Bronbemaling voor kelders: technieken, voordelen en toepassing

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category kelder

Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met het grondwater. Een effectieve methode om dit te regelen, is bronbemaling. Dit proces wordt vaak gebruikt om de grondwaterspiegel te verlagen en zo een droge werkomgeving te garanderen. In dit artikel worden de verschillende technieken van bronbemaling uitgelegd, waar ze voor worden gebruikt en welke voordelen ze bieden. Ook worden de belangrijkste factoren besproken die bepalen welke methode het meest geschikt is voor een specifiek project.

Wat is bronbemaling?

Bronbemaling is een verzamelnaam voor de verschillende technieken om de grondwaterstand te verlagen door grondwater aan de bodem te onttrekken. Hierdoor kan er droog gewerkt worden bij de aanleg van leidingen, riolering, bouwputten en kelders. Het doel van bronbemaling is om de grondwaterspiegel tijdelijk op een bepaalde plek te verlagen. Dit wordt vaak gedaan bij werkzaamheden onder de grondwaterspiegel, zoals het aanleggen van een kelder of parkeergarage.

Er zijn meerdere soorten bronbemalingen, waaronder verticale bemaling, horizontale bemaling, diepwelbemaling en retourbemaling. De keuze voor een bepaalde methode hangt af van factoren zoals de bodemopbouw, de grondwaterstand, de afmeting van de ontgraving, de diepte van de ontgraving en de planning van de werkzaamheden.

Technieken van bronbemaling

Er zijn verschillende technieken van bronbemaling, die worden ingezet afhankelijk van de situatie. De meest gebruikte technieken zijn:

Verticale bemaling

Bij verticale bemaling wordt er gebruikgemaakt van verticale filters die zijn aangesloten op een vacuümpomp. Deze filters worden handmatig gespoten of machinaal geboord door middel van waterdruk. De filters zijn handig bij zandige bodems, waarbij het grondwater via een centrale zuigleiding wordt afgevoerd. Er zijn verschillende vormen van verticale bemaling, waaronder vacuümbemaling, spanningsbemaling, deepwellbemaling en zwaartekrachtbemaling.

Vacuümbemaling: Deze methode wordt vaak gebruikt bij matig doorlatende grondlagen. Hierbij worden verticale filterbuizen gebruikt, die ongeveer om de drie meter worden geplaatst. De filters worden aangesloten op een verzamelleiding, en deze opnieuw op een zuigpomp. Dit is een veelgebruikte methode, omdat het effectief is en relatief eenvoudig te realiseren is.
Spanningsbemaling: Deze methode wordt gebruikt bij grotere dieptes. Hierbij worden langere filterbuizen gebruikt om de druk van het water te verlagen. Hiermee wordt voorkomen dat de ontgraving openbarst, wat belangrijk is bij diepe bouwputten.
Deepwellbemaling: Deze methode wordt gebruikt bij grote en diepe bouwputten. Hierbij wordt er een verticaal boorgat geboord, waarin een onderwaterpomp en een filter worden geplaatst. Deze methode is geschikt voor diepe grondlagen en zorgt voor een stabiele grondwaterstand.
Zwaartekrachtbemaling: Deze methode wordt gebruikt bij grond met meerdere storende lagen. Hierbij worden zwaartekrachtfilterbuizen gebruikt, die open zijn met een inhanger. Het water wordt opgevangen door de openingen in de filter en wordt afgevoerd door de inhanger. Dit is vooral geschikt bij grond met klei- of veenlagen.

Horizontale bemaling

Bij horizontale bemaling wordt het grondwater opgepompt via een horizontale drain. Deze methode wordt vaak gebruikt bij de aanleg van sleuven ten behoeve van leidingen en kabels. Horizontale bemaling is geschikt voor grote bouwterreinen en lange kabel- en leidingtracés. Hierbij worden drainagemachines gebruikt, die een drainagepijp onder de grond installeren tot een diepte van 7,80 m. Dit is een effectieve manier om het grondwater te verlagen, vooral bij grotere projecten.

Retourbemaling

Retourbemaling is een methode waarbij het onttrokken grondwater wordt teruggebracht in de bodem. Dit gebeurt doorgaans op locaties waar verlaging van de grondwaterspiegel nadelige gevolgen heeft voor natuur of gebouwen. De systemen die hiervoor worden gebruikt zijn retourbronnen, retourfilters en retourdrainage. Retourbemaling is vooral van toepassing bij projecten waarbij het grondwater niet mag worden afgevoerd naar het riool, maar wel moet worden teruggevoerd naar de bodem.

Open bemaling

Open bemaling is een eenvoudige methode om de grondwaterspiegel te verlagen. Deze methode wordt gebruikt bij een grond met een slechte doorlaatbaarheid of bij kleine ontgravingen. Hierbij worden vuilwaterpompen gebruikt, die het overtollige water afvoeren. Hoewel deze methode eenvoudig is, is hij niet geschikt voor grote projecten of bij complexe bodemopbouwen.

Toepassingen van bronbemaling bij kelders

Bij het aanleggen van een kelder is bronbemaling een essentieel onderdeel van de bouw. Het zorgt ervoor dat de bouwput droog blijft en de werknemers veilig kunnen werken. Bij een afzinkkelder kan de bronbemaling tijdelijk worden beperkt, waardoor het proces sneller verloopt. Afhankelijk van de situatie kunnen verschillende technieken worden gebruikt, zoals vacuümbemaling, zwaartekrachtbemaling of deepwellbemaling.

De keuze voor een bepaalde methode hangt af van de bodemopbouw en de diepte van de kelder. Bijvoorbeeld, bij een kelder in een zandige bodem is vacuümbemaling een geschikte keuze, terwijl bij een kelder in een klei- of veenlaag zwaartekrachtbemaling wordt gebruikt. Ook is het belangrijk om rekening te houden met het grondwaterpeil en de omgeving, want het mag geen negatieve invloed hebben op mens of natuur.

Voordelen van bronbemaling

Er zijn meerdere voordelen van het toepassen van bronbemaling bij kelders. De belangrijkste voordelen zijn:

Veiligheid: Door het verlagen van het grondwaterpeil wordt de werkomgeving veiliger en droger, wat het risico op ongevallen vermindert.
Efficiëntie: Bronbemaling maakt het mogelijk om sneller en efficiënter te werken, vooral bij grotere projecten. Het zorgt voor een stabiele grondwaterstand, wat de bouwplanning en -uitvoering ondersteunt.
Duurzaamheid: Bij sommige projecten wordt gebruikgemaakt van retourbemaling, waarbij het onttrokken water wordt teruggevoerd in de bodem. Hiermee wordt de milieubelasting beperkt en wordt het grondwater op een duurzame manier beheerd.
Flexibiliteit: Er zijn verschillende technieken van bronbemaling, waardoor het mogelijk is om op maat te kiezen voor elk project. Dit maakt het mogelijk om te reageren op de specifieke behoeften van een locatie.

Conclusie

Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met het grondwater. Bronbemaling is een effectieve methode om de grondwaterspiegel te verlagen en zo een droge werkomgeving te garanderen. Er zijn verschillende technieken van bronbemaling, waaronder verticale bemaling, horizontale bemaling, diepwelbemaling en retourbemaling. De keuze voor een bepaalde methode hangt af van de bodemopbouw, de diepte van de kelder en de omgeving. Door de juiste methode te kiezen, kan de bouw veiliger, efficiënter en duurzamer verlopen.

Bronnen

bronbemaling