen, zowel voor woningeigenaren als voor installateurs. Hieronder staan de meest relevante voordelen opgesomd.

1. Duurzaam en milieuvriendelijk

Een lucht-water warmtepomp maakt gebruik van een hernieuwbare energiebron: de buitenlucht. Het vermindert het gebruik van fossiele brandstoffen en draagt bij aan een lagere CO₂-uitstoot. Dit maakt het een belangrijke stap in de richting van energieneutrale woningen.

2. Laag energieverbruik

Omdat warmtepompen werken op elektriciteit en niet op gas of stookolie, is het energieverbruik veel lager dan bij traditionele verwarmingsystemen. Bovendien is de COP (Coefficient of Performance) – het rendement van warmtepompen – vaak hoger dan 3. Dit betekent dat voor elke kWh elektriciteit die wordt verbruikt, er 3 kWh warmte wordt gegenereerd.

3. Efficiënt voor sanitair warm water

Sanitair warm water is een belangrijk onderdeel van elke woning, en lucht-water warmtepompen zijn daar erg geschikt voor. Ze zijn in staat om water op te warmen tot 60°C of hoger, wat voldoet aan de sanitair hygiënische eisen. Bovendien kan het warmtepompwater direct gebruikt worden of in een buffer tank worden opgeslagen.

4. Laag onderhoud en lang levensduur

Lucht-water warmtepompen vereisen weinig onderhoud en hebben een lange levensduur. De buitenunit is meestal geïsoleerd tegen weersinvloeden en is ontworpen voor een langdurige werking. Binnenunits zijn meestal in een technische kamer geplaatst en zijn gemakkelijk toegankelijk voor onderhoud.

5. Aansluitbaar op zonnestroom en andere energiebronnen

Veel moderne lucht-water warmtepompen kunnen aangesloten worden op zonnestroominstallaties of andere hernieuwbare energiebronnen. Dit maakt het mogelijk om volledig duurzaam te wonen.

6. Mogelijkheid tot hybride systemen

In koude winters kan de efficiëntie van lucht-water warmtepompen dalen. Daarom is het vaak verstandig om een hybride systeem te kiezen, waarbij een warmtepomp wordt aangevuld met een HR-ketel of een zonnestroominstallatie. Dit zorgt voor een stabiele warmtevoorziening en voorkomt dat het huis te koud wordt op extreme dagen.

Toepassingsmogelijkheden van lucht-water warmtepompen

Lucht-water warmtepompen zijn geschikt voor een breed spectrum van toepassingen. Hieronder worden enkele voorbeelden besproken.

1. Woningverwarming

Lucht-water warmtepompen zijn ideaal voor woningverwarming. Ze zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten en kunnen aangesloten worden op bestaande verwarmingssystemen zoals vloerverwarming of radiatoren.

2. Sanitair warm water

Sanitair warm water is een essentieel onderdeel van elke woning. Lucht-water warmtepompen zijn efficiënt in het opwarmen van water tot de benodigde temperatuur en kunnen direct of via een buffer tank worden gebruikt.

3. Zwembadverwarming

Sommige lucht-water warmtepompen zijn speciaal ontworpen voor het opwarmen van zwembadwater. Ze zijn geschikt voor zowel interne als externe zwembaden en kunnen het water snel en efficiënt opwarmen.

4. Koeling in de zomer

Bij sommige systemen is het mogelijk om in de zomer koeling te genereren via hetzelfde systeem. Dit gebeurt door de cyclus om te keren en warmte uit de woning te halen. Dit maakt het mogelijk om hetzelfde apparaat te gebruiken in zowel winter als in zomer.

5. Industriële toepassingen

Hoewel dit artikel zich vooral richt op woningen, zijn lucht-water warmtepompen ook geschikt voor industriële toepassingen. Ze kunnen gebruikt worden in kantoren, winkels, scholen en andere gebouwen waar warmte en sanitair water benodigd zijn.

Installatie en planning

De installatie van een lucht-water warmtepomp vereist een zorgvuldige planning. Hieronder worden enkele belangrijke aandachtspunten besproken.

1. Locatie van de buitenunit

De buitenunit moet geplaatst worden op een droog, stevig en toegankelijke plek. Het moet voldoende afstand houden van burenwoningen en geluidshinder vermijden. Het is ook belangrijk om te rekening te houden met eventuele beperkingen in de buurtwet of gemeentelijke regelgeving.

2. Geluidniveaus

Lucht-water warmtepompen zijn vaak erg stil in vergelijking met traditionele verwarmingssystemen. Toch is het belangrijk om te controleren of het geluidsniveau voldoet aan de wettelijke eisen en of het niet hinderlijk is voor buren.

3. Vermogen en afmetingen

Het vermogen van de warmtepomp moet afgestemd zijn op de warmtebehoefte van de woning. Dit hangt af van factoren zoals het oppervlak van de woning, het isolatievlak, het klimaat en het aantal personen dat in de woning woont. Het is verstandig om een professionele adviesgesprek te voeren met een installateur.

4. Aansluiting op het verwarmingssysteem

Een lucht-water warmtepomp moet aangesloten worden op het bestaande verwarmingssysteem. Dit kan zijn een vloerverwarming, radiatoren of een combinatie van beide. Het is belangrijk om te controleren of het systeem geschikt is voor een lage temperatuurverwarmingssysteem.

5. Energielevering en elektriciteitsnet

Aangezien een warmtepomp werkt op elektriciteit, is het belangrijk om te controleren of het elektriciteitsnet geschikt is voor het vermogen van de warmtepomp. In sommige gevallen kan het nodig zijn om een extra fase of een hogere stroomverdeling te installeren.

6. Koelmiddelen en milieu

De keuze van het koelmiddel is van groot belang voor het milieu. Moderne warmtepompen gebruiken milieuvriendelijke koelmiddelen zoals R290 (propaan), die een zeer lage GWP (Global Warming Potential) hebben. Volgens Renson, is hun R290-koelmiddel een duurzame keuze die goed aansluit bij milieudoelstellingen.

Conclusie

Lucht-water warmtepompen zijn een duurzame en efficiënte oplossing voor zowel woningverwarming als sanitair warm water. Ze halen warmte uit de buitenlucht en gebruiken deze om water op te warmen, waardoor ze een milieuvriendelijke en energiezuinige verwarmingsoptie bieden. Ze zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten en kunnen aangesloten worden op verschillende verwarmingssystemen.

De installatie vereist een zorgvuldige planning, inclusief een analyse van de locatie van de buitenunit, het vermogen van de warmtepomp en de aansluiting op het verwarmingssysteem. Moderne lucht-water warmtepompen zijn beschikbaar in verschillende typen, zoals monoblok, split, modulerend en start-stop systemen, waardoor er een passende oplossing is voor elke woning.

Bij de keuze van een lucht-water warmtepomp is het belangrijk om te rekening te houden met factoren zoals energieefficiëntie, geluidniveau, milieuaspecten en toekomstgerichtheid. Een professionele installateur kan helpen bij het ontwerp en de installatie van een passend systeem dat voldoet aan de behoeften van de woning en de eigenaar.