In de wereld van energiezuinig wonen speelt raamisolatie een cruciale rol. Goed geïsoleerde ramen dragen significant bij aan een comfortabel binnenklimaat en een lagere energierekening. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van verschillende methoden om bestaande ramen extra te isoleren, geschikt voor zowel doe-het-zelvers als professionals.
Warmteverlies en Tocht Detecteren
Voordat men begint met isoleren, is het belangrijk om warmteverlies en tocht te identificeren. Een eenvoudige methode om kieren op te sporen is het gebruik van een kaars. Houd een brandende kaars naast het hele kozijn; als de vlam begint te wapperen of kantelen, is er waarschijnlijk een lek. Een andere techniek is het tussen het kozijn een stuk papier te drukken. Als het papier er zonder moede uitgetrokken kan worden, is de kier geïdentificeerd. Tochtstrips en tochtbanden bieden dan een snelle en effectieve oplossing om energie te besparen.
Eenvoudige en Betaalbare Oplossingen
Tochtbanden en Tochtstrips
Tochtbanden en tochtstrips behoren tot de eenvoudigste en goedkoopste methoden om ramen te isoleren. Deze oplossingen zijn eenvoudig zelf aan te brengen en bieden een aanzienlijke verbetering van de energie-efficiëntie, vooral in oude huizen. Ze houden kou, tocht, lawaai en stof buiten en zijn ideaal voor wie met een beperkt budget werkt.
Gordijnen en Vitragages
De keuze van raamdecoratie kan een significante impact hebben op de isolatie. Stoffen zoals fluweel houden warmte goed vast. Voor maximale isolatie moeten gordijnen dicht bij het raam worden gehangen en tot op de vloer reiken om tocht aan de onderkant tegen te houden.
Thermische plisségordijnen of honeycomb shades bieden eveneens extra isolatie. De "luchtkamers" van dit type gordijnen hebben een isolerende werking, waardoor de kou van buitenaf minder kans krijgt om binnen te dringen. Voor wie al gordijnen bezit, is het mogelijk om een extra isolatielaag met een aluminium coating aan de bestaande gordijnen aan te brengen zonder nieuwe gordijnen aan te hoeven schaffen.
Isolerende Raamfolie
Isolerende raamfolie is een doorzichtig laagje dat direct op de ruit aan de binnenzijde wordt aangebracht. De folie is vrijwel onzichtbaar en biedt een isolerende werking. Gespecialiseerde bedrijven kunnen deze folie aanbrengen, en de folie heeft bovendien inbraakwerende eigenschappen doordat de scherven bij elkaar worden gehouden bij breuk.
Zelf aanbrengen is mogelijk, maar vereist precisie. Het raam moet brandschoon zijn, want elk stofdeeltje blijft permanent zichtbaar tussen raam en folie en vormt een kleine bubbel die niet weg te werken is. Bubbels zonder stofdeeltje kunnen worden gerepareerd door met een naald een gaatje te prikken en de lucht er voorzichtig uit te drukken met een doek.
Belangrijk is om raamfolie niet aan te brengen op HR-glas, aangezien dit niet de gewenste isolatiewaarde oplevert.
Kozijnfolie
Kozijnfolie wordt met plakstrips op het kozijn aangebracht. Met een föhn kan de doorzichtige folie worden laten krimpen tot deze strak staat, waardoor een laagje stilstaande lucht ontstaat tussen de folie en het raam. Dit laagje lucht zorgt voor isolatie, vergelijkbaar met de werking tussen de ruiten van dubbelglas.
De voordelen van kozijnfolie zijn dat het goedkoop is en relatief eenvoudig aan te brengen. De nadelen zijn echter aanzienlijk: het raam kan niet meer open na het aanbrengen, de folie is kwetsbaar (kinderen of huisdieren kunnen er gemakkelijk gaten in stoten), het is lastig schoon te maken en wordt na verloop van tijd groezelig. Het is dus eerder een tijdelijke oplossing. Bovendien kunnen de plakstrips soms lastig weer van het kozijn worden verwijderd.
Uitgebreidere Oplossingen
Voorzetramen
Een voorzetraam is een extra ruit die aan de binnenzijde van een bestaand raam wordt geplaatst. Hierbij wordt het raam of kozijn niet aangepast, maar ontstaat er een luchtdichte ruimte tussen het bestaande raam en het voorzetraam. Dit zorgt voor extra isolatie, vergelijkbaar met dubbel glas.
De ideale basis voor een voorzetraam is kunststof, zoals plexiglas (ook perspex genaamd). Dit is een heldere kunststof die lichter is dan glas, goed licht doorlaat en UV-bestendig is. De platen zijn op maat te bestellen, maar kunnen ook zelf worden geboord en gezaagd.
Een voorzetraam heeft dezelfde voordelen als HR++ glas: het werkt isolerend en geluidswerend, maar het originele raam wordt behouden. De kosten bedragen gemiddeld €125 per m², wat in veel gevallen goedkoper is dan het vervangen van een raam voor HR++ glas.
Een nadeel is dat een voorzetraam niet direct tegen het originele glas kan worden aangezet en dus niet altijd luchtdicht is. Hierdoor kan zich condens tussen de ramen vormen. Wanneer de voorzetramen door een expert worden geplaatst, zal deze zorgen voor voldoende ventilatie om condensvorming te voorkomen.
Binnenluiken
Binnenluiken of shutters functioneren als een extra isolerende laag. Door ze 's avonds te sluiten, blijft warmte binnen en kunnen ze overdag worden geopend om van daglicht te profiteren. Binnenluiken dragen bij aan zowel temperatuur- als geluidsisolatie en geven tegelijkertijd een stijlvolle uitstraling aan het interieur.
Ramenverwarmingfolie
Er zijn verwarmende folies beschikbaar die op ramen worden geplakt en functioneren als elektrische verwarming. Dit is vooral handig in ruimtes met grote ramen die moeilijk te verwarmen zijn. Dergelijke folie verwarmt de lucht dichtbij het raam en kan worden aangesloten op een standaard stopcontact.
Volledige Raamvervanging
Kozijnen en Materialen
De meest ingrijpende maar effectieve methode voor raamisolatie is het vervangen van ramen en kozijnen. Oude raamkozijnen voldoen meestal niet meer aan de moderne isolatienormen, aangezien er veel warmte en geluid door verloren gaat.
Raamlijsten zijn verkrijgbaar in verschillende materialen, elk met een verschillende U-waarde (die aangeeft hoeveel warmte er verloren gaat). Hoe lager de U-waarde, hoe minder warmte er verloren gaat en hoe beter het materiaal isoleert.
| Soort raamprofiel | U-waarde (W/m²K) |
|---|---|
| Hout | 0,8 – 0,63 |
| PVC | 1,2 – 0,78 |
| Aluminium | 1,5 – 0,8 |
| Staal | 2,6 – 1,9 |
Houten raamkozijnen hebben de laagste U-waarde (0,8-0,63 W/m²K) en zijn daardoor uitermate geschikt voor gebruik in passieve huizen. De mate van isolatie wordt voornamelijk bepaald door de soort hout en de dikte van de raamprofielen.
Kunststof (PVC) ramen hebben een U-waarde van 1,2-0,78 W/m²K. De isolatiewaarde is voornamelijk afhankelijk van het aantal luchtkamers in het profiel.
HR++ en Triple Glas
Het vervangen van enkel glas door HR++ of triple glas is de isolerende maatregel die het meeste resultaat oplevert. De '++' in HR++ staat voor de isolatiewaarde; hoe hoger het aantal plusjes, hoe beter het glas isoleert.
Bij HR++ en hogere varianten wordt tussen de glaslagen een (edel)gasvulling toegevoegd, die beter isoleert dan lucht. Daarnaast heeft HR++/+++ glas een metalen coating die voor extra isolatie zorgt. HR glas met driedubbele beglazing wordt naast HR+++ ook wel triple glas genoemd.
Wanneer men in het hele huis enkel glas vervangt door HR++ glas, kan men al snel €450 op de gasrekening besparen. Bovendien heeft HR++ glas een dempende werking: buitengeluiden zijn minder hoorbaar en geluid vanuit het huis dringt minder door naar buiten.
Ook bij kouder weer heeft HR++ glas voordelen: door de extra hoge isolatiewaarde heeft men veel minder last van condensvorming op de ramen, die vooral voorkomt bij enkel glas en oud dubbel glas. Ten slotte is HR glas sterker dan enkel en ouder dubbel glas, wat extra inbraakbeveiliging biedt en bij spelende kinderen minder snel een gebroken ruit veroorzaakt.
Voor woningen die al zijn voorzien van oudere dubbele beglazing, loont het ook om dit te vervangen door HR++ of triple glas. HR++ glas isoleert namelijk ongeveer 2,5 keer zo goed als oudere standaard dubbel glas.
Speciale Oplossingen voor Monumentale Panden
Bij monumentale panden of glas-in-loodramen is het vervangen van ramen vaak geen optie. In dergelijke gevallen zijn er alternatieven beschikbaar. Voorzetramen kunnen hier een oplossing bieden, waarbij het originele raam wordt behouden.
Wanneer de uitstraling van het monument behouden moet worden, kan men kiezen voor speciaal ontwikkeld monumentenglas dat isolerende eigenschappen heeft maar wel het historische uiterlijk behoudt.
Onderhoud en Regelmatige Controle
Ongeacht gekozen isolatiemethode is regelmatig onderhoud van ramen essentieel. Zorg ervoor dat ramen goed zijn afgesteld en dat er geen barsten of lekkages zijn die koude lucht naar binnen laten. Ramen met ouderwetse kozijnen kunnen soms scheuren of verouderen, dus controleer regelmatig of alles goed aansluit en of het kozijn eventueel gerepareerd moet worden.
Conclusie
Er bestaan diverse methoden om ramen extra te isoleren, variërend van eenvoudige, goedkope oplossingen zoals tochtstrips en gordijnen tot meer ingrijpende maatregelen zoals het plaatsen van voorzetramen of volledige raamvervanging. De keuze hangt af van factoren zoals budget, de mate van isolatie die gewenst is, de esthetische wensen en eventuele beperkingen zoals monumentale status.
Voor wie met een beperkt budget werkt, zijn tochtstrips, thermische gordijnen en isolerende folie effectieve oplossingen. Voor een betere isolatiewaarde zijn voorzetramen een goede tussenoptie, terwijl het vervangen van ramen door HR++ of triple glas de meest effectieve maar ook kostbaarste oplossing is.
Ongeachte de gekozen methode draagt goede raamisolatie bij aan een comfortabeler binnenklimaat, een lagere energierekening en een bijdrage aan een duurzamere samenleving.