Buitenkans of foute stap: De ervaring van Bart Theeuwes met warmtepompen en verduurzaming

Published by Redactie on oktober 15, 2025 | Category warmtepomp

Voor veel huiseigenaren in Nederland is verduurzaming van hun woning op dit moment meer dan een keuze — het is een noodzaak als gevolg van stijgende energieprijzen, striktere CO2-doelstellingen en veranderingen in bouwregelgeving. De warmtepomp speelt hierin een centrale rol, gezien het haar functie van fossielvrije verwarming. Toch blijken er veel obstakels op te staan, zoals keuzes rondom systeemtype, locatie en kostenefficiëntie. Bart Theeuwes uit Gilze en Rijen, die als proefkonijn voor zijn eigen verduurzamingsproject fungeert, deelt met voldoening en eerlijkheid hoe hij zijn woning in de loop van de jaren aanzienlijk duurzamer heeft gemaakt — en waar de weg niet altijd rechte lijnen was.

In dit artikel wordt ingegaan op Bart’s ervaringen met de installatie van een warmtepomp en hoe hij daarbij keuzes heeft gedaan die anderen kunnen leren en waarschuwen. Tevens wordt een overzicht geboden van alternatieve opLossungen binnen de markt, zoals de aanbevolen hybride warmtepompen, en welke aandachtspunten daarmee gepaard gaan.

Verduurzaming in theorie versus praktijk

Bart woont in Gilze en Rijen en heeft zijn woning al verduurzaamingsprojecten ondergaan, waaronder de uitwisseling van een cv-ketel tegen een elektrische warmtepomp. Ondanks goede bedoelingen zijn niet alle stappen die Bart heeft genomen, even bevredigend verlopen. Hij benadrukt dikwijls het belang van ervaring delen en heeft daarom zijn huis open gezet voor burgers die geïnteresseerd zijn in duurzame renovatieprojecten (1, 2, 4).

Sinds de start van zijn verduurzamingsprojecten is Bart erachter gekomen dat het kiezen van de juiste warmtepomp — en het plaatsen ervan — een cruciaal verschil maakt in het resultaat. Zijn ervaringen met een warmtepomp op het dak zijn, volgens hemzelf, geen aanrader voor algemene toepassing. Hoewel de locatie het design van het huis niet compromitteerde, blijken er voldoende nadelen te zijn die een dergelijke keuze bij anderen ongewenst zou maken (1, 2, 4).

Waarom een warmtepomp op het dak niet het juiste idee is

De keuze om een warmtepomp op het dak te plaatsen, lijkt op het eerste gezicht een esthetische en ruimtelijke oplossing te bieden. Het scheidt de technische installatie van de huiskamer en vermindert de ruimteconsumptie in het binnenhuis. Desalniettemin noemt Bart Theeuwes dat dit een foutieve keuze was en waarschuwt hij anderen dit vermijden. De voordelen zijn beperkt, terwijl de nadelen, zoals toegankelijkheid en service, duidelijk niet in balans zijn (1, 2, 4).

Enkele van de belangrijkste redenen die Bart aangaf om dit niet aan te raden, zijn:

Toegankelijkheid voor onderhoud en reparatie is lastiger: Tijdens het gehele verduurzamingsproject bleek dat onderhoudsnedzaak of storingen beter gemakshalve bijdehandelen zijn met openbare toegang. De warmtepomp op het dak maakt deze handelingen onnodig complex.
Ruimtelogistiek bij montage en uiteindelijke verwijdering: Tijdens de installatie ontstond er extra haast met het transport en bouwplanning, waardoor het totale project meesteer kostte dan verwacht.
Werkkrachten moeite met veiligheid en beveiligen van toegang: Omdat het apparaat op het dak stond, moest extra aandacht worden besteed aan werknemers, die op hoge plaatsen moesten werken, met gevolgen voor zowel de kosten als het projecttijdschema.

Deze ervaring maakt Bart duidelijk dat keuzes rondom locatie en uitvoering in het veld voldoende complex zijn om voorgelde op basis van voorbeelden te nemen. In zeker geval raadt hij verhinderde of minder ervaren installateurs om niet automatisch de meest technologische oplossing te kiezen, zolang er geen concreet nut of vereiste hieruit volgt.

Alternatieve oplossingsstrategieën: De role van de hybride warmtepomp

Hoewel Bart Theeuwes zijn eigen experimenten met verduurzamingsprojecten leeringen heeft opgeleverd in de praktijk, is niet hij de enige die voortdurend nieuwe manieren kent om energiezakken te dichten. In het bouwbedrijf en installatievak wordt momenteel veel gewerkt met hybride systeemconstructies, zoals de Atlantische productlijn ‘Aurea Hybride Add-on’, die zowel duurzaam als kostenefficiënt zijn.

Bart te Selle, werkvoorbereider bij Gerhard Voltman, ziet in het gebruik van hybride warmtepompen een veelbelovende trends. Hij noemt aan dat het gebruik van deze technologie zowel het milieu als de financiële positie van de huiseigenaar kan ondersteunen. Een hybride warmtepomp combineert het gebruik van elektriciteit, zoals bij een volledig elektrische warmtepomp, met een back-up systeem dat gas gebruikt bij bijzondere situaties, zoals koudtewinters. Dit maakt het systeem veel robuuster, zowel voor oudere huizen (waar geen lage temperatuurafgifte mogelijk is), als voor gezinnen die een groter comfortverhaal belang hechten (3).

In een recent project van Gerhard Voltman stonden ze bijvoorbeeld voor de uitdaging om zowel comfort als efficiëntie in balans te brengen in een woning uit de jaren 50. De klant wilde een eerlijke duurzaamheidsmaat, maar moest rekening houden met een niet-nieuwbouwsysteem (bestaande warmteafgifte). In dergelijke gevallen bleek de hybride aanpak overtuigendder en effectiever dan directe stappen zoals het ontruimen van gas (3).

Een van de belangrijkste voordeelen van de hybride constructie was volgens Bart te Selle het gevoel dat de gebruikers behulpzaam werd gesteld in hun keuzes. Dusdanig dat de klant later heeft kunnen constateren: “Iedere bespaarde kuub is er een”, en toch een duurzaam gevoel kon vasthouden (3).

Praktische stappen voor huiseigenaren

Bart Theeuwes benadrukt in zijn gedeelde ervaring dat verduurzaming zowel een emotionele als een logische keuze is. Voorafgaand aan de aanschaf en installatie moet alles op het juiste been geplaatst worden. Hieronder volgen enkele stappen die Bart aanbeveelt, gebaseerd op zijn eigen ervaringen.

1. Analyse van het huidige thermisch systeem

In vele gevallen wordt het verduurzamingsproject ingevoerd zonder een voorafgegaande analyse van onderdelen zoals het isolatiebeheer, kruipruimten, glas- en raamlagen. Bart benadrukt bijvoorbeeld dat hij in een latere fase zijn kruipruimte zelf heeft geïsoleerd, terwijl het project niet met dit detail is begonnen. Bij verduurzaming begint men niet altijd bij het thermische verlies (5), maar dat kan wel tot nuttige correcties leiden.

2. Overwegingen met betrekking tot systeemcompatibiliteit

Niet elk systeem past in elk gebouw. Oudere woningen, zoals uit de jaren 50 of oudere bouwperioden, werken soms beter met warmtepompen, met houding en temperatuurafgifte beheersing. Bart benadrukt dat hij bij het overstappen naar een elektrische warmtepomp heeft moeten rekening houden met het comfortaspect, aangezien het systeem anders werkt dan tradionele cv-ketels (5).

3. Gebruik van zonnepanelen

Om warmtepompen optimaal te laten werken, is het van belang om zonnepanelen op de zeggendste delen van het dak te plaatsen. Het vermijden van schaduw, het overwegen van het richtingsmodel en het gebruik van een effectieve omvormer maken het systeem pas echt winstgevend. Bart heeft hier een voorbeeld van gezet, door zonnepanelen toe te voegen aan zijn systeem en daarbij ook op te treden zoals zijn vader al tientallen jaren deed (5). Hierdoor kent hij het verschil van zowel het energieverbruik als het zonnetempo in zijn woning.

De rol van de installateur

Omdat het systeem niet altijd volledig standaard is, wordt hier een vorm van professionele hulp nodig. Bart stelt dan ook dat het werken met een ervaren installateur cruciaal is. Professionals zoals Gerhard Voltman of installatiebedrijven gespecialiseerd in duurzame oplossingen, zoals Uw Verduurzamingsspecialist, kunnen beter advies en diensten overbrengen, aangezien hun werknemers en medewerkers ervaringen hebben opgedaan met het oplossen van lastige situaties (6).

Het is van belang dat de installateur de volledige bouwgesteldheid onderzoekt. Dat geldt ook voor de elektriciteitsleidingen en de mogelijkheid van opslagsysteemopbouw, zoals een warmteslot. Deze zijn vaak niet op voorhand in voorraad.

Technische overzicht: Type warmtepompen en hun toepassing

Onderstaand tabel geeft een overzicht van de voornaamste warmtepompklasses en hun toepassing bij verduurzamingsprojecten in verschillende woningtypes. De categorie is gebaseerd op de technische eigenschappen en compatibiliteit die Bart Theeuwes en professionals als Gerhard Voltman aanbrengen in hun installatiepraktijk:

Type warmtepomp	Eigen functie / kenmerk	Toepassing volgens Bart / professionals
Elektrische warmtepomp (monovalente uitvoering)	Werkt volledig elektrisch; geen hulpstroom. Slechts om te gebruiken in geïsoleerde woningen met lage temperatuurafgifte.	Geschikt voor nieuwbouwprojecten of extensieve renovatieprijzen voor bestaande woningen met lagere thermisch verlies.
Hybride warmtepomp (Aurea Hybride Add-on of soortgelijke)	Werkt vooral op elektriciteit en heeft een reservegasverwarming, die slechts bij hoge temperatuur afvalt.	Geschikt voor oude woningen waar geen volledige warmteafgifteinstallatie aanwezig is of waar comfort is belangrijk. Betere balans tussen duurzaamheid en voelbaar comfort.
Lucht/lucht warmtepomp	Vermijdt gebruik van buizeninstallatie; alleen toepassing op warmteafgifte aan bestaande verwarmingsstroomsysteem.	Geen aanrader volgens Bart. Beperkt van toepasbaarheid op woningen met laag thermisch verlies.
Lucht/water warmtepomp	Het standaardmodel dat wordt gestoken in het warmteverdelingssysteem.	Aanrader in nieuwbouwprojecten of als extensieve verduurzamingsproject. Volledig elektrisch in loop (geen back-up), kan dus groen worden opgesteld wanneer aangesloten op zonnestroom.

De keuze voor het juiste type blijft daarmee sterk afhankelijk van de technische situatie van het huis. Het is daarom belangrijk om samen met een installateur een technisch en financieringsgericht onderscheid te maken.

Verduurzaming en budgetplanning

Bij het plannen van een verduurzamingsproject is budgetplanning een centraal thema. Bart benadrukt dat mensen vaak niet op voorhand een duidelijk beeld hebben van wat hun opties kosten. Daarbij is ook de financiële hulp van subsidies een cruciale variabele. Aansluitend op zijn ervaringen kan worden genoemd dat:

Zonnepanelen een hoge investeringskost hebben, maar in de meeste voetbalrondes het energieverbruik van een warmtepomp gemakkelijk dekken.
Warmtepomp zelf heeft in veel gevallen hoge aanschafkosten en vereist een bepaalde ruimtelijke inbouw.
Isolatiemaatregelen (zoals in de kruipruimte, in muren of in het plafond) moeten vaak eerst worden gedaan om een warmtepomp maximaal rendabel te maken.

In het geval van Bart Theeuwes was het voornaamste budget onderdeil: “als we per jaar 2000 m³ minder gas verbruiken, dan kan dat geld in huis gebracht worden om de investeringsperiode te verkorten.”

Klantwens als doorkiescode: De rol van eigenaar bij keuze

In het verduurzamingsproces speelt de persoonlijke motivatie van de huiseigenaar een grote rol. Bart te Selle noemt dat de klantwens in dit proces een doorslaggevend aspect is. Soms zijn de beweegredenen persoonlijk, zodanig als het zorgen voor een beter klimaat voor de kleinkinderen, zoals in een recente installatie. Soms richt iemand zich meer op het besparen van energiekosten (3). In een installatiebureau zoals Gerhard Voltman of gerelateerde partners wordt dit opgepakt door eerlijke adviezen in combinatie met professionele inschattingen. Bart Theeuwes benadrukt dat dit juist nodig is: “Eerlijkheid geven is nooit makkelijk, maar het is noodzakelijk.”

Tijdsplan en risico’s

Verduurzaming van een woning duurt meestal langer dan verwacht. Het uitvoeren van kleine en grote maatregelen zoals isolatie, aansluiting, warmtetoevoer, elektriciteit en herinstallatie van warmteafgifte vereist logistiek, planning en coördinatie. Bart benadrukt hierbij dat er voldoende risico was bij een installatie (dakplaat, montagecomplexiteit), die ertoe leidde dat de voortgang iets was teruggeblokt. Uiteraard heeft dit extra kosten met zich meegebracht, en de voortgang was ook psychologisch slechter voor Bartzelf — want hij had geen oog op het eindresultaat.

Conclusie

Bart Theeuwes is een huiskundige visionär en duurzamheidstuitend, maar niet onfeilbaar. Zijn ervaring met verduurzaming, warmtepompen en installaties aan te raden voor sommigen, maar zeker niet voor iedereen. Zijn persoonlijke pad van cv-ketel naar elektrische warmtepomp, compleet met een zelfgeïsoleerde kruipruimte en toekomstsgerichte motieven, is een inspirerend voorbeeld dat andere huiseigenaren kunnen volgen — zodra ze wél over voldoende expertise en professionele bejegening beschikken.

Belangrijke lessen uit zijn jarenlange ervaring zijn:

Een warmtepomp op het dak is geen aanrader om na te doen.
Goed onderbouwd advies, in combinatie met persoonlijke keuzes, is centraal.
De techniek klopt niet zonder technische voorbereiding en aanpassingen.
Een hybride systeem kan een compromis zijn tussen comfort en duurzaamheid.
Financiën en subsidies moeten op voorhand worden gelijkgebracht en beheerst.

Zelfs wanneer de weg soms verwarrend is, blijft verduurzaming een essentieel onderdeel van het woningbouwbeleid in Nederland. Door ervaringen te delen, zoals Bart doet, kan de bouwsector en huishoudens beter voorbereid worden op de toekomst.