Glaswol is één van de meest gebruikte isolatiematerialen in de bouwsector, met name in Nederland. Het wordt vaak gekozen voor zijn goede thermische en akoestische eigenschappen, zijn toegankelijke prijs, en de relatieve eenvoud van toepassing. Een cruciale parameter bij het kiezen van glaswol isolatie is de RD-waarde, een maat voor de thermische weerstand. Deze waarde geeft aan hoe goed een materiaal warmte kan tegenhouden, en is daarom essentieel bij het berekenen van de benodigde isolatiedikte en de energiebesparing die kan worden behaald.
In dit artikel wordt een diepgaand overzicht gegeven van de RD-waarde van glaswol, hoe deze wordt berekend, welke factoren invloed hebben op de waarde, en wat de praktische betekenis is van deze waarde in de context van renovatieprojecten, nieuwbouw en energiebesparing. Tevens worden enkele voorbeelden en aanbevelingen gegeven voor het kiezen van het juiste glaswolmateriaal, afhankelijk van toepassing en bouwconstructie.
Wat is de RD-waarde en waarom is deze belangrijk?
De RD-waarde, ook wel thermische weerstand genoemd, is een maat voor de mate waarin een materiaal warmte kan tegenhouden. De waarde wordt uitgedrukt in m²·K/W (vierkante meter Kelvin per watt). Hoe hoger de RD-waarde, hoe beter het materiaal isoleert.
De RD-waarde wordt berekend door de dikte van het materiaal in meters te delen door de lambda-waarde (λ), ook wel thermische geleidbaarheid genoemd. De lambda-waarde geeft aan hoe goed een materiaal warmte geleidt. Hoe lager deze waarde is, hoe beter het materiaal isoleert.
Voor glaswol ligt de lambda-waarde tussen de 0,031 en 0,044 W/mK, afhankelijk van de exacte samenstelling en productieproces. Glaswol is zo ontworpen dat het veel kleine luchtzakjes bevat tussen de glasvezels. Deze luchtzakken vormen een natuurlijke barrière tegen warmteoverdracht, waardoor het materiaal een relatief hoge thermische weerstand biedt.
Hoe wordt de RD-waarde van glaswol bepaald?
De RD-waarde van glaswol hangt in essentie af van twee factoren:
1. Dikte van het glaswolmateriaal
2. Lambda-waarde van het glaswolmateriaal
De formule om de RD-waarde te berekenen is:
RD = dikte [m] / λ [W/mK]
Bijvoorbeeld:
Een glaswoldeken van 12 cm dik (0,12 m) met een λ-waarde van 0,035 W/mK heeft een RD-waarde van:
0,12 / 0,035 = 3,43 m²·K/W
Hoewel deze waarde in theorie rond 3,43 ligt, zullen commerciële producten vaak een afronding geven voor eenvoud van communicatie. Zo kan het product Gamma glaswol 16 cm, 3,0 m², RD 4,0 worden genoemd, zoals aangegeven in bron [2]. Dit betekent dat het materiaal een thermische weerstand heeft van 4,0 m²·K/W.
Wat zijn de typische RD-waarden voor glaswol?
De RD-waarde van glaswol varieert afhankelijk van de dikte en de precisie van de productie. In de praktijk zijn de volgende RD-waarden typisch:
| Dikte (cm) | Lambda (W/mK) | RD-waarde (m²·K/W) |
|---|---|---|
| 5 | 0,035 | 1,43 |
| 10 | 0,035 | 2,86 |
| 15 | 0,035 | 4,29 |
| 16 | 0,035 | 4,57 |
| 20 | 0,035 | 5,71 |
Deze waarden zijn benaderingen en kunnen variëren per producent. Zoals aangegeven in bron [3], bereikt een glaswolplaat van 50 mm een RD-waarde van 1,35, en een plaat van 150 mm een RD-waarde van 4,05.
Wat is de minimale RD-waarde voor isolatieprojecten?
In Nederland gelden voor subsidies en bouwregelgeving bepaalde eisen aan de thermische isolatie. Zo moet bijvoorbeeld de RD-waarde van glaswol minimaal 3,5 m²·K/W zijn om in aanmerking te komen voor subsidies zoals de Subsidie Lokale Aanpak Isolatie (SLAI) of andere regelgevingen rond energiebesparing.
Dit betekent dat in de praktijk diktes van minimaal 12 tot 14 cm nodig zijn, afhankelijk van de λ-waarde. Zoals aangegeven in bron [4], is dit goed haalbaar met glaswolproducten die op de markt beschikbaar zijn, zoals de Gamma glaswol van 16 cm met een RD-waarde van 4,0.
Wat is de Rc-waarde en hoe verhoudt deze zich tot de RD-waarde?
De Rc-waarde, ook wel constructiewaarde genoemd, is een uitbreiding op de RD-waarde. Deze waarde geeft de totale thermische weerstand van een gehele constructie aan, inclusief het isolatiemateriaal én de ondergrond (zoals hout, beton of steen).
Voor nieuwbouw in Nederland geldt een minimale Rc-waarde van 4,7 tot 6,3 m²·K/W, afhankelijk van of het gaat om een vloer, gevel of dak. De Rc-waarde wordt berekend door de RD-waarde van het isolatiemateriaal op te tellen met de thermische weerstand van de ondergrond.
Bijvoorbeeld:
Een dakconstructie bestaande uit 16 cm glaswol (RD = 4,0) en een houten balkenconstructie met een thermische weerstand van 0,4. De Rc-waarde is dan:
4,0 + 0,4 = 4,4 m²·K/W
In dit geval zou extra isolatie of een andere ondergrond nodig zijn om aan de minimale Rc-waarde te voldoen.
Glaswol in de praktijk: toepassingen en keuzes
1. Dakisolatie
Voor dakisolatie is een hoge RD-waarde vereist, aangezien het dak een van de belangrijkste warmteverliespunten is. Voor subsidie is een RD-waarde van minimaal 3,5 m²·K/W vereist, wat overeenkomt met een dikte van minimaal 12 cm glaswol (bij een λ-waarde van 0,035 W/mK).
2. Spouwmuurisolatie
Spouwmuurisolatie vereist een lage tot matige RD-waarde, meestal tussen de 1,3 en 2,5 m²·K/W. Dit komt overeen met een dikte van 5 tot 8 cm glaswol. In dit geval is de focus op het vullen van kieren en naden om luchtlekkage te voorkomen.
3. Vloer- en plafondisolatie
Voor vloeren en plafonds is een RD-waarde van 2,5 tot 4,0 m²·K/W typisch. Dit komt overeen met glaswol van 10 tot 15 cm dik. Het belangrijkste doel hier is om warmteverlies naar de ondergrond of ruimtes boven de vloer te beperken.
Aanbevelingen bij het kiezen van glaswol
1. Bepaal de toepassing eerst
Voordat u een glaswolproduct kiest, is het belangrijk om te bepalen waar het gaat worden gebruikt. De dikte, uitvoering (deken, plaat, of rol), en eventuele dampremmende laag (zoals bij Gamma glaswol) hangen af van de toepassing.
2. Let op de lambda-waarde
Kies voor glaswol met een zo laag mogelijke λ-waarde, zoals 0,032 of 0,035 W/mK, om de isolatieeffectiviteit te maximaliseren bij een bepaalde dikte. Een lagere λ-waarde betekent een hogere RD-waarde voor dezelfde dikte.
3. Let op de RD-waarde
Controleer of de RD-waarde aan de eisen van de subsidie of de bouwregelgeving voldoet. Bijvoorbeeld, voor spouwmuurisolatie is een RD-waarde van 2,5 voldoende, maar voor dakisolatie is minimaal 3,5 vereist.
4. Overweeg de Rc-waarde
Als u werkt aan een nieuwbouwproject of een volledige renovatie, is het verstandig om ook rekening te houden met de Rc-waarde. Dit betekent dat u niet alleen de RD-waarde van het isolatiemateriaal in acht neemt, maar ook de thermische weerstand van de ondergrond.
Veiligheid en toepassing
Glaswol is een makkelijk verwerkbaar materiaal, maar het is belangrijk om veiligheidsmaatregelen te nemen tijdens de installatie. Glasvezels kunnen irritaties veroorzaken bij huidcontact of inademing. Het is daarom aan te raden om:
- Beschermende handschoenen, bril en stofmasker te dragen
- Langere stofzakken te gebruiken om losse vezels te voorkomen
- De ruimte na isolatie schoon te maken om eventuele vezels te verwijderen
Glaswol is ook voorzien van een dampremmende laag bij sommige producten (zoals Gamma glaswol), die vochtproblemen voorkomt. Dit is belangrijk in ruimtes met een hoge nevelrisico, zoals badkamers of vlieringen.
Conclusie
Glaswol is een betrouwbare en veelgebruikte keuze voor thermische isolatie in de bouwsector. De RD-waarde is een essentiële parameter bij het bepalen van de isolatiewaarde van glaswol. Door de dikte en de lambda-waarde van het materiaal te combineren, is het mogelijk om de benodigde isolatiedikte te berekenen en te bepalen of een bepaalde toepassing voldoet aan bouwregelgeving of subsidievoorwaarden.
In de praktijk is glaswol verkrijgbaar in een breed scala aan diktes en uitvoeringen, waardoor het geschikt is voor diverse toepassingen zoals dak, spouwmuur, vloer, of plafondisolatie. Het is belangrijk om rekening te houden met factoren zoals RD-waarde, Rc-waarde, veiligheid, en thermische prestaties van de ondergrond om een optimaal resultaat te verkrijgen.
Door een goed gekozen glaswolmateriaal te gebruiken, is het mogelijk om niet alleen aan energiebesparing te doen, maar ook comfort en duurzaamheid in de woning te verhogen.