Energieverbruik van een Danfoss warmtepomp DHP-C: Uitleg en berekening

Het overstappen op een warmtepomp kan een slimme keuze zijn voor eigenaren die op zoek zijn naar een duurzame verwarmingsoptie die tegelijkertijd kostenefficiënt kan werken. Een warmtepomp zoals de Danfoss DHP-C kan echter alleen op zijn best effectief en duurzaam werken indien men voldoende inzicht heeft in het energieverbruik en de factoren die effect hebben op het rendement. In dit artikel behandelen we de relevantie van technische kenmerken zoals de COP en SCOP, de invloed van woningisolatie en huishoudelijk gebruik en geven we uitleg over hoe u het stroomverbruik en de kosten van uw warmtepomp kunt berekenen. Tevens geven we aandacht aan opties zoals het gebruik van zonnepanelen om het energieverbruik te compenseren of te verminderen. Het artikel is gericht op zowel eigenaren van woningen die overwegen om een warmtepomp te installeren, als dienstverleners en handwerkers die deze technologie beter willen begrijpen.

Het rendement van een warmtepomp: COP en SCOP begrepen

Een van de belangrijkste indicatoren om het rendement van een warmtepomp te beoordelen is de COP (Coefficient of Performance). De COP geeft aan hoeveel warmte een warmtepomp produceert per eenheid elektriciteit. Bijvoorbeeld: een COP van 4 betekent dat de warmtepomp 4 kWh aan warmte levert voor slechts 1 kWh aan elektriciteit. Dit maakt warmtepompen aantrekkelijk ten opzichte van traditionele verwarmingssystemen.

Daarnaast speelt de SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) een cruciale rol in de rendementsanalyse. De SCOP is een jaarlijkse maatstaf en rekening houdt met seizoensvariaties in buitentemperatuur en warmtebehoefte. Doordat de SCOP het verbruik uitstroopt over meerdere periodes geeft deze waarde een realistische indruk van het rendement door de jaren heen. Voor de planning van energie- en kostenaspecten is deze maat derhalve belangrijk.

Bij een warmtepomp zoals de Danfoss DHP-C houdt het fabrikantdocument geen specifieke COP- of SCOP-waarden voor, maar is men bij andere modellen binnen het DHP-spectrum van Danfoss gewend om met een SCOP rond de 4 te rekenen, wat overeenkomt met een goed rendement in combinatie met standaardinstallatieomstandigheden en isolatiegraad.

Berekening van jaarlijks stroomverbruik van een Danfoss warmtepomp

Om inzicht te krijgen in het stroomverbruik van een Danfoss warmtepomp, kunnen we houvastnemen aan algemeen geldende formules die ook door producenten als Nefit-Bosch worden geadviseerd. Deze formule maakt gebruik van de COP of SCOP, het aantal verwarmingsuren per jaar en het verwarmingsvermogen.

De basisformule is als volgt:

(Verwarmingsvermogen in kW / SCOP) x Verwarminguren per jaar = Stroomverbruik per jaar (kWh)

Vervolgens wordt hierop het energiebedrag gesteld:

Stroomverbruik per jaar (kWh) x Elektriciteitstarief per kWh = Jaarlijkse stroomkosten

Voorbeeldberekening op basis van hypothetische en universele data:

  • Verwarmingsvermogen warmtepomp: 5 kW (verwarmingsvermogen uitgedrukt in kWh)
  • SCOP: 4
  • Verwarminguren per jaar: 2.000 (standaardwaarde)
  • Elektriciteitstarief: €0,35 per kWh

De berekening verloopt zo:

(5 kW / 4) x 2.000 = 2.500 kWh stroomverbruik per jaar 2.500 kWh x €0,35 = €875 stroomkosten per jaar

Deze methode kan worden aangepast op basis van de exacte parameters van uw woning en de specificaties van de warmtepomp die u overweegt. De SCOP en het verwarmingsvermogen zijn te vinden in de technische specificaties op de website van de fabrikant of in de gebruiksaanwijzing. Aangezien het verwarmingsvermogen van de DHP-C niet uit de beschikbare data kan worden afgeleid, is het aan te raden om contact op te nemen met de producent of handelaar voor dergelijke parameters.

Het aantal verwarmingsuren per jaar wordt over het algemeen geschat op 2.000 uren. Echter, in afgelegen of zwaar geïsoleerd gebieden kan deze waarde variëren, net als bij woningen met een hoge warmtebehoefte.

Gemiddeld jaarlijks stroomverbruik van warmtepompen: het type maakt uit

Het type warmtepomp heeft een directe invloed op het stroomverbruik. De meest gebruikte varianten in de Nederlandse woningbouw zijn:

  • Lucht/water-warmtepomp: Deze versie gebruikt lucht als warmtebron en overtraagt die naar water. Het nadeel is dat lucht in de winter minder warm is, wat de warmtepomp extra belast. Hierdoor kan het rendement, en daarmee ook het stroomverbruik, variëren. Het stroomverbruik ligt op basis van data in de 3,000 tot 6,000 kWh per jaar.

  • Grond/water- of water/water-warmtepomp: Deze warmtepompen gebruiken grond of water als warmtebron, wat een veel stabielere toestand biedt dan lucht. De warmtestroom is het hele jaar constant, waardoor het rendement hoger kan worden. Hierdoor ligt het energieverbruik vaak lager dan bij een lucht/water-warmtepomp. De stroomverbruikwaarde zit ongeveer tussen de 1,500 en 4,500 kWh per jaar.

  • Hybride warmtepomp: Deze warmtepomp combineert een elektrische warmtepomp met een traditionele cv-ketel. Op koude dagen of bij hoge warmtelasten springt de ketel automatisch in waardoor dit type warmtepomp doorgaans minder stroom verbruikt. Het stroomverbruik ligt tussen 1,500 en 3,000 kWh per jaar.

In de praktijk betekent dit dat bijvoorbeeld een DHP-C warmtepomp, die standaard een lucht/water-type behoort, in standaard situaties wellicht in de buurt komt van 2.500 tot 4.500 kWh stroomverbruik per jaar afhankelijk van SCOP en isolatiegraad van het pand.

Invloed van woningisolatie, warmtebehoefte en energieverbruik

Een belangrijke factor die direct beïnvloed kan worden is de isolatiegraad van de woning. Goede isolatie heeft een grote invloed op het stroomverbruik van een warmtepomp. Hoe beter de woning is geïsoleerd, des te minder warmte wordt via wanden, daken, ramen of vloeren verloren gegaan, en dus hoe minder warmte de warmtepomp moet opwekken om het gewenste comfortbehoud te realiseren.

Bij woningrenovaties is het dus belangrijk om isolatie van ramen en gevels, en eventueel ook van vloeren of daken aan te kaarten. In nieuwbouw woningen wordt vaak voldoende geïsoleerd, wat helpt om stroomkosten bij een warmtepomp te beperken.

Naast de isolatie speelt het warmteverbruik en het dagelijks gebruik van sanitair warm water ook een rol. Hoe meer mensen wonen in een huishouden of hoe intensiever het huishoudelijk gebruik van warm water is, hoe hoger de belasting op de warmtepomp. In woningen met een hoge warmtebehoefte, zoals bijvoorbeeld twee-onder-een-kapwoningen met een groot aantal inwoners, is het stroomverbruik van de warmtepomp logischerwijze hoger.

Compensatie mogelijkheden: gebruik van zonnepanelen

Een goede strategie om het stroomverbruik van een warmtepomp te compenseren is de combinatie met zonnepanelen. Zonnepanelen genereren schone energie uit de zon die via een inverter wordt omgezet in elektriciteit voor gebruik in het huishouden. Een aanbevolen methode voor het vaststellen van het benodigde aantal zonnepanelen luidt:

(Gemiddeld jaarlijks stroomverbruik van warmtepomp / Stroomlevering per zonnepaneel per jaar) = Benodigd aantal zonnepanelen

In Nederland ligt de gemiddelde stroomopbrengst per zonnepaneel op ongeveer 400 kWh per jaar. Hiermee kan het benodigde aantal zonnepanelen voor een hybride warmtepomp ongeveer 5 tot 7 zijn; een volledig elektrische warmtepomp vereist waarschijnlijk 7 tot 9 panelen om zijn stroomverbruik compleet te dekken.

Nieuwere warmtepompen, zoals ook mogelijk in het DHP-spectrum, kunnen uitgerust worden met een smart grid ready functionaliteit. Dit betekent dat de warmtepomp automatisch stroomt aan passen wanneer zonnepanelen elektriciteit opwekken, wat leidt tot het efficiënt gebruiken van schone energie en lager afhankelijkheid van het elektriciteitsnet. Tijdens onvast licht of in periodes met hoge verbruikspieken werkt de warmtepomp bij het vermogen wanneer nodig, maar maakt dan eventueel gebruik van wervelstromen of eventueel gasomvangelingen (bij hybrides).

Een aan de warmtepomp gekoppelde zonnepaneelinstallatie helpt dus met twee doelen tegelijk: het verlaagt het stroomverbruik uit het distributienet en de totale kosten, en het verbetert ook het ecologische profiel van de woning.

Invloed van buitentemperatuur en seizoenen op COP en SCOP

Hoewel de SCOP al rekening houdt met seizoensvariaties, kan het in de praktijk belangrijk zijn om te weten hoe de buitentemperatuur en seizoensinvloeden het werken van de warmtepomp beïnvloeden. Bij lagere buitentemperaturen, zoals in het begin van de winter of in de lente, kan het lastiger zijn voor een warmtepomp – vooral van het lucht/water-type – om voldoende warmte op te wekken. Dit heeft gevolgen voor een lager COP en een verminderd rendement, waardoor het stroomverbruik omhoog kan gaan.

Door te rekenen met het SCOP in plaats van een vaste COP, is het mogelijk om een realistische verwachting te formuleren. Echter, in regio's met extreme winters kan het noodzakelijk zijn om aanpassingen te overwegen zoals het toevoegen van een ketel in de hybride variant, of het investeren in een grondwarmtepomp met een constante warmtebron.

Het verschil tussen nieuwbouw en bestaande woningen

Een belangrijk verschil tussen nieuwbouw en bestaande woningen is de mate van isolerend vermogen. In de nieuwbouw zit vaak een hoge isolatiegraad opbouw in, zoals verenigd onder VRT-standaarden. Dit resulteert in een lager stroomverbruik van warmtepompen. Bij bestaande woningen is verder onderhoud vaak nodig, of moeten specifieke veranderingen worden aangebracht aan de woning om het warmteverlies te verminderen.

De huidige data geeft aan dat in bestaande woningen het stroomverbruik van warmtepompen gemiddeld hoger ligt, tussen de 3.200 keur per jaar. In nieuwbouw zit het verbruik doorgaans tussen 2.000 en 3.200 kWh per jaar, wat het beeld verduidelijkt van de invloed van isolatie.

Samenvatting van kosteneffectiviteit en duurzaamheid

Kosteneffectiviteit en duurzaamheid zijn twee belangrijke motieven om over te stappen op een warmtepomp. De keuze voor een warmtepomp zoals de Danfoss DHP-C kan rendabeler worden als haar energieverbruik en COP- en SCOP-waarden goed gekoppeld zijn aan de isolatie van de woning en de beschikbaarheid van zonnestroom. Binnen dit kader zijn warmtepompen een betrouwbare oplossing voor huidige en toekomstige woningverwarmingsvoorzieningen. De voordelen van deze systemen kunnen uitermate positief zijn indien slimme keuzes worden gemaakt en waar nodig isolatiewerkzaamheden worden gedaan of worden aangevraagd bij renovatie.

Ondanks de initiele kosten, zoals investeringsuitgaven voor zonnepanelen of in sommige gevallen voor de installatiekosten zelf, blijken de rendementen en kostenefficiëntie vaak positief genoeg om een langdurige positieve terugverdientijd te garanderen. Tevens helpt dit bij het beperken van CO₂-uitstoot en het gebruik van fossiele energie, waardoor bijdragen tot het groene klimaatbeleid worden gedaan.

Eerder in dit artikel is ingegaan op het belang van COP en SCOP als maatstaf voor rendement. Een hoge COP en SCOP betekent dat de warmtepomp efficiënter werkt, en dus minder stroom verbruikt. Met goedkoop en duurzamere stroom via zonnepanelen wordt het verbruik daardoor beïnvloed.

Keuzes maken op basis van technische kenmerken en gebruiksvoet

Bij de keuze van een warmtepomp moet nauwkeurig worden gekeken naar technische kenmerken zoals het type (lucht/water, grond/water, hybride) en de verwarmingsvermogens. Tevens is het gebruiksvoet in de woning een relevante factor. Voor grotere woningen of huishoudens met veel gebruik van warm water zou een warmtepomp met een hoger vermogen of een hybride variant aanbevelenswaardig zijn. Voor kleinere huishoudens of woningen met lage isolatie kan een grondwarmtepomp het effectieve gebruik verder verbeteren.

Daarnaast is de aanwezigheid van zonnepanelen een belangrijke strategische keuze voor het bepalen van het totale energieverbruik. Zonnepanelen kunnen meerdere aspecten beïnvloeden: niet alleen het elektrische verbruik van de warmtepomp, maar ook de mogelijke extra benodigde warmtecapaciteit.

Aangezien de warmtepomp over het algemeen veel minder stroom verbruikt dan traditionele verwarmingsketels is het niet verwonderlijk dat dit soort oplossing wordt steeds toonaangevend in het woningbouwbeleid.

Betrouwbaarheid van de informatie en opmerkingen ten aanzien van bronnen

De gegevens en informatie opgenomen in dit artikel zijn afkomstig uit drie betrouwbare bronnen:

  1. Uitgebreide gebruikershandleiding voor de Danfoss DHP-sereies [1], die kwaliteit en omvattende instructies oplevert.
  2. Officiële informatie over energieverbruik en COP-waarden via Nefit-Bosch [2], die ook bekend staat om haar gebruik van warmtepompen.
  3. Aanvullende en gerichte blogpost over het thema van stoomverbruik en opties van warmtepompen [3], die uitvoerig aanleiding biedt tot het gebruiken van zonnepanelen en berekeningen.

Tevens is de data consistent tussen de bronnen. Aanbevelingen over het stroomverbruik, COP-waarden en het aansturen van warmtepompen met zonnepanelen komen zowel in [2] en [3] voor, wat de betrouwbaarheid van deze informatie versterkt.

Conclusie

Bij de keuze om te investeren in een warmtepomp zoals de Danfoss DHP-C is het begrepen van het energieverbruik en de berekening voor stroomkosten belangrijk voor het overzicht. Gebruikmakend van de SCOP zorgen de data en de formules voor een duidelijk schatting van jaarlijke stroomkosten. Buiten de technische parameters is het kiezen het juiste type warmtepomp – van lucht/water tot hybride of grondwarmtepomp – tevens een invloedrijk kiespunt in de totale stroomkosten.

Met slimme combinatie van isolatie, zonnepanelen en goede keuzes aan verwarmingssystemen zijn de stroom- en kostenaspecten van een warmtepomp in de woningbouw aanbevelenswaardig. Ook bieden deze systemen een duurzame en toekomstgerichte oplossing.

Voor degenen die de DHP-C willen overwegen of installeren kan het bovenstaande beeld helpen om een verantwoorde keuze te maken gebaseerd op feiten en berekeningen aangaande rendement en stroomverbruik.

Bronnen

  1. Gebruikershandleiding DHP-C van Danfoss
  2. Nefit-Bosch: Stroomverbruik van een warmtepomp
  3. De Margaretha: Hoeveel stroom verbruikt een warmtepomp?

Related Posts