Nibe F1155-6 PC voor bodemenergie: modulerende water/water warmtepomp met passieve koeling, specificaties en praktijkvoorbeelden

Inleiding

De Nibe F1155-6 PC is een modulerende water/water warmtepomp die door leveranciers wordt gepositioneerd voor toepassingen met bodemenergie, waaronder grondwater (open bron) en bodemcollector (gesloten bron). Het apparaat is ontworpen met invertertechnologie en toerengeregelde circulatiepompen, waardoor het zich automatisch aanpast aan de energiebehoefte van de woning. Dit streven naar maximale prestaties gedurende het jaar zonder elektrische piekbelasting vormt het kernprincipe van de techniek. De warmtepomp is compatibel met boilers, warmteterugwinningssystemen en verwarmingssystemen met verschillende aanvoertemperaturen, en is ErP Ready. Op basis van de beschikbare bronnen worden technische specificaties en diverse praktijkvoorbeelden gepresenteerd, met nadruk op toepassingen in Nederlandse woningen.

Technische specificaties en werking

De Nibe F1155-6 PC is een solo-warmtepomp zonder geïntegreerde tapwatervoorziening. Dit betekent dat warm tapwater via een externe boiler wordt verzorgd. De unit levert verwarming en passieve koeling. De inverter-gestuurde compressor zorgt voor modulatie, wat resulteert in een continue afstemming op de vraag. Circulatiepompen met toerenregeling dragen bij aan efficiëntie en geluidsarme werking. De warmtepomp is voorbereid op aansluiting van verschillende producten en accessoires, zoals boilers en warmteterugwinning. De unit is ErP Ready.

De technische parameters zoals opgegeven in de leveranciersinformatie maken de scope van de unit duidelijk:

De combinatie van warmte- en koelvermogen, de modulerende besturing en de voorbereiding op aanvullende modules maken de unit geschikt voor zowel compacte als grotere woningen. Een relevant detail is dat passieve koeling in een aantal praktijkprojecten met vergelijkbare Nibe-modellen via een separate module wordt aangeboden, terwijl de hier beschreven unit voorziet is van geïntegreerde passieve koeling.

Integratie met vloerverwarming en passieve koeling

De Nibe F1155-6 PC is in meerdere projecten gekoppeld aan vloerverwarming en passieve koeling. Praktijkprojecten tonen toepassingen op begane grond en verdiepingsvloeren. Een deel van de installaties benut vloerverwarming voor zowel verwarming als passieve koeling; andere projecten combineren vloerverwarming met passieve koeling via een module die separaat wordt geïnstalleerd. Een project beschrijft een setting met vloerverwarming, passieve koeling en, in uitzonderlijke gevallen, ook zwembadverwarming. Hierdoor ontstaat een systeem dat thermisch comfort throughout het jaar kan leveren, met koeling via de vloer bij warmere perioden.

Een project benadrukt vloerverwarming en vloerkoeling op alle verdiepingsvloeren, inclusief kelder, wat illustreert dat de unit op meerdere bouwlagen een rol kan spelen. Een andere installatie toont verwarming en koeling via vloeren in woningen met houtmassiefbouw, waarbij balansventilatie met warmteterugwinning wordt toegepast. In alle gevallen geldt dat passieve koeling via de vloer in de zomer zorgt voor temperatuurregulatie, terwijl de warmtepomp in de winter de verwarmingsvraag opvangt.

Warm tapwatervoorziening en buffervaten

De Nibe F1155-6 PC beschikt niet over een geïntegreerde boiler voor warm tapwater. Daarom is een externe boiler noodzakelijk. In de projecten worden verschillende boilertypen en inhoudsmaten toegepast. Voorbeelden zijn een 180 liter RVS-boiler, 270 liter RVS-boiler, 300 liter RVS-boiler, 360 liter boiler, 365 liter boiler, 400 liter geëmailleerde boiler, 460 liter boiler, 500 liter warm tapwaterbuffer en 750 liter boiler. Ook kommen projecten voor waarin een buffervat voor systeemwater (bijvoorbeeld 300 liter) wordt toegepast om de systeemhydrauliek te optimaliseren en capaciteit te leveren.

De warm tapwaterproductie is afgestemd op de specifieke situatie van de woning. In een aantal projecten wordt de tapwatervoorziening verzorgd door een HR-ketel die het warm tapwater levert, terwijl de warmtepomp instaat voor verwarming en passieve koeling via vloeren. In andere situaties wordt het warme tapwater volledig door de boiler geleverd, gekoppeld aan de warmtepompinstallatie. De keuze voor type en inhoud van de boiler lijkt samen te hangen met het aantal bewoners, de woninggrootte en de gewenste comforteisen.

Installatieconfiguraties en praktijkvoorbeelden

De bronnen bieden een overzicht van installatieconfiguraties waarin Nibe-modellen met vergelijkbare technische opzet als de F1155-6 PC zijn toegepast. Deze voorbeelden laten de variatie in toepassingen zien en verhelderen de rol van de unit in uiteenlopende woningtypes.

In een gemoderniseerde woning werd een modulerende 4–16 kW aardwarmtepomp toegepast, met een aparte koelmodule voor passieve koeling, een 500 liter warm tapwaterbuffer en zwembadverwarming. Dit project illustreert dat de combinatie van passieve koeling en zwembadverwarming in een woning haalbaar is.

Een nieuwbouw villa gebruikte een modulerende 3–12 kW warmtepomp met een aparte koelmodule en een 365 liter warm tapwaterbuffer. Hier wordt de nadruk gelegd op een geïntegreerde aanpak in een moderne woning, met passieve koeling en een buffervat voor warm tapwater.

Een gasloze nieuwbouwwoning paste een 6 kW warmtepomp toe voor verwarming en koeling, met warm tapwater via een 365 liter boiler. De woning had vloerverwarming en -koeling op begane grond en verdieping.

Bouwbedrijf Kon B.V. voerde een bodemenergiesysteem uit met een dubbele 5 kW warmtepompinstallatie voor verwarming en koeling, waarbij warm tapwater via een 460 liter boiler werd verzorgd. Alle vloeren waren voorzien van vloerverwarming en -koeling, wat de rol van het systeem in een groter project onderstreept.

Een aardgasloze nieuwbouwwoning paste een 8 kW water-water warmtepomp toe, met verwarming en passieve koeling via vloerverwarming en een aparte 400 liter geëmailleerde boiler voor warm tapwater. Dit project demonstreert hoe een bodemenergiesysteem zonder aardgas toch volledige voorzieningen kan leveren.

Een nieuwbouwwoning met een buitenzwembad combineerde een 15 kW solo-warmtepomp met verticale bodemwarmtewisselaars in een bivalente opstelling, met passieve koeling en zwembadverwarming. Alle vloeren waren voorzien van vloerverwarming en vloerkoeling.

In een woonboerderij werd een 17 kW water-water warmtepomp toegepast, met een 500 liter boiler, een koelmodule voor passieve koeling en een 300 liter buffervat voor systeemwater. Gesloten verticale bodemwarmtewisselaars ondersteunden het systeem.

Een PreSolid woning kreeg een 6 kW water-water warmtepomp in de berging, met passieve koeling via een geïntegreerde module en een 180 liter RVS boiler voor warm tapwater. Ventilatie met zelfregelende roosters completeerde het systeem.

In een modernisering van een jaren 70 woning werd een 10 kW warmtepomp voor verwarmen en koelen geïnstalleerd, met een separate HR-ketel voor warm tapwater, radiatoren en bijstoking. De combinatie van warmtepomp en ketel illustreert een bivalente oplossing.

Een stal die werd omgebouwd tot woonhuis kreeg een Nibe S1155-12 met een aparte 460 liter boiler en passieve koelmodule, met vloerverwarming op begane grond en eerste verdieping in een droogbouwsysteem.

Een model met geïntegreerde 180 liter RVS-boiler (Nibe S1255-06 PC) werd ingezet voor verwarmen en koelen via vloerverwarming, waarbij de warm tapwatervoorziening is geïntegreerd.

Tenslotte illustreert een project waarin een 3–12 kW modulerende warmtepomp op aardwarmte werd toegepast, met een 750 liter boiler, hoe ook grotere woningen van warm tapwater kunnen worden voorzien met behulp van omvangrijkere buffers.

Deze voorbeelden laten zien dat de techniek flexibel inzetbaar is, met variaties in vermogensklassen, boilertypen, koudevoorziening en bouwmethodiek.

Bodemenergiesystemen en normen

In meerdere projecten wordt expliciet vermeld dat het bodemenergiesysteem is uitgevoerd conform BRL 6000-21 en BRL 11.000. Deze normen zijn relevant voor de kwaliteitsborging van bodemenergiesystemen in Nederland, en bieden richtlijnen voor onder meer ontwerp, uitvoering en onderhoud. In de praktijk geldt dat bij bodemenergiesystemen het onderscheid tussen open bronnen (grondwater) en gesloten bronnen (bodemcollectoren) belangrijk is voor zowel vergunning als ontwerp. De warmtepomp die in dit artikel centraal staat, is volgens de leveranciersinformatie geschikt voor beide brontypen.

Systeemkeuzes: solo, combi en bivalent

De Nibe F1155-6 PC is een solo-unit. Dit betekent dat warm tapwater via een externe boiler wordt verzorgd. Een alternatief zijn combiwarmtepompen met een ingebouwde boiler, die in projecten als Nibe F1245-06 PC en Nibe S1255-06 PC zijn toegepast. Combi-units reduceren de benodigde externe componenten en bieden een compacte oplossing voor woningen waar een geïntegreerde boiler gewenst is.

In een aantal gevallen is gekozen voor een bivalente opstelling, waarbij de warmtepomp voor verwarming en passieve koeling zorgt, terwijl een HR-ketel het warm tapwater verzorgt en bijstookt. Dit biedt extra flexibiliteit en redundantie, zeker in woningen met hogere warmtevragen of waar specifieke systemen (zoals radiatoren) parallel aan de vloerverwarming functioneren.

De keuze tussen solo, combi of bivalent hangt af van comforteisen, ruimte, kosten, en de wens tot integratie met andere systemen zoals balansventilatie of zwembadverwarming.

Hydrauliek en systeemoptimalisatie

Een terugkerend element in de projecten is het gebruik van buffervaten voor systeemwater, zoals 300 liter in een MiCasa-woning met houtmassiefbouw. Buffervaten helpen bij het dempen van schakelgedrag en het stabiliseren van het systeem. Daarnaast wordt in meerdere installaties passieve koeling via een module verzorgd. Het totale hydraulische ontwerp, inclusief buffervaten en koelmodules, is essentieel voor een goede werking van het systeem en comfort gedurende het jaar.

In projecten met zwembadverwarming wordt de warmtepomp ook ingezet voor het verhogen van de watertemperatuur van het zwembad, wat een aanvullende thermische last en comfortfunctie oplevert. Dergelijke toepassingen vergen een zorgvuldige afstemming van het totale systeem, inclusief regeling en afscheiding van temperatuurniveaus voor verwarming, koeling en zwembad.

Constructieve integratie en opstelling

De warmtepompunits zijn in verschillende ruimten opgesteld: in de berging, in de garage, in een installatiekast, en als opstelling in een woonboerderij. Deze variatie toont aan dat de keuze van opstelling mede wordt bepaald door de beschikbare ruimte, geluidsproductie en toegankelijkheid voor onderhoud.

In woningen met houtmassiefbouw (zoals MiCasa) zijn zowel verwarming als koeling via vloeren toegepast. In PreSolid-woningen werd een 6 kW water-water warmtepomp in de berging geïnstalleerd, met geïntegreerde koelmodule en een 180 liter RVS-boiler. Ventilatie met zelfregelende roosters ondersteunde de binnenklimatische prestaties.

De praktijkvoorbeelden tonen dat de opstelling rekening houdt met toegankelijkheid, onderhoud, geluid en integratie met andere installaties. Daarnaast zijn modulerende warmtepompen ingezet voor aardgasloze woningen, waarbij de combinatie van vloerverwarming en passieve koeling de hoofdrol speelt.

Buitenzwembad en extra comfortfuncties

Een project beschrijft de inzet van een 15 kW solo-warmtepomp met verticale bodemwarmtewisselaars in combinatie met een HR-CV-ketel (bivalent), passieve koeling en zwembadverwarming. Op alle vloeren is vloerverwarming/vloerkoeling aangebracht, met ruimtetemperatuur-naregeling. Dergelijke oplossingen tonen dat het systeem naast verwarming en koeling ook comfortfuncties zoals zwembadverwarming kan leveren, mits de regeling en het hydraulische ontwerp hierop zijn afgestemd.

Een warmtepomp in een woonboerderij met 17 kW, 500 liter boiler, koelmodule en 300 liter buffervat bevestigt dat het systeem schaalbaar is en in grotere woningen een volwaardige rol kan spelen. Ook in deze opstelling is passieve koeling via de vloeren toegepast.

Balansventilatie en warmteterugwinning

Sommige projecten combineren het bodemenergiesysteem met balansventilatie met warmteterugwinning. In dergelijke gevallen ondersteunt de ventilatie de warmte- en koudebalans van de woning, terwijl de warmtepomp de hoofdfuncties van verwarming en passieve koeling levert. Dit illustreert een integrale benadering van het binnenklimaat.

Bivalent versus monovalent in de praktijk

De praktijkvoorbeelden tonen verschillende benaderingen: - Monovalent met alleen warmtepomp voor verwarming en passieve koeling, en een externe boiler voor warm tapwater. - Bivalent met warmtepomp en HR-ketel, waarbij de ketel warm tapwater verzorgt en eventueel bijverwarmen biedt. - Combi-opstelling met geïntegreerde boiler in de warmtepomp.

De keuze wordt beïnvloed door factoren zoals woninggrootte, isolatie, gewenste redundantie en beschikbaarheid van ruimte voor systemen. In gasloze nieuwbouwwoningen is een monovente oplossing met warmtepomp en vloerverwarming/vloerkoeling vaak voldoende. Bij renovaties van oudere woningen kan bivalent de meest pragmatische optie zijn, zeker wanneer radiatoren en ketels al aanwezig zijn en vervanging nog niet wenselijk is.

Regeltechniek en prestaties

De regeling van de warmtepomp is ingericht op automatische afstemming op de energiebehoefte. De inverter-gestuurde compressor en toerengeregelde circulatiepompen leveren een prestatieprofiel dat gedurende het jaar optimaal functioneert, zonder piekbelasting. In projecten met zwembadverwarming wordt ook een zwembadregeling toegepast, wat wijst op geavanceerde besturing die meerdere thermische functies coördineert.

De COP-waarden bij EN 14511 zijn een indicatie van prestatie onder genormeerde condities. De warmtepomp haalt bij 0/35°C een COP van 4,72, en een COPd van 4,63 bij een buitentemperatuur van +7°C. Deze waarden bieden een referentie voor efficiëntie, hoewel de werkelijke prestatie in de praktijk afhankelijk is van ontwerp, brontype en systeemconfiguratie.

Materialen en onderhoud

In de projecten worden boilers van verschillende materialen gebruikt: RVS (roestvrij staal) en geëmailleerde boilers. RVS wordt vaak gekozen vanwege duurzaamheid en onderhoudsvriendelijkheid. De warmtepompunits zijn verkrijgbaar met modulair uitgebreide regelingen en zijn voorbereid op accessoires, wat onderhoud en uitbreiding vereenvoudigt. De beschikbare documentatie vermeldt geen onderhoudsintervallen, maar in de praktijk worden periodieke controles aanbevolen volgens richtlijnen van leveranciers en installateurs.

Conclusie

De Nibe F1155-6 PC biedt een schaalbare, modulerende oplossing voor woningen met bodemenergie. Het toestel is geschikt voor open en gesloten bronnen en is ontworpen voor verwarming en passieve koeling, met een koelvermogen van 3 kW of 9 kW bij 10/18°C, afhankelijk van de bedrijfsomstandigheden. Als solo-unit levert de warmtepomp verwarming en koeling, terwijl warm tapwater via een externe boiler wordt verzorgd. Praktijkprojecten tonen toepassingen in uiteenlopende woningtypen, van houtmassiefbouw tot woonboerderijen, met integratie van vloerverwarming, passieve koeling, balansventilatie, buffervaten en soms zwembadverwarming. De beschikbare projecten tonen dat de techniek compatibel is met bivalente en combi-configuraties, en dat systemen conform BRL 6000-21 en BRL 11.000 worden uitgevoerd.

Samengevat is de Nibe F1155-6 PC een veelzijdige unit die in diverse woningen kan worden toegepast, met een nadruk op modulerende besturing, efficiëntie en integratie in complete systemen voor verwarming, koeling en warm tapwater. De praktijkvoorbeelden illustreren de flexibiliteit en schaalbaarheid van de technologie binnen Nederlandse projecten.

Bronnen

1. Ynergy – Warmtepompinstallaties
2. Van Marcke – Nibe F1155-6 PC water/water warmtepomp modulerend solo 1,5-6 kW passieve koeling