Warmtepomp versus Doorstroomapparaat: Uitleg, Voordelen en Kiezen voor Je Woning

Wanneer het gaat om de verwarming van sanitair warm water in je woning, zijn er verschillende opties beschikbaar. Twee veelgebruikte systemen zijn de warmtepomp en het doorstroomapparaat. Beide hebben hun eigen voordelen en nadelen, afhankelijk van de behoeften van de woning, de energiebronnen en de budgettaire voorwaarden. In dit artikel leggen we uit hoe deze systemen werken, wat de verschillen zijn, en onder welke omstandigheden het ene systeem voorkeur krijgt boven het andere.

Wat zijn een warmtepomp en een doorstroomapparaat?

Warmtepomp

Een warmtepomp gebruikt de omgevingswarmte (bijvoorbeeld uit de lucht of aarde) om water op te warmen. Het principe lijkt op dat van een koelkast of airco, waarbij warmte verplaatst wordt in plaats van direct gegenereerd. In het geval van een warmtepompboiler wordt de warmte uit de lucht gebruikt om het water in een opslagtank te verwarmen. Veel warmtepompboilers bevatten ook een elektrische weerstand voor het naverwarmen of sneller opwarmen van het water.

Doorstroomapparaat

Een doorstroomapparaat, ook wel doorstromer genoemd, verwarmt water pas op het moment dat er een kraan wordt geopend. Er wordt geen water opgeslagen in een tank, waardoor er geen energie verloren gaat aan het onderhouden van een voorraad warm water. Het nadeel is dat je even moet wachten tot het water opgewarmd is voordat het uit de kraan komt.

Werking en Technische Kenmerken

Werking van een warmtepomp

De werking van een warmtepomp is gebaseerd op een cyclus van verdamping en condensatie van een koelmiddel. Het koelmiddel opzoekt warmte uit de omgeving (bijvoorbeeld lucht of grond) en verplaatst deze naar het water in een opslagtank. Daarbij wordt een elektrische motor gebruikt, maar het energieverbruik is aanzienlijk lager dan bij een traditionele elektrische boiler.

Een warmtepompboiler kan functioneren als een aparte installatie of als onderdeel van een hybride systeem waarbij het samenwerkt met een traditionele verwarming. De efficiëntie van een warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance), wat het rendement aangeeft. Een COP van 3 betekent bijvoorbeeld dat de warmtepomp voor elke 1 kWh elektriciteit 3 kWh warmte levert.

Werking van een doorstroomapparaat

Bij een doorstroomapparaat wordt water pas opgewarmd wanneer er een kraan wordt geopend. De stroom van het water activeert een schakelaar die de verwarming aanzet. Het water passeert door een verwarmingsroer of element en wordt onmiddellijk verwarmd. Dit systeem is energiezuinig, omdat er geen warm water wordt opgeslagen dat energie verbruikt om warm te blijven.

Voordelen en Nadelen

Warmtepomp

Voordelen:

• Energiezuinig: Een warmtepomp gebruikt minder elektriciteit dan een klassieke elektrische boiler. Het verbruik ligt 3 tot 4 keer lager.
• Duurzaam: Het vermindert de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.
• Comfort: Het opslagtank-systeem zorgt voor direct beschikbaar warm water.
• Meerdere kranen tegelijk: Je kunt warm water uit meerdere kranen tegelijk tappen.

Nadelen:

• Hogere aanschafkosten: De installatie en het apparaat zijn duurder dan een doorstromer.
• Vermogensbeperking: Bij lage buitentemperaturen kan de efficiëntie dalen.
• Plaatsing: De warmtepomp en opslagtank nemen ruimte in beslag.
• Vermogen voor ruimteverwarming: Niet geschikt als enig verwarmingssysteem voor een woning.

Doorstroomapparaat

Voordelen:

• Compacter: Omdat er geen opslagtank nodig is, neemt een doorstroomapparaat minder ruimte in.
• Energiezuinig: Het verbruikt alleen energie wanneer er daadwerkelijk warm water wordt gebruikt.
• Lage aanschafkosten: In vergelijking met een warmtepompboiler is het aanzienlijk goedkoper.
• Snelle installatie: Minder bouwkundige voorbereidingen nodig.

Nadelen:

• Wachten op warm water: Er is een korte wachttijd voordat het water op temperatuur is.
• Geen meerdere kranen tegelijk: Bij tegelijkertijd gebruik van meerdere kranen kan het systeem overbelast raken.
• Geen opslag: Je kunt geen extra warm water opslaan voor later gebruik.
• Niet geschikt voor ruimteverwarming: Een doorstromer is enkel bedoeld voor het verwarmen van sanitair water.

Toepassing in Woningen

Wanneer kies je een warmtepomp?

Een warmtepompboiler is een goede keuze in de volgende situaties: - Vervanging van een oude boiler: Als je een oude boiler op elektriciteit, aardgas of mazout vervangt, is een warmtepompboiler een duurzame alternatief. - Duurzame woning: Voor huizen met hoge energie-efficiëntie is een warmtepompboiler geschikt. - Gezinnen met hoge warmwaterbehoefte: Omdat een warmtepompboiler een opslagtank heeft, is hij geschikt voor gezinnen met meerdere personen of grotere huishoudens. - Hybride systemen: Een warmtepompboiler kan samengewerkt met bestaande verwarmingssystemen en kan ook als naverwarmer voor zonneboilers fungeren.

Wanneer kies je een doorstroomapparaat?

Een doorstroomapparaat is het meest geschikt in de volgende situaties: - Kleine woningen of appartementen: Omdat het compact is en weinig ruimte inneemt, is het ideaal voor kleinere woningen. - Tijdelijke of geringe warmwaterbehoefte: Als je geen hoge warmwaterbehoefte hebt of slechts af en toe warm water gebruikt, is een doorstromer efficiënter. - Laag budget: Voor huizen of woningen met beperkte budgettaire mogelijkheden is een doorstromer een goedkope optie. - Als onderdeel van een hybride systeem: Een doorstromer kan gebruikt worden als naverwarmer voor zonneboilers of warmtepompboilers.

Koppeling met andere Systemen

Warmtepomp en zonneboiler

Een warmtepompboiler kan functioneren als naverwarmer voor een zonneboiler. Bij zonnige weersomstandigheden kan de zonneboiler het water opwarmen, en bij bewolkt of koud weer neemt de warmtepomp over. Deze combinatie verhoogt de energie-efficiëntie en zorgt voor een betere warmtevoorziening.

Doorstromer en zonneboiler

Een doorstromer kan ook gekoppeld worden aan een zonneboiler. Wanneer het zonnepaneel het water niet volledig verwarmt, kan de doorstromer het water naverwarmen tot de gewenste temperatuur. Deze oplossing is vooral geschikt voor huizen met een beperkt budget, omdat een doorstromer goedkoper is dan een opslagtank.

Warmtepomp en boiler

In sommige gevallen kan een warmtepomp gebruikt worden in combinatie met een boiler. De warmtepomp verwarmt het water in de boiler, en de boiler zorgt voor de opslag en directe beschikbaarheid. Deze hybride oplossing is geschikt voor huizen met een hoge warmwaterbehoefte en is duurzaam.

Energieverbruik en Kostenefficiëntie

Warmtepompboiler

De energie-efficiëntie van een warmtepompboiler is hoger dan die van een klassieke elektrische boiler. Omdat het gebruikmaakt van omgevingswarmte, is het verbruik aanzienlijk lager. Echter, de aanschafkosten zijn hoger, en de terugverdientijd kan enkele jaren bedragen. Voor huizen met hoge warmwaterbehoefte is dit een rendabele investering.

Doorstroomapparaat

Het energieverbruik van een doorstroomapparaat is lager dan dat van een boiler, maar hoger dan dat van een warmtepomp. Het verbruik hangt af van het aantal keren dat warm water gebruikt wordt en de grootte van het apparaat. Omdat er geen opslagtank is, is er geen energieverlies door het onderhouden van warm water.

Kies het juiste systeem voor je woning

Factoren om te overwegen

Bij het kiezen van een systeem voor het verwarmen van sanitair water zijn er een aantal factoren die je moet overwegen: - Ruimte: Is er genoeg ruimte voor een opslagtank of is een compacte oplossing beter? - Budget: Wat is je budget voor aanschaf en installatie? - Warmwaterbehoefte: Hoeveel warm water gebruikt je per dag? - Comfort: Wil je direct beschikbaar warm water, of is een korte wachttijd acceptabel? - Duurzaamheid: Wil je een duurzamere oplossing?

Uitvoering en installatie

Beide systemen vereisen een professionele installatie. Het is verstandig om contact op te nemen met een ervaren installateur die het systeem kan afstemmen op je specifieke situatie. Een warmtepompboiler vereist meer ruimte en een complexere installatie, terwijl een doorstromer sneller en eenvoudiger geïnstalleerd kan worden.

Conclusie

Het kiezen tussen een warmtepomp en een doorstroomapparaat hangt af van de specifieke omstandigheden van de woning en de behoeften van de bewoner. Een warmtepompboiler is duurzaam en energiezuinig, maar heeft een hogere aanschafprijs en vereist meer ruimte. Een doorstromer is compacter, goedkoper en energiezuiniger bij geringe warmwaterbehoefte, maar heeft minder comfort en is niet geschikt voor meerdere kranen tegelijk.

Beide systemen kunnen onder bepaalde voorwaarden efficiënt functioneren, of zelfs samengekoppeld worden in hybride systemen. Het is belangrijk om te overwegen welke optie het beste aansluit bij de behoeften van de woning en de bewoner. Door het juiste systeem te kiezen, kun je zowel comfort als energie-efficiëntie behalen.

Bronnen

1. AB Sales & Trade – Warm water zonder gas
2. Duurzame Monumenten Brabant – Warmtepomp algemeen
3. Verwarmingprijs – Doorstromer of boiler
4. Verwarming Plaatsen – Doorstromers
5. Verwarming Plaatsen – Elektrische doorstromers
6. Verwarming Info – Warmtepompboiler
7. 123 Installatiematerialen – Moet ik een warmtepomp hebben voor een warmtepompboiler?