Hybride warmtepomp lucht-water: een duurzame keuze in combinatie met bestaande cv-installatie

Inleiding

Het verduurzamen van de woning is een van de belangrijkste trends in de bouw- en renovatiebranche. Voor veel huiseigenaren is het overstap naar een warmtepomp een aantrekkelijke manier om energie te besparen en hun CO₂-uitstoot te verminderen. Een warmtepomp lucht-water kan in combinatie met een bestaande cv-installatie worden aangesloten, wat een flexibele en energiezuinige oplossing biedt. Dit artikel legt de mogelijkheden van een hybride warmtepomp in detail uit, inclusief de voordelen, technische aspecten, kosten en praktische toepassing in bestaande woningen.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een bestaande cv-ketel. In dit systeem werkt de warmtepomp als de primaire bron voor verwarming en warm water, terwijl de cv-ketel inkomt bij hoge warmtevraag of zeer koude buitentemperaturen. Dit type installatie is vooral geschikt voor woningen die niet volledig kunnen worden omgebouwd naar een lage temperatuurverwarmingssysteem.

Werking van een hybride warmtepomp

De warmtepomp zorgt voor het grootste deel van het jaar voor verwarming, terwijl de cv-ketel alleen actief wordt bij piekbelasting of bij buitentemperaturen onder een bepaalde drempel (meestal rond 0-5°C). Het systeem schakelt automatisch tussen beide bronnen, afhankelijk van de warmtevraag en de omgevingstemperatuur.

Een hybride warmtepomp zorgt ook voor warm water. De cv-ketel kan als boilerfunctie worden gebruikt, zodat er geen aparte warmwaterinstallatie nodig is.

Voordelen van een hybride installatie

1. Flexibiliteit: Geen noodzaak om de bestaande verwarming volledig te vervangen.
2. Energiebesparing: De warmtepomp draagt bij aan lagere energiekosten en CO₂-uitstoot.
3. Geen ingrijpende renovatie: Het is niet nodig om de woning volledig aan te passen voor een lage temperatuurverwarming.
4. Betrouwbaarheid: Bij piekverbruik of extreme kou treedt de cv-ketel als back-up in.

Typen warmtepompen geschikt voor hybride installaties

Niet elke warmtepomp is geschikt voor het aansluiten op een bestaande cv-ketel. Welke typen zijn er en wat zijn hun kenmerken?

Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt die om water op te warmen. Dit water kan vervolgens gebruikt worden voor radiatoren, vloerverwarming en tapwater. Deze warmtepomp is flexibel en eenvoudiger te installeren dan geothermische varianten, omdat geen ingrijpende grondwerken nodig zijn.

• Voordelen:
  • Gemakkelijke installatie.
  • Compatibel met bestaande verwarmingssystemen.
  • Werkt efficiënter bij lage temperatuurverwarming.
• Nadelen:
  • Minder efficiënt bij zeer lage buitentemperaturen.
  • Passieve koeling niet mogelijk.

Bodem-water warmtepomp

Deze warmtepomp haalt warmte uit de bodem en gebruikt die om water te verwarmen. Aangezien de temperatuur in de bodem relatief stabiel is, is dit type efficiënter dan lucht-water warmtepompen. Het is echter duidelijk duurder vanwege de noodzaak van grondboringen.

• Voordelen:
  • Hogere efficiëntie, vooral in de winter.
  • Goede optie voor woningen met goede isolatie.
• Nadelen:
  • Hoog installatiebudget.
  • Komt minder vaak voor in bestaande woningen.

Water-water warmtepomp

Dit type haalt warmte uit oppervlaktewater zoals een meer of rivier. Het is zeer efficiënt, maar vereist toegang tot geschikt water en een complexe installatie.

• Voordelen:
  • Zeer hoge efficiëntie.
  • Lage elektriciteitsverbruik.
• Nadelen:
  • Geen optie voor de meeste bestaande woningen.
  • Duur en complexe installatie.

Aansluiten van een lucht-water warmtepomp op een bestaande cv-installatie

Een lucht-water warmtepomp is een populaire keuze voor huiseigenaren die willen profiteren van warmtepompvoordelen zonder hun bestaande verwarming volledig te vervangen.

Technische vereisten

• De cv-ketel moet in goede werking zijn.
• De warmtepomp moet compatibel zijn met de bestaande verwarmingstoestellen (radiatoren of vloerverwarming).
• De warmtepomp moet op hetzelfde leidingnetwerk worden aangesloten als de cv-ketel.
• De installatie moet worden uitgevoerd door een gekwalificeerde installateur.

Kans op succes

Volgens de bronnen is het mogelijk om een lucht-water warmtepomp op een bestaande cv-ketel aan te sluiten, mits de radiatoren of vloerverwarming geschikt zijn voor lage temperatuurverwarming. De warmtepomp werkt het beste bij temperaturen tussen de 50 en 60°C, terwijl traditionele radiatoren vaak werken bij 70-75°C. In dat geval kan de warmtepomp niet het gehele jaar als enige bron dienen, maar in combinatie met de cv-ketel wel aanzienlijk bijdragen aan energiebesparing.

Voorbeeldscenario

Een huiseigenaar met een oude mazoutcv-ketel en een goed functionerend verwarmingssysteem kiest voor een hybride warmtepomp. De warmtepomp zorgt voor de dagelijkse verwarming en warm water, terwijl de cv-ketel bijdraagt bij zeer koude dagen. Hierdoor wordt het energieverbruik met 30-40% verlaagd, en de CO₂-uitstoot met 50-60%.

Voordelen en nadelen van een hybride warmtepomp

Voordelen

1. Duurzame opwarming: Geen verbranding van fossiele brandstoffen.
2. Energiebesparing: Warmtepompen gebruiken minder elektriciteit dan conventionele verwarmingsinstallaties.
3. Geen ingrijpende renovatie: Geen noodzaak om de radiatoren volledig te vervangen.
4. Betrouwbaarheid: De cv-ketel zorgt voor back-up bij piekverbruik.
5. Kwaliteit van het warm water: De cv-ketel kan als boilerfunctie dienen.

Nadelen

1. Hoogere initiele kosten: Een warmtepomp is duidelijk duurder dan een conventionele cv-ketel.
2. Afhankelijkheid van stroom: Het systeem werkt alleen op elektriciteit.
3. Niet geschikt voor alle woningen: De woning moet goed geïsoleerd zijn om het volledige rendement te bereiken.
4. Niet geschikt voor alle warmtepomptypes: Niet elke warmtepomp kan op een bestaande cv-ketel worden aangesloten.

Kosten en terugverdientijd

De kosten van een hybride warmtepomp variëren afhankelijk van het type warmtepomp en de omvang van de installatie.

Gemiddelde prijsindicaties

Bron: Verwarming Plaatsen

De investering in een warmtepomp is aanzienlijk, maar de terugverdientijd kan variëren tussen 7 en 15 jaar, afhankelijk van het type, het verbruik en de subsidieopties. Het is daarom verstandig om een detaileerd energieadvies te laten uitvoeren, inclusief een berekening van de CO₂-reductie en het elektriciteitsverbruik.

Praktische toepassing in bestaande woningen

Een hybride warmtepomp is een realistische optie voor veel bestaande woningen, zolang de cv-ketel in goede staat is en de verwarmingssystemen niet volledig moeten worden vervangen.

Voorwaarden voor een hybride installatie

1. Goed functionerende cv-ketel: De gasketel moet in staat zijn om te functioneren als back-up.
2. Lage temperatuurverwarming: De radiatoren of vloerverwarming moeten geschikt zijn voor werking bij lage temperaturen (50-60°C).
3. Goede isolatie: De woning moet minimaal voldoen aan de huidige isolatie-eisen.
4. Adequate elektriciteitsaansluiting: De warmtepomp is afhankelijk van een stabiele en voldoende grote elektriciteitsaansluiting.

Voorbeeldscenario

Een huiseigenaar met een woning van 150 m² kiest voor een lucht-water warmtepomp in combinatie met de bestaande cv-ketel. De woning is slechts gedeeltelijk geïsoleerd, maar de radiatoren zijn geschikt voor lage temperatuurverwarming. De warmtepomp levert 80% van het jaar verwarming en warm water, terwijl de cv-ketel bijdraagt bij piekverbruik en koude weken. Hierdoor wordt het energieverbruik met 35% verlaagd, en de CO₂-uitstoot met 50%.

Aanbevelingen en tips voor huiseigenaren

1. Laat een energieadvies uitvoeren: Voordat je investeert in een warmtepomp, laat een expert je woning analyseren.
2. Kies het juiste type warmtepomp: Niet elke warmtepomp is geschikt voor elk type woning.
3. Vermijd ingrijpende renovatie: Een hybride installatie is bedoeld voor woningen die niet volledig kunnen worden omgebouwd.
4. Bekijk subsidieopties: Veel overheidsprogramma’s ondersteunen de overgang naar warmtepompen.
5. Vraag om een garantie: Kies voor een warmtepomp met een langjarige garantie en professionele service.

Conclusie

Een hybride warmtepomp lucht-water is een duurzame en praktische keuze voor huiseigenaren die willen profiteren van de voordelen van een warmtepomp, zonder hun bestaande verwarming volledig te vervangen. Deze oplossing biedt flexibiliteit, energiebesparing en een aanzienlijke reductie van CO₂-uitstoot. Door de combinatie van warmtepomp en cv-ketel kan het systeem efficiënt werken in bestaande woningen, mits de verwarmingssystemen geschikt zijn voor lage temperatuurverwarming.

Voordat je een investering doet, is het verstandig om een gedetailleerd advies te krijgen van een professionele installateur. Dit zorgt voor de optimale prestaties van het systeem en een langdurige terugverdientijd.

Bronnen

1. Bobex - Warmtepomp en CV
2. Bobex - Warmtepomp in combinatie met gasketel
3. Limburg Verduurzaamt - Duurzaam verwarmen met een warmtepomp
4. Verwarming Plaatsen - Lucht-water warmtepomp