Warmtepompsystemen voor appartementen: Uitvoerige analyse van toepassing, efficiëntie en keuzes

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

De transitie naar duurzame energie in de woningeigendom legt steeds meer nadruk op het gebruik van warmtepompen. Voor appartementseigenaren zijn deze systemen een aantrekkelijke optie om zowel duurzaam als efficiënt te verwarmen en eventueel te koelen. De beschikbaarheid van verschillende soorten warmtepompen maakt het mogelijk om een passende oplossing te kiezen, afhankelijk van de omstandigheden van de woning. In dit artikel bespreken we op basis van recente en betrouwbare bronnen de toepassing, efficiëntie en keuzes rondom warmtepompen voor appartementen.

Inleiding

In Nederland is de opmars van warmtepompen in appartementen sterk toegenomen, aangezien ze een duurzame en energiezuinige alternatief zijn voor traditionele verwarmingssystemen. De keuze van een warmtepomp is echter niet voor iedere woning gelijk. Factoren zoals de grootte van het appartement, de beschikbaarheid van ruimte, de isolatie en de warmtebehoefte bepalen welke warmtepomp het beste past. Daarnaast zijn er technische aspecten die bij de installatie moeten worden overwogen, zoals het type verwarmingssysteem, de regeltechniek en de aanwezigheid van een warmtapwateroplossing.

In deze analyse gebruiken we informatie uit betrouwbare en recente bronnen om een overzicht te geven van de meest geschikte warmtepompen voor appartementen, aandachtspunten bij installatie en de voordelen van deze technologie.

Soorten warmtepompen voor appartementen

Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze via een watercirculatie om het appartement te verwarmen. Deze warmtepompen zijn geschikt voor appartementen en kunnen worden aangesloten op bestaande radiatoren of vloerverwarmingssystemen. Ze zijn een populaire keuze voor woningen met een centrale verwarming.

Deze warmtepompen zijn betrouwbaar en efficiënt, met een SPF (Seasonal Performance Factor) van rond de 4,0. Ze zijn echter afhankelijk van een voldoende grote buitenunit die op een muur of dak bevestigd kan worden. Binnen is er ruimte nodig voor een boiler of warmtepompboiler, die het warme water opslaat.

Ventilatielucht-water warmtepomp

De ventilatielucht-water warmtepomp is een geïntegreerde oplossing die energie terugwint uit de ventilatielucht van het appartement. Deze warmtepomp combineert verwarming, ventilatie en warm tapwater in één systeem. Het is een compacte, energiezuinige oplossing die ideaal is voor appartementen tot ongeveer 200 m².

NIBE biedt bijvoorbeeld modellen zoals de F370, F470, F730 en F750 aan, die variëren in vermogen en ventilatiecapaciteit. Deze warmtepompen zijn geschikt voor decentrale ventilatiesystemen, zoals ventilatietype D, en zorgen voor extra energiebesparing door het hergebruiken van warmte uit de afgevoerde lucht.

Water-water warmtepomp

De water-water warmtepomp maakt gebruik van grondwater of geothermische energie via een gesloten buizensysteem. Deze optie is vooral geschikt voor grotere appartementsgebouwen of wanneer er voldoende ruimte is voor een grondinstallatie. Een voordeel is de hoge efficiëntie, maar de voorbereiding en installatie vereisen aanzienlijke inspanningen.

De installatie van een water-water warmtepomp vereist boringen of grondlussen, wat in appartementen vaak niet praktisch is. Bovendien is er een aanzienlijke initiële investering nodig om de grondinstallatie aan te leggen.

Lucht-lucht warmtepomp

Een lucht-lucht warmtepomp verwarmt of koelt de lucht rechtstreeks in de woning. Deze warmtepomp is vooral geschikt voor kleinere ruimtes en appartementen met weinig verschillende kamers. Ze zijn relatief goedkoper in aankoop en installatie, maar hebben de beperking dat ze geen warm tapwater leveren. Daarom is een aparte instant heater of boiler nodig.

Lucht-lucht warmtepompen zijn meestal niet geschikt voor grotere woningen of appartementen, omdat ze meestal slechts tot 4 of 5 kW kunnen leveren. In dergelijke gevallen is het beter om een lucht-water warmtepomp te kiezen voor zowel verwarming als warm water.

Keuzes in appartementsgebouwen: individueel of collectief?

Bij appartementen is een belangrijke keuze die moet worden gemaakt, of men voor een individuele of een collectieve warmtepompoptie kiest. Een individuele warmtepomp is per appartement geïnstalleerd en zorgt voor een zelfstandig verwarmingssysteem. Dit biedt flexibiliteit, maar is meestal duurder in aankoop en installatie.

Een collectieve warmtepomp daarentegen is geïnstalleerd in het centrale deel van het appartementsgebouw en verdeelt de warmte via een centraal warmwaterreservoir. Deze oplossing is doorgaans efficiënter en minder duur per appartement, maar vereist wel goed overleg en afspraken tussen de bewoners en eventueel de vereniging van eigenaren.

Aandachtspunten bij installatie

Ruimtelijke voorwaarden

In appartementen is de ruimte binnen- en buiten vaak beperkt. Het is daarom belangrijk om een warmtepomp te kiezen die compact is en goed past in de beschikbare ruimte. De buitenunit moet bijvoorbeeld voldoende afstand houden van buurwoningen en verkeerswegen, en binnen is er plaats nodig voor de boiler, regelunit en eventueel een vloerverwarmingssysteem.

Compacte modellen zijn beschikbaar voor kleinere buitenruimtes of smalle zijruimtes. Deze kunnen soms zelfs aan een muur worden gemonteerd, wat handig is bij woningen met beperkte ruimte. In gevallen waarbij er geen buitenunit kan worden geplaatst, kan men overwegen om een ventilatielucht-water warmtepomp te kiezen.

Eigendom en toestemming

Voordat een warmtepomp kan worden geïnstalleerd, dient rekening te worden gehouden met eigendomsgrenzen. Als de eigenaar niet de eigenaar is van de buitenruimte of het grondoppervlak rondom de woning, dient er toestemming te worden verkregen om de warmtepomp te plaatsen. Dit geldt vooral voor appartementen waarbij de buitenunit op een gemeenschappelijk terras of muur moet worden geïnstalleerd.

Warmtebehoefte en systeemafstemming

De keuze van de warmtepomp hangt ook af van de warmtebehoefte van het appartement of het gebouw. Voor appartementen tot 3 kW is een model zoals de F370 of F470 van NIBE geschikt. Voor grotere behoeften zijn modellen zoals de F730 of F750 beter afgestemd.

Daarnaast is het belangrijk om het systeem goed af te stemmen op de specifieke omstandigheden van het appartement. Moderne warmtepompen zijn voorzien van geavanceerde regelsystemen die automatisch de verdeling van warmte en koeling bepalen. Dit zorgt voor comfort en efficiëntie, maar vereist wel dat het systeem goed wordt afgestemd.

Warm tapwater

Voor het bereiden van warm tapwater zijn er verschillende opties. NIBE biedt bijvoorbeeld de MT-WH21 warmtepompboiler, die speciaal ontworpen is voor het genereren van warm water. Deze boiler heeft een hoge efficiëntie en is geschikt voor appartementen waar de beschikbare ruimte beperkt is. Een alternatief is de F130, die bestaat uit een compacte warmtepomp en een losse boiler.

Voordelen van warmtepompen in appartementen

Duurzaamheid en CO₂-reductie

Een warmtepomp stoot geen CO₂ uit bij het genereren van warmte, omdat het geen fossiele brandstoffen gebruikt. In combinatie met duurzame elektriciteit kan het dus een bijdrage leveren aan de CO₂-neutrale doelstellingen van het land. Onderzoek geeft aan dat warmtepompen tot 60% minder CO₂-uitstoot veroorzaken in vergelijking met traditionele verwarmingssystemen.

Energiezuinigheid

Omdat warmtepompen warmte verplaatsen in plaats van te genereren, gebruiken ze weinig elektriciteit. In goed geïsoleerde woningen is dit effect nog aanzienlijker. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor appartementen waar energiebesparing een prioriteit is.

Gebruik voor verwarming en koeling

Een warmtepomp kan zowel gebruikt worden voor verwarming als voor koeling. Lucht-lucht warmtepompen zijn bijvoorbeeld ook geschikt om een zolderkamer te koelen. Dit maakt het een multifunctionele investering, die het comfort in de woning aanzienlijk verbetert.

Hybride systemen en praktische uitvoering

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert de voordelen van een warmtepomp met een aanvullende verwarmingsbron, zoals een gasboiler of elektrische boiler. Deze oplossing is vooral geschikt in koude winters of in woningen met hoge warmtebehoefte. De warmtepomp zorgt voor de meeste verwarming, terwijl de aanvullende bron ingeschakeld wordt wanneer de warmtepomp niet voldoende warmte kan leveren.

Hoewel hybride systemen in de praktijk minder efficiënt zijn dan volledig elektrische warmtepompen, kunnen ze in sommige gevallen een betere oplossing zijn. De keuze hangt af van de luchttemperatuur, de isolatie van de woning en de beschikbaarheid van duurzame elektriciteit.

Subsidie en aanschafkosten

De aanschaf van een warmtepomp kan aanzienlijk worden verlaagd door subsidies zoals de ISDE subsidie. Deze subsidie is onder andere bedoeld om de transitie naar duurzame verwarmingssystemen te stimuleren. Een warmtepomp A+++ is bijvoorbeeld ideaal voor rijtjeshuizen of appartementen en is stille en efficiënt. Dankzij deze subsidie is de investering voor veel appartementseigenaren haalbaar.

Conclusie

Warmtepompen zijn een efficiënte en duurzame keuze voor appartementen. De beschikbaarheid van verschillende soorten warmtepompen maakt het mogelijk om een systeem te kiezen dat past bij de specifieke omstandigheden van de woning. Lucht-water warmtepompen zijn populairst en geschikt voor meeste appartementen, terwijl ventilatielucht-water warmtepompen een compacte oplossing bieden voor woningen met decentrale ventilatiesystemen.

Bij de keuze en installatie van een warmtepomp dient rekening te worden gehouden met de warmtebehoefte, de beschikbare ruimte, de eigendomssituatie en eventuele subsidieopties. Een goed afgestemde warmtepomp zorgt voor comfort, energiebesparing en CO₂-reductie, wat maakt dat deze technologie een essentieel onderdeel wordt van de duurzame woningbouw in Nederland.

Bronnen

flat