Warmtepompen als duurzame oplossing voor verwarming, koeling en warm tapwater

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In de huidige tijd waar duurzaamheid en energie-efficiëntie steeds belangrijker worden, zijn warmtepompen een aantrekkelijke keuze voor huishoudens die hun woning willen verwarmen, koelen en voorzien van warm tapwater. Deze systemen maken gebruik van de warmte in de buitenlucht of in het grondwater en zetten deze om in bruikbare warmte voor huishoudelijke toepassingen. In dit artikel worden de verschillende typen warmtepompen besproken, hun voordelen en nadelen, en hoe ze kunnen worden ingezet voor verwarming, koeling en het opwekken van warm water. Daarnaast wordt gekeken naar de efficiëntie, het energieverbruik en de toepasbaarheid in verschillende situaties.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (zoals buitenlucht of grondwater) opneemt en deze gebruikt om een woning te verwarmen of warm tapwater te leveren. In de zomer kan een warmtepomp ook worden gebruikt voor het koelen van een huis. Dit maakt het een flexibele en duurzame oplossing voor veel huishoudens. De werking van een warmtepomp is vergelijkbaar met die van een airco, maar met de mogelijkheid om ook verwarming en warm water te leveren.

Er zijn verschillende soorten warmtepompen, zoals:

Lucht/water warmtepompen: Deze halen warmte uit de buitenlucht en leveren deze aan radiatoren of vloerverwarming. Ze kunnen ook worden gebruikt voor het opwekken van warm tapwater.
Water/water warmtepompen: Deze halen warmte uit grondwater of oppervlaktewater.
Thermodynamische warmtepompen: Deze werken ook bij lage temperaturen en kunnen opnieuw worden ingezet voor het verwarmen van tapwater.
Lucht/lucht warmtepompen: Deze werken vergelijkbaar met airco’s en leveren warme lucht via binnenunits. Ze zijn geschikt voor verwarming en koeling van ruimtes.

Warmtepompen voor verwarming en koeling

Lucht/water warmtepompen

Een lucht/water warmtepomp is geschikt voor huizen met radiatoren of vloerverwarming. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en levert deze aan het verwarmingssysteem. Het systeem bestaat uit een binnenunit en een buitenunit. De lucht/water warmtepomp kan tot 75 graden verwarmen en heeft een COP-waarde (Coefficient of Performance) van meer dan 5, wat aangeeft dat het systeem zeer efficiënt werkt. Dit betekent dat voor elk kWh aan elektriciteit dat wordt gebruikt, er ruim 5 kWh aan warmte wordt opgewekt.

Een belangrijk voordeel van een lucht/water warmtepomp is het laag geluidniveau, dat varieert tussen 34 en 56 dB. Daarnaast is het systeem onderhoudsarm en kan het worden gebruikt om warm tapwater te leveren via een ingebouwde functie. De warmtepomp werkt goed bij buitentemperaturen tot -25°C, wat betekent dat het ook in koude winters betrouwbaar kan functioneren.

Thermodynamische warmtepompen

Thermodynamische warmtepompen zijn een speciale vorm van warmtepompen die ook werken bij lage temperaturen. Ze zijn geschikt voor het verwarmen van tapwater en kunnen worden aangesloten op bestaande boiler- of buffervat-systemen. Het systeem bestaat uit een binnenunit (de Solar Box) en twee thermodynamische zonnepanelen. Deze warmtepompen hebben een COP-waarde van tot wel 7, wat aangeeft dat ze extreem efficiënt zijn. Ze zijn bovendien onderhoudsarm, hebben een compact ontwerp en zijn opgenomen in bepaalde subsidierelaties.

Een voordeel van thermodynamische warmtepompen is dat ze 365 dagen per jaar werken, ongeacht het weer. Ze zijn geschikt voor huishoudens die hun boiler of buffervat willen behouden en een efficiënt systeem voor warmwaterproductie willen creëren. Het systeem levert warm water tot 45°C of 55°C, afhankelijk van het model. Daarnaast beschikken ze over een anti-legionella functie en werken ze zonder risico op oververhitting of bevriezing.

Lucht/lucht warmtepompen

Een lucht/lucht warmtepomp is vergelijkbaar met een airco en kan zowel verwarmen als koelen. Het bestaat uit een buitenunit en één of meerdere binnenunits. De buitenunit haalt warmte uit de buitenlucht en levert deze via de binnenunits aan de woning. In de zomer kan het systeem ook worden gebruikt om warmte uit de woning te halen en naar buiten af te voeren, waardoor het effectief is voor koeling.

Lucht/lucht warmtepompen zijn geschikt voor huishoudens die snel en gerichte verwarming of koeling nodig hebben in bepaalde ruimtes. Ze zijn beter geschikt voor het koelen van ruimtes dan lucht/water warmtepompen, omdat ze direct koude lucht kunnen blazen. Echter, voor het verwarmen van het hele huis zijn lucht/water warmtepompen vaak efficiënter. Lucht/lucht warmtepompen zijn echter minder geschikt voor het opwekken van warm tapwater.

Warmtepompen voor warm tapwater

Een belangrijke toepassing van warmtepompen is het opwekken van warm tapwater. Zowel lucht/water als thermodynamische warmtepompen kunnen worden ingezet voor dit doel. Bij lucht/water warmtepompen is dit vaak een ingebouwde functie, terwijl thermodynamische systemen specifiek zijn ontworpen voor warmwaterproductie.

Thermodynamische warmtepompen voor tapwater bestaan uit een binnenunit (Solar Box) en thermodynamische zonnepanelen. Deze systemen kunnen warm water tot 45°C of 55°C leveren, afhankelijk van het model. Ze zijn zeer efficiënt, hebben een hoge COP-waarde en werken 365 dagen per jaar. Bovendien beschikken ze over een anti-legionella functie en zijn ze roestvrijstalen, wat betekent dat ze langer meegaan en minder onderhoud vereisen.

Warmtepomp of airco?

Het combineren van een airco met een warmtepomp is in veel gevallen niet aantrekkelijk. Een warmtepomp kan in de juiste opstelling zowel verwarmen als koelen, waardoor het de rol van een airco (deels) kan overnemen. Bovendien biedt een warmtepomp de extra mogelijkheid om warm tapwater te leveren, iets wat een airco niet kan. Daarom is het meestal efficiënter en kosteneffectiever om voor één van de twee systemen te kiezen.

Een airco is meestal efficiënter voor het snelle verwarmen of koelen van specifieke ruimtes, maar minder geschikt als hoofdverwarming voor het hele huis. Daarentegen is een warmtepomp geschikt voor het verwarmen van het hele huis en het leveren van warm tapwater. Het energieverbruik van een warmtepomp is doorgaans hoger dan dat van een airco, omdat een warmtepomp een heel huis moet verwarmen en vaak ook warm water moet leveren, terwijl een airco meestal alleen één of enkele ruimtes verwarmt of koelt.

Keuze tussen lucht/water en lucht/lucht warmtepomp

De keuze tussen een lucht/water en een lucht/lucht warmtepomp hangt af van de specifieke behoeften van het huis en de huishoudens. Een lucht/water warmtepomp is geschikt voor huizen met radiatoren of vloerverwarming en kan worden gebruikt voor verwarming, koeling en warm tapwater. Het heeft een hoge COP-waarde en werkt goed bij lage buitentemperaturen. Het is echter minder geschikt voor directe koeling dan een lucht/lucht warmtepomp.

Een lucht/lucht warmtepomp is vergelijkbaar met een airco en is geschikt voor het verwarmen en koelen van ruimtes. Het is aantrekkelijk voor huishoudens die snel en gerichte verwarming of koeling nodig hebben in bepaalde ruimtes. Het is echter minder geschikt voor het opwekken van warm tapwater.

Onderhoud en duurzaamheid

Een belangrijk voordeel van warmtepompen is dat ze onderhoudsarm zijn. Zowel lucht/water als thermodynamische warmtepompen vereisen weinig onderhoud, wat het totaalbedrag aan kosten tijdens de levenscyclus verlaagt. Daarnaast zijn warmtepompen duurzaam, omdat ze gebruikmaken van hernieuwbare energiebronnen zoals buitenlucht of grondwater. Ze produceren geen CO2-uitstoot bij het verhitten of afkoelen van huizen, wat maakt dat ze een milieuvriendelijke alternatief zijn voor traditionele verwarmingssystemen.

Subsidies en terugverdientijd

Sommige warmtepompmodellen zijn opgenomen in subsidierelaties, wat het aankoopbedrag voor huishoudens kan verlagen. De terugverdientijd van een warmtepomp hangt af van verschillende factoren, zoals het type systeem, de grootte van het huis en het energieverbruik. Thermodynamische warmtepompen hebben vaak een snelle terugverdientijd vanwege hun hoge efficiëntie en lage energiekosten.

Conclusie

Warmtepompen zijn een duurzame en efficiënte oplossing voor het verwarmen, afkoelen en voorzien van warm tapwater. Zowel lucht/water als thermodynamische warmtepompen hebben hun eigen voordelen en nadelen, afhankelijk van de specifieke situatie van het huis en de huishoudens. De keuze tussen een warmtepomp en een airco hangt ook af van de behoeften van het huis. Terwijl een airco efficiënt is voor het snelle verwarmen of afkoelen van ruimtes, is een warmtepomp geschikt voor het verwarmen van het hele huis en het leveren van warm tapwater. Het combineren van een airco met een warmtepomp is in veel gevallen niet aantrekkelijk, omdat een warmtepomp al veel van de functies van een airco kan overnemen.