Het isoleren van een vloer op zand met EPS (geëxpandeerd polystyreen) wordt steeds vaker gekozen in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. EPS-isolatie biedt een aantrekkelijke combinatie van isolatiewaarde, lage kosten en eenvoudig in te passen in diverse bouwconstructies. In dit artikel leggen we uit waarom EPS een geschikte keuze is voor het isoleren van betonvloeren op zand, welke belangrijke eigenschappen het heeft, en hoe men dit soort isolatie technisch juist aanbrengt.
Voordelen van EPS als isolatiemateriaal onder betonvloeren
EPS wordt vaak gebruikt in de bouwwezen vanwege het unieke compromis tussen thermische isolatie, mechanische sterkte en kostenefficiëntie. Het is een lichtgewicht, vormvast materiaal dat eenvoudig te plaatsen is, waardoor het ook geschikt is voor DIY-enthouciastes en professionals.
Gekende thermische eigenschappen
Een typische EPS-isolatieplaat heeft een Rd-waarde van 2,35 bij een dikte van 80 mm. De Rd-waarde is een maat voor de thermische weerstand en geeft aan hoe goed een materiaal warmte tegengaat. Deze waarde is goed genoeg om aanzienlijk warmteverlies via de vloer te verminderen, zonder dat er sprake is van een opvallend vochtprobleem of structurele belasting. De Rd-waarde maakt uit of de isolatie voldoet aan de huidige bouwregels inzake thermische isolatie, die meestal eisen dat de Rd-waarde minimaal 2,35 is, afhankelijk van de locatie in het gebouw.
Daarnaast is EPS een niet-vuurbestendig materiaal. Toch is het in sommige situaties toegestaan om het te gebruiken bij woningbouwprojecten, mits de isolatieplaat is voorzien van een brandvertragende laag. De vermeldde EPS 200-platen hebben zo’n SE-laag, wat staat voor "schwer entflammbar", en zijn daarom erkend als brandveilig onder specifieke voorwaarden.
goede druksterkte en lage kosten
EPS 200 is een specifieke type EPS-isolatieplaat die een druksterkte heeft van 200 kPa. Dit maakt het geschikt om onder een betonvloer op zand te gebruiken. Betonvloeren drukken lokaal met krachten vanaf 200 kPa en daarboven, dus de keuze van EPS 200 is hier technisch gezien een correcte optie. Echter, indien de druk verder toeneemt of als men extra veiligheid wenst, zijn XPS- of PIR-platen betere alternatieven vanwege hun hogere druksterkte.
In termen van kostendekking is EPS een van de goedkoopste opties voor vloerisolatie. Dit maakt het een belangrijke keuze voor wie budgetonder grenzen zoekt of complexere bouwprojecten zoekt te starten. De aantrekkelijke prijs maakt EPS ook populair binnen nieuwbouwprojecten en bij het isoleren van bijgebouwen of schuren.
Toepassing van EPS onder betonvloeren op zand
EPS is een veelvoorkomend materiaal bij de opbouw van een betonvloer op zand. De constructie volgt meestal het volgende schema van onder naar boven:
Zandbed (grondbed): Hier ligt de basis van de vloer. het zandbed moet stabiel en minimaal 15 cm dik zijn, evenals goed verdicht. Verdichting gebeurt meestal met een trilplaat en eventueel een laagje betonzand bovenop.
EPS-isolatieplaten: De EPS-platen worden gelijkmatig op het zandbed geplaatst, in het bijzonder EPS 200 of ander type EPS met voldoende druksterkte. De platen moeten lopen op de gehele vloeroppervlakte om warmtevertraging volledig te realiseren.
Dampremmende folie: Over de EPS-isolatie legt men een vochtopvangerfolie die vocht vanuit de grond blokkeert en daarmee voorkomt dat de isolatie plaat vocht opneemt. Dit is essentieel, aangezien het effect van de isolatie afneemt bij bevochtiging.
Betonlaag: Bovenop de isolatielaag wordt een betonlaag geplaatst, meestal minimaal 12 cm dik. Deze schijf vormt de basis van de vloer en kan verder bekleed worden met ondergrond, parket, tile, of andere afwerkmateriaal.
Vergeleken met andere isolatie materialen
Voordat men het aanbrengen van EPS-isolatie begint, is het belangrijk om de meest geschikte materiaalkeuze te analyseren op basis van energetische doelstellingen, budget en technische vereisten. Onderstaand overzicht biedt een korte vergelijkende analyse van EPS met andere populaire isolatiematerialen.
| Materiaal | Rd-waarde (80 mm) | Druksterkte | Kosten | Vochtbestendigheid | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|---|---|---|---|
| EPS 200 | 2,35 | 200 kPa | Laag | Middel | Goed prijs-kwaliteitverhouding, lichtgewicht, eenvoudig te plaatsen | Lage isolatiewaarde in vergelijking met PIR |
| XPS | ca. 2,5-3,0 | 250-400 kPa | Midden | Hoog | Sterkere en duurzamere structuur, goede vochtbestendigheid | Duurder dan EPS |
| PIR | ca. 3,65 | 60-120 kPa | Hoog | Middel | Beste isolatiewaarde per laagdikte | Zwaarder en durend, mindere druksterkte |
De Rd-waarde van EPS is lager dan dat van PIR, wat betekent dat het minder efficiënt is in de isolatiecapaciteit per mm. Dit betekent concreet dat een 80 mm dik EPS een Rd-waarde van 2,35 heeft, in tegenstelling tot 3,65 voor PIR bij dezelfde dikte. Dat maakt EPS niet zelden alleen geschikt in combinatie met een andere laag isolatie of niet geschikt in situaties waarboven de isolatiewaarde verder moet worden verhoogd.
Doeleindigheid en budget bepalen hier dus sterk mee. Als de Rd-waarde lager mag zijn en men budget wil sparen, is EPS de gunstigste optie. Indien hogere isolatieprestaties nodig zijn of indien men de dikte onderaan wil beperken, dan is PIR de voorkeurskeuze.
Stappenplan voor het aanbrengen van EPS-isolatie onder betonvloeren op zand
Het aanbrengen van EPS-isolatie in de constructie van een nieuw of bestaand betonvloer op zand moet uitgevoerd worden met precisie en rekening houdend met technische voorschriften.
Stap 1: Voorbereiding van het zandbed
Voor het aanbrengen van isolatie begint men metvoorbereiding van het zandbed op de grond. Een grondbed moet minimaal 15 cm dik zijn. het zand wordt eerst geoogst op eventuele grofere delen of aardenresten, evenals eventueel kiezels. Daarna wordt het zand verdicht met een trilplaat. Verdichting is essentieel opdat de verdere constructie goed kan oplossen zonder instorting of scheurtvorming.
Optioneel kan bovenop een laag betonzand worden gedaan. Dit functioneert als een bufferlaag voor mogelijke onregelmatigheden in de verdichting.
Stap 2: Aanbrengen van EPS-isolatieplaten
Nadat het zandbed voorbereid is, komen de EPS-isolatieplaten op de zandgrond of direct op het betonzand. De platen moeten over elkaar lopen in meervoudige lijnvorm, waarbij overlap goed beheerd moet worden. Zorgen ervoor dat eventuele kieren of lacunen zoveel mogelijk worden verkleind, vermindert warmteverlies.
Zorg dat de EPS-platen horizontaal liggen en gelijk zijn aan de vloeroppervlakte. Eventueel kunnen platen gesneden of uitgerekend worden om eventuele krommingen in de kamer of ruimten op te vangen.
Stap 3: Aanleggen van dampremmende PE-folie
Zodra het eps-isolatie aanwezig is, brengt men dampremmende folie aan. De PE-folie moet goed over de EPS-platen liggen, bij voorkeur met een overlap van ongeveer 10 cm langs de zijkanten. Het doel van deze folie is om vocht vanuit de grond tegen te houden, zodat de isolatieplaten en de betonconstructie niet worden bevochtigd.
Een kwalitatief goede PE-folie vermindert ook het risico op schimmelvorming en voorziet betere luchtdichting tussen de verschillende constructielagen. Men plaatst de PE-folie meestal met tape of bandjes zodat deze niet verschuift of breekt tijdens aanpassing van de verdere constructie.
Stap 4: Aanbrengen van het gewapende beton
Nadat de dampremende laag gelegd is, wordt direct het beton geplaatst. Er kan gekozen zijn tussen geweldig beton of versterkt beton met gewapning. Voor extra stabiliteit wordt vaak een gewapend net aangebracht, dat meestal op geplaatste steunpunten of koevels ligt. De betonlaag moet minimaal 12 cm dik zijn.
Bij vloerverwarmingsystemen wordt het elektrische systeem bijgevuld tijdens het aanbrengen van de betonlaag, vooraleer de betonlaag droog is. Dit vereist samenwerking met elektriciens en eventuele voorvoorzieningen in het constructieplan.
Wanneer is EPS-isolatie ideaal?
Een aantal scenario's waar EPS-isolatie de meest geschikte keuze is, zijn:
- Aansluiting van bijgebouwen of opstallen: In niet-woonruimten, zoals schuren, garages of opstallen, is vochtgevoel minder relevant en kan EPS voldoende energiebesparing bieden.
- Projecten met een beperkt budget: EPS is het laagste in kosten, waardoor het een gunstig alternatief is binnen het totale budget van de constructie.
- Lichte belastingen en geringe mechanische spanning: EPS 200 is geschikt voor betonvloeren met een druksterkte tot 200 kPa. Dus bij niet zwaar belaste vloeren of voor vloeren met gewone inrichting, is EPS een goede optie.
Onder geen enkele omstandigheid is EPS het beste isolatiemateriaal als het doel is om maximale isolatie te behalen met zo min mogelijk dikte. In dergelijke situaties is PIR het meest efficiënte materiaal.
Nadelen en beperkingen van EPS-isolatie
Ondanks zijn aantrekkelijke voordelen heeft EPS wel enkele tekortkomingen die niet kunnen worden genegeerd.
- Lage isolatiewaarde in vergelijking met PIR of XPS: EPS heeft een minder hoge Rd-waarde per laag vanaf hetzelfde dikte. Dat betekent dat men meer isolatie nodig heeft om hetzelfde effect te verkrijgen.
- Vermindering van prestaties bij vocht: EPS is licht in vorm, maar verliest deel van zijn isolatieve effecten als het bevochtigd raakt. Het is belangrijke om vochtwerende voorzieningen te nemen.
- Geen brandbestendig materiaal: Hoewel EPS SE (brandvertragend) platen voldoet aan de minimumbrandveiligheidsvoorschriften, is het van kritisch belang dat men aandacht geeft aan dichting, keukenlocaties, en ruimtes met groter gevaar.
Algemene kosten richtlijnen
In het algemeen liggen de kosten van isolatie onder betonvloer op zand tussen € 30 en € 60 per m², gelet op de dikte van isolatie, het type materiaal en arbeidskosten.
- EPS: € 20 - € 30 per m².
- XPS: € 35 - € 50 per m².
- PIR: € 50 - € 70 per m².
Deze kosten zijn exclusief het storten van de betonlaag, wat afzonderlijk geciteerd moet worden. In enkele gevallen kan de totale prijs variëren afhankelijk van eventuele verwerking zoals vloerverwarming, voorzieningen voor elektriciteit, en de complexiteit van de constructie.
Samenvatting
EPS-isolatie is een veelgebruikt en kostenefficiënte oplossing voor het isoleren van betonvloeren op zand. Het biedt een goede balans tussen isolatiewaarde, werkbaarheid en drukweerstand. Men kan het aanraderen in projecten met beperkte budgetten en niet zwaar belastte vloeren. Echter, indien hogere isolatiewaarden of vochtresistentie nodig zijn, zijn alternatieven zoals XPS of PIR betere opties.
De werkzaamheden zelf volgen simpelweg een logische opbouw: zandbed aanleggen, isolatieplaten plaatsen, vochtwerend folie leggen en tenslotte beton storten. Zorg ervoor dat de isolatieplaten voldoen aan de huidige bouwvoorschriften, zoals de Rd-waarde, om het optimaal effectieve gebruik en aanvaardbare bouwresultaat te garanderen.
EPS is niet de enige keuze, maar het is wel een betrouwbare en betaalbare startpunt die technisch voldoet binnen bepaalde toepassing en technische eisen.