Bestaande radiatoren combineren met een warmtepomp: uitvoerbaar en efficiënt?

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

Bij de overgang naar duurzame verwarmingssystemen, zoals warmtepompen, is een veelvoorkomende vraag of bestaande radiatoren hiervoor geschikt zijn. Omdat warmtepompen werken met lagere aanvoertemperaturen dan traditionele CV-ketels, is het verstandig om te bepalen of je verwarmingssystemen zonder aanpassing goed functioneren. Deze artikel behandelt de technische mogelijkheden, de noodzakelijke tests, en mogelijke oplossingen bij ongeschiktheid. Bovendien komen hybride warmtepompen, all-electric systemen en alternatieve verwarmingsmethoden aan de orde.

Werking van warmtepompen en aanvoertemperaturen

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (lucht, bodem of water) opzuigt en gebruikt om een woning te verwarmen. Het werkt met een circulatieventiel en een compressor die het koudemiddel comprimeert en verdampen om warmte te genereren. De warmte wordt vervolgens via een verwarmingssysteem, zoals radiatoren of vloerverwarming, verspreid.

Hoewel warmtepompen efficiënt zijn, werken ze doorgaans met lagere aanvoertemperaturen dan CV-ketels. CV-ketels leveren meestal verwarmt water tot 65 °C tot 80 °C, terwijl warmtepompen meestal tot een maximum van 55 °C komen. Dit verschil heeft invloed op het vermogen van bestaande radiatoren om voldoende warmte te verspreiden. Als de aanvoertemperatuur lager is, moet het verwarmingssysteem groter zijn of het isolatieniveau van de woning beter om het warmteverlies te compenseren.

Testen van bestaande radiatoren

Een eenvoudige test kan uitzoeken of jouw radiatoren geschikt zijn voor een warmtepomp. Deze is bekend als de 50-graden-test. Deze werkt als volgt:

Stel de CV-ketel in op een aanvoertemperatuur van 50 °C.
Zet de thermostaat op de gewenste ruimtetemperatuur, bijvoorbeeld 21 °C.
Wacht tot de woning is opgewarmd en blijf dit volgen bij koud weer, zoals vrieskou.
Als de woning bij deze lage aanvoertemperatuur comfortabel warm blijft, zijn de radiatoren geschikt voor een warmtepomp.

Deze test is ook nuttig bij het energiezuinig gebruiken van een CV-ketel, omdat het aantoont of de woning voldoende geïsoleerd is.

Bij huizen met mindere isolatie, bijvoorbeeld die vóór 2000 zijn gebouwd, is de kans groter dat bestaande radiatoren niet voldoende warmte verspreiden bij lagere temperaturen. In dat geval is het aan te raden om extra maatregelen te nemen, zoals het installeren van radiator-ventilatoren of het vervangen van de radiatoren door lage temperatuurverwarming (LTV).

Radiator-ventilatoren als oplossing

Als je radiatoren niet voldoende warmte verspreiden bij lagere temperaturen, kunnen radiator-ventilatoren helpen. Deze kleine apparaten plaats je onder de radiatoren en zorgen ervoor dat de warmte sneller in de kamer verspreidt. Ze zijn goedkoop, meestal al verkrijgbaar voor een paar euro, en eenvoudig te installeren.

De ventilatoren zorgen voor een betere luchtcirculatie en voorkomen dat warmte zich bovenin de kamer ophoopt. Hierdoor wordt de warmte efficiënter gebruikt. Echter, deze oplossing is tijdelijk en niet altijd voldoende voor huizen met slechte isolatie.

Lage temperatuurverwarming (LTV)

Als de test en ventilatoren niet voldoende zijn, is het mogelijk om over te stappen op lage temperatuurverwarming (LTV). LTV-systemen werken efficiënter met warmtepompen, omdat ze ontworpen zijn voor lagere aanvoertemperaturen.

LTV-systeemtypen zijn onder andere:

Vloerverwarming: Deze is ideaal voor warmtepompen, omdat de warmte gelijkmatig verspreidt en met lage temperaturen werkt.
Wandverwarming: Deze systemen zijn minder bekend, maar ook geschikt voor lage temperaturen.
Speciale radiatoren: Sommige radiatoren zijn speciaal ontworpen om goed te functioneren bij lagere aanvoertemperaturen. Voorbeelden zijn Kermi-radiatoren met therm-x2-technologie.

Het aanleggen van LTV kost gemiddeld ongeveer € 2.500 bovenop de kosten voor de warmtepomp. Dit maakt het tot een extra investering, maar het kan noodzakelijk zijn voor huizen met slechte isolatie of oude verwarmingssystemen.

Kermi-radiatoren met therm-x2-technologie

Een innovatieve oplossing voor huizen die over willen stappen op een warmtepomp zijn de Kermi-radiatoren met therm-x2-technologie. Deze radiatoren zijn ontworpen om goed te functioneren bij lagere aanvoertemperaturen en bieden extra voordelen:

Snel opwarmen: De therm-x2-technologie zorgt voor snelle opwarming van het voorpaneel, waardoor de warmte sneller verspreidt.
Maximum straling: De warmte straalt maximaal de ruimte in, wat bijdraagt aan comfort.
Design: De radiatoren zijn subtiel en passen in elke interieurstijl.

De technologie werkt door eerst het voorpaneel op te warmen, gevolgd door het achterliggende paneel. Dit is anders dan traditionele radiatoren, waarbij alle panelen tegelijk opwarmen. Hierdoor is de warmteverdeling efficiënter en het energieverbruik lager.

Hybride warmtepompen: combinatie van CV-ketel en warmtepomp

Een hybride warmtepomp is een oplossing voor huizen die niet volledig op elektriciteit willen overgaan. Deze warmtepomp werkt samen met een bestaande CV-ketel en schakelt automatisch afhankelijk van de buitentemperatuur of warmtevraag. In koud weer of bij piekmomenten neemt de CV-ketel over, waardoor het comfort behouden blijft.

Voordelen van een hybride warmtepomp zijn:

Gemakkelijke installatie: Omdat je CV-ketel wordt behouden, zijn minder werkzaamheden nodig.
Back-up: Bij extreme koudte is er een alternatief verwarmingssysteem.
Lage kosten: De investering is lager dan bij een all-electric warmtepomp.

De installatie van een hybride warmtepomp vereist voldoende ruimte in de woning. Voor modellen met een binnenunit is ongeveer 40 x 40 x 60 cm nodig. Modellen met een buitenunit vereisen ruimte buiten, vergelijkbaar met een airco-unit.

Sinds 10 maart 2020 is het verplicht dat elke ruimte in de woning afzonderlijk op temperatuur kan worden geregeld bij gebruik van een hybride warmtepomp. Dit kan via thermostaatkransen of een slimme thermostaat. Thermostaatkransen kosten ongeveer € 20 per stuk en zijn eenvoudig te installeren.

All-electric warmtepompen: volledige overgang op elektriciteit

Een all-electric warmtepomp is een volledig elektrisch systeem dat geen CV-ketel meer vereist. Dit betekent dat het huis volledig op elektriciteit werkt. All-electric systemen zijn efficiënter dan hybride modellen, maar vereisen meer aanpassingen in de woning.

Voorbeelden van benodigde aanpassingen zijn:

Elektrische kookplaat (inductieplaat) in plaats van een gasplaat
Lage temperatuurverwarming (LTV), zoals vloerverwarming of speciale radiatoren
Energiezuinige warmwateropwekking via de warmtepomp

All-electric systemen werken op lagere aanvoertemperaturen dan hybride modellen, waardoor het verwarmingssysteem extra afgestemd moet zijn. Hierdoor is het aan te raden om een uitgebreide test of een warmtebehoefteberekening te laten uitvoeren voordat je overgaat.

Soorten warmtepompen en hun toepassingen

Er zijn drie hoofdtypes van warmtepompen: lucht-water, bodem-water en water-water. Elke variant heeft zijn eigen voordelen en installatie-eisen.

Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om water te verwarmen. Het verwarmde water wordt vervolgens gebruikt voor radiatoren, vloerverwarming en tapwater. Deze warmtepompen zijn flexibel en eenvoudiger te installeren, omdat ze weinig of geen grondwerk vereisen.

Bodem-water warmtepomp

Een bodem-water warmtepomp haalt warmte uit de bodem via een gesloten buizensysteem. De temperatuur van de bodem is constanter dan die van de buitenlucht, waardoor deze warmtepompen efficiënter werken. Bovendien zijn ze geschikt voor zomerkoele, omdat ze op koelmodus kunnen werken.

Water-water warmtepomp

Een water-water warmtepomp haalt warmte uit grondwater of oppervlaktewater, zoals een meer of rivier. Deze warmtepompen zijn zeer efficiënt, maar vereisen toegang tot geschikt water. De installatie is complex en vereist duidelijke kennis van het watersysteem in de buurt.

Invloed van isolatie en warmteverlies

De isolatie van een woning speelt een cruciale rol bij de geschiktheid van bestaande radiatoren voor een warmtepomp. Hoe beter een woning is geïsoleerd, des te minder warmteverlies er is. In goed geïsoleerde woningen zijn radiatoren meestal geschikt voor lage temperatuurverwarming.

Voor huizen gebouwd tussen 1992 en 2000 is de isolatie meestal net voldoende voor een hybride warmtepomp. In sommige gevallen is een all-electric systeem al mogelijk. Voor huizen gebouwd na 2000 is de isolatie vaak goed genoeg voor alle soorten warmtepompen.

Slimme thermostaten en energiebesparing

Een slimme thermostaat is een moderne oplossing om de warmtebehoefte van een woning te optimaliseren. Deze thermostaat regelt automatisch de verwarming vanaf meerdere ruimtes en past de aanvoertemperatuur aan op basis van de buitentemperatuur en het verbruik.

Voordelen van slimme thermostaten zijn:

Energiebesparing: Door intelligente regeling wordt energie niet verspild.
Comfort: De temperatuur in elke ruimte blijft constant.
Gemak: De thermostaat kan via smartphone of app worden bediend.

Kostenvoorbeeld en investeringsbeslissing

Het kiezen voor een warmtepomp is een belangrijke investeringsbeslissing. De kosten hangen af van het type warmtepomp, de aanpassingen in het huis en de installatie. Voor een hybride warmtepomp zijn de kosten meestal lager dan voor een all-electric systeem.

Een schatting van de kosten is:

Hybride warmtepomp: € 6.000 tot € 10.000
All-electric warmtepomp: € 10.000 tot € 20.000
Aanpassingen (LTV, thermostaten, isolatie): € 2.000 tot € 5.000

De besparing op gas- en elektriciteitsfacturen hangt af van het verbruik en de subsidies. Aanvullende subsidies van de overheid of energieleverancier kunnen het rendement van de investering verhogen.

Conclusie

Bestaande radiatoren kunnen in principe gecombineerd worden met een warmtepomp, maar de geschiktheid hangt af van de isolatie van de woning, de aanvoertemperatuur en de capaciteit van het verwarmingssysteem. Door middel van de 50-graden-test kan worden vastgesteld of de radiatoren voldoende warmte verspreiden bij lagere temperaturen. Bij ongeschiktheid zijn er alternatieven zoals radiator-ventilatoren of lage temperatuurverwarming (LTV).

Hybride warmtepompen bieden een gemakkelijke overgang, terwijl all-electric systemen volledig op elektriciteit werken. Het kiezen voor de juiste oplossing vereist een uitgebreide test of berekening. Bovendien is het aan te raden om slimme technologieën zoals thermostaten te gebruiken om energie te besparen.

De keuze voor een warmtepomp is een duurzame en toekomstbestendige investering. Door de juiste combinatie van verwarmingssystemen en warmtepomp is het mogelijk om een warm en comfortabel huis te behouden, terwijl het energieverbruik wordt verminderd.

Bronnen

radiator
en