Inleiding
Bij het isoleren van woningen denken velen al snel aan traditionele materialen zoals glaswol, steenwol of synthetische isolatieproducten. Tegenwoordig zijn er echter steeds meer duurzame alternatieven beschikbaar die bekend staan als biobased isolatiematerialen. Deze innovatieve isolatieoplossingen worden vervaardigd uit natuurlijke, hernieuwbare bronnen en bieden een milieuvriendelijk alternatief voor conventionele isolatiematerialen.
Biobased isolatie vertegenwoordigt een belangrijke stap voorwaarts in duurzaam bouwen. In dit artikel worden de verschillende soorten biobased isolatiematerialen, hun eigenschappen, voordelen en toepassingen besproken. We kijken ook naar de kosten, de installatiemogelijkheden en de bijdrage van deze materialen aan een gezonder binnenklimaat en een duurzamere samenleving.
Wat zijn Biobased Isolatiematerialen?
Biobased isolatiematerialen zijn natuurlijke isolatiematerialen die worden gebruikt om woningen te beschermen tegen koude winters en hete zomers. Deze materialen zijn afkomstig uit hernieuwbare bronnen, zoals plantaardige vezels (houtvezel, cellulose, stro) of dierlijke vezels (schapenwol). Ze worden toegepast als isolatiematten, semi-harde isolatieplaten, prefab elementen of als vezels die worden ingeblazen.
In tegenstelling tot traditionele isolatiematerialen, die vaak zijn gemaakt van synthetische of op fossiele brandstoffen gebaseerde producten, biedt biobased isolatie een duurzaam alternatief dat helpt bij het verminderen van de ecologische voetafdruk van een woning. De natuurlijke vezels in biobased isolatie zorgen voor een effectieve thermische isolatie, wat betekent dat ze helpen bij het behouden van warmte in de winter en koelte in de zomer.
Een belangrijk verschil met minerale en synthetische isolatiematerialen is dat biobased isolatiematerialen CO2 opslaan tijdens de productie, doordat ze groeien als plant. Ze kunnen, in tegenstelling tot glaswol, steenwol, PIR en EPS, ook vocht opslaan en transporteren. Dit draagt bij aan een gezonder en comfortabeler binnenklimaat. Daarnaard houdt biobased isolatie tot wel 3x langer warmte buiten dan minerale en synthetische isolatiematerialen.
Soorten Biobased Isolatiematerialen
Er zijn verschillende soorten biobased isolatiematerialen beschikbaar, elk met hun eigen unieke eigenschappen en toepassingsmogelijkheden. Hieronder worden de meest voorkomende soorten besproken:
Houtvezelisolatie
Houtvezelisolatie is een duurzaam isolatiemateriaal dat is ontwikkeld in reactie op de groeiende vraag naar natuurlijke producten die passen in een circulaire economie. Dit materiaal wordt gemaakt van houtvezels en biedt goede isolatie-eigenschappen. Houtvezelisolatie is dampopen, wat betekent dat er vrijwel geen gebruik gemaakt hoeft te worden van folies of ventilatielatten.
Hennep isolatie
Hennep isolatie wordt gemaakt van de vezels van de hennepplant. Dit materiaal heeft uitstekende isolatie-eigenschappen en is volledig biologisch afbreekbaar. Hennep groeit snel zonder gebruik van pesticiden of kunstmest, wat het tot een zeer duurzame keuze maakt.
Vlas isolatie
Vlas isolatie wordt geproduceerd uit de vezels van de vlasplant. Materialen als vlas kunnen vocht bufferen zonder hun isolatiewaarde te verliezen. Deze eigenschap draagt bij aan een gezond binnenklimaat door vochtregulatie. Vlas is een hernieuwbare bron die bijdraagt aan duurzaam bouwen.
Cellulose isolatie
Cellulose isolatie wordt gemaakt van gerecyclede papiervezels, vaak krantenpapier. Dit materiaal wordt vaak als losse vezel ingeblazen in holle ruimtes zoals muren en daken. Cellulose isolatie heeft een goede thermische prestatie en is een uitstekende keuze voor bestaande bouw waar de ruimte beperkt is.
Katoen isolatie
Katoen isolatie wordt gemaakt van gerecyclede katoenvezels, vaak van oude kleding of industriële resten. Dit materiaal is volledig vrij van schadelijke chemicaliën en heeft een uitstekende thermische isolatiewaarde. Katoen isolatie is bovendien hypoallergeen, wat het geschikt maakt voor mensen met allergieën of gevoelige luchtwegen.
Grasvezel isolatie
Grasvezel isolatie is een relatief nieuwe speler op de markt van biobased isolatiematerialen. Dit materiaal wordt gemaakt van vezels uit grassen en heeft vergelijkbare eigenschappen als andere plantaardige isolatiematerialen. Het is een duurzame optie die bijdraagt aan de circulaire economie.
Stro isolatie
Stro isolatie wordt gemaakt van gedroogde en samengeperste strobalen. Dit materiaal heeft een lange geschiedenis in de bouw en wordt opnieuw populair vanwege duurzaamheidsaspecten. Stro isolatie biedt uitstekende thermische prestaties en heeft een zeer lage ecologische voetafdruk.
Schapenwol isolatie
Schapenwol isolatie wordt gemaakt van de wol van schapen. Dit materiaal heeft uitstekende isolatie-eigenschappen en kan vocht bufferen zonder zijn isolatiewaarde te verliezen. Daarnaast is schapenwol brandwerend en heeft het een lange levensduur.
Technische Eigenschappen en Prestaties
Biobased isolatiematerialen hebben verschillende technische eigenschappen die ze onderscheiden van traditionele isolatiematerialen. Deze eigenschappen bepalen hun geschiktheid voor verschillende toepassingen en hun prestaties in de praktijk.
Thermische isolatiewaarde (Rd-waarde)
De thermische isolatiewaarde, uitgedrukt in Rd-waarde, geeft aan hoe goed een materiaal warmte-isoleert. Biobased isolatiematerialen hebben vaak vergelijkbare isolatiewaarden als traditionele producten. Echter, qua isolatiewaarde scoren biobased materialen soms iets lager dan minerale wol. Dit betekent dat er een dikkere laag nodig is voor eenzelfde isolerend effect. Hier staat tegenover dat biobased isolatie minder snel samengedrukt wordt en beter bestand is tegen zetting, waardoor de isolatieprestaties op lange termijn beter behouden blijven.
Vochtregulatie
Een van de belangrijkste voordelen van biobased isolatiematerialen is hun vermogen om vocht te reguleren. Materialen zoals vlas of hennep kunnen vocht bufferen zonder hun isolatiewaarde te verliezen. Dit in tegenstelling tot veel synthetische isolatiematerialen die vocht kunnen vasthouden waardoor hun isolatiewaarde afneemt. Deze vochtregulerende eigenschap draagt bij aan een gezonder binnenklimaat en vermindert het risico op schimmelvorming.
Brandveiligheid
Veel mensen maken zich zorgen over de brandveiligheid van natuurlijke materialen. Biobased isolatiematerialen zijn over het algemeen brandveilig, vooral wanneer ze behandeld zijn met brandwerende middelen. De meeste biobased isolatiematerialen voldoen aan de geldige veiligheidsnormen voor bouwmaterialen. Schapenwol heeft bijvoorbeeld van nature brandwerende eigenschappen.
Duurzaamheid en levensduur
Biobased isolatiematerialen hebben een levensduur van tientallen jaren en zijn goed bestand tegen schimmel en ongedierte. Ze gaan net zo lang mee als traditionele isolatiematerialen, mits correct geïnstalleerd. Bovendien zijn veel van deze materialen volledig composteerbaar aan het einde van hun levenscyclus, wat bijdraagt aan een circulaire economie.
Geluidsisolatie
De open vezelstructuur van biobased isolatiematerialen zorgt voor effectieve geluidabsorptie. Dit maakt ze geschikt niet alleen voor thermische isolatie, maar ook voor het verbeteren van de akoestiek in een ruimte. Biobased isolatie kan bijdragen aan een stiller en comfortabeler binnenklimaat.
Warmteopslagcapaciteit
Biobased isolatiematerialen hebben een hogere warmteopslagcapaciteit dan conventionele isolatiematerialen. Dit betekent dat ze in staat zijn om warmte beter te absorberen en te bufferen. Deze eigenschap zorgt ervoor dat de temperatuur in het gebouw gedurende langere tijd stabiel blijft, waardoor er minder behoefte is aan mechanische koeling of verwarming.
Daarnaast biedt biobased isolatie nog een ander belangrijk voordeel ten opzichte van