Warmtepompkosten in Nederland: Een overzicht van aanschaf, installatie en efficiëntie

De toename van warmtepompen in Nederland is de afgelopen jaren spectaculair. In 2024 had het land al 2,6 miljoen warmtepompen in gebruik, wat een toename van 17% is ten opzichte van 2023. Van alle warmtepompen in gebruik is 72% een lucht-luchtwarmtepomp (airco), 22% een lucht-waterwarmtepomp en 6% een bodem- of waterwarmtepomp. Deze cijfers tonen het landelijke belang van warmtepompen en de rol die ze spelen in de transformatie naar duurzamere verwarmingsoplossingen.

In dit artikel geven we een gedetailleerd overzicht van de kosten van warmtepompen, inclusief aanschaf, installatie en gebruikskosten. We leggen uit wat de bepalende factoren zijn voor de totale kosten, geven een overzicht van de verschillende soorten warmtepompen en tonen hoe de efficiëntie van deze systemen kan leiden tot aanzienlijke besparingen op de energierekening. Alles is gebaseerd op de meest recente data en rapportages die beschikbaar zijn.

De aanschaf van een warmtepomp: Hoeveel kost het?

De aanschafkosten van een warmtepomp hangen af van verschillende factoren, zoals het type warmtepomp, de grootte van het huis of pand, de isolatiegraad en de efficiëntie van het apparaat. In 2024 varieert de aanschafprijs van een warmtepomp tussen € 5.000 en € 19.500. Deze prijsvariatie wordt beïnvloed door het feit dat er verschillende types warmtepompen zijn, zoals all-electric warmtepompen en hybride modellen.

Een all-electric warmtepomp, die volledig op elektriciteit werkt, kost tussen € 6.500 en € 19.500. Deze prijs is afhankelijk van het vermogen van het apparaat en eventuele garantie- of servicecontracten. Hybride warmtepompen, die gecombineerd werken met bijvoorbeeld een gasgestookte CV-ketel, zijn iets goedkoper. Deze kosten tussen € 5.000 en € 7.000.

De isolatiegraad van een woning speelt een belangrijke rol bij de aanschafkosten. Hoe beter een woning geïsoleerd is, hoe minder warmte er verloren gaat. Hierdoor kan een kleiner en dus goedkoper warmtepompmodel worden geïnstalleerd. Een warmtepomp die alleen gebruikt wordt voor warmwaterbereiding, zoals een ventilatiewarmtepomp, is vaak goedkoper. Deze kost tussen € 2.500 en € 4.700, inclusief installatie.

Installatiekosten: Wat moet je nog meer rekenen?

Nadat je een warmtepomp hebt aangeschaft, zijn er ook kosten verbonden aan de installatie. Deze liggen tussen € 1.000 en € 3.000, afhankelijk van het type warmtepomp en de complexiteit van de installatie. Bijvoorbeeld, de installatie van een lucht-luchtwarmtepomp is meestal goedkoper dan de installatie van een bodem- of waterwarmtepomp. Deze laatste vereist namelijk vaak de aansluiting op een aardwarmtesonde of een collector in de bodem.

Bij de installatie moet rekening worden gehouden met meerdere kostenposten. Deze omvatten niet alleen de arbeidskosten van de monteur, maar ook de kosten voor materialen zoals leidingen, kabels en eventueel het afvoeren van oude verwarmingssystemen. Daarnaast kan het ook nodig zijn om de warmtepomp aan te sluiten op het elektriciteitsnet of, in het geval van een hybride warmtepomp, op het gasnet.

Het is belangrijk om bij de installatie ook aandacht te besteden aan garantie- en servicecontracten. Sommige installateurs bieden bijvoorbeeld een garantie van vijf tot tien jaar op het apparaat. Andere bieden een levenslange garantie of een servicecontract waarbij regelmatige inspecties worden uitgevoerd.

Efficiëntie en energiebesparing: Hoe werkt het?

Een warmtepomp is een zeer efficiënt systeem, omdat het warmte haalt uit de omgeving en deze omzet in bruikbare energie. De efficiëntie van een warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in de COP-waarde (Coefficient of Performance), die aangeeft hoeveel warmte er per kWh elektriciteit wordt gegenereerd. Een COP-waarde van 4 betekent bijvoorbeeld dat uit 1 kWh elektriciteit 4 kWh warmte wordt gegenereerd.

In praktijk varieert de COP-waarde afhankelijk van het type warmtepomp en de omgevingstemperatuur. Lucht-luchtwarmtepompen, die het meest voorkomen in Nederland, hebben een COP-waarde van 2 tot 5. Dit betekent dat het gebruik van deze warmtepompen tot 5 kWh warmte kan opleveren per 1 kWh elektriciteit.

De efficiëntie van warmtepompen heeft directe invloed op de energiekosten. Bijvoorbeeld, een lucht-waterwarmtepomp die gebruikt wordt voor het verwarmen van tapwater, kan een aanzienlijke besparing opleveren op de energierekening. In vergelijking met een traditionele elektrische waterkoker of boiler, kan een warmtepomp tot € 180 besparen per jaar.

Bij hybride warmtepompen, die gecombineerd werken met een CV-ketel of houtkachel, is de efficiëntie nog verder verbeterd. Deze systemen maken gebruik van restwarmte die vrijkomt bij het verbranden van gas of hout. Hierdoor is de CO₂-uitstoot met 25% tot 50% lager, afhankelijk van de bron waaruit de warmte wordt gehaald.

Type warmtepomp en kostprijs: Een overzicht

Elk type warmtepomp heeft zijn eigen kenmerken en kostprijs. Hieronder geven we een overzicht van de meest voorkomende soorten en hun gemiddelde kostprijs, inclusief installatie:

Lucht-luchtwarmtepompen zijn het meest gekozen type en het goedkoopste. Deze systemen zijn eenvoudig te installeren en werken efficiënt in de meeste huizen. Lucht-waterwarmtepompen zijn iets duurder, maar bieden de voordeel dat ze zowel voor verwarming als voor warmwaterbereiding kunnen worden gebruikt.

Grond-waterwarmtepompen zijn het duurste type, omdat de installatie van een aardwarmtesonde of collector in de bodem extra kosten oplevert. Deze systemen zijn echter zeer efficiënt, vooral in goed geïsoleerde woningen. Water-waterwarmtepompen zijn complexer en vereisen een constante en goede waterstroming, wat in Nederland zelden het geval is.

Terugverdientijd: Hoe lang duurt het voordat de investering zich terugbetaalt?

De terugverdientijd van een warmtepomp is afhankelijk van de aanschaf- en installatiekosten, de energiebesparing en de stroom- en gasprijzen. Een warmtepomp met een hoge COP-waarde en lage aanschafkosten kan binnen enkele jaren zijn investering terugverdienen.

In een voorbeeld van een lucht-luchtwarmtepomp met een aanschafprijs van € 6.000 en installatiekosten van € 2.000, kan een gezin rekenen op een jaarlijkse besparing van ongeveer € 1.000. Dit betekent dat de investering zich binnen 8 jaar terugbetaalt. Bij een warmtepomp met een lager COP-waarde of hogere aanschafkosten kan de terugverdientijd langer zijn.

Het is belangrijk om bij de berekening van de terugverdientijd ook rekening te houden met eventuele subsidies. Tot 2020 was er een subsidie voor warmtepompen, die kon zorgen voor een aanzienlijke besparing op de aanschafprijs. Sinds 2020 is deze subsidie echter niet meer beschikbaar, waardoor de investering in een warmtepomp relatief duurder is geworden.

CO₂-uitstoot en duurzaamheid: De voordelen van warmtepompen

Een van de grootste voordelen van warmtepompen is hun positieve impact op de CO₂-uitstoot. In vergelijking met traditionele verwarmingsmethoden zoals gasgestookte CV-ketels, zetten warmtepompen aanzienlijk minder CO₂ vrij.

De CO₂-uitstoot van een warmtepomp varieert afhankelijk van het type en de bron waaruit de warmte wordt gehaald. Een hybride warmtepomp zorgt voor een CO₂-uitstoot die 25% lager is dan bij een traditioneel systeem. Een warmtepomp die lucht gebruikt als bron, leidt tot een CO₂-uitstoot die 35% lager is. Een warmtepomp die grond of water gebruikt als bron, heeft een CO₂-uitstoot die 50% lager is.

Wanneer alle stroom in Nederland duurzaam is, zoals wordt gepland in de komende jaren, zal de CO₂-uitstoot van een volledige warmtepompinstallatie zelfs naar nul gaan. Dit maakt warmtepompen een essentieel onderdeel van de transitie naar een CO₂-vrije economie.

Kies de juiste warmtepomp voor jouw situatie

De keuze voor de juiste warmtepomp hangt af van verschillende factoren, zoals de grootte van het huis, de isolatiegraad, de beschikbare budgetten en de verwachtingen ten aanzien van energiebesparing. Het is belangrijk om bij de aanschaf van een warmtepomp te rekenen met zowel aanschaf- als installatiekosten, evenals eventuele service- en garantiekosten.

Een all-electric warmtepomp is vaak de beste keuze voor huizen met een goede isolatie. Deze systemen zijn efficiënt en eenvoudig te installeren. Een hybride warmtepomp kan een goed alternatief zijn voor huizen die nog steeds op gas werken. Deze systemen maken gebruik van restwarmte en zijn dus efficiënter en duurzamer.

Het is aan te raden om bij de aanschaf van een warmtepomp te kijken naar de COP- of EER-waarde (Efficiency Energy Ratio). Deze waarden geven aan hoe efficiënt het apparaat werkt en hoeveel energie het verbruikt. Een warmtepomp met een hogere COP- of EER-waarde is meestal duurder in aanschaf, maar kan langere termijn goedkoper zijn in gebruik.

Conclusie

De aanschaf en installatie van een warmtepomp is een aanzienlijke investering, maar de voordelen in termen van energiebesparing, efficiëntie en duurzaamheid maken deze investering vaak aantrekkelijk. De prijs van een warmtepomp varieert afhankelijk van het type, de grootte van het huis of pand en de installatiecomplexiteit. In 2024 ligt de aanschafprijs van een warmtepomp tussen € 5.000 en € 19.500, met installatiekosten die tot € 3.000 kunnen oplopen.

De efficiëntie van warmtepompen is een belangrijke factor in de besparing op de energierekening. Een warmtepomp met een hoge COP- of EER-waarde kan tot 5 kWh warmte opleveren per 1 kWh elektriciteit, wat leidt tot aanzienlijke besparingen. Bovendien zorgen warmtepompen voor een aanzienlijke vermindering van de CO₂-uitstoot, vooral wanneer ze lucht, grond of water gebruiken als warmtebron.

Het is belangrijk om bij de aanschaf van een warmtepomp te rekenen met zowel aanschaf- als installatiekosten, evenals eventuele service- en garantiekosten. Het is aan te raden om een professionele adviesgesprek aan te vragen bij een ervaren installateur of energieadviseur, die je kan helpen met het kiezen van de juiste warmtepomp voor jouw situatie.

Bronnen

1. Groei aantal warmtepompen neemt af
2. Wat kost een warmtepomp
3. Warmtepomp-info.nl