Warmtepompen: Werking, Efficiëntie en Toepassingen in Zwembaden en Huishoudens

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

Warmtepompen zijn tegenwoordig een steeds populaire keuze voor het verwarmen van zwembaden, maar ook voor het verhitten van woningen. Ze gebruiken omgevingswarmte en zetten deze om in nuttige warmte, een proces dat energiezuinig is en draagt bij aan duurzaamheid. In dit artikel bespreken we de werking van warmtepompen, hun efficiëntie, technische eigenschappen, mogelijke storingen, en welke factoren bepalen de prestaties van zo’n systeem. We richten ons vooral op gegevens uit betrouwbare bronnen over warmtepompen voor zwembaden en huishoudens.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een technische installatie die warmte uit de omgeving haalt en deze gebruikt om een ruimte of vloeistof op te warmen. In het geval van zwembaden zet de warmtepomp de warmte uit de buitenlucht om in warmte voor het zwembadwater. Dit gebeurt op een energiezuinige manier, aangezien de pomp zelf slechts een fractie van de totale warmte opwekt — de rest komt namelijk van de omgeving.

Werking van een warmtepomp

De werking van een warmtepomp berust op het principe van warmtewisseling. De pomp trekt warmte uit de buitenlucht of een andere bron (zoals grond of water) en leidt deze via een koelmiddel door een compressieproces naar een warmtewisselaar, waarin het zwembadwater of de verwarming van een woning op temperatuur komt.

Buitentemperatuur en werking: Een warmtepomp werkt al bij een buitentemperatuur vanaf 10°C. Is de temperatuur lager, dan kan de warmtepomp geen warmte meer uit de lucht halen en wordt het zwembadwater afgekoeld. Bij 10°C of hoger zorgt de pomp voor een constante warmtevoorziening.
Automatisch aan/uit: Wanneer het water de ingestelde temperatuur bereikt, schakelt de warmtepomp automatisch uit. Als de temperatuur weer onder de ingestelde waarde komt, start de pomp opnieuw. Dit zorgt voor een efficiënt energiegebruik.

COP-waarde en efficiëntie

De efficiëntie van een warmtepomp wordt vaak gemeten aan de COP (Coefficient of Performance). De COP-waarde geeft aan hoeveel warmte de pomp per ingezette kWh elektriciteit opwekt. Bijvoorbeeld:

Bij een COP-waarde van 5,5 betekent dit dat 1 kWh elektriciteit leidt tot 5,5 kWh aan warmte. Hieruit volgt dus een warmtewinst van 4,5 kWh.
Bij warmtepompen van EXIT Toys kan de COP-waarde zelfs oplopen tot 6,5 bij een buitentemperatuur van 26°C.

Hoe hoger de COP, hoe efficiënter de warmtepomp is. Dit heeft directe invloed op het energieverbruik en dus ook op de kosten van het gebruiken van de pomp.

Warmtepompen en duurzaamheid

De duurzaamheid van een warmtepomp ligt niet alleen in het gebruik van elektriciteit, maar ook in de manier waarop warmte wordt getransformeerd. Door de omgevingstemperatuur te benutten, wordt het gebruik van fossiele brandstoffen verminderd. Dit maakt warmtepompen een aantrekkelijke keuze voor milieubewuste gebruikers.

Technische kenmerken van warmtepompen

Capaciteit en watervolume

De keuze van een warmtepomp hangt af van het volume water dat moet worden verwarmd. Voor zwembaden zijn er verschillende modellen beschikbaar:

22.000 liter (5,5 kW): Geschikt voor grotere zwembaden.
15.000 liter (4 kW): Voor middelgrote zwembaden.
10.000 liter (3 kW): Voor kleinere zwembaden.

Deze cijfers zijn afkomstig van EXIT Toys, waarin het verband tussen watervolume en benodigd vermogen duidelijk is gesteld.

Aansluiting en installatie

De installatie van een warmtepomp is relatief eenvoudig. Er hoeven slechts twee slangen te worden aangesloten:

Eén slang op de filterpomp.
Eén slang op het zwembad.

Deze eenvoudige aansluiting maakt het mogelijk om de warmtepomp zonder ingewikkelde montage aan te sluiten. De meeste modellen zijn ook voorzien van een digitale scherm waarmee de gebruiker de gewenste temperatuur kan instellen.

Elektrische kenmerken

De warmtepompen werken meestal op 230 volt en verbruiken een bepaald vermogen afhankelijk van het model. Voor zwembaden zijn de verbruikswaarden in het algemeen gematigd, aangezien de pomp automatisch uitschakelt wanneer de gewenste temperatuur is bereikt.

Geluidsniveau

Het geluidsniveau van een warmtepomp is een belangrijk aspect bij de keuze. Het geluidsniveau van EXIT-toys warmtepompen is bijvoorbeeld opgegeven op 1 meter afstand. Dit is belangrijk om te weten bij het plaatsen van de pomp in de tuin, waarbij het geluidsniveau moet passen bij de omgeving.

IP-code en waterdichtheid

De IP-code van een warmtepomp geeft aan hoe goed het apparaat beschermd is tegen vocht. Voor buiteninstallaties is een IP-code van minimaal 5 aanbevolen, wat betekent dat de pomp goed bestand is tegen regen, maar niet volledig waterdicht. Het is belangrijk om de pomp droog te houden om storingen te voorkomen.

Condenswater

Een warmtepomp verliest condenswater uit de buitenlucht. Dit is normaal en betekent niet dat er een lek is in de slang of de pomp zelf. Het is dus geen reden voor ongerustheid.

Storingen en oplossingen

Oorzaak van storingen

Storingen bij warmtepompen zijn vaak het gevolg van te weinig doorstroming van het water. Dit kan het gevolg zijn van een vuil filter of een defecte slangenverbinding. Het is daarom belangrijk om het filter van de filterpomp regelmatig te controleren en te reinigen of te vervangen.

Automatische storingmelding

Net als moderne auto's zijn warmtepompen uitgerust met sensoren die de temperatuur, druk en stroomtoevoer monitoren. Als er afwijkende waarden worden geregistreerd, activeert de pomp een storingsmelding. Deze meldingen kunnen worden weergegeven in een logboek, wat handig is bij de diagnose van problemen.

Gelijkstroomcompressor en beveiliging

De compressor van de warmtepomp is vaak uitgerust met een thermische beveiliging, zoals een motorbeveiligingsschakelaar (PKZ). Deze schakelaar moet opnieuw worden aangezet als de compressor te veel stroom verbruikt of defect is.

Werking bij extreme temperaturen

Bij lage temperaturen kan het gebeuren dat de warmtewisselaar bevriest. Dit is een normaal proces en geeft meestal geen probleem. Het is echter handig om de pomp op een zonnige plek te plaatsen om de efficiëntie te vergroten.

Warmtepompen voor woningen

Lucht/water- en brine/water-pompen

Naast zwembadwarmtepompen zijn er ook modellen die geschikt zijn voor het verhitten van huizen. Deze worden vaak onderverdeeld in:

Lucht/water-pompen: Deze halen de warmte uit de buitenlucht en zetten deze om in verwarmingswater voor de centrale verwarming.
Brine/water-pompen: Deze halen warmte uit de grond (via een boorgat of horizontale buizen) en zetten deze om in verwarmingswater.

Beide typen hebben hun eigen temperaturenbronnen en werken binnen bepaalde temperatuurparameters:

Lucht/water-pompen werken tussen -15°C en +40°C.
Brine/water-pompen werken tussen -5°C en +25°C.

Voorbeelden van warmtepompen

Voor woningen zijn er verschillende modellen beschikbaar, zoals de Remeha Elga Ace en de Nefit-Bosch Compress 5800i AW. Deze modellen zijn ontworpen om efficiënt en stil te werken, en zijn geschikt voor woningen met bestaande verwarmingsinstallaties.

Duurzaamheid en energiebesparing

Energiezuinig gebruik

Door het gebruik van warmtepompen wordt het energieverbruik aanzienlijk verlaagd in vergelijking met traditionele verwarmingsmethoden. Dit is vooral het geval bij zwembaden, waar een warmtepomp de duurzaamheid van het gebruik verhoogt.

Invloed van omgeving

De efficiëntie van een warmtepomp wordt beïnvloed door factoren zoals zonneschijn, wind, en of het zwembad in een bosrijke omgeving staat. Ook het gebruik van een afdekbaar zwembad kan het verlies van warmte verkleinen, wat leidt tot energiebesparing.

Samenvatting

Warmtepompen zijn een energiezuinige en duurzame oplossing voor het verwarmen van zwembaden en huizen. Zij werken efficiënt bij een buitentemperatuur vanaf 10°C en gebruiken omgevingswarmte om het water op te warmen. De COP-waarde geeft het rendement van de pomp weer, en hoe hoger deze waarde, hoe efficiënter het verbruik. De installatie is eenvoudig en de meeste modellen zijn uitgerust met digitale beheersystemen.

Storingen kunnen optreden bij tekort aan doorstroming of bij extreme temperaturen, maar zijn vaak op te lossen met enkele simpele stappen. Voor woningen zijn er verschillende modellen beschikbaar, waaronder lucht/water- en brine/water-pompen, die geschikt zijn voor diverse situaties en installaties.

Zowel voor zwembaden als woningen is een warmtepomp een toekomstbestendige investering die niet alleen comfort biedt, maar ook draagt bij aan het verminderen van het energieverbruik.