Warmtepompen in Finland: marktleider in Europa en inzichten voor de toekomstige renovatie

De Finse markt voor warmtepompen is een van de meest geavanceerde en snelgroeiende markten in Europa. In 2022 bereikte de Finse warmtepompmarkt een groeicijfer van 52 procent, waarmee Finland nog steeds het land is met het hoogste aantal warmtepompen per 1000 inwoners (69,4). In totaal zijn er 1,4 miljoen warmtepompen in Finland geïnstalleerd, die samen 20 procent van het totale verwarmingsenergieverbruik voor rekening nemen. De Finse markt is niet alleen technisch goed ontwikkeld, maar ook voorbeelden van een duurzame en pragmatische aanpak van verwarmingsenergie.

In dit artikel wordt ingegaan op de ontwikkelingen in de Finse warmtepompmarkt, de rol van overheidsbeleid, de uitdagingen die de sector tegenkomt en wat de toekomstige kansen zijn voor eigenaren en professionals in de bouwsector. Bovendien worden inzichten uit de Finse ervaring verwerkt in mogelijke toepassingen in andere Europese landen, zoals Nederland.

De Finse warmtepompmarkt in kaart gebracht

Marktgroei en marktaandeel

In 2022 groeide de Finse warmtepompmarkt met 52 procent. Dit is een indrukwekkende prestatie en maakt Finland een van de meest actieve markten in Europa. Op 1.000 inwoners zijn er 69,4 warmtepompen geïnstalleerd, wat betekent dat Finland de hoogste dichtheid van warmtepompen in Europa heeft. De Finse markt is dus niet alleen groot qua aantal geïnstalleerde systemen, maar ook qua penetratie in de bevolking.

De Finse warmtepompmarkt is een van de meest volwassen markten in Europa. Dit is te zien aan het feit dat warmtepompen al een significante bijdrage leveren aan de verwarmingsenergie in het land. De 1,4 miljoen geïnstalleerde warmtepompen leveren 20 procent van de totale verwarming in Finland. Dit maakt duidelijk dat de Finnen niet alleen de groei van de markt stimuleren, maar dat de warmtepomp ook daadwerkelijk een essentieel onderdeel is van hun energiebeleid.

Groeioorzaken en beleidsmaatregelen

De groei van de Finse warmtepompmarkt is te danken aan meerdere factoren. Energieprijzen zijn in Finland sterk gestegen, wat ervoor zorgt dat alternatieve energiebronnen zoals warmtepompen aantrekkelijker worden. Bovendien is het klimaat in Finland – dat relatief koud is – een ideale omgeving voor het gebruik van warmtepompen, die goed functioneren bij lage buitentemperaturen.

Het Finse beleid speelt eveneens een belangrijke rol in de uitrol van warmtepompen. De overheid heeft verschillende maatregelen genomen om het gebruik van warmtepompen te stimuleren. Denk aan subsidies, fiscale voordelen en educatieve campagnes. Deze maatregelen maken het voor particuliere huishoudens en bedrijven aantrekkelijker om over te stappen op warmtepompen.

Toekomstige plannen en doelstellingen

Finland heeft zichzelf gesteld als voorloper in de Europese energietransitie. De doelstelling van het land is om het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken en te overgaan op duurzame energiebronnen. Warmtepompen vormen hierin een centrale rol. Het aantal warmtepompen moet blijven groeien om het doel te bereiken van een CO₂-neutrale energievoorziening in 2035.

Daarnaast is er ook aandacht voor het gebruik van geothermie in Finland. Het eerste geothermieproject in Espoo is verwacht rond de helft van 2020. Geothermie wordt gezien als een complementaire technologie naast warmtepompen en kan het gebruik van duurzame energie verder stimuleren.

Uitdagingen voor de Finse warmtepompmarkt

Hoewel de Finse warmtepompmarkt sterk is, zijn er ook uitdagingen waarop de sector moet letten.

Tekort aan installateurs en handwerkers

Een van de grootste uitdagingen is het tekort aan kwalificaties en ervaring. Volgens de Finse warmtepompsector is er een tekort aan entrepreneurs en installateurs die in staat zijn warmtepompen te ontwerpen, installeren en onderhouden. Dit is een probleem dat ook in andere landen, zoals Nederland en Zweden, wordt ervaren. Het tekort aan kwalificaties kan de groei van de markt beperken, omdat er niet voldoende mensen zijn die de installaties kunnen uitvoeren.

Leveringsproblemen voor bouwmaterialen

De Finse markt is afhankelijk van importen van bouwmaterialen en onderdelen voor warmtepompen. Tijdens de afgelopen jaren zijn er leveringsproblemen opgetreden vanwege de globalisering van de keten en de impact van geopolitieke spanningen. Deze leveringsproblemen kunnen de uitrol van warmtepompen vertragen en de kosten verhogen.

De rol van overheidsbeleid

Het Finse overheidsbeleid is een sleutelfactor in de verdere uitrol van warmtepompen. In het kader van het Europese Jaar van Vaardighappen in 2023 is er aandacht voor het opbouwen van kennis op het gebied van groene technologie. Dit kan ervoor zorgen dat er meer opleidingen worden aangeboden en dat het onderwijs in samenwerking met de sector wordt aangepakt. Dit is essentieel om het tekort aan installateurs en handwerkers aan te pakken.

Inzichten uit Finland voor de toekomstige renovatie

De ervaring van Finland met warmtepompen biedt waardevolle inzichten voor eigenaren, bouwprofessionals en beleidsmakers in andere landen.

Pragmatische aanpak van energiebeleid

Een van de belangrijkste inzichten is de pragmatische aanpak van energiebeleid in Finland. De Finnen zoeken naar het efficiëntste en economisch meest haalbare alternatief om hun huizen en gebouwen te verwarmen. Naast warmtepompen wordt ook gebruik gemaakt van warmtenetten, elektriciteit, hout, enzovoort. Dit zorgt voor flexibiliteit in de energievoorziening en maakt het mogelijk om aan de energiebehoefte te voldoen, ook in koude winters.

Samenwerking tussen onderwijs en markt

Een andere inzichtelijke ervaring is de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en de bouwsector. Het is zaak dat er aandacht is voor de opbouw van kennis en vaardigheden op het gebied van warmtepompen en groene technologie. In Finland is er een sterke overtuiging dat het onderwijs en marktspelers samen moeten werken om kwalificaties en vaardigheden te verbeteren. Dit kan leiden tot een snellere uitrol van warmtepompen en een betere kwaliteit van installaties.

Aanpassingsvermogen van de sector

De Finse sector is goed in staat om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Tijdens de afgelopen jaren zijn er innovatieve oplossingen ontwikkeld, zoals geothermie en warmtenetten. Deze aanpassingsvermogen is essentieel voor de toekomstige groei van de sector en voor de aanpak van klimaatverandering.

Klimaatdoelen en energiebeleid

Finland heeft zichzelf gesteld als voorloper in de Europese energietransitie. De doelstelling van het land is om het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken en te overgaan op duurzame energiebronnen. Warmtepompen vormen hierin een centrale rol. Het aantal warmtepompen moet blijven groeien om het doel te bereiken van een CO₂-neutrale energievoorziening in 2035.

De rol van warmtepompen in de Europese energietransitie

De groei van de warmtepompmarkt in Finland is niet alleen een nationaal fenomeen, maar ook een Europese trend. De European Heat Pump Association (EHPA) heeft duidelijk gemaakt dat warmtepompen een belangrijke rol spelen in de Europese energietransitie. De doelstelling is om 60 miljoen warmtepompen in Europa te installeren tegen 2030. Finland is hierin een voorbeeldland dat andere Europese landen kan volgen.

De rol van overheidsbeleid

Overheidsbeleid speelt een centrale rol in de verdere uitrol van warmtepompen. In Finland zijn er subsidies en fiscale voordelen die het gebruik van warmtepompen stimuleren. Deze maatregelen kunnen ook in andere landen worden ingezet om de markt te stimuleren.

De rol van de sector

De bouwsector en installateurs spelen een essentiële rol in de uitrol van warmtepompen. Het is zaak dat er voldoende kwalificaties en ervaring zijn om de installaties correct uit te voeren. In Finland is er aandacht voor opleiding en samenwerking tussen onderwijs en de sector. Dit is essentieel om het tekort aan kwalificaties aan te pakken.

De toekomst van warmtepompen in Finland en Europa

De toekomst van warmtepompen in Finland en Europa hangt af van meerdere factoren. Enerzijds is er een sterke groei in de markt, vooral in Noorwegen, Zweden en Finland. Anderzijds zijn er ook uitdagingen, zoals het tekort aan kwalificaties en leveringsproblemen van bouwmaterialen.

De European Heat Pump Association (EHPA) heeft duidelijk gemaakt dat de doelstelling van 60 miljoen warmtepompen tegen 2030 waarschijnlijk niet gehaald zal worden. Dit is een alarmerende trend die aandacht verdient. Het is zaak dat er actie wordt ondernomen om de groei van de markt te versnellen.

In Finland is er al een sterke groei van de warmtepompmarkt, maar het is nog steeds belangrijk om de uitdagingen aan te pakken. Door samenwerking tussen onderwijs en de sector, beleidsmaatregelen en innovatie kan de markt blijven groeien.

Conclusie

De Finse warmtepompmarkt is een van de meest volwassen en snelgroeiende markten in Europa. In 2022 bereikte de markt een groeicijfer van 52 procent, waarmee Finland nog steeds het land is met het hoogste aantal warmtepompen per 1000 inwoners. De Finse markt is een voorbeeld van een duurzame en pragmatische aanpak van energiebeleid. De ervaring van Finland biedt waardevolle inzichten voor eigenaren, bouwprofessionals en beleidsmakers in andere landen.

De groei van de warmtepompmarkt in Finland is te danken aan meerdere factoren, zoals stijgende energieprijzen, klimaatmaatregelen en overheidsbeleid. De Finnen hebben duidelijk laten zien dat warmtepompen een essentieel onderdeel kunnen zijn van de energietransitie. De ervaring van Finland kan dienen als een model voor andere Europese landen.

De toekomstige groei van de warmtepompmarkt hangt af van meerdere factoren. Enerzijds is er een sterke groei in de markt, vooral in Noorwegen, Zweden en Finland. Anderzijds zijn er ook uitdagingen, zoals het tekort aan kwalificaties en leveringsproblemen van bouwmaterialen. Het is zaak dat er actie wordt ondernomen om deze uitdagingen aan te pakken.

De ervaring van Finland laat zien dat warmtepompen een essentieel onderdeel kunnen zijn van de energietransitie. De Finnen hebben duidelijk laten zien dat het gebruik van warmtepompen een duurzame en economische oplossing kan zijn voor de verwarming van huizen en gebouwen. De ervaring van Finland kan dienen als een model voor andere Europese landen.

Bronnen

1. De warmtepomp wint het van de kou in Noord-Europa
2. Noord-Europa domineert warmtepompmarkt – België en Nederland niet in top 10
3. Lessen uit een warm Finland
4. Verkoop van warmtepompen 14 keer hoger in leidende landen
5. Europese verkoop warmtepompen daalt – behalve in Nederland en Duitsland
6. Heat Pump Forum 2025 – Warmtepompen in het hart van Europas energiezekerheid