Hybride Warmtepomp Verplicht Vanaf 2026: Regels, Uitzonderingen en Praktische Stappen

Published by Redactie on november 1, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Vanaf 1 januari 2026 komt er een nieuwe verplichting voor huiseigenaren die hun centrale verwarmingsketel (cv-ketel) vervangen: er moet minimaal een hybride warmtepomp, een volledig elektrische warmtepomp of een aansluiting op een warmtenet komen. Deze maatregel maakt onderdeel uit van de nationale plannen om woningen duurzamer te maken en de CO2-uitstoot te verlagen. Het doel is gasloos bouwen en geleidelijk een overgang naar een aardgasvrije toekomst. Voor de praktijk betekent dit dat eigenaren van bestaande woningen vanaf 2026 bij cv-ketelvervanging actie moeten ondernemen en slim moeten plannen, onder meer door inzet van subsidies en ondersteuning.

Wat houdt de warmtepompplicht precies in?

De nieuwe regel houdt in dat wanneer een woning met een cv-ketel die ketel na 1 januari 2026 vervangen, er minimaal een hybride warmtepomp of een ander duurzaam alternatief moet worden geïnstalleerd. Een hybride warmtepomp combineert een elektrische warmtepomp met een gasketel. Deze aanpak dekt een groot deel van het gasgebruik voor verwarming en warm tapwater met elektriciteit, terwijl de gasketel optimaal werkt bij koude dagen. Een volledig elektrische warmtepomp is ook toegestaan, evenals aansluiting op een warmtenet. Het doel is het stapsgewijs terugdringen van gas en het verlagen van energieverbruik en uitstoot.

Voor wie geldt de verplichting?

De verplichting geldt in het bijzonder voor: - Woningeigenaren (geen huurders) - Bestaande bouw (dus niet alleen nieuwbouwwoningen) - Huizen waar de cv-ketel vervangen moet worden na 1 januari 2026

Huurders hoeven onder de nu bekende regels niet direct actie te ondernemen, maar verhuurders krijgen wel met andere maatregelen te maken, zoals beperkingen voor het verhuren van woningen met de slechtste energielabels.

Deadlines en fases

De regelgeving is gefaseerd ingevoerd, met duidelijke data voor verschillende categorieën woningen: - Nieuwbouwwoningen: vanaf 1 januari 2025 zijn gasaansluitingen voor verwarming niet meer toegestaan, en wordt een volledig elektrische warmtepomp verplicht. Daarnaast zijn er zwaardere eisen voor hernieuwbare energie. - Bestaande bouw: bij vervanging van de cv-ketel na 1 januari 2026 is de hybride warmtepomp (of een ander duurzaam alternatief) verplicht. - Verhuurders: vanaf 2030 mogen woningen met energielabel E, F of G niet meer worden verhuurd.

De gefaseerde invoering is bedoeld om de energietransitie overzichtelijk te maken en tijd te bieden voor planning en uitvoering.

Uitzonderingen en bijzondere situaties

Niet alle woningen hoeven direct over te stappen: - Monumentale panden: omdat deze onder specifieke regels voor monumentenzorg vallen, zijn aanpassingen beperkt. Bij een cv-ketelvervanging is vaak een vergunning nodig, wat de doorlooptijd kan vertragen. Overstappen op een warmtepomp kan wel, maar vraagt eerst om vergunning en overleg met de gemeente. In theorie kan er dan bijvoorbeeld een hybride warmtepomp worden geïnstalleerd als de vergunning rond is. - Technisch ongeschikte woningen: woningen die bijvoorbeeld onvoldoende geïsoleerd zijn (zoals enkel glas zonder dakisolatie) kunnen onder uitzonderingscriteria vallen. In dat geval kan een andere oplossing of tijdelijk gebruik van de cv-ketel aan de orde zijn, mits er binnen afzienbare tijd een duurzame route voorzien is. - Warmtenet in de buurt: is er binnen 10 jaar een warmtenet aangekondigd in de wijk, dan vervalt de warmtepompverplichting voor woningen die daarop worden aangesloten. Dit voorkomt onnodige investeringen in systemen die later vervangen zouden moeten worden.

Regels bij ingrijpende renovaties

Voor bestaande woningen geldt sinds 2022 dat bij ingrijpende renovaties de hernieuwbare-energie-eis omhooggaat. Dit betekent dat wanneer meer dan 25% van de totale oppervlakte van de gebouwschil gerenoveerd wordt, er strengere eisen gelden. In dat geval kan een warmtepomp onderdeel zijn van de verplichte duurzame maatregelen.

Kosten, subsidies en financiering

De overgang naar duurzame verwarming wordt ondersteund met verschillende financiële instrumenten: - ISDE-subsidie: voor hybride en andere warmtepompen kunnen subsidies tot 30% van de kosten beschikbaar zijn. Het systeem heeft een A++-energielabel nodig om in aanmerking te komen en de subsidieaanvraag moet binnen 24 maanden na installatie worden ingediend, met facturen van gecertificeerde installateurs. - Nationaal Warmtefonds: lage en middeninkomens kunnen een lening afsluiten met 0% rente, wat de overstap betaalbaarder maakt. - Kosteneffect: hybride warmtepompen kunnen de verwarmingskosten met ongeveer 25% verlagen, afhankelijk van de woning, installatie en gebruiksprofiel.

Omdat de exacte kostenniveaus en baten sterk per woning verschillen, is goed advies en planning cruciaal.

Technische normen en prestatie-indicatoren

De prestaties van warmtepompen worden onder meer uitgedrukt in de Seasonal Performance Factor (SPF), een maatstaf voor gemiddelde efficiëntie gedurende het hele seizoen: - Lucht-water warmtepompen: SPF tussen ongeveer 2,9 en 5,0 - Bodem-water warmtepompen: SPF rond 3,9 - Water-water warmtepompen: SPF rond 5,0

Bij hybride systemen wordt de warmte uit de omgevingslucht gehaald en gecombineerd met een gasketel. Deze systemen zijn bijzonder geschikt voor bestaande woningen die al gasaansluitingen hebben.

Installatie- en nalevingsrichtlijnen

De overheid heeft de eisen voor installateurs aangescherpt om kwaliteit en veiligheid te waarborgen: - Certificering voor installateurs: er zijn persoonlijke certificaten (BRL 200) en bedrijfscertificeringen (BRL 100) voor F-gassen vereist. Daarnaast is een STEK-certificering nodig, inclusief de specifieke Module D voor warmtepompen. Deze certificeringen worden elke twee jaar gecontroleerd door een erkende instantie. - Inspectie en onderhoud: om te voldoen aan regelgeving en optimale prestaties te garanderen gelden vaste onderhoudsvoorschriften, zoals een jaarlijkse lekcontrole voor systemen die F-gassen bevatten en een jaarlijkse systeemcontrole. Aanbevolen is het per kwartaal reinigen van filters. Er geldt een bewaarplicht van 5 jaar voor logboeken. - Handhaving: de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht. Bij overtredingen kunnen boetes worden opgelegd tot €3.000 voor bedrijven en €1.500 voor particulieren.

De technische eisen aan nieuwe warmtepompen omvatten onder meer prestaties, geluid en milieuvriendelijkheid. Door de combinatie van certificeringen en onderhoudsrichtlijnen wordt de kwaliteit en duurzaamheid van installaties geborgd.

Praktische stappen voor huiseigenaren

Wie in 2025 al wil voorsorteren op de verplichting van 2026, doet er goed aan om: - De geschiktheid van de woning te laten beoordelen: isolatie, beschikbaarheid van ruimte en technische haalbaarheid van een hybride of volledig elektrische warmtepomp. - Te controleren of het beoogde systeem voldoet aan de A++-energielabeleis voor subsidies en welke documenten nodig zijn voor de subsidieaanvraag (facturen van gecertificeerde installateurs). - Tijdig een gecertificeerd installateur met BRL 200, BRL 100 en STEK Module D in te schakelen. - Financiële opties af te wegen, waaronder ISDE-subsidie en leningen via het Nationaal Warmtefonds. - Rekening te houden met onderhoudsplanning en logboekvoering, inclusief filteronderhoud.

Wat je in 2025 al moet regelen

Als je voorziet dat de cv-ketel in 2026 of kort daarna vervangen moet worden, begin dan in 2025 met voorbereidingen: - Technische haalbaarheid laten checken (isolatie, beschikbaarheid van binnen- en buitenunit, elektrische infrastructuur). - Offerte(s) opvragen van installateurs die beschikken over de juiste certificeringen. - Subsidievoorwaarden en A++-eisen voor de warmtepomp controleren. - Een planning maken voor de installatie, inclusief eventuele vergunningen (bij monumenten) of afstemming met een warmtenetontwikkelaar als dat binnen de timeline past.

Door tijdig voorbereidingen te treffen, voorkom je vertraging en onnodige kosten.

Risico’s en aandachtspunten

Monumenten en vergunningen: zonder vergunning kunnen aanpassingen stilvallen, wat de overstap bemoeilijkt wanneer de cv-ketel acuut kapot is.
Geluidsnormen en locatiekeuze: binnen- en buitenunits moeten zo geplaatst worden dat er geen hinder ontstaat. Een deskundige installateur helpt bij de juiste situering.
Kwaliteit van installatie: een incorrect geïnstalleerde warmtepomp leidt tot beperkte besparing en mogelijke non-compliance. Schakel daarom altijd een gecertificeerde installateur in.
Warmtenettrajecten: wanneer een warmtenet binnen 10 jaar gepland is, kan een warmtepomp tijdelijk zijn. Bespreek de timing met de netbeheerder en de gemeente om dubbele investeringen te voorkomen.

Meest gestelde vragen

Is een warmtepomp vanaf 2026 verplicht? Ja, bij vervanging van de cv-ketel na 1 januari 2026 moet er minimaal een hybride warmtepomp of een duurzaam alternatief (volledig elektrische warmtepomp of warmtenet) komen. Uitzonderingen gelden voor technisch ongeschikte woningen, monumenten (met vergunning) en woningen die binnen 10 jaar op een warmtenet aangesloten worden.

Welke warmtepomp past bij mijn woning? Een hybride warmtepomp is vaak geschikt voor bestaande bouw met gasaansluiting. Voor goed geïsoleerde woningen en nieuwbouw kan een volledig elektrische warmtepomp (lucht-water, bodem-water of water-water) de beste keuze zijn, afhankelijk van de situatie ter plaatse.

Hoe werkt subsidie en financiering? ISDE-subsidie tot 30% is mogelijk, met A++-energielabel en een aanvraag binnen 24 maanden. Voor lage en middeninkomens biedt het Nationaal Warmtefonds leningen met 0% rente. Let erop dat de exacte subsidie en leningvoorwaarden verschillen per situatie en wijziging onderhevig kunnen zijn.

Moet ik ook onderhoud doen? Ja. Jaarlijkse lekcontrole en systeemcontrole zijn verplicht voor systemen met F-gassen. Aanbevolen is onderhoud per kwartaal (bijv. filterreiniging). Bewaar logboeken 5 jaar. Gecertificeerde installateurs kunnen dit onderhoud uitvoeren en controleren.

Conclusie

De invoering van de hybride warmtepompverplichting vanaf 2026 is een concrete stap naar een aardgasvrije woningvoorraad. Huiseigenaren die hun cv-ketel na 1 januari 2026 vervangen, krijgen te maken met deze verplichting en doen er goed aan om nu al voorbereidingen te treffen. Kies voor gecertificeerde installateurs, controleer subsidie- en financieringsmogelijkheden, en plan onderhoud en documentatie. Voor monumenten en woningen in warmtenetgebieden gelden uitzonderingen; informeer bij de gemeente en de netbeheerder. Door vroegtijdig te handelen en zorgvuldig te plannen, voldoet u aan de regelgeving en haalt u de最大的 besparingen uit duurzame verwarming.