In de huidige bouwsector, waar energieefficiëntie en duurzaamheid van essentieel belang zijn, wordt het gebruik van betrouwbare isolatiematerialen steeds belangrijker. Een van de meest veelzijdige en efficiënte opties is Tempex, ook bekend als geëxpandeerd polystyreen (EPS). Tempex wordt vaak gebruikt in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten vanwege zijn thermische isolatiewaarde, lage duurzaamheid van het materiaal en eenvoud van verwerking. In dit artikel behandelen we de eigenschappen van Tempex isolatieplaten, de verschillende toepassingen in de bouwpraktijk, de voordelen in vergelijking met andere isolatiematerialen, en de technische specificaties waarmee rekening moet worden gehouden bij toepassing.
We leggen ook uit waarom Tempex geschikt is voor gebruik in natte omgevingen zoals kruipruimtes, en geven een overzicht van de beschikbare formuleringen, zoals platen of EPS-parels. Hoewel er enige variatie is in de beschikbaarheid en specificaties van het materiaal, kunnen de aangeleverde bestaande feiten als ondergrond dienen voor een geïnformeerd besluit.
Wat is Tempex?
Tempex is een commerciële naam voor geëxpandeerd polystyreen (EPS). Het is een kunststof isolatiemateriaal dat wordt geproduceerd door polystyreenparels te verwarmen, waardoor ze zich uitzetten en een luchtachtige structuur vormen. Hiermee creëert Tempex een materiaaldichtte van ongeveer 98% lucht, wat het licht maar efficiënt maakt als isolator. Het materiaal bestaat uit verankerde luchtbellen, die als isolatiebolletjes werken door warmte te trageren.
Aanwezig in platen- of parelvorm, is Tempex geschikt voor meerdere toepassingen in de bouw, waaronder vloer-, dak-, muur- en kruipruimte isolatie. De variabele dichtheid en druksterkte van Tempex, aanvaard onder de aanduidingen EPS 60, EPS 100 of EPS 200, maakt het mogelijk om het materiaal op te passen aan de belastingvereisten van een specifieke constructie.
Eigenschappen van Tempex Isolatie
Thermische Isolatie
Een van de meest relevante eigenschappen van Tempex is diens thermische isolatieswaarde. De thermische geleidbaarheid, aangeduid met de lambda-waarde, varieert van 0,031 tot 0,036 W/mK. Hierdoor behoort Tempex tot de categorie van geïsoleerde stoffen met een hoge Rd-waarde, waarmee warmteverliezen effectief worden verminderd. In het geval van plaatproducten, zoals EPS 120mm platen, wordt een Rd-waarde van ongeveer 3,30 genoemd in de bronnendata. Deze waarde is essentieel voor het berekenen van de benodigde isolatiedikte bij bouwprojecten.
Druksterkte en Veelzijdigheid
Het materiaal is beschikbaar in verschillende druksterktes, met bekende categoriën zoals EPS 60, EPS 100 en EPS 200. De keuze van de optimale druksterkte hangt af van de vereiste belastingcapaciteit van de constructie. Bij toepassing onder zware vloeren of gewogen structuren, moet dus rekening worden gehouden met een hogere dichtheid. Het is hierbij echter belangrijk om te weten dat EPS 120mm platen, bijvoorbeeld, niet geschikt zijn voor zware belastingen.
Vochtbestendigheid
Tempex is aantoonbaar ongevoelig voor vocht. Dit maakt het ideaal voor toepassing in natte of koele omgevingen, zoals kruipruimtes. In dergelijke situaties wordt EPS 20 tot 40 cm dik als een laag verspreid over de grond, waardoor voelhoogte en condensatie kunnen worden voorkomen. Dit is van fundamenale betekenis, omdat vocht een bijdrage kan leveren aan het ontstaan van schimmel en rot. Uitvoerige testdata worden hieronder verwerkt om aandacht te vragen voor gebruikspogingen in zulke ruimtes en eventuele nadelen, als aangegeven bij sommige bronnen.
Brandbestendigheid en Drogred
Hoewel de feiten over de brandklasse van Tempex niet expliciet genoemd worden in de beschikbare bronnen, wordt vermeld dat het materiaal in principe brandvertragend is, wat een toegevoegde waarde geeft bij toepassing in binnenhuiselijke constructies. De combinatie van lichte ontwerpkosten en thermische efficiëntie maakt het een populaire keuze voor woningbouw in Nederland, zowel in nieuwbouw als in renovatieprojecten.
Toepassingen van Tempex in de Bouwpraktijk
Vloerisolatie
Tempex wordt vaak toegepast als vloerisolatiemateriaal, door het aan te brengen onder bestaande betonvloeren of onder nieuw gestorte vloeren. Hierbij wordt het aan de onderkant van de vloer bevestigd, mits er voldoende kruipruimte beschikbaar is. Voor betevloeren op zand is het zeer geschikt vanwege zijn thermische en vochtbederfgelijke eigenschappen. De eenvoud van aanbreng en lage kosten maken het zowel voor professionele als DIY-toepassingen een gewilde optie.
Types
- EPS-plaat vloerisolatie: Aan te brengen onder een bestaande betonvloer of als laag op een nieuwe constructie.
- EPS-parels vloerisolatie: In sommige gevallen verspreid over de ondergrond in de vorm van een los laag, bijvoorbeeld in kruipruimtes.
De kosten variëren en hangen af van de dikte en het type toepassing. Voor zelfbouwprojecten ligt de terugverdientijd rond het 3 tot 4,5 jaar, terwijl professionele uitvoering 7,5 tot 9 jaar kan duren. Voorbeelden uitvoeriger zijn onderaan verwerkt.
Dakisolatie
In de toepassing op daken is Tempex een veelgebruikt medium, met name bij platte daken en dakoverstorten. Platen worden hier aan de binnenzijde van dakbalken geplaatst of op bepaalde manieren ingebed in de dakbedekking. Het biedt een continu isolerende maat in het dakconstructie, waardoor koudebruggen worden voorkomen. De eenvoud van integratie in verschillende dakvormen maakt het een flexibele keuze.
Muurisolatie
Toepassing als spouwmuurisolatie of gevelisolatie zit ook in het gedoe van dit isolatiemateriaal. Bij binnenpartijen wordt Tempex aan de muur aangebracht als een directe laag (bijvoorbeeld bij woningrenovatie), terwijl het voor buitengevels wordt gebruikt als onderdeel van een dubbele isolatielagenconstructie. Dit zorgt voor constante isolatie zonder onderbrekingen vanwege elementen zoals balkplaten of gewelven.
Aanpassing van Tempex in de Kruipruimte
Sommige toepassingen van Tempex zijn specifiek ontworpen voor toepassing in relatief ruimtelijke, maar doorgaans natte omgevingen. In zulke ruimtes, zoals die aanwezig in vrijstaande woningen of oudere woningbestand, wordt EPS gebruikt in de vorm van parels of geperforeerde platen. Dit helpt vocht en condensatie te beperken, wat het schimmelrisico minderert en bijdraagt tot een betere luchtkwaliteit binnen de woning.
De toepassingen in kruipruimtes vereisen aandacht voor de dikte, de onderliggende vloerconstructie en de voorhanden faciliteiten voor de inbreng. Het is daarom raadzaam in te grijpen van een ervaren specialist bij zware of complexe toepassingen.
Advantages of Tempex versus other isolatiematerialen
In de markt van isolatiematerialen bestaan er meerdere opties, bijvoorbeeld PUR, PIR en XPS. De keuze hangt vaak af van het specifieke bouwgebruik, het gewenste niveau van isolatie en de budgettaire aspecten. In vergelijking met deze alternatieven heeft Tempex bepaalde kenmerken die het voordeliger maken in bepaalde situaties.
Lichte Constructie en Eenvoudige Installatie
Door het feit dat Tempex uit 98% lucht bestaat, is het licht, makkelijk te verwerken en eenvoudig te vervoeren. Dit houdt in dat het eenvoudig op maat gesneden en geplaatst kan worden, wat de installatietijd en kosten aanzienlijk kan verminderen.
Prijs-voordelen
Tempex wordt beschouwd als een van de relatief goedkope isolatiematerialen. Zowel in productie als in toepassing is het een betaalbare optie, waardoor het in zowel opbrengings- als in kostenanalyse een competitieve positie inneemt. In combinatie met kortere terugverdientijden als gevolg van energiebesparing, kunnen zowel woningbouwers als DIY-bouwers er baat bij hebben.
Specifieke Voordelen in Natte omgevingen
Het feit dat Tempex vrij is van vochtgevoeligheid maakt het een bijzonder geschikt materiaal voor ruimtes zoals kruipruimtes, kelders of buitenmuren met vochtgevoeligheid. Verder levert het de verbeelding om een directe afwerking te geven via pleisterplaatsen of geweven gevelplaten, waardoor het een duurzame en eenvoudig te onderhouden isolatieconstructie kan vormen.
Nadelen en Beperkingen van Tempex
Hoewel Tempex tal van voordelen biedt, zijn er ook enkele beperkingen waarop rekening moet worden gehouden:
- Laagere isolatiewaarde per dikte in vergelijking met PUR of PIR. Dit betekent dat, voor bepaalde energiebesparingdoelen, een grotere isolatiedikte vaak vereist is.
- Aanpassingskosten bij zwaardere structuur. Bij toepassingen die zware belasting ondergaan, kan het nodig zijn om met hoger gedichte EPS verder te gaan, wat mogelijk extra kosten of ingrijpende bouwtechnieken verlangt.
- Toleratie van schade door UV of bevingen. Hoewel het normaal niet gevoelig is voor schimmel, is het in direct zonlicht niet geschikt voor gebruik buiten zonder afwerking of bescherming.
Een balans tussen de thermische doelstellingen, de lage kosten en specifieke bouwcondities is daarom van essentieel belang bij de aanschaf of toepassing van Tempex.
Technische Specificaties en Materialenvarianten
In de leverbaarheid van Tempex zijn diverse gradaties en vormen aanwezig. Belangrijkste producten omvatten:
- EPS 60 Platen: Aangewend voor ruimtes waar aanzienlijke belasting geen rol speelt, zoals leefruimtes.
- EPS 100 Platen: Vaak voor betevloeren.
- EPS Parels: Geschikt als losse lagen, bijvoorbeeld in kruipruimte isolatie vanaf de grond.
- EPS 120mm Platen: Lichte maar hoge Rd-waarde (3,30), niet echter geschikt voor zware lasten.
Prijsindicatoren zijn leverbaar. Voorbeelden zijn:
- EPS 60 in 10 cm dikte: ca. € 9,09 per 100 x 100 cm.
- EPS 60 in 5 cm dikte: ca. € 4,79.
- EPS 100 in 6 cm dikte: ca. € 7,69.
Deze prijsgegevens zijn afkomstig uit specifieke retailers, zoals Mulder Bouwmateriaal, en kunnen variëren afhankelijk van promoties of leveringscondities.
Eindconclusie
Tempex is een veelzijdig en economisch toegankelijk isolatiemateriaal dat uitstekend geschikt is voor diverse toepassingen in de bouwpraktijk. De eigenschappen zoals lage thermische geleidbaarheid, lichte gewicht, eenvoudige verwerking en hoge vochtbestendigheid maken het ideaal voor zowel vloer- als dak-, muur- en spouwmuurisolatie. Tevens is het vanwege deze laatste eigenschap een goede keuze voor ruimtes zoals kruipruimtes, waar het probleem van vocht en condensiteit zich vaak voordoet.
Er zijn echter ook beperkingen waarop rekening dient te worden gehouden. De Rd-waarde per dikte is lager dan bij sommige alternatieven, en zware belastingstructuren vereisen gebruik van hogerdichte EPS gradaties. Bepaalde constructies, zoals buitengevelisolatie, kunnen verder beogen voor verdere beschermende lagen, als het gebruik direct over open constructies gedaan wordt.
Al met al blijft Tempex een betrouwbare keuze in zowel professioneel als particulier bouw- en renovatieprojecten in Nederland. Zijn vele voordelen, combineerbaar met zijn prijsvoordeelen, maken het een populaire optie voor het verbeteren van de energieprestatie van woningen.