Efficiënt Verwarmen: Elektrische CV-ketel of Warmtepomp - Welke Kies Je in 2025?

Inleiding

Bij het kiezen van een nieuw verwarmingssysteem staan veel woningbezitters voor een afweging: een elektrische cv-ketel of een warmtepomp? De keuze wordt vaak ingegeven door comfort, kosten, duurzaamheid en toekomstbestendigheid. In dit artikel leggen we helder uit hoe beide systemen werken, wat de verschillen zijn in energie-efficiëntie en uitstoot, en wat dit betekent voor je energierekening en woning. We bespreken bovendien praktische aspecten als geschiktheid, installatie en geluidsproductie. De focus ligt op feiten en duidelijke vergelijkingen zodat je een onderbouwde beslissing kunt maken.

Werkingsprincipes en efficiëntie: cv-ketel versus warmtepomp

De werking van beide systemen is fundamenteel verschillend. Een cv-ketel verbrandt gas om warmte op te wekken; een warmtepomp werkt meer als een omgekeerde koelkast: hij onttrekt warmte aan de omgeving (lucht, bodem of ventilatielucht) en geeft die af in huis. Hierdoor is de warmtepomp veel efficiënter in het gebruik van elektriciteit.

De efficiëntie van een verwarmingssysteem wordt vaak uitgedrukt in SCOP (Seasonal Coëfficiënt of Performance). Dit getal laat zien hoeveel kWh warmte je terugkrijgt per kWh stroomverbruik. Voor de belangrijkste systemen ziet het beeld er als volgt uit:

• Warmtepomp: SCOP tussen 3 en 5 – je gebruikt 1 kWh stroom om 3 tot 5 keer zoveel energie op te wekken.
• Elektrische cv-ketel: SCOP van ongeveer 1 – elke kWh stroom wordt 1-op-1 omgezet in warmte.

Dit verschil in rendement betekent dat een warmtepomp aanzienlijk meer warmte levert per kWh stroom dan een elektrische cv-ketel. De warmtepomp levert warmte doorgaans op een lagere temperatuur (35 tot 55 graden), wat bijdraagt aan een gelijkmatige, comfortabele verwarming en past bij lage-temperatuur-systemen zoals vloerverwarming.

Een praktijkvoorbeeld illustreert het verschil. Stel, je jaarlijkse gasverbruik is 1.000 m³, wat gelijkstaat aan circa 10.000 kWh energiebehoefte:

• Met een PVT-warmtepomp (SCOP 5): slechts 2.000 kWh stroom nodig.
• Met een elektrische cv-ketel (SCOP 1): 10.000 kWh stroom verbruik.

De energiekloof is dus groot. Omdat een warmtepomp veel efficiënter omgaat met stroom, verbruikt een elektrische cv-ketel veel meer elektriciteit om dezelfde hoeveelheid warmte te leveren. Het is daarom minder rendabel dan een warmtepomp, ook wanneer je zonnepanelen hebt.

Vergelijkingstabel: kenmerken van cv-ketel en warmtepomp

Om de kernverschillen te benadrukken, geeft onderstaande tabel een overzicht van relevante kenmerken:

Soorten warmtepompen

Warmtepompen halen warmte uit verschillende bronnen:

• Bodem-warmtepomp: Zelfs wanneer het buiten heel koud is, vindt diep in de grond warmte. De bodem-warmtepomp haalt die eruit en zet het om in warmte voor het huis.
• Grondwater-warmtepomp: Grondwater is het hele jaar door zo’n tien graden. De grondwater-warmtepomp haalt de warmte eruit met het koudemiddel, zodat je binnen comfortabel warm krijgt.
• Lucht-warmtepomp: Zuigt buitenlucht aan en gebruikt de warmte hieruit voor thuis. Zelfs bij -20 graden Celsius kan een warmtepomp nog voldoende warmte uit de lucht halen.

Bij een all-electric warmtepomp wordt ook tapwater elektrisch verwarmd. Het hele verwarmingssysteem werkt dan zonder cv-ketel, zonder gebruik van gas. Met zonnepanelen en/of groene stroom werkt je verwarmingssysteem uitstootvrij.

Toepassing en installatie in de woning

De praktische geschiktheid van een systeem hangt af van de isolatiegraad van je woning en het afgiftesysteem (radiatoren of vloerverwarming). Een elektrische cv-ketel is in iedere woning te installeren. Een warmtepomp functioneert het best in goed geïsoleerde woningen, omdat het systeem optimaal presteert wanneer warmteverlies beperkt is. In woningen met matige isolatie kan een hybride warmtepomp prima presteren, mede omdat de cv-ketel bijspringt wanneer nodig.

Het afgiftesysteem speelt een cruciale rol. Warmtepompen leveren warmte op een lagere temperatuur. Vloerverwarming of lage-temperatuurradiatoren zijn daarom ideaal. Heb je standaardradiatoren en wil je (nog) niet verbouwen? Dan is een cv-ketel of een hybride warmtepomp vaak praktischer. Met een hybride systeem gebruik je de bestaande radiatoren en bespaar je al flink op gas.

Wat betreft installatie en onderhoud: een cv-ketel is bekend terrein en vaak eenvoudig in te passen. Bij een warmtepomp komt een buitenunit kijken, waarvoor je ruimte en mogelijk vergunningen of verordeningen moet onderzoeken. Ook is het belangrijk te checken of je radiatoren geschikt zijn voor een warmtepomp.

Kosten en investering

Een cv-ketel is in aanschaf vaak goedkoper en wordt sneller warm dan een warmtepomp. Gemiddeld kost een cv-ketel circa € 2.100 inclusief installatie. Een warmtepomp is een flinke investering, met een gemiddeld prijskaartje van € 2.500 tot € 25.000 exclusief installatie, afhankelijk van het model en type.

Voor een warmtepomp zijn er subsidieopties beschikbaar, zoals ISDE-subsidie (Investeringssubsidie Duurzame Energie), waarmee je honderden tot duizenden euro’s kunt ontvangen. Dit maakt de investering aantrekkelijker. Voor een cv-ketel is geen subsidie beschikbaar.

Om het verschil in operationele kosten te duiden, nemen we het voorbeeld van een woning met een energiebehoefte van 10.000 kWh per jaar. De volgende berekening toont het jaarlijkse stroomverbruik:

• Elektrische cv-ketel (SCOP 1): 10.000 kWh stroom per jaar.
• PVT-warmtepomp (SCOP 5): 2.000 kWh stroom per jaar.

Rekenkundig gezien verbruikt de elektrische cv-ketel 5 keer zoveel stroom als de warmtepomp voor dezelfde warmtebehoefte. Hoe groot het financiële verschil uitpakt, hangt af van je energietarieven en eventuele eigen opwekking met zonnepanelen.

Kostenoverzicht en subsidie

Duurzaamheid en CO₂-uitstoot

Een warmtepomp gebruikt elektriciteit in plaats van gas, waardoor het gasverbruik flink daalt en de energierekening lager uitvalt. Ook stoot je beduidend minder CO₂ uit. Aardgas is een fossiele brandstof en zorgt voor CO₂-uitstoot bij verbranding. Een warmtepomp haalt warmte uit natuurlijke bronnen (zoals buitenlucht of bodem) en veroorzaakt daardoor veel minder uitstoot. Dit is niet alleen beter voor het klimaat, maar ook voordelig gezien stijgende gasprijzen.

Nederland werkt toe naar een toekomst zonder aardgas. Gemeenten maken plannen voor aardgasvrije wijken. Een warmtepomp is een slimme stap in die richting: je bent voorbereid op de toekomst en loopt vooruit op veranderende regelgeving en prijsontwikkelingen.

Comfort en praktische overwegingen

Een cv-ketel warmt sneller op dan een warmtepomp. Ook maakt een cv-ketel minder geluid dan een warmtepomp, waarvan de buitenunit hoorbaar kan zijn. Warmtepompen leveren warmte doorgaans op lagere temperaturen, wat zorgt voor een gelijkmatig en comfortabel binnenklimaat. Heb je vloerverwarming of lage-temperatuurradiatoren? Dan ervaar je dit vaak als aangenaam. Wil je snelle warmte en stilte, dan kan een cv-ketel comfortvoordelen bieden.

Hybride oplossing: cv-ketel met hybride warmtepomp

Overweeg je een warmtepomp omdat je cv-ketel aan vervanging toe is, ook al werkt deze nog? Een hybride warmtepomp kan dan een slimme tussenstap zijn. Deze werkt samen met je bestaande cv-ketel, waardoor die minder hard hoeft te werken en mogelijk langer meegaat. Het biedt flexibiliteit: je kunt later je systeem nog uitbreiden naar een volledig elektrische warmtepomp. Met een hybride warmtepomp kun je tot 70% gas besparen, terwijl je profiteert van de voordelen van beide technologieën.

In woningen met matige isolatie is een hybride warmtepomp vaak praktischer. Je behoudt de bestaande radiatoren en gebruikt ze slim in combinatie met de warmtepomp. Dit helpt je gasverbruik te reduceren zonder grootschalige verbouwingen.

Vergelijking in de praktijk: wanneer kies je wat?

Een nieuwe cv-ketel is de meest gekozen optie wanneer je huidige ketel aan vervanging toe is. De redenen zijn helder: een cv-ketel is goedkoper, veel stiller en warmt sneller op dan een warmtepomp. Een warmtepomp is een goede verduurzamingsinvestering, maar heeft een flink prijskaartje en vergt vaak geluid, geschikte isolatie en geschikte radiatoren. Soms moet je eerst je huis isoleren voordat een warmtepomp rendabel is.

In essentie geldt:

• Kies een cv-ketel als je snelle warmte, stilte en lage aanschafkosten prioriteert.
• Kies een warmtepomp als je maximale efficiëntie, lage CO₂-uitstoot en toekomstbestendigheid wilt, en je woning geschikt is.
• Overweeg een hybride warmtepomp als tussenstap wanneer je nu gas wilt reduceren zonder grote verbouwingen of als volledig elektrisch (nog) niet haalbaar is.

Waarom de elektrische cv-ketel minder rendabel is

Ondanks de besparing op gas en de lagere aanschafkosten is een all-electric cv-ketel in de meeste gevallen minder rendabel dan een warmtepomp. De kern zit in de SCOP-waarden: de elektrische cv-ketel zet stroom 1-op-1 om in warmte, terwijl een warmtepomp 3 tot 5 keer zoveel warmte levert per kWh stroom. Voor dezelfde warmtebehoefte verbruikt de elektrische cv-ketel dus veel meer stroom, wat de kosten en de CO₂-uitstoot omhoog brengt. Zelfs met zonnepanelen blijft het rendement van de warmtepomp doorslaggevend, omdat je meer warmte haalt uit dezelfde hoeveelheid opgewekte stroom.

Samenvatting van kernpunten

• Efficiëntie: Warmtepompen hebben een SCOP tussen 3 en 5, elektrische cv-ketels rond 1. Dat verschil betekent 3 tot 5 keer meer warmte per kWh stroom voor de warmtepomp.
• Kosten: Een cv-ketel kost gemiddeld € 2.100 incl. installatie, een warmtepomp € 2.500–€ 25.000 excl. installatie. Voor warmtepompen is subsidie (ISDE) mogelijk.
• Duurzaamheid: Warmtepompen stoten beduidend minder CO₂ uit en dragen bij aan een aardgasvrije toekomst.
• Comfort: Cv-ketels warmen sneller op en zijn stiller; warmtepompen leveren gelijkmatige warmte op lage temperatuur.
• Geschiktheid: Cv-ketel past in elke woning; warmtepompen functioneren optimaal in goed geïsoleerde woningen met geschikt afgiftesysteem (vloerverwarming of lage-temperatuurradiatoren).
• Hybride oplossing: Biedt tot 70% gasbesparing en is praktisch wanneer volledig elektrisch (nog) niet haalbaar is.

Conclusie

De keuze tussen een elektrische cv-ketel en een warmtepomp hangt af van je prioriteiten en woningkenmerken. Wil je snelle warmte, stilte en lage aanschafkosten? Dan is de cv-ketel vaak de praktische keuze. Leg je de nadruk op lage energiekosten, duurzaamheid en toekomstbestendigheid, en is je woning goed geïsoleerd met geschikte radiatoren? Dan is de warmtepomp de slimme investering. De hybride warmtepomp biedt een vaak ideale tussenweg: je reduceert gas direct en legt de basis voor verdere elektrificatie later.

Met het oog op stijgende gasprijzen en de transitie naar aardgasvrije wijken is het belangrijk de totale kosten, het rendement (SCOP) en de milieu-impact in ogenschouw te nemen. De warmtepomp komt hier gemiddeld beter uit, mits je woning geschikt is. De cv-ketel blijft een solide keuze wanneer directe comfortvoordelen en lage aanschafkosten de doorslag geven. Een hybride oplossing combineert het beste van twee werelden en kan een strategische stap zijn richting volledig elektrische verwarming.

Bronnen

1. GetGreener – Elektrische CV-ketel vs Warmtepomp: Rendement en vergelijking
2. Plusonline – Nieuwe CV-ketel of een warmtepomp: wat is de beste optie
3. DeWarmte – Nieuwe CV-ketel of warmtepomp
4. Slimster – Verschil elektrische ketel en warmtepomp
5. WeHeat – All-electric warmtepomp vs. CV-ketel