Warmtepompen: Alles wat u moet weten over duurzaam verwarmen en verkoelen

Published by Redactie on november 1, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Warmtepompen zijn steeds meer in opkomst als duurzaam alternatief voor traditionele verwarmingssystemen. In 2024 is de verkoop van warmtepompen met 40% gestegen ten opzichte van 2023, wat het groeiende vertrouwen van consumenten in deze technologie weerspiegelt. Een warmtepomp biedt een veelzijdige oplossing voor verwarming in de winter en koeling in de zomer, waarbij 65% tot 80% van de geleverde energie 'gratis' wordt gewonnen uit de omgeving. Dit maakt het niet alleen een milieuvriendelijke keuze, maar ook een economisch verstandige investering voor huiseigenaren die hun energiekosten willen verlagen en onafhankelijker willen worden van fossiele brandstoffen.

Wat is een warmtepomp en hoe werkt het?

Een warmtepomp is een apparaat dat energie onttrekt uit de omgeving (lucht, water of bodem) en deze energie waardeert voor gebruik in woningen. Het principe van een warmtepomp is gebaseerd op drie kringen die nauw op elkaar moeten zijn afgestemd:

De Bron: Dit kan lucht, water of bodem zijn. De warmtepomp onttrekt energie aan deze bron.

De Koudemiddelkring: Deze bestaat uit een compressor, verdamper, condensor en expansieventiel. Hier wordt de onttrokken energie gewaardeerd via de compressor.

Het Afgifte-systeem: Dit omvat vloerverwarming, boiler of convectoren waardoor de verwarmde energie aan de woning wordt afgegeven.

De formule voor de werking is eenvoudig: Bron energie + toegevoegde energie = afgegeven energie voor benodigde energie. Door dit proces verbruikt een warmtepompinstallatie minder energie dan een klassiek verwarmingssysteem en stoot ook beduidend minder CO2 uit.

De verschillende soorten warmtepompen

Water-water warmtepomp

De water-water warmtepomp maakt gebruik van een 'open bron' waarbij grondwater uit de bodem wordt opgepompt. Energie wordt onttrokken en het 'koudere' water wordt op een andere plaats weer in de bodem teruggebracht.

Voordelen: - Beste jaar rendement - 'Gratis' passieve koeling in de zomer

Nadelen: - Mag alleen door een gecertificeerd bedrijf worden geplaatst - Niet overal mag bodemenergie worden ontrokken

Brine-water warmtepomp

Deze warmtepomp onttrekt energie uit de bodem via een gesloten bron. 'Brine' verwijst naar water met een antivries toevoeging (glycol) dat door een gesloten systeem wordt rondgepompt. Er zijn diverse bronnen mogelijk zoals oppervlaktewater, PVT-panelen, warmtewinmuren, rioolbuizen, energiedaken, ijsbuffervaten, mijnschachten en restwarmte uit de industrie.

Voordelen: - Afhankelijk van het type bron heeft u vaak 'gratis' koeling in de zomer - Diverse bronnen mogelijk

Nadelen: - Niet elke bron is even makkelijk te realiseren

Lucht/water warmtepomp

Deze warmtepomp gebruikt de buitenlucht als energiebron. Door een ventilator wordt lucht over een platenwisselaar (verdamper) gezogen, waarbij energie wordt onttrokken.

Voordelen: - Geen certificering kosten vereist - Eenvoudiger te realiseren dan een bodemwarmtepomp - Geen boringen in de tuin nodig

Nadelen: - Iets minder rendement dan een bodemwarmtepomp - Geen (gratis) passieve koeling - Buiten staat een 'airco-achtig' apparaat met ventilator die geluid produceert - In de winter, onder een buitentemperatuur van 6°C, vriest de verdamper regelmatig en moet worden ontdooid

Lucht/lucht warmtepomp

Deze warmtepomp haalt energie uit de buitenlucht en geeft deze ook weer af als lucht. Het lijkt min of meer op een omgekeerde airco.

Voordelen: - Snel te realiseren - Heeft een eigen afgifte systeem

Nadelen: - Het comfortgevoel binnen is veel minder dan bij vloerverwarming - Het verplaatsen (waaien) van lucht voelt minder comfortabel aan

Hybride verwarmen en volledig elektrische opties

Voor bestaande woningen zijn er verschillende warmtepompvarianten beschikbaar. De hybride warmtepomp werkt samen met de cv-ketel, waarbij de cv-ketel het kraanwater verwarmt en de hybride warmtepomp de kamertemperatuur regelt. Bij dit type warmtepomp heeft u nog steeds gas nodig, maar verbruikt u tot 70% minder gas.

De hybride en 'all electric ready' warmtepomp kan in de toekomst alle taken van de cv-ketel overnemen. De 'full electric' warmtepomp wordt het meest gebruikt in nieuwbouwwoningen en is meestal niet geschikt voor bestaande woningen, maar hiermee kunt u voor het verwarmen van huis en kraanwater direct van het gas af.

Kosten en investering

Hoewel een warmtepompinstallatie niet goedkoop is in aanschaf, leidt deze direct tot lagere energiekosten. De kosten variëren sterk per type:

Type warmtepomp | Extra info | Kostprijs - Lucht/lucht multisplit: geplaatst, exclusief btw met 1 buitenunit en twee binnenunits (geen volledige woning): Vanaf €4.000 à €5.000 - Lucht/Water split: geplaatst, exclusief btw exclusief radiatoren of vloerverwarming inclusief warmwaterproductie (volledige woning): Vanaf €10.000 - Bodem/water, horizontale BWW monoblok: geplaatst, exclusief btw exclusief radiatoren of vloerverwarming inclusief warmwaterproductie (volledige woning): Vanaf €11.000

De exacte kosten zijn afhankelijk van het type warmtepomp en het vermogen. Voor een volledige woninginstallatie met alle benodigde componenten kunnen de kosten hoger uitvallen dan de hier genoemde bedragen.

Subsidies en financieringsmogelijkheden

De overheid biedt verschillende subsidies en financieringsmogelijkheden voor de aanschaf en installatie van warmtepompen. Via de ISDE subsidie kunnen woningeigenaren een subsidiebedrag claimen dat als korting geldt op de aanschaf en installatie van een warmtepomp. Het subsidiebedrag is afhankelijk van het type warmtepomp en het vermogen van de warmtepomp.

Voor subsidie komt in aanmerking: - Het verwarmingstoestel is onderdeel van een verwarmingstoestel - Het verwarmingstoestel is uitgerust met een lucht-waterwarmtepomp, grond-waterwarmtepomp, water-waterwarmtepomp, of warmtepompboiler - Lucht-luchtwarmtepompen zijn uitgesloten - Het verwarmingstoestel heeft een nominaal vermogen van ten hoogste 70 kW - Het verwarmingstoestel is voorzien van een etiket en een productkaart en technische documentatie

Daarnaast worden er vanuit de overheid financieringsmogelijkheden aangeboden waarmee tegen een zeer laag rentepercentage een lening kan worden afgesloten voor het verduurzamen van een woning. Deze financiële steun kan de initiële investeringskosten aanzienlijk verlagen en de terugverdientijd verkorten.

Onderhoud en geluid

Warmtepompen vereisen minder onderhoud dan veel traditionele verwarmingssystemen. Een jaarlijkse controle door een professional, samen met basisonderhoud door de huiseigenaar zoals het schoonhouden van filters, volstaat om het systeem efficiënt te laten werken en goed te onderhouden. Er zijn voldoende professionals beschikbaar die het onderhoud van warmtepompsystemen op zich nemen.

Wat betreft geluid bestaat er een beeld dat warmtepompen veel lawaai zouden maken. Echter zijn er in de loop der jaren veel ontwikkelingen geweest waardoor warmtepompen een stuk beter zijn geworden. Moderne warmtepompen zijn ontworpen om zeer stil te werken, wat ze ideaal maakt voor stedelijke toepassingen. De geluidsniveaus zijn vaak niet hoger dan die van een moderne koelkast, wat zorgt voor een onopvallende aanwezigheid in of rondom het huis.

Comfort en jaarrond functionaliteit

Een warmtepomp is een veelzijdig systeem dat zowel voor verwarming in de winter als voor koeling in de zomer kan zorgen. In de warmere maanden werkt het systeem in essentie als een airconditioner, door warmte van binnen naar buiten te verplaatsen. Deze multifunctionaliteit maakt het een uitstekende investering voor huiseigenaren die op zoek zijn naar comfort het hele jaar door.

Voor optimaal comfort is vloerverwarming de meest geschikte afgifte, omdat dit zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en geen luchtverplaatsing veroorzaakt zoals bij lucht/lucht systemen.

Milieuvoordelen en onafhankelijkheid

Door over te schakelen op een warmtepomp vermindert een huishouden zijn afhankelijkheid van olie en gas. Dit is niet alleen goed voor het milieu door de lagere CO2-uitstoot, maar beschermt huiseigenaren ook tegen de stijging van fossiele brandstofprijzen. De 65% tot 80% 'gratis' energie uit de omgeving zorgt ervoor dat warmtepompen een duurzaam en economisch verantwoord alternatief vormen voor traditionele verwarmingssystemen.

Geschiktheid van woningen

Welk type warmtepomp het meest geschikt is, hangt af van de woonsituatie. Voor bestaande woningen zijn hybride oplossingen vaak de beste optie, omdat deze minder ingrijpend zijn en de kosten lager houden. Voor nieuwbouwwoningen zijn volledig elektrische systemen een uitstekende keuze, mits de woning goed geïsoleerd is.

Het is raadzaam om voordat u een warmtepomp aanschaft eerst een gratis adviesgesprek aan te vragen bij experts om de beste oplossing voor uw specifieke situatie te bepalen.

Conclusie

Warmtepompen bieden een veelzijdige en duurzame oplossing voor moderne verwarming en koeling van woningen. Met de juiste keuze van type warmtepomp, afhankelijk van de woningsituatie en beschikbare bronnen, kunnen huiseigenaren significant energie besparen, hun CO2-uitstoot verlagen en meer comfort bereiken. De groeiende verkoopcijfers en beschikbare subsidies maken warmtepompen tot een aantrekkelijke investering voor de toekomst. Het is belangrijk om deskundig advies in te winnen bij de keuze en installatie, zodat u optimaal kunt profiteren van alle voordelen die warmtepompen te bieden hebben.