Bij het renoveren of bouwen van een woning is isolatie een essentieel onderdeel. Zowel voor het wooncomfort als voor de energiezuinigheid speelt goede isolatie een grote rol. Isolatieplaten zijn sinds jaar en dag een veelgebruikt en effectief isolatiemiddel. Uit een breed spectrum aan isolatiematerialen kun je kiezen, elk met zijn eigen eigenschappen, toepassingen en prijsbereik. In dit artikel gaan we in op de verschillende soorten isolatieplaten, waar ze voor gebruikt worden, hun thermische en akoestische prestaties, en waar je het beste terecht kan voor aankoop of advies. De informatie is gebaseerd op informatie op de websites van leveranciers en specialisten in het vak van isolatie.
Wat zijn isolatieplaten?
Isolatieplaten zijn platen die voorzien zijn van isolatiemateriaal en die als een geheel tegen het oppervlak geplaatst kunnen worden, zoals de binnen- of buitenkant van een muur, vloer of dak. Omdat ze een hoge isolerende werking hebben, kunnen ze aanzienlijk bijdragen aan het energiezuinig maken van een woning.
Isolatieplaten vereenvoudigen bouw- en renoveringsprojecten, omdat het met één product is mogelijk om meerdere vlakken te isoleren, de werktijd te verkorten, en de kwaliteit van de thermische en akoestische isolatie te garanderen. Bovendien zijn ze meestal licht van gewicht, makkelijk te bewerken, en in sommige gevallen zelfs vochtbestendig.
Ze worden vaak gecombineerd met andere materialen, zoals OSB-platen, gipsplaten of fermacell, om het geïsoleerde oppervlak af te sluiten en eventuele verdere constructieve elementen toe te voegen.
Soorten isolatieplaten en toepassingen
Er zijn verschillende isolatieplaten, gemaakt van verschillende materialen, met elk hun eigen toepassing en kenmerken. Hieronder geven we een overzicht van de meest gebruikte isolatieplaten, op basis van de meest recente info van leveranciers en specialisten.
1. PIR isolatieplaten
PIR (Polyisocyanuraat) isolatieplaten zijn hardschuimplaten en kennen zeer hoge isolerende eigenschappen. Ze bestaan uit een zeer dunne laag polymeer dat luchtgevulde cellen bevat en op die manier warmteeffectief beletteert.
Key kenmerken van PIR isolatieplaten: - Zeer hoge isolatiewaarde (Rd-waarde), zelfs bij minimale dikte. - Geschikt voor buiten- en binnengebruik. - Vaak voorzien van een dampdichte laag aan beide kanten. - Brandvertragend vanwege de hardheid van het schuim. - Voorzien van tand/groefverbinding of rechte kanten, waardoor ze makkelijk aansluiten.
Toepassingen: - Dakisolatie (vooral in zachte daken zoals EPDM of PVC). - Wandisolatie (ondergrond en spouwmuur). - Vloerisolatie.
Prijsindicatie: Rond de € 20 – € 45 per m², afhankelijk van de dikte en de toebehoren zoals dampdichting of vochtbestendigheid.
Toepassing van PIR isolatieplaten is bijzonder geschikt als schriftelijk verwezen naar isoleerde ruimtes waarbij beetje ruimte beschikbaar is, omdat ze uitstekend isolatie leveren met relatief weinig verdwijnging.
2. PUR isolatieplaten
PUR of polyurethaanplaten zijn een efficiënt isolatiemateriaal dat in schuim- of platenvorm gebruikt kan worden. Deze isolatieplaten zijn veelzijdig, omdat ze in schuim- of stevige vorm zijn verkrijgbaar.
- Zeer hoge Rd-waarde.
- Uitstekend isolatiegedrag onder alle temperatuur- en drukomstandigheden.
- Ook als gipsplaten gebruikt, met integratie van het isolatiemateriaal.
Toepassingen: - Voor- en achterwandisolatie. - Vloeren die specifieke isolatie vereisen. - Individueel aangepaste projecten, zoals gevel- of dakprojecten.
3. XPS isolatieplaten
XPS platen (geëxtrudeerd polystyreen) zijn licht, sterk en vochtbestendig. Dankzij de gesloten cellenstructuur zijn ze beter waterbestendig dan EPS. Ze worden vaak gebruikt in vochtige ruimtes.
Key kenmerken: - Extreem drukvast en uiterst vochtbestendig. - Brandbaar materiaal. - Eenvoudig te bewerken. - Duurder dan EPS, maar voordeliger dan PUR of PIR.
Toepassingen: - Kelders. - Badkamerisolatie. - Vloeren waar vocht aanwezig is, zoals in terrassen of schuurvloeren. - Muren en daken in vochtige omgevingen.
Ze zijn geschikt voor complexe situaties waarin isolatie in combinatie met damp- of waterdichting nodig is.
4. EPS isolatieplaten
EPS of piepschuim platen zijn licht en goedkoop. Er zit 98% lucht in, waardoor de isolatiewaarde goed is, mede door de stilstaande luchtlagen binnen de platen.
Key kenmerken: - Lichte weegtoestand. - Goede isolerende eigenschappen. - Brandveilig. - Drukvast.
Toepassingen: - Dakisolatie. - Vloeren die niet zwaar zijn belast (bijvoorbeeld voorzien van beton of tegelvloer). - Gevelisolatie. - Kelders, hoewel ze vochtgevoelig kunnen zijn, behoewel in de meeste gevallen XPS dan beter is.
Prijsindicatie: Tot € 12 per m² (afhankelijk van dikte en aankoopkwantiteit), rendabel en geschikt voor een breed scala aan projecten.
Omdat het materiaal goedkoop en eenvoudig is te bewerken, is EPS een veelgebruikt materiaal in startersprojecten en bij renovaties waar budget belangrijk is.
5. Glaswol isolatieplaten
Glaswol of steenwol isolatieplaten zijn gemaakt van gesteund glasvezels en zijn sinds jaar en dag een veelgebruikte vorm van isolatie. Ze zijn zacht en flexibel en kunnen worden gebruikt bij ongelijke of complexe structuren.
Kenmerken: - Goede thermische en akoestische isolatie. - Minder hoge Rd-waarde vergeleken met PIR of PUR. - Flexibel en eenvoudig in gebruik, vooral waar ruimte flexibel moet kunnen worden gevormd.
Toepassingen: - Vloerisolatie, meestal binnen. - Wandisolatie (aan de binnenkant, geen buitenisolatie). - Akoestische isolatie in ruimtes zoals kantoren of zalen.
Wanneer een plaat van steenwol in contact komt met vocht, kan de isolerende waarde sterk verminderen. Daarom wordt het bij vochtigere toepassingen minder gekozen.
Kenmerken van isolatieplaten en materiaaleigenschappen
Een bepaalde isolatieplaat is slechts geschikt voor bepaalde toepassingen wanneer de materiaalafhankelijke eigenschappen goed overeenkomen met de vereisten van de uitvoering.
Druksterkte
Isolatieplaten zijn in verschillende diktes (vanaf 30 mm tot 240 mm) en variëren sterk in hun druksterkte, afhankelijk van materiaal en dichtheid.
EPS-platen: Druksterkte wordt gedaald verder als dikte toeneemt. Ze zijn geschikt voor lichte belastende vloeren of daken.
XPS-platen: Deze zijn extreem drukvast en geschikt voor zwaardere vloeren en grondisolatie. De druksterkte kan zelfs 250 kPa bereiken.
Glaswol en PIR: Deze soorten zijn niet drukbestendig genoeg voor directe vloerconstructie, tenzij afgekapt of verbonden met stevige dragende onderlagen.
Brandveiligheid en schimmelbestendigheid
PIR en PUR: Deze isolatieplaten zijn als brandvertragend genoemd en niet snel vlambaar.
EPS en XPS: EPS is beter brandveilig dan XPS. XPS kan brandbaar zijn in bepaalde omstandigheden, maar is vaak vochtbestendiger.
Glaswolplaten: Schimmelbestendig, maar kunnen worden aangetast door vocht.
Aanpassingsmogelijkheden
De meeste isolatieplaten zijn eenvoudig te vervaardigen en kunnen worden ingepast in allerlei structuren. EPS en XPS zijn hard en kunnen snel worden gemoffeld, zodat ze geschikt zijn voor vloeren, daken en andere vlakken. Glaswol is flexibel genoeg voor onregelmatige vlakken en plafonds.
Voordelen van isolatieplaten
Isolatieplaten worden in de praktijk uitgebreid toegepast als resultaat van hun vele voordelen:
- Eenvoudige verwerking: Velen van de platen zijn rechte of geprononceerde randen, wat het aansluiten in de constructie eenvoudig maakt.
- Efficiëntie: De warmteweerstand is hoog, zodat ze binnen beperkte ruimte al aanzienlijk isolerend effect kunnen leveren.
- Licht: Hun lichte gewicht maakt transport en plaatsing van constructieelementen eenvoudiger en sneller.
- Toegankelijkheid: Een breed spectrum van isolatieplaten heeft een laag verkoopprijs, zoals lage kostenplaten in EPS of gemakkelijke aankoop in bouwmarkten.
Er zijn ook specifieke platen ontwikkeld voor het isoleren van vochtige ruimtes, zodat de bouweigenaar een passend materiaal kan kiezen tegen alle kanten.
Waar en hoe aankopen?
Om isolatieplaten te verkrijgen, zijn er verschillende betrouwbare zaken, webwinkels en bouwmarkten beschikbaar. GAMMA, onder andere, boekt isolatieplaten in uitgebreid assortimenten in hun fysieke winkels en online, waaronder EPS- en PIR-platen.
Wanneer je online wilt vergelijken of beter wilt adviseren, kun je op Hornbach, Gamma of Isolatienoord pricelijsten, voordeligheid per m² of klantbeoordelingen bekijken. De meeste platen zijn met betrekking tot prijs en kwaliteit duidelijk genummerd, met eventueel aanvullende voordelen en garanties.
Bijvoorbeeld vind je op Gamma.nl vooraf gedefinieerde platen zoals IKO PIR-70, waarbij vermeld is dat de Rd-waarde 3,15 is. Op Hornbach.nl of Isolatie-info.nl zijn prijspermutaties per afnamekwantiteit, aangegeven als voordelig voor bulkafnames of projectgebonden aankopen.
Checklist voor aankoop van isolatieplaten
Vooraf alvast de volgende aandachtspunten bepalen bij de keuze voor de juiste isolatieplaat:
- Isolatieoppervlak: Binnen- of buitenisolatie? Beide vereisen platen met specifieke dampdichting en afwerking.
- Voorgestelde toepassing: Vloeren, daken, wanden of vochtige ruimtes. Voor spoudelingen in vochtige omgevingen wordt meestal XPS of specifieke PIR geëist.
- Ruimtegebruik: Is de plaat geschikt voor visueel zichtbare elementen (gevels, muurvlakken), of moet het louter functioneel zijn?
- Dikte en Rd-waarde: Voor duurzamere woningen is een Rd-waarde tussen de 3,0 en 6,0 voor de meeste situaties aanbevolen.
- Prijs-kwaliteitverhouding: Vergelijk of beter een goedkoper materiaal of een iets duurder maar langerhouder onderdeel gekozen.
Bij twijfel is het verstandig contact op te nemen met een deskundige in isolatie of bouwadvies.
Conclusie
Isolatieplaten zijn door hun diverse soorten en uitgebreide toepassingen een belangrijke factor in modern bouw- en renovatieprojecten. Informatie over isolatiematerialen zoals PIR, PUR, XPS, EPS en glaswol kunnen op meerdere manieren worden gebruikt, afhankelijk van het doel van het isolatieproject.
De keuze voor het juiste isolatiemateriaal hangt af van een aantal factoren, zoals de isolatieoppervlakken, de benodigde Rd-waarde, het budget van het project, en eventuele randvoorwaarden zoals vocht of belasting.
Als het aanbevolen is om professioneel advies in te winnen en te besteden aan het correcte materiaal, dan komt er naast een beperkte energiefactuur ook een groter wooncomfort ontstaan, met thermisch evenwicht en akoestisch verbetering.