Introductie tot EPS isolatie en het belang van dikte
EPS isolatie, ook bekend als tempex of piepschuim, is een van de meest gebruikte isolatiematerialen in de bouwsector. De populariteit komt voort uit de lage prijs, brede toepasbaarheid en goede isolatiewaarden. EPS isolatieplaten worden vaak ingezet in vloeren, kruipruimtes, daken en spouwmuren. Het materiaal is licht, eenvoudig te verwerken en heeft een redelijke drukvastheid, waardoor het geschikt is voor veel toepassingen.
Een van de belangrijkste factoren die de prestaties van EPS isolatie bepaalt, is de dikte van de platen. De dikte heeft direct invloed op de isolatiewaarde en daarmee op de energiebesparing in een gebouw. In dit artikel bespreken we de verschillende diktes van EPS isolatieplaten, hun toepassingen en hoe u de juiste dikte kunt kiezen voor uw specifieke situatie.
Technische specificaties van EPS isolatie
Lambda-waarde, Rd-waarde en Rc-waarde
Om de isolatiewaarde van EPS correct te begrijpen, zijn drie belangrijke meetwaarden relevant: de lambda-waarde (λ), de Rd-waarde en de Rc-waarde.
De lambda-waarde geeft aan hoe goed een materiaal warmte geleidt. Hoe lager de waarde, hoe beter het materiaal isoleert. Voor EPS ligt de lambda-waarde gemiddeld tussen 0,031 en 0,040 W/mK. Dit maakt EPS een degelijk isolatiemateriaal, hoewel alternatieven zoals PIR een lagere lambda-waarde hebben en daardunner toegepast kunnen worden voor dezelfde isolatieprestatie.
De Rd-waarde combineert de lambda-waarde met de dikte van het materiaal en geeft daarmee een concreet beeld van de daadwerkelijke isolatiewaarde. Hoe dikker de EPS plaat, hoe hoger de Rd-waarde. Voor het aanvragen van isolatiesubsidies geldt meestal een minimale Rd-waarde van 3,5 m²K/W.
De Rc-waarde (constructiewaarde) kijkt naar de totale warmteweerstand van een hele constructie: het isolatiemateriaal plus de ondergrond (zoals hout, beton of steen). Voor nieuwbouw in Nederland gelden minimale Rc-waardes van 4,7 tot 6,3, afhankelijk van de bouwschil (vloer, gevel of dak).
Invloed van dichtheid op isolatiewaarde
Naast de dikte is ook de dichtheid van EPS isolatie van groot belang. De oude benaming van EPS isolatie sloeg op het gewicht per m³. Hoe hoger het gewicht, hoe meer grondstoffen er toegepast zijn en hoe harder de persing.
Let er goed op de dichtheid, niet alleen de dikte. EPS 100 met tien centimeter isoleert minder goed dan EPS 150 met dezelfde dikte omdat dat laatste dichter op elkaar zit en dus meer luchtbelletjes per vierkante centimeter heeft. Bij twijfel is het daarom verstandig advies in te winnen om te bepalen wat de slimme keuze is voor uw specifieke situatie zonder onnodig te investeren in dikkere platen dan nodig.
Aanbevolen diktes per toepassing
Vloerisolatie met en zonder vloerverwarming
Voor vloerisolatie zijn er verschillende aanbevolen diktes afhankelijk van de situatie. Voor EPS vloerisolatie in combinatie met vloerverwarming wordt een dikte van 18 cm aangeraden, waarmee een Rd waarde van 5,0 wordt behaald. Zonder vloerverwarming is een isolatiedikte van 13 cm optimaal.
Uit de tabel met isolatiewaarden blijkt dat: - 100 mm dikte een Rd-waarde van ongeveer 2,65 heeft - 120 mm dikte een Rd-waarde van ongeveer 3,20 geeft - 150 mm dikte een Rd-waarde van ongeveer 4,00 oplevert - 180 mm dikte (18 cm) een Rd-waarde van ongeveer 5,00 bereikt
EPS isolatieplaten zijn uitermate geschikt voor het isoleren van betonvloeren, zowel onder nieuw te storten betonvloeren als via de kruipruimte. Wanneer een betonvloer op zand geplaatst wordt, zijn EPS platen een juiste keuze voor een efficiënte en betaalbare isolatieoplossing.
Voor situaties waarbij de betonvloer zwaarder belast wordt, adviseren om te kiezen voor drukvastere XPS-platen. Hetzelfde geldt bij het isoleren van platte daken met EPS platen: dit is uitstekend mogelijk, maar let goed op de benodigde druksterkte van de EPS platen.
Dakisolatie
Voor dakisolatie is de aanbevolen dikte afhankelijk van het type dak en de gewenste isolatiewaarde. Een dikte van 100 mm tot 150 mm wordt vaak toegepast, afhankelijk van de vereiste Rc-waarde voor de constructie. In de tabel met isolatiewaarden zien we dat 100 mm een Rd-waarde van ongeveer 2,65 heeft, terwijl 150 mm een Rd-waarde van ongeveer 4,00 oplevert.
Spouwmuren
Voor spouwmuren worden over het algemeen dikkere platen gebruikt om aan de vereiste isolatiewaarden te voldoen. Een dikte van 80 mm tot 120 mm wordt vaak toegepast, afhankelijk van de bouwregelgeving en de gewenste energieprestaties van de woning.
Kruipruimtes
Voor isolatie van kruipruimtes is een dikte van 60 mm tot 100 gebruikelijk. Dit hangt af van de hoogte van de kruipruimte en de gewenste isolatiewaarde. De lagere diktes zijn hier vaak voldoende omdat kruipruimtes doorgaans minder blootgesteld worden aan extreme temperaturen als vloeren of daken.
Dubbellaagse installatie
EPS isolatieplaten zijn uitermate geschikt om dubbellaags te leggen. Een veelgebruikte combinatie is een eerste laag van 100 mm dikte en een tweede laag met 60 mm dikte. Hierdoor overlappen de naden van de eerste laag met de tweede laag, waardoor koudebruggen worden vermeden en kleine oneffenheden worden opgevangen.
Verschillen tussen EPS-types en hun toepassingen
Er zijn verschillende types EPS isolatie, die onderscheiden worden op basis van dichtheid (aangeduid met het getal in de naam, zoals EPS 60, EPS 100, etc.). Het getal verwijst naar de oudere benaming die sloeg op het gewicht per m³.
EPS 60 is aanbevolen voor optimale bescherming tegen vocht en schimmelvorming. Dit type is geschikt voor toepassingen waar een lagere dichtheid volstaat.
EPS 100 biedt een betere isolatiewaarde per dikte dan EPS 60, maar is duurder. Dit type is geschikt voor toepassingen waar extra isolatiewaarde gewenst is zonder de dikte te hoeven vergroten.
EPS 150 en hogere bieden nog betere isolatiewaardes en zijn geschikt voor toepassingen waar maximale isolatieprestaties vereist zijn of waar extra druksterkte nodig is.
Het is belangrijk te onthouden dat het verschil tussen EPS en XPS ligt in de celstructuur. EPS (Expanded Polystyrene) heeft een open celstructuur en is ideaal voor thermische isolatie, terwijl XPS (Extruded Polystyrene) een gesloten celstructuur heeft en waterafstotend is. Voor isolatie van vloerplaten en kruipruimtes is EPS isolatie een betaalbare en effectieve keuze.
Installatietechnieken voor optimale prestaties
Het correct aanbrengen van EPS isolatieplaten is essentieel voor het behalen van de gewenste isolatiewaarden. Het aanbrengen van EPS isolatieplaten is geen rocket science, maar vraagt wel aandacht voor details.
Begin met een schone ondergrond die droog en egaal is, want anders hecht de lijm niet goed. Smeer lijmmortel op de achterkant van de plaat in stroken of punten, niet volsmeren want dan kan vocht niet ontsnappen. Druk de plaat tegen de muur en houd even vast tot de lijm grip krijgt. Werk van onder naar boven zodat elke plaat steun heeft van de rij eronder.
Zet de platen daarna extra vast met isolatiepluggen, ongeveer vijf per plaat verdeeld over hoeken en midden. Let erop dat de platen op elkaar aansluiten zonder grote kieren; kleine spleetjes kunnen later gevuld worden met purschuim. Snijden doe je met een scherp mes of een zaag, het materiaal laat zich makkelijk op maat maken. Bij gevels werk je daarna af met wapeningsgaas en een afwerklaag zoals sierpleister om het geheel te beschermen en af te werken.
Kostenoverwegingen
De kosten van EPS isolatieplaten hangen af van dikte en dichtheid. Gemiddeld betaalt u voor platen van 10 centimeter dik ongeveer 10 euro per vierkante meter. De exacte prijs is afhankelijk van de dikte, dichtheid en de afmetingen van de platen.
Uit de productlijsten blijkt dat de prijs kan variëren: - EPS isolatieplaat 60SE – 20mm: €1,89 p/m² - EPS isolatieplaat 100SE – 20mm: €1,93 p/m² - EPS isolatieplaat 150SE – 20mm: €2,20 p/m² - EPS isolatieplaat 300SE – 100mm: €2,09 p/m²
Indien u EPS isolatie laat plaatsen door een vakman, komen hier extra kosten bij. Het is daarom verstandig om offertes te vergelijken en te overwegen of u bepaalde werkzaamheden zelf kunt uitvoeren om de kosten te drukken.
Duurzaamheid en milieubelang
Een belangrijk voordeel van EPS isolatie is dat het 100% recyclebaar is en steeds vaker hergebruikt wordt voor nieuwe isolatieproducten. Polystyreen isolatieplaten hebben een lange levensduur en dragen bij aan energiezuinig bouwen.
EPS isolatie heeft een positieve impact op het milieu door de energiebesparing die het oplevert. Door de warmtebehoud in een gebouw te maximaliseren, verlaagt het de CO2-uitstoot. Hoewel EPS uit kunststof bestaat, bevat het geen irriterende stoffen zoals minerale wol, wat het gebruik ervan comfortabeler maakt.
Een nadeel van EPS is dat het lastiger om tussen bouwdelen (bijvoorbeeld keperbalken) te bevestigen. Het materiaal laat zich niet samendrukken zoals minerale wol, wat de installatie in sommige situaties beperkt.
Conclusie
De keuze voor de juiste dikte EPS isolatie is van groot belang voor het behalen van optimale isolatieresultaten en energiebesparing. De aanbevolen diktes variëren per toepassing: 18 cm voor vloeren met vloerverwarming, 13 cm voor vloeren zonder vloerverwarming, en diktes tussen 60 mm en 150 mm voor daken, muren en kruipruimtes.
Bij de keuze voor EPS isolatie is het belangrijk niet alleen naar de dikte te kijken, maar ook naar de dichtheid van het materiaal. Een hogere dichtheid (zoals EPS 150 in plaats van EPS 100) biedt betere isolatiewaarde per dikte-eenheid, wat op de lange termijn kostenbesparend kan zijn.
De installatie van EPS isolatie vereist aandacht voor detail: een schone ondergrond, correcte lijmtoepassing, voldoende bevestiging met pluggen en zorgvuldige naadafwerking. Een correcte installatie zorgt ervoor dat de beloofde isolatiewaarden ook daadwerkelijk worden behaald.
Ondanks dat EPS isolatie een kunststof product is, biedt het duurzaamheidsvoordelen door 100% recyclebaar te zijn en bij te dragen aan energiezuinig bouwen. De lagere kosten in vergelijking met andere isolatiematerialen maken het een toegankelijke optie voor veel bouwprojecten.
Door de juiste dikte EPS isolatie te kiezen voor uw specifieke toepassing en deze correct te installeren, maximaliseert u de energiebesparing, verhoogt u het comfort in uw woning en draagt u bij aan een duurzamere bouwpraktijk.