Lucht-water warmtepompen: efficiënte verwarming met horizontale oplossingen

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp is tegenwoordig een steeds populaardere keuze voor duurzame verwarming en koeling van woningen. Deze techniek haalt warmte uit de buitenlucht en zet die om in warm water voor centrale verwarming en sanitair gebruik. Binnen de categorie lucht-water warmtepompen zijn er diverse oplossingen mogelijk, waaronder het gebruik van horizontale bronnen. In dit artikel worden de technische aspecten van lucht-water warmtepompen uitgelegd, met een nadruk op de mogelijkheid van horizontale installatie. We bekijken de voor- en nadelen van deze oplossing, de kosten, de installatie-eisen en de geschiktheid voor verschillende situaties.

Wat is een lucht-water warmtepomp?

Een lucht-water warmtepomp is een systeem dat warmte uit de buitenlucht opzoekt en gebruikt om water op te warmen, dat vervolgens via een warmtewisselaar wordt afgegeven aan het verwarmingsnetwerk van een woning of gebouw. Het proces is vergelijkbaar met dat van een airconditioner, maar in omgekeerde richting. In de winter haalt de warmtepomp warmte uit de lucht en gebruikt die om water op te warmen. In de zomer kan het systeem ook worden gebruikt om een woning te koelen.

De lucht-water warmtepomp bestaat uit een buitenunit, die de warmte uit de lucht opzoekt, en een binnenunit, die de warmte afgeeft via een watercircuit. Het watercircuit kan op verschillende manieren worden gebruikt, zoals voor vloerverwarming, radiatoren of sanitair warm water.

Werking van de warmtepomp

De werking van een lucht-water warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmtetransport. Het systeem maakt gebruik van een koelmiddel dat in een gesloten circuit doorloopt. Dit koelmiddel verdampt bij lage temperaturen en condenseert bij hogere temperaturen, waardoor warmte kan worden onttrokken of afgegeven.

In de winter verdampt het koelmiddel in de buitenunit, waarbij het warmte uit de lucht opneemt. Vervolgens wordt het koelmiddel geëxpandeerd en condenseert in de binnenunit, waarbij de opgenomen warmte aan het watercircuit wordt afgegeven. In de zomer kan het proces worden omgekeerd, zodat warmte uit het binnenklimaat wordt afgevoerd naar de buitenlucht.

Voordeel van de horizontale oplossing

Hoewel een lucht-water warmtepomp voornamelijk afhankelijk is van de buitenunit, is er binnen de installatie een mogelijkheid om te rekening te houden met horizontale bronnen. In dit geval wordt de warmte niet alleen onttrokken uit de buitenlucht, maar kan ook een horizontaal buizensysteem in de grond worden ingezet om de efficiëntie van het systeem te vergroten.

In een horizontale aanpak worden buizen op een diepte van ongeveer 1,5 meter in de grond geplaatst, waarbij het systeem warmte uit de aardbodem kan halen. Deze aanpak kan zowel in combinatie met een lucht-water warmtepomp als als afzonderlijke bron worden ingezet. In combinatie met een warmtepomp zorgt het horizontale systeem voor extra warmteopslag en stabilisatie van het systeem, wat het rendement verder kan verbeteren.

Voordelen van een lucht-water warmtepomp met horizontale oplossing

Hogere efficiëntie: Het gebruik van een horizontale bron in combinatie met een lucht-water warmtepomp kan leiden tot een hogere efficiëntie van het systeem. De warmte die uit de grond wordt onttrokken, helpt het systeem om het seizoen over te steken met een constante warmtevoorziening.
Minder afhankelijkheid van buitentemperatuur: In vergelijking met een puur lucht-water warmtepomp, is een hybride systeem dat gebruik maakt van een horizontale bron minder afhankelijk van de buitentemperatuur. Dit betekent dat de warmtepomp op koude dagen nog steeds in staat is om voldoende warmte te leveren.
Mogelijkheid tot passieve koeling: In de zomermaanden kan het horizontale systeem worden gebruikt om passieve koeling te realiseren. Het koele water uit de bodembron kan via het afgiftesysteem van het huis worden geleid, waardoor de woning aangenaam koel wordt. Dit proces verbruikt weinig energie, omdat de compressor van de warmtepomp niet hoeft aan te gaan.
Minder visuele impact: Aangezien de horizontale buizen geïnstalleerd worden onder de grond, heeft dit type oplossing weinig visuele impact op de omgeving. In tegenstelling tot een verticale boring, die een duidelijke ingreep in de grond betreft, is een horizontale aanpak minder opvallend en geschikt voor bestaande woningen.
Toepassing bij renovaties: Een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak is vaak een geschikte keuze bij renovaties. Het systeem is niet zo invasief als een verticale aanpak en kan vaak worden ingezet zonder ingrijpende werkzaamheden.

Nadelen van een lucht-water warmtepomp met horizontale oplossing

Hoog investeringsbedrag: Een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak vereist een aanzienlijk investeringsbedrag. De kosten van de warmtepomp zelf en het aanleggen van het horizontale buizensysteem kunnen snel oplopen, vooral bij grotere woningen.
Voldoende grondoppervlak nodig: Een horizontale aanpak vereist een voldoende groot grondoppervlak. Dit betekent dat het systeem niet geschikt is voor woningen met een kleine tuin of beperkte grondruimte. In dichtbebouwde gebieden kan dit een beperking vormen.
Lange terugverdientijd: Hoewel het systeem over het algemeen energiezuinig is, is de terugverdientijd van de investering vaak lang. Het duurt meerdere jaren voordat de opgespaarde energiekosten het investeringsbedrag omslaan.
Vermogen beperkt bij extreme kou: Hoewel het gebruik van een horizontale bron het systeem efficiënter maakt, kan het vermogen van de warmtepomp op extreem koude dagen toch beperkt zijn. In dergelijke gevallen is het aanvullen van het systeem met een HR-ketel of een hybride aanpak vaak noodzakelijk.
Geluidsoverlast: De buitenunit van een lucht-water warmtepomp kan geluidsoverlast veroorzaken. De ventilator van de unit maakt vaak behoorlijk wat geluid, wat een nadeel kan zijn als de unit in de buurt van buurhuisjes of slaapkamers is geplaatst.

Installatie-eisen en aandachtspunten

Bij de installatie van een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak zijn er verschillende aandachtspunten die worden genoemd in de bronnen. De volgende factoren zijn van belang bij het dimensioneren en installeren van het systeem:

Voldoende grondoppervlak: Een horizontaal systeem vereist minstens 200 tot 400 vierkante meter grondoppervlak, afhankelijk van de grootte van de woning. De buizen moeten op een diepte van ongeveer 1,5 meter worden aangebracht, waarbij de grond voldoende warm is en voor vorstvrijheid is geïsoleerd.
Voorzichtigheid bij bevriezing: Het buizensysteem moet nauwkeurig worden dimensioneerd om te voorkomen dat de vloeistof in de buizen bevriest. In koude winters kan het noodzakelijk zijn om extra antivries toe te voegen, wat het rendement van het systeem kan verlagen.
Goed geïsoleerde woning: Voor een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak is het belangrijk dat de woning goed geïsoleerd is. Een slecht geïsoleerde woning vereist meer warmte, wat het systeem extra belast.
Voorkeur voor nieuwbouw of totaalrenovaties: Een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak is vaak een betere keuze bij nieuwbouwprojecten of totaalrenovaties. In bestaande woningen is het vaak moeilijker om voldoende grondoppervlak te vinden of om ingrijpende werkzaamheden uit te voeren.
Professionele installatie: Het installeren van een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak vereist professionele begeleiding. Het systeem moet nauwkeurig worden afgesteld en gecontroleerd om te zorgen voor een optimale prestatie en veiligheid.

Kostenoverzicht

De kosten van een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak kunnen variëren afhankelijk van het type systeem, het merk en de complexiteit van de installatie. Een overzicht van de gemiddelde kosten is als volgt:

Type systeem	Gemiddelde prijs (excl. btw, incl. plaatsing)
Lucht-water warmtepomp met horizontale aanpak	€ 7.000 - 12.000
Lucht-water warmtepomp zonder horizontale aanpak	€ 5.000 - 9.000
Hybride warmtepomp met horizontale aanpak	€ 9.000 - 15.000

Deze kosten zijn gebaseerd op gemiddelde waarden en kunnen variëren afhankelijk van de specifieke omstandigheden van de woning. Het is aan te raden om meerdere offertes te verkrijgen en een professionele installateur te raadplegen voor een gerichte keuze.

Conclusie

Lucht-water warmtepompen zijn een steeds populairder keuze voor duurzame verwarming en koeling van woningen. Het gebruik van een horizontale aanpak kan de efficiëntie van het systeem verder vergroten en zorgt voor extra warmteopslag. Deze oplossing is vooral geschikt voor woningen met voldoende grondruimte en is vaak een goede keuze bij nieuwbouwprojecten of totaalrenovaties.

De voordelen van een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak zijn duidelijk: hogere efficiëntie, minder afhankelijkheid van buitentemperatuur, mogelijkheid tot passieve koeling, minder visuele impact en toepassing bij renovaties. De nadelen, zoals een hoog investeringsbedrag, voldoende grondoppervlak nodig, lange terugverdientijd, beperkt vermogen bij extreme kou en geluidsoverlast, moeten echter ook worden meegenomen in de beslissing.

Bij de installatie van een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak is het belangrijk om professionele begeleiding in te schakelen. Het systeem moet nauwkeurig worden afgesteld en gecontroleerd om te zorgen voor een optimale prestatie en veiligheid.

In een tijd waarin duurzaamheid en energiezuinigheid steeds belangrijker worden, is een lucht-water warmtepomp met een horizontale aanpak een interessante optie voor wie op zoek is naar een duurzame verwarmingsoplossing.