Inleiding
EPS isolatie, ook wel bekend als tempex of piepschuim, is een van de meest gebruikte isolatiematerialen in de bouw- en renovatiewereld. De populariteit van dit materiaal komt voort uit de combinatie van een redelijke isolatiewaarde, lage kosten en brede toepasbaarheid. Een van de belangrijkste indicatoren voor de isolerende werking van EPS is de lambda waarde. Deze waarde bepaalt hoe effectief het materiaal warmte kan tegenhouden en is daarom een cruciale factor bij de keuze voor isolatiematerialen. In dit artikel bespreken we de lambda waarde van EPS isolatie in detail, vergelijken we deze met andere isolatiematerialen en kijken we naar de toepassingsmogelijkheden.
Wat is de Lambda Waarde?
De lambda waarde, aangeduid met het Griekse symbool λ, is een maatstaf voor de warmtegeleidbaarheid van een materiaal. In eenvoudige termen geeft de lambda waarde aan hoe goed een materiaal warmte geleidt. Een lage lambda waarde betekent dat het materiaal een slechte warmtegeleider is, wat resulteert in een betere isolatiewaarde. De eenheid van de lambda waarde is watt per meter per kelvin (W/(m·K)).
Bij de keuze voor isolatiematerialen is het belangrijk om te begrijpen dat een lagere lambda waarde altijd beter is voor isolatiedoelen. Materialen met een lage lambda waarde laten minder warmte door, wat resulteert in een energiezuiniger gebouw en een comfortabelere binnentemperatuur.
De lambda waarde is een intrinsieke eigenschap van het materiaal en wordt gemeten onder gestandaardiseerde omstandigheden. Het is een theoretische waarde die alleen de warmtegeleidende eigenschappen van het materiaal zelf beschrijft, zonder rekening te houden met andere factoren zoals dikte of installatie.
Lambda Waarde van EPS Isolatie
Volgens de bronnen varieert de lambda waarde van EPS isolatie tussen 0.029 en 0.040 W/mK, afhankelijk van het specifieke type en de kwaliteit van het materiaal. Dit betekent dat EPS een redelijk goede isolatiewaarde biedt, vergelijkbaar met die van minerale wol maar iets minder dan sommige andere kunststof isolatiematerialen zoals PIR en PUR.
De bronnen geven verschillende specifieke waarden voor de lambda waarde van EPS:
- Bron 1: 0.030 tot 0.040 W/mK
- Bron 2: gemiddeld tussen 0.031 en 0.040 W/mK
- Bron 3: gemiddeld tussen 0.029 en 0.038 W/mK
- Bron 4: 0.030 tot 0.040 W/mK
- Bron 5: ongeveer 0.035 W/mK
Deze kleine variaties in de lambda waarden kunnen worden verklaard door verschillen in testmethoden, productieprocessen en de specifieke samenstelling van het EPS-materiaal. Het is daarom belangrijk om altijd de specificaties van het betreffende product te raadplegen.
Standaard EPS vs. Grafiet EPS
Bron 3 maakt onderscheid tussen standaard EPS en grafiet EPS, waarbij grafiet EPS een lagere lambda waarde heeft:
- Standaard EPS: lambda waarde tussen 0.035 en 0.038 W/mK
- Grafiet EPS: lambda waarde tussen 0.029 en 0.032 W/mK
Grafiet EPS bevat grafietdeeltjes die de warmtestraling reflecteren, waardoor het materiaal beter isoleert dan standaard EPS bij dezelfde dikte. Dit maakt grafiet EPS een interessant alternatief voor situaties waarin beperkte ruimte beschikbaar is voor isolatie.
Rd-Waarde: Lambda Waarde in Praktijk
Naast de lambda waarde is de Rd-waarde een belangrijke indicator voor de isolatiewaarde van een materiaal in de praktijk. De Rd-waarde combineert de lambda waarde met de dikte van het materiaal en geeft aan hoe goed een specifieke dikte van het isolatiemateriaal warmte kan tegenhouden.
De Rd-waarde wordt berekend als de dikte van het materiaal gedeeld door de lambda waarde:
Rd = dikte / lambda waarde
Een hogere Rd-waarde betekent een betere isolatiewaarde. Voor EPS isolatie varieert de Rd-waarde volgens bron 3 tussen 1.14 m²K/W en 5.00 m²K/W, afhankelijk van de dikte en de lambda waarde.
Subsidie-eisen
Voor isolatieprojecten waarbij subsidie wordt aangevraagd via de ISDE-regeling, is meestal een minimale Rd-waarde van 3.5 m²K/W vereist. Om aan deze eis te voldoen met EPS isolatie, is volgens bron 3 een dikte van 10-12 cm standaard EPS of 9-10 cm grafiet EPS nodig.
EPS in Vergelijking met Andere Isolatiematerialen
Om de positie van EPS isolatie in de markt van isolatiematerialen te begrijpen, is het zinvol om de lambda waarde van EPS te vergelijken met die van andere veelgebruikte isolatiematerialen.
Minerale Wol (Glaswol en Steenwol)
- Glaswol: lambda waarde tussen 0.031 en 0.044 W/mK (bron 1) of ongeveer 0.032 W/mK (bron 5)
- Steenwol: lambda waarde tussen 0.033 en 0.040 W/mK (bron 1) of ongeveer 0.035 W/mK (bron 5)
EPS en minerale wol hebben vergelijkbare lambda waarden, wat betekent dat ze vergelijkbare isolatiewaarden bieden bij dezelfde dikte. EPS heeft als voordeel dat het lichter is en minder irriterend voor de huid, terwijl minerale wol vaak wordt beschouwd als brandwerender en beter in staat om vocht op te nemen zonder zijn isolerende eigenschappen te verliezen.
XPS Isolatie
XPS (geëxtrudeerd polystyreen) heeft een gesloten celstructuur, in tegenstelling tot de open celstructuur van EPS. Dit resulteert in:
- Lambda waarde: 0.034 tot 0.036 W/mK (bron 1) of ongeveer 0.030 W/mK (bron 5)
- Betere weerstand tegen vocht
- Hogere druksterkte
XPS heeft een vergelijkbare of iets betere lambda waarde dan EPS, maar het is duurder en zwaarder. De gesloten celstructuur maakt XPS beter geschikt voor toepassingen waar vochtbestendigheid belangrijk is, zoals funderingen en zwaar belaste vloeren.
PIR Isolatie
PIR (polyisocyanuraat) isolatie heeft een significant lagere lambda waarde:
- Lambda waarde: 0.023 tot 0.026 W/mK (bron 1)
Dit betekent dat PIR veel beter isoleert dan EPS en bijgevolg dunner kan worden toegepast voor dezelfde isolatiewaarde. PIR wordt vaak gebruikt in situaties waar beperkte ruimte beschikbaar is of waar een uitzonderlijk hoge isolatiewaarde vereist is.
PUR Isolatie
PUR (polyurethaan) isolatie heeft vergelijkbare eigenschappen als PIR:
- Lambda waarde: 0.022 tot 0.028 W/mK (bron 1)
- Goede isolerende eigenschappen
- Vochtwerende eigenschappen
PUR biedt een vergelijkbare of iets betere isolatiewaarde dan EPS, maar is duurder. Het wordt vaak gebruikt in situaties waar een hoge isolatiewaarde in combinatie met vochtbestendigheid nodig is.
Samenvatting Lambda Waarden
De volgende tabel geeft een overzicht van de lambda waarden van de verschillende isolatiematerialen zoals vermeld in de bronnen:
| Isolatiemateriaal | Lambda waarde (W/mK) |
|---|---|
| Glaswol | 0.031–0.044 |
| Steenwol | 0.033–0.040 |
| EPS | 0.029–0.040 |
| XPS | 0.030–0.036 |
| PIR | 0.023–0.026 |
| PUR | 0.022–0.028 |
Toepassingsmogelijkheden van EPS Isolatie
EPS isolatie wordt in veel verschillende toepassingen gebruikt vanwege zijn brede toepasbaarheid, relatief lage kosten en goede isolatiewaarde. De belangrijkste toepassingsgebieden zijn:
Vloerisolatie
EPS wordt vaak gebruikt voor vloerisolatie, zowel in nieuwbouw als bij renovatie. Het kan worden toegepast als drijvende dekvloer op een betonvloer of als isolatie in de kruipruimte. De redelijke drukvastheid van EPS maakt het geschikt voor deze toepassingen.
Spouwmuurisolatie
Bij spouwmuurisolatie wordt EPS vaak als alternatief voor minerale wol gebruikt. De platen kunnen worden ingebracht in de spouwmuur via kleine openingen, wat een relatief eenvoudige installatie mogelijk maakt.
Dakisolatie
Voor dakisolatie kan EPS worden gebruikt zowel bij platte daken als bij schuine daken. Bij platte daken wordt het vaak toegepast als isolatie onder de waterdichtende laag, terwijl het bij schuine daken kan worden gebruikt in combinatie met houten constructiedelen.
Gevelisolatie
Bij gevelisolatie kan EPS worden gebruikt als basislaag voor gevelbekleding. Het biedt niet alleen isolatie maar ook enige mate van stabiliteit voor de gevelbekleding.
Kruipruimte-isolatie
In kruipruimtes is EPS een populaire keuze vanwege zijn vochtbestendigheid en relatieve lichte gewicht. Het kan direct op de bodem worden geplaatst of tegen de onderkant van de vloer worden gemonteerd.
Voordelen van EPS Isolatie
EPS isolatie heeft verschillende voordelen die bijdragen aan zijn populariteit:
Kosten
EPS is een van de goedkoopste isolatiematerialen die beschikbaar zijn, wat het een aantrekkelijke optie maakt voor projecten met beperkte budgetten.
Gewicht
EPS is erg licht, wat de installatie vereenvoudigt en de belasting op de dragende constructie beperkt.
Drukvastheid
EPS heeft een redelijke drukvastheid, wat het geschikt maakt voor toepassingen waar enige belasting wordt verwacht, zoals vloerisolatie.
Vochtbestendigheid
Hoewel EPS niet zo vochtbestendig is als XPS, heeft het toch een redelijke weerstand tegen vocht. Het neemt geen water op, wat betekent dat de isolatiewaarde niet afneemt bij blootstelling aan vocht.
Brandveiligheid
Volgens bron 1 is EPS ook brandveilig. Hoewel EPS brandbaar is, wordt het vaak behandeld met brandvertragers om de brandwerendheid te verbeteren.
Makkelijk te verwerken
EPS is relatief eenvoudig te verwerken. Het kan worden gesneden met een stanmes of handzaag, wat het geschikt maakt voor doe-het-zelfprojecten.
Nadelen van EPS Isolatie
Naast de voordelen heeft EPS isolatie ook enkele nadelen:
Beperkte herstelmogelijkheden
Volgens bron 4 is er een beperkte mogelijkheid tot herstel of aanpassing van de isolatie na installatie. Dit kan een nadeel zijn in situaties waar de isolatie later moet worden aangepast.
Lambda waarde
Hoewel EPS een redelijke isolatiewaarde heeft, is deze lager dan die van PIR en PUR, wat betekent dat dikkere lagen nodig zijn voor dezelfde isolatiewaarde.
Milieu-impact
EPS is een synthetisch materiaal dat niet biologisch afbreekbaar is. Hoewel het recyclebaar is, wordt dit in de praktijk zelden gedaan.
Chemische samenstelling
EPS bestaat uit polystyreen, een plastic dat in de discussie is over mogelijke gezondheidsrisico's, hoewel de risico's bij correct gebruik als isolatiemateriaal als laag worden beschouwd.
Factoren die de Lambda Waarde van EPS Beïnvloeden
De lambda waarde van EPS is niet constant maar kan worden beïnvloed door verschillende factoren:
Dichtheid
Een hogere dichtheid van het EPS-materiaal leidt over het algemeen tot een lagere lambda waarde en dus betere isolatiewaarde. Hogere dichtheid verhoogt echter ook de kosten en het gewicht van het materiaal.
Productieproces
Verschillende productieprocessen kunnen leiden tot variaties in de celstructuur van EPS, wat invloed heeft op de warmtegeleidbaarheid en daarmee op de lambda waarde.
Toevoegingen
Het toevoegen van grafietdeeltjes (zoals bij grafiet EPS) kan de warmtestraling reflecteren, wat resulteert in een lagere lambda waarde.
Temperatuur
De lambda waarde van isolatiematerialen kan variëren met de temperatuur. In de praktijk wordt de lambda waardoor altijd onder gestandaardiseerde omstandigheden gemeten.
Vochtgehalte
Hoewel EPS vochtbestendig is, kan vocht dat in de cellen komt toch invloed hebben op de isolatiewaarde. Een hoger vochtgehalte kan leiden tot een hogere lambda waarde.
Praktische Overwegingen bij de Keuze voor EPS
Bij de keuze voor EPS isolatie zijn er verschillende praktische overwegingen om rekening mee te houden:
Ruimtebeschikbaarheid
Omdat EPS een hogere lambda waarde heeft dan PIR of PUR, is een dikkere laag nodig voor dezelfde isolatiewaarde. In situaties waar beperkte ruimte beschikbaar is, kan dit een beperkende factor zijn.
Bouwfase
EPS kan in verschillende stadia van het bouwproces worden toegepast. Nieuwbouwprojecten bieden meer flexibiliteit in de keuze van isolatiematerialen, terwijl bij renovatie vaak rekening moet worden gehouden met bestaande constructies en beperkte ruimte.
Budget
De kosten van isolatie zijn een belangrijke overweging, vooral bij grotere projecten. EPS biedt een goede balans tussen kosten en prestaties, wat het een populaire keuze maakt voor budgetbewuste projecten.
Lokale voorschriften
In sommige gebieden kunnen lokale voorschriften of bouwregels de keuze van isolatiematerialen beperken. Het is belangrijk om van tevoren te controleren of EPS voldoet aan de geldende eisen.
Duurzaamheid
Hoewel EPS een relatief duurzaam materiaal is in vergelijking met sommige andere opties, is het niet het meest duurzame alternatief. Voor projecten met een sterke focus op duurzaamheid kunnen andere materialen overwogen worden.
Conclusie
EPS isolatie biedt een aantrekkelijke combinatie van redelijke isolatiewaarde, lage kosten en brede toepasbaarheid. De lambda waarde van EPS ligt tussen 0.029 en 0.040 W/mK, wat vergelijkbaar is met die van minerale wol maar iets hoger dan die van geavanceerde kunststof isolatiematerialen zoals PIR en PUR. Dit betekent dat voor eenzelfde isolatiewaarde dikkere lagen EPS nodig zijn dan bij deze alternatieven.
De keuze voor EPS isolatie hangt af van verschillende factoren, waaronder beschikbare budget, ruimte voor isolatie, specifieke eisen aan isolatiewaarde en toepassingsgebied. EPS is bijzonder geschikt voor vloerisolatie, spouwmuurisolatie, dakisolatie en gevelisolatie, waar de kostenprestatieverhouding en de goede verwerkbaarheid belangrijke voordelen zijn.
Voor projecten waarbij een maximale isolatiewaarde in een beperkte ruimte nodig is, kunnen alternatieven zoals grafiet EPS, XPS, PIR of PUR overwogen worden. Deze materialen hebben lagere lambda waarden en kunnen dunner worden toegepast voor dezelfde isolatiewaarde, maar zijn doorgaans duurder.
Bij de keuze voor isolatiematerialen is het belangrijk niet alleen naar de lambda waarde te kijken, maar ook rekening te houden met andere factoren zoals brandveiligheid, vochtbestendigheid, duurzaamheid en installatiegemak. Een professioneel advies op maat kan helpen bij het maken van de juiste keuze voor specifieke projecten en omgevingen.