Hennep isolatie is op dit moment een van de meest veelbelovende materialen in de duurzame bouw. Het combineren van goede thermische en akoestische eigenschappen met een milieuvriendelijke productie maakt het tot een aantrekkelijke keuze voor zowel particuliere renovaties als grootschalige bouwprojecten. In dit artikel geven we een overzicht van de eigenschappen van hennep isolatie, met een focus op de thermische isolatiewaarden, zoals de lambda-waarde. Daarnaast bespreken we toepassingen, voordelen en nadelen van het gebruik van hennep in de bouw.
Wat is Hennep Isolatie?
Hennep isolatie is een biobased isolatiemateriaal dat gemaakt wordt van vezels afkomstig van de industriële hennepplant. Deze vezels worden verwerkt tot isolatieplaten, dekens of blokken, die gebruikt kunnen worden voor thermische en akoestische isolatie in verschillende delen van een gebouw.
De hennepplant is eenvoudig te verbouwen en groeit snel, wat het een duurzaam alternatief maakt voor traditionele isolatiematerialen. Bovendien heeft de plant een hoge CO₂-opnamecapaciteit, wat bijdraagt aan een lagere CO₂-uitstoot in de bouwsector. De vezels worden vaak verwerkt in combinatie met andere natuurlijke materialen, zoals kalk of maïsmeel, om de isolerende eigenschappen te verbeteren of de structuur te versterken.
Thermische Eigenschappen van Hennep Isolatie
Een van de belangrijkste eigenschappen van een isolatiemateriaal is de thermische isolatiewaarde, die vaak wordt aangeduid met de lambda-waarde (λ). De lambda-waarde geeft aan hoe goed een materiaal warmte geleidt: hoe lager deze waarde, hoe beter het materiaal isoleert.
Lambda-waarde van Hennep Isolatie
Volgens de meeste bronnen ligt de lambda-waarde van hennep isolatie tussen 0,040 W/mK en 0,071 W/mK, afhankelijk van de precieze samenstelling en productieproces. In vergelijking met traditionele isolatiematerialen zoals glaswol of steenwol, die typisch een lambda-waarde hebben tussen 0,034 en 0,045 W/mK, is hennep dus een competitieve keuze voor thermische isolatie.
De lage lambda-waarde betekent dat hennep isolatie effectief is in het voorkomen van warmteverlies in de winter en het beperken van warmteopbouw in de zomer. Dit draagt bij aan een aangename binnentemperatuur en een vermindering van het energieverbruik voor verwarming en koeling.
Thermische Capaciteit en Warmteopslag
Naast de lambda-waarde is ook de thermische capaciteit een belangrijke factor bij het beoordelen van isolatiematerialen. Hennep heeft een hoge thermische capaciteit, wat betekent dat het warmte kan opslaan en deze geleidelijk afgeeft. Dit zorgt voor een stabilere binnentemperatuur en vermindert het gevoel van drastische temperatuurverschillen gedurende de dag.
De combinatie van lage warmtegeleidbaarheid en hoge warmteopslagcapaciteit maakt hennep tot een ideaal materiaal voor passieve huizen of energiezuinige woningen.
Rd- en Rc-waarde
De Rd-waarde (declared R-value) is een maat voor de thermische weerstand van het isolatiemateriaal zelf. Deze waarde hangt af van de dikte van het materiaal. Bijvoorbeeld, bij een dikte van 16 centimeter heeft hennep isolatie een Rd-waarde van ongeveer 4 m²K/W.
De Rc-waarde (constructie R-value) daarentegen houdt rekening met de volledige constructie, inclusief muren, isolatie en eventuele andere lagen. Deze waarde is situatie-afhankelijk en kan daarom niet standaard worden opgegeven voor hennep isolatie. Voor projectontwikkelaars en bouwprofessionals is het daarom belangrijk om Rc-waarden per constructie te berekenen.
Akoestische Eigenschappen van Hennep Isolatie
Naast thermische isolatie biedt hennep ook goede akoestische isolatie. Het materiaal is in staat om geluid te absorberen, wat leidt tot een betere geluidsisolatie binnen een gebouw.
Hennep isolatie kan geluidshinder van buitenaf verminderen, zoals verkeer of lawaai van buren. Binnen het gebouw helpt het bij het beperken van contactgeluiden zoals voetstappen of botsen. De akoestische isolatie van hennep kan hoger liggen dan 40 dB, wat beter is dan de meeste traditionele isolatiematerialen.
Voordelen van Hennep Isolatie
Duurzaam en Milieuvriendelijk
Hennep is een duurzaam bouwmateriaal omdat het snel groeit en minimaal energie nodig heeft voor productie. Het kan worden geplukt binnen 100 dagen en heeft een hoge CO₂-opnamecapaciteit. Daarnaast is hennep volledig biologisch afbreekbaar en recycleerbaar, wat het een circulaire oplossing maakt.
Goede Vochtregulatie
Hennep isolatie heeft een uitstekende vochtregulerende eigenschap. Het kan vocht opnemen en dit weer afgeven, wat bijdraagt aan een gezond binnenklimaat. Deze capillair actieve werking helpt bijvoorbeeld bij het voorkomen van schimmelvorming. Het maakt het materiaal geschikt voor binnenisolatie, maar vereist wel voorzichtig gebruik in vochtige ruimtes.
Gezond en Veilig
Hennep isolatie is niet schadelijk voor de gezondheid. Het bevat geen schadelijke stoffen of formaldehyde en veroorzaakt geen irritaties van huid of longen. Ook is het vrij van stank, wat een extra pluspunt is in vergelijking met sommige kunststof isolatiematerialen.
Eenvoudig in Gebruik
Hennep isolatie is in diverse vormen beschikbaar, zoals platen, dekens en blokken. De platen zijn stijf en kunnen goed op elkaar aansluiten, wat helpt bij het voorkomen van koudebruggen. Het materiaal is makkelijk op maat te snijden en eenvoudig te plaatsen, wat het geschikt maakt voor zowel beginners als ervaren bouwvakkers.
Nadelen van Hennep Isolatie
Gevoelig voor Vocht
Hoewel hennep een goed vochtregulerend materiaal is, kan het negatief reageren op overmatig vocht. In vochtige ruimtes, zoals kelders, kan de isolerende eigenschap van hennep verminderen. In dergelijke gevallen is het aan te raden om een dampscherm toe te passen of hennep te combineren met andere isolatiematerialen.
Prijs
In vergelijking met traditionele isolatiematerialen kan hennep isolatie relatief duur zijn. Gemiddeld genomen kosten hennep isolatieplaten (120 cm x 60 cm x 100 mm) tussen de 35 en 45 euro per vierkante meter. De hogere prijs wordt vaak gecompenseerd door een langere levensduur en lagere energiekosten.
Toepassingen van Hennep Isolatie
Hennep isolatie is geschikt voor diverse delen van een gebouw, waaronder:
- Daken: Zowel hellende als platte daken kunnen goed geïsoleerd worden met hennep.
- Muren: Hennep isolatie is ideaal voor binnen- en buitenisolatie van muren.
- Plafonds en gevels: De materiaalstructuur van hennep maakt het geschikt voor horizontale toepassingen.
- Houten vloeren: Dankzij de goede vochtregulatie is hennep geschikt voor vloeren boven een kelder.
- Houten constructies: Hennep kan in houten roosteringen worden ingeblazen of gestort.
De flexibiliteit van hennep isolatie maakt het geschikt voor complexe structuren of moeilijk bereikbare plaatsen. Het kan ook in de vorm van stevige blokken worden gebruikt, wat het geschikt maakt voor buitenisolatie.
Kalkhennep: Een Alternatief
Een variant van hennep isolatie is kalkhennep, waarbij hennepvezels worden verwerkt in een kalkmatrix. Deze combinatie biedt extra voordelen:
- Goede thermische isolatie: Lambda-waarde ligt tussen 0,068 en 0,071 W/mK.
- Hoog vochtregulerend vermogen: Kalkhennep is ideaal voor binnenmuurisolatie.
- Capillair actieve werking: Biedt extra vochtregulatie en helpt bij het voorkomen van schimmelvorming.
- Brandwerend: Kalkhennep is bestand tegen brand en draagt daarmee bij aan de bouwveiligheid.
- Volledig recycleerbaar: Kalkhennep kan na de levensduur volledig gerecycleerd of gecomposteerd worden.
Kalkhennep kan worden ingeblazen in houten roosteringen of gestort in holle ruimtes. Het kan ook in de vorm van stevige blokken worden gebruikt, wat het geschikt maakt voor diverse bouwtoepassingen.
Conclusie
Hennep isolatie is een veelbelovend alternatief in de duurzame bouw. Dankzij zijn goede thermische en akoestische eigenschappen, gezondheidsvriendelijke samenstelling en milieuvriendelijke productie, is het een waardevolle toevoeging aan de bouwsector. De lambda-waarde van hennep isolatie, lager dan 0,071 W/mK, maakt het een effectieve keuze voor thermische isolatie. Bovendien draagt de hoge warmteopslagcapaciteit bij aan een comfortabel binnenklimaat.
Hoewel hennep isolatie gevoelig kan zijn voor vocht en relatief duur kan zijn, zijn de voordelen zoals vochtregulatie, akoestische isolatie en circulaire economie aantrekkelijk genoeg om deze keuze te overwegen. Voor zowel particuliere renovaties als grootschalige bouwprojecten biedt hennep een duurzame en efficiënte oplossing.