In de huidige bouw- en renovatiepraktijk speelt isolatie een steeds belangrijker rol, zowel vanwege de stijgende energiekosten als vanwege de stijgende eisen aan energiezuinigheid en duurzaamheid. Traditionele isolatiematerialen zoals glaswol, polystyreen en hulpstofisolatie zijn op hun beurt steeds vaker aan de orde gesteld. Tegen die achtergrond is aerogel-isolatie opgedoken als een innovatief alternatief, dat met zijn unieke eigenschappen de aandacht heeft getrokken van zowel bouwprofessionals als particuliere huiseigenaren. In dit artikel bespreken we de huidige situatie rond aerogel-isolatie, met een focus op de kostprijs, technische eigenschappen, voordelen, toepassingsgebieden en mogelijke subsidies.
Wat is Aerogel Isolatie?
Aerogel is een extreem licht, poreus materiaal dat bekend staat om zijn uitstekende isolerende eigenschappen. Het is gemaakt door het mengen van een vaste stof met lucht, waarbij het materiaal tot wel 99,8% lucht bevat. Hierdoor is aerogel een van de meest efficiënte isolatoren die momenteel beschikbaar zijn. Het maakt het mogelijk om hoogwaardige isolatie te realiseren met een zeer kleine dikte, iets dat in ruimtelijk beperkte situaties van groot belang kan zijn.
Aerogel is niet alleen thermisch, maar ook akoestisch isolerend. De nanoporeuze structuur zorgt ervoor dat het warmte en geluid uitstekend tegenhoudt. Bovendien is het dampopen, waterafstotend, drukvast en UV-resistent, waardoor het geschikt is voor gebruik in diverse toepassingen en klimatologische voorwaarden.
Kostprijs van Aerogel Isolatie
De kostprijs van aerogel-isolatie is aanzienlijk hoger dan die van traditionele isolatiematerialen. Dit komt voornamelijk door het specifieke en complexe productieproces dat nodig is om het materiaal te vervaardigen. De prijs varieert tussen 33 en 150 euro per vierkante meter, afhankelijk van de dikte, het type en de leverancier.
Lage kant van de prijs: Bij bepaalde toepassingen kan aerogel-isolatie al vanaf 33 euro per m² leverbaar zijn, zoals bij het gebruik van Chinese producten via platforms zoals Alibaba. Zo worden bijvoorbeeld Aerogel blankets aangeboden door merken als Jodatech en Huatao, maar de betrouwbaarheid van deze producten is niet altijd gegarandeerd.
Hoogere kant van de prijs: In Europa en bij toepassingen die professionele uitlevering of integratie in bestaande constructies vereisen, liggen de kosten hoger, meestal tussen 125 en 150 euro per m². Dit komt ook doordat meerdere lagen nodig kunnen zijn om een bepaalde warmteweerstand (R-waarde) te bereiken. Zo is het al snel noodzakelijk om 4 tot 5 lagen op elkaar te verlijmen om bijvoorbeeld een R-waarde van 3,5 te bereiken. Dit verhoogt de totale prijs aanzienlijk.
Een ander aspect dat van invloed is op de totale kostprijs is de locatie waar de isolatie wordt toegepast. In steden met hoge prijzen per vierkante meter, zoals Amsterdam, kan het winnen van ruimte bijvoorbeeld 5655 euro opleveren per vierkante meter, afhankelijk van de waarde van de woning.
Wanneer is Aerogel Isolatie Aanbevolen?
Hoewel aerogel-isolatie duur is, is het in bepaalde situaties een aantrekkelijke optie. De voornaamste toepassingen zijn:
1. Ruimtelijk beperkte situaties
Aerogel is ideaal voor kleine woningen, gebouwen met laag plafond of dak, knie- en spouwmuren, dagkanten van ramen en kozijnen, en andere ruimtelijk beperkte zones. Omdat het extreem dun is, is het mogelijk om isolatie te realiseren zonder de beschikbare ruimte sterk in te nemen.
2. Monumenten
In de restauratie van monumenten is het vaak niet mogelijk om dikke isolatielagen toe te passen. Aerogel maakt het mogelijk om hoogwaardige isolatie te realiseren zonder de oorspronkelijke esthetiek of constructie aantasten.
3. Toepassing bij subsidies
Aerogel kan worden ingezet om de minimale eisen voor subsidies zoals de ISDE-isolatiesubsidie te halen. Hoewel de kosten hoger zijn, kan het gebruik van Aerogel-dekens betekenen dat je toch de benodigde isolatiegraad bereikt en subsidie ontvangt per vierkante meter. Dit maakt het een interessante optie voor huiseigenaren die binnen beperkte ruimte moeten werken.
4. Binnenzijdeisolatie
Bij het isoleren van muren aan de binnenzijde is aerogel een betere keuze dan bijvoorbeeld glaswol, als je in een gebied woont waar de prijs per vierkante meter hoog ligt. Hierdoor bespaar je ruimte en kan het rendement op de lange termijn positief uitvallen.
Thermische Eigenschappen van Aerogel
Een van de meest opmerkelijke eigenschappen van aerogel is zijn thermische geleidbaarheid. Zuivere aerogel heeft een thermische geleidbaarheid van 0,004 W/mK, wat extreem laag is en betekent dat het een van de beste isolatoren is. In de praktijk, bij verwerkte isolatiedekens met gebonden aerogel, ligt de isolatiewaarde tussen 0,0135 en 0,017 W/mK. Dit maakt het geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten.
De thermische isolatie-eigenschappen zijn zo sterk dat het mogelijk is om dunne lagen te gebruiken en toch een hoge warmteweerstand te bereiken. Dit is vooral gunstig in situaties waar ruimte beperkt is, zoals in renovaties of in historische woningen.
Andere Technische Eigenschappen
Naast de thermische isolatie biedt aerogel ook andere voordelen:
- Waterafstotend en dampopen: Aerogel is resistent tegen vocht en is tegelijkertijd dampopen, wat voorkomt dat condensatie zich opstapelt.
- Drukvast: Het kan bestand zijn tegen aanzienlijke druk, wat het geschikt maakt voor toepassing in vloeren of wandconstructies.
- Geluidsabsorptie: Vanwege de poreuze structuur heeft aerogel ook goede akoestische eigenschappen.
- UV-resistentie: Het is bestand tegen zonlicht, wat het geschikt maakt voor externe toepassingen.
Toepassingsgebieden van Aerogel Isolatie
Aerogel-isolatie is toepasbaar in verschillende situaties, zowel in nieuwbouw als in renovatieprojecten. De meest voorkomende toepassingen zijn:
1. Vloeren en wanden
Aerogel-dekens zijn ideaal voor het isoleren van vloeren en wanden, zowel van binnenuit als van buiten. Dankzij de lage dikte is het mogelijk om isolatie toe te passen zonder de interne of externe ruimte te beïnvloeden.
2. Spouwmuren
Een speciale vorm van aerogel is Insute 25-Pro, een polymeer-gebaseerde isolatie die in losse korrels wordt ingeblazen. Dit maakt het mogelijk om spouwmuren te vullen, zelfs als de spouw erg smal is (vanaf 10 mm). Dit is een innovatieve oplossing voor na-isolatie in bestaande woningen.
3. Koudebruggen
Aerogel-dekens zijn flexibel en kunnen worden aangepast aan oneffen of ronde vormen. Dit maakt het ideaal voor het isoleren van koudebruggen, zoals in hoeken of in de buurt van kozijnen.
4. Monumentale en historische woningen
In situaties waarin het niet mogelijk is om dikke isolatielagen toe te passen, zoals bij monumenten of historische woningen, is aerogel een betere keuze. Het is mogelijk om de isolatiegraad te verhogen zonder de oorspronkelijke constructie te veranderen.
Betrouwbaarheid en Kwaliteit van Aerogel Producten
De betrouwbaarheid van aerogel-isolatie is afhankelijk van de bron waaruit het materiaal komt. In Europa zijn er betrouwbare producten beschikbaar, maar op Chinese markten zijn de kwaliteit en consistentie niet altijd gegarandeerd.
Bijvoorbeeld, op platforms zoals Alibaba zijn Aerogel blankets beschikbaar van leveranciers als Jodatech en Huatao, met een prijs van rond de 28 euro per m². De vraag is echter of het product echt van de kwaliteit is die wordt aangegeven. Dit is een bekende uitdaging bij importen uit China.
Hoewel het risico bestaat, kan het aantrekkelijk zijn om een proefuitvoering te doen, vooral als schaalvoordelen het prijsverschil op den duur verkleinen. Het is aan te raden om samen met andere huiseigenaren of bouwprofessionals een risicobeperkende aankoop te doen, zodat eventuele kosten gedeeld kunnen worden.
Invloed van Subsidies en Investeringsrendement
Hoewel aerogel-isolatie duur is, zijn er subsidies beschikbaar die het aantrekkelijker maken. De ISDE-isolatiesubsidie is bijvoorbeeld een voorbeeld van een programma waarbij huiseigenaren een bedrag ontvangen per vierkante meter geïsoleerd oppervlak. Het gebruik van aerogel-dekens kan het mogelijk maken om de benodigde isolatiegraad te bereiken, ook in ruimtelijk beperkte situaties.
Het investeringsrendement van aerogel-isolatie is relatief hoog, vooral in steden of op locaties waar de prijs per vierkante meter hoog ligt. In Amsterdam bijvoorbeeld, kan het winnen van 1 m² aan ruimte door het isoleren van een binnenwand al meer dan 5000 euro opleveren. Dit rendement moet natuurlijk nog verrekenen met de kosten van het materiaal en de uitvoering.
Levensduur en Duurzaamheid
Een van de grootste voordelen van aerogel-isolatie is haar hoogere levensduur vergeleken met traditionele isolatiematerialen. Aerogel kan vaak 50 jaar of langer meegaan zonder dat er sprake is van afbraak of verminderde prestaties. Dit betekent dat huiseigenaren minder vaak hoeven te investeren in het vernieuwen van isolatiemateriaal, wat het op de lange termijn een kostenefficiënte keuze maakt.
Uitdagingen en Beperkingen
Ondanks de voordelen, zijn er ook een aantal beperkingen bij het gebruik van aerogel-isolatie:
- Hoge kosten: De prijs is aanzienlijk hoger dan bij traditionele materialen, wat het minder toegankelijk maakt voor het algemene publiek.
- Beperkte beschikbaarheid: Vanwege de complexiteit van het productieproces zijn aerogel-dekens niet altijd op voorraad, wat levertijden kan verlengen.
- Gebruik van meerdere lagen: Het bereiken van een hoge R-waarde vereist vaak meerdere lagen, wat de totale prijs verhoogt.
- Betrouwbaarheid van Chinese producten: De kwaliteit en consistentie van aerogel-producten uit China is niet altijd gegaranteed, wat risico’s met zich meebrengt.
Mogelijke Toekomstontwikkelingen
Er zijn hoopgevende ontwikkelingen op de markt die de toekomst van aerogel-isolatie positief in beeld zetten. Naarmate de vraag groeit en meer leveranciers zich op de markt richten, kan het verwacht worden dat de productiekosten dalen en schalingsvoordelen zich voordoen. Dit kan ervoor zorgen dat aerogel-isolatie in de toekomst toegankelijker wordt voor een bredere markt.
Daarnaast zijn er innovatieve toepassingen in ontwikkeling, zoals de ingebakte aerogel-isolatie in vloeren of wanden, die het gebruik van het materiaal nog efficiënter en minder lastig maken.
Conclusie
Aerogel-isolatie is een innovatief materiaal met unieke eigenschappen dat zich vooral uitricht op situaties waar ruimte beperkt is of waar hoge isolatie-eisen gelden. De huidige kostprijs varieert aanzienlijk, van 33 tot 150 euro per m², afhankelijk van de bron en toepassing. Hoewel het materiaal duur is, kunnen er in bepaalde situaties aanzienlijke voordelen zijn, zoals het bereiken van subsidies of het winnen van waarde per vierkante meter in stedelijke gebieden.
De thermische en akoestische eigenschappen, samen met de hoogere levensduur, maken aerogel een aantrekkelijke keuze voor zowel particuliere huiseigenaren als bouwprofessionals. Toekomstontwikkelingen en schalingsvoordelen kunnen ervoor zorgen dat aerogel-isolatie nog beter toegankelijk wordt, zowel qua prijs als qua toepassing.