Warmtepomp voor vloerverwarming: Soorten, Werking en Aanbevelingen

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

Vloerverwarming is een efficiënt en comfortabel afgiftesysteem dat steeds vaker wordt gekoppeld aan warmtepompen. Dit combineren van warmtepompen en vloerverwarming biedt een duurzame en energie-efficiënte oplossing voor het verwarmen van woningen. In dit artikel wordt ingegaan op de werking van warmtepompen, de verschillende typen die geschikt zijn voor vloerverwarming, en de technische en praktische overwegingen bij de keuze en installatie.

Inleiding

Vloerverwarming en warmtepompen zijn twee technologieën die op elkaar aansluiten. De warmtepomp haalt warmte uit de omgeving en gebruikt deze om water op te warmen, dat vervolgens via een systeem van buizen onder de vloer wordt rondgepompt. Doordat vloerverwarming werkt met een lagere aanvoertemperatuur dan bijvoorbeeld radiatoren, is het een ideaal afgiftesysteem voor warmtepompen. Echter, niet alle warmtepompen zijn geschikt voor combinatie met vloerverwarming. De keuze van het juiste type warmtepomp hangt af van factoren zoals de isolatie van de woning, de gewenste verwarmingsprestaties, en de beschikbaarheid van warmtebronnen.

Werking van een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming

Een warmtepomp functioneert door energie uit een warmtebron (zoals lucht, bodem of grondwater) op te tillen naar een hogere temperatuur. Dit gebeurt door middel van een kringloop met een koelmiddel dat in de warmtepomp verdampt en condenseert. Het opgewarmde water wordt vervolgens gebruikt voor vloerverwarming en warm tapwater. Bij vloerverwarming wordt het warme water door een systeem van buizen onder de vloer geleid, waar het warmte afgeeft aan de ruimte.

De werking van vloerverwarming met een warmtepomp verschilt niet fundamenteel van vloerverwarming met een traditionele cv-ketel. Het enige verschil ligt in de manier waarop het warme water wordt opgewarmd. In het geval van een warmtepomp is het water niet het resultaat van verbranding, maar van thermische opwekking via een warmtebron.

Soorten warmtepompen geschikt voor vloerverwarming

Lucht-water warmtepomp

De lucht-water warmtepomp is de meest gebruikte warmtepomp in combinatie met vloerverwarming, vooral in bestaande woningen. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en overdraagt deze via een watercircuit naar de woning. De lucht-water warmtepomp is betrouwbaar, energie-efficiënt, en vereist in de meeste gevallen geen ingrijpende aanpassingen aan de bestaande verwarmingsinstallatie.

Deze warmtepomp is ideaal bij vloerverwarming omdat het systeem werkt met lage aanvoertemperaturen. Het rendement van de lucht-water warmtepomp is het hoogst wanneer de buitentemperatuur niet te laag is. Op koude dagen kan het rendement dalen, maar in de meeste gevallen is dit niet van invloed op de comfortabele verwarming via vloerverwarming.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert de eigenschappen van een lucht-water warmtepomp met die van een cv-ketel. Deze oplossing is vooral geschikt voor woningen met een bestaande gasaansluiting. De warmtepomp haalt zolang mogelijk warmte uit de buitenlucht, maar bij lage buitentemperaturen neemt de cv-ketel het over om het water voor de vloerverwarming op te warmen.

Hoewel een hybride warmtepomp in principe geschikt is voor combinatie met vloerverwarming, is het een volledige elektrische warmtepomp meestal voldoende in woningen met vloerverwarming. De cv-ketel is niet nodig, tenzij de woning ook oude radiatoren heeft die op hogere temperaturen werken. In dat geval kan een hybride systeem een tussentijdse oplossing bieden tijdens de overstap naar een volledig warmtepompbedrijf.

Grond-water warmtepomp

De grond-water warmtepomp maakt gebruik van de aardwarmte. Warmte wordt via een buizensysteem in de grond opgehaald en gebruikt om water op te warmen voor vloerverwarming. Deze warmtepomp biedt een hoog rendement, maar vereist wel ingrijpende werkzaamheden bij de aanleg, zoals boringen in de grond. Daardoor is dit type warmtepomp vooral geschikt voor nieuwbouwprojecten of ingrijpende renovaties.

Water-water warmtepomp

Een water-water warmtepomp haalt warmte uit grondwater. Het grondwater heeft een constante temperatuur, wat een hoog rendement oplevert. Het warme water wordt opgepompt, gebruikt voor de vloerverwarming, en vervolgens afgekoeld teruggestuurd naar de bodem via een lozingsput. Ook deze warmtepomp vereist ingrijpende werkzaamheden en is daarom meestal alleen aangewezen voor nieuwbouw.

Lucht-lucht warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp is het enige type warmtepomp dat niet geschikt is voor combinatie met vloerverwarming. Dit type werkt met ventilatoren in de woning en heeft geen watercircuit, waardoor het niet mogelijk is om het systeem te koppelen aan een vloerverwarmingssysteem.

Aanpassingen en technische overwegingen bij de installatie

Bij het koppelen van een warmtepomp aan vloerverwarming zijn een aantal technische overwegingen belangrijk:

Aanvoertemperatuur

Vloerverwarming werkt efficiënt met lage aanvoertemperaturen. Dit is een ideale match voor warmtepompen, die ook het beste presteren bij lage eindtemperaturen. De aanvoertemperatuur dient echter zorgvuldig te worden gekozen om zowel comfort als efficiëntie te garanderen. Te lage temperaturen kunnen leiden tot langere opwarmtijden, terwijl te hoge temperaturen het rendement van de warmtepomp negatief beïnvloeden.

Uitleg over de vloerverwarmingssystemen

Er zijn verschillende manieren om vloerverwarming aan te leggen, afhankelijk van de situatie en de beschikbare ruimte. De meest gebruikte methoden zijn:

Noppenplaten: Noppenplaten zijn eenvoudig te leggen en bieden een goed houdende structuur voor de verwarmingsbuizen. De platen zijn aan de onderzijde geïsoleerd om warmteverlies te voorkomen. De nadelen zijn de relatief hoge prijs en de grotere verticale ruimte die nodig is.
Draadmatten: Draadmatten zijn goedkoper dan noppenplaten en nemen minder verticale ruimte in. Ze zijn echter minder eenvoudig te installeren, omdat de afstand tussen de buizen moet worden nauwkeurig bepaald.
Infrezen: Bij infrezen worden de verwarmingsbuizen rechtstreeks in een betonlaag verwerkt. Deze methode is ideaal voor nieuwbouw, maar vereist vooraf planning en een betonnen vloer.
Schuimbeton: In schuimbeton worden de verwarmingsbuizen ondergebracht in een laag schuimbeton. Deze methode biedt goede isolatie en is ideaal voor woningen waarbij extra isolatie gewenst is.
Tackerplaten: Tackerplaten zijn een alternatief voor noppenplaten. Ze zijn goedkoper en nemen minder ruimte in, maar bieden minder isolatie.

Aansluiting op bestaande systemen

Het aansluiten van een warmtepomp op bestaande vloerverwarming is meestal mogelijk, vooral bij lucht-water warmtepompen. Bij hybride en geothermische warmtepompen kan het nodig zijn om aanpassingen aan te brengen aan de verwarmingsinstallatie of aan de vloerverwarming zelf. Dit hangt af van de leeftijd en het type van de bestaande installatie.

Voor- en nadelen van warmtepompen in combinatie met vloerverwarming

Voordelen

Energie-efficiëntie: Warmtepompen gebruiken elektriciteit om warmte op te tillen, wat energie-efficiënter is dan verbranding.
Duurzaamheid: Door gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen zoals lucht, bodem of grondwater, draagt een warmtepomp bij aan een lagere CO₂-uitstoot.
Comfort: Vloerverwarming biedt een gelijkmatige en comfortabele verwarming zonder warmtehoogtes.
Geen verbrandingsproducten: Aangezien er geen verbranding plaatsvindt, is er geen risico op roet, rook of koolmonoxidestroom.

Nadelen

Hoog investeringsbedrag: Het aanschaffen en installeren van een warmtepomp en vloerverwarming kan kostbaar zijn, vooral bij hybride of geothermische systemen.
Afhankelijkheid van elektriciteit: Een warmtepomp werkt volledig op elektriciteit, wat betekent dat het systeem niet werkt bij een stroomonderbreking.
Technische eisen: Het combineren van warmtepompen en vloerverwarming vereist een zorgvuldige aanleg en een juiste afstemming van het systeem.
Verdientijd: Afhankelijk van de type warmtepomp en de situatie van de woning, kan de verdientijd van het investeringen lang zijn, soms langer dan vijf jaar.

Aanbevelingen voor het kiezen van een warmtepomp voor vloerverwarming

Bij de keuze van een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming zijn een aantal factoren van belang:

Type woning: In bestaande woningen is een lucht-water warmtepomp meestal de beste keuze. Voor nieuwbouwprojecten zijn geothermische warmtepompen (grond-water of water-water) vaak efficiënter en geschikter.
Isolatiegraad: Bij slecht geïsoleerde woningen kan een hybride warmtepomp een tussentijdse oplossing bieden. Bij goed geïsoleerde woningen is een volledige warmtepomp voldoende.
Beschikbare warmtebronnen: Als grondwater beschikbaar is, kan een water-water warmtepomp een interessante optie zijn. In andere gevallen is een lucht-water warmtepomp meestal de beste keuze.
Energieprijs: Bij hoge elektriciteitsprijzen kan het rendement van een warmtepomp dalen. Het is dan verstandig om de kosten en opbrengst nauwkeurig te berekenen.
Comfort en gebruiksgemak: Vloerverwarming is comfortabel en efficiënt, maar vereist soms een langere opwarmtijd. Het kiezen van een warmtepomp met een snelle respons is daarom belangrijk.

Veelgestelde vragen

1. Kan ik mijn bestaande vloerverwarming aansluiten op een warmtepomp?

Ja, in de meeste gevallen is het mogelijk om bestaande vloerverwarming aan te sluiten op een warmtepomp. Bij lucht-water warmtepompen is dit meestal zonder ingrijpende aanpassingen mogelijk. Bij hybride of geothermische warmtepompen kan het nodig zijn om aanpassingen aan te brengen aan de verwarmingsinstallatie of aan de vloerverwarming zelf.

2. Hoe werkt vloerverwarming met een warmtepomp?

Vloerverwarming met een warmtepomp werkt hetzelfde als traditionele vloerverwarming. Het warme water wordt door buizen onder de vloer geleid en verwarmt zo de ruimte. Het verschil ligt in de manier waarop het water wordt opgewarmd. Bij een warmtepomp gebeurt dit via een warmtebron (lucht, bodem of grondwater), in plaats van via een cv-ketel.

3. Wat is het verschil tussen lucht-water en hybride warmtepompen?

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om water op te warmen. Een hybride warmtepomp combineert een lucht-water warmtepomp met een cv-ketel. Bij lage buitentemperaturen neemt de cv-ketel het over. Een hybride warmtepomp is meestal niet nodig bij vloerverwarming, tenzij er ook radiatoren aanwezig zijn.

4. Is een lucht-lucht warmtepomp geschikt voor vloerverwarming?

Nee, een lucht-lucht warmtepomp is niet geschikt voor vloerverwarming. Dit type werkt met ventilatoren in de woning en heeft geen watercircuit, waardoor het niet mogelijk is om het systeem te koppelen aan vloerverwarming.

5. Wat is de terugverdientijd van een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming?

De terugverdientijd hangt af van het type warmtepomp, de situatie van de woning en de energieprijzen. Bij lucht-water warmtepompen kan de verdientijd soms binnen enkele jaren liggen. Bij hybride en geothermische warmtepompen kan de verdientijd langer zijn, vaak meer dan vijf jaar.

Conclusie

Het combineren van warmtepompen en vloerverwarming biedt een efficiënte, duurzame en comfortabele oplossing voor het verwarmen van woningen. Niet alle warmtepompen zijn echter geschikt voor combinatie met vloerverwarming, en de keuze hangt af van factoren zoals de situatie van de woning, de beschikbare warmtebronnen en de gewenste verwarmingsprestaties.

Lucht-water warmtepompen zijn in de meeste gevallen de beste keuze, vooral in bestaande woningen. Hybride en geothermische warmtepompen kunnen een alternatief zijn, maar vereisen vaak ingrijpende werkzaamheden. De aanleg van vloerverwarming is belangrijk om het systeem efficiënt te laten werken, en de keuze van het juiste type vloerverwarming (zoals noppenplaten of draadmatten) hangt af van de situatie en de beschikbare ruimte.

Het aansluiten van een warmtepomp op bestaande vloerverwarming is in veel gevallen mogelijk, maar vereist soms aanpassingen. Het is daarom verstandig om een professionele installateur te raadplegen om de beste oplossing te kiezen.