Bij het isoleren van een woning of bouwwerk speelt het keuze van het juiste isolatiemateriaal een cruciale rol in het behalen van een optimale thermische prestatie en energie-efficiëntie. Een veelgebruikt en betaalbaar materiaal is EPS-isolatie, ook bekend als geëxpandeerd polystyreen of piepschuim. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op de eigenschappen, toepassingen en voordelen van EPS-isolatie, met betrekking tot diverse bouwscenario’s zoals vloer-, muur-, dak- en kruipruimte-isolatie. Daarnaast worden eventuele nadelen en beperkingen besproken, evenals alternatieven zoals Neopor en XPS.
Wat is EPS-isolatie?
EPS staat voor geëxpandeerd polystyreen (Engels: Expanded Polystyrene). Het is een kunststof isolatiemateriaal dat bekend staat om zijn licht gewicht, goede thermische isolatie en relatief lage aanschafkosten. EPS wordt gemaakt uit polystyreenkorrels die onder verhitting uitzetten en samenklinken tot een stevige structuur. Tijdens het productieproces vormen zich talloze kleine luchtbelletjes in de korrels. Deze lucht is een slechte warmtegeleider, waardoor EPS een uitstekende isolatie-eigenschap heeft.
Productieproces van EPS-isolatieplaten
De productie van EPS-isolatieplaten begint met het verhitten van polysteenschuimkorrels in een mal. Hierdoor zetten de korrels uit en vormen een samengestelde plaat. Omdat 98% van het volume van EPS-isolatieplaten uit stilstaande lucht bestaat, is het materiaal erg licht en gemakkelijk te verwerken. Slechts 2% bestaat uit het daadwerkelijke polystyreen, wat de materiaalkosten laag houdt. Hierdoor is EPS een veel voorkomend keuze in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten.
Toepassingen van EPS-isolatie
EPS-isolatie is zeer veelzijdig inzetbaar in verschillende bouwscenario’s. Het wordt vaak gebruikt in de vorm van platen of korrels, afhankelijk van de toepassing en de toegankelijkheid van de ruimte. De belangrijkste toepassingsgebieden zijn:
1. Vloerisolatie
EPS-isolatieplaten zijn een populaire keuze voor vloerisolatie, met name onder betonvloeren. De platen zijn drukvast en kunnen gebruikt worden als onderlaag voor zowel nieuw te storten vloeren als voor vloeren die via een kruipruimte worden aangebracht. De hoge druksterkte van drukvaste EPS-platen maakt het geschikt voor het opvangen van belastingen en het voorkomen van koudebruggen.
2. Dakisolatie
EPS kan gebruikt worden voor zowel platte als hellende daken. Omdat het een hoge thermische isolatiewaarde heeft, is het efficiënt om het dak van een woning te isoleren. Bovendien is het materiaal vochtbestendig en geschikt voor toepassing onder daktjes of op dakterrassen.
3. Spouwmuurisolatie
In spouwmuren kan EPS zowel in de vorm van platen als losse korrels worden gebruikt. Losse EPS-parel zijn handig voor moeilijk bereikbare of onregelmatige ruimtes. Ze vullen alle gaten en hoeken, wat leidt tot een gelijkmatige isolatielaag. In tegenstelling tot minerale wol is EPS-isolatie vochtbestendiger, wat het geschikt maakt voor vochtige spouwmuren.
4. Kruipruimte-isolatie
EPS-parel of platen zijn ideaal voor kruipruimtes. Het materiaal is ongevoelig voor vocht en kan makkelijk worden verwerkt in ruimtes met onregelmatige vormen. In vochtige kruipruimtes is het echter verstandig om materialen te overwegen die specifiek zijn ontworpen voor vochtige omstandigheden, zoals schuimglas of gesloten-cel isolatieschuim.
5. Gevelisolatie
EPS-platen kunnen worden gebruikt onder gevelplaten of stucwerk. Het materiaal is makkelijk verwerkt en biedt een hoge isolatiewaarde. Bovendien is het materiaal niet irriterend in gebruik, zoals minerale wol soms kan zijn.
Voordelen van EPS-isolatie
EPS-isolatie is zeer geschikt voor bouw- en renovatieprojecten vanwege de volgende voordelen:
1. Goede isolatiewaarde
EPS heeft een hoge thermische isolatiewaarde van 0,030 tot 0,040 W/mK. Dit betekent dat het warmte goed vasthoudt, wat leidt tot een lage energieverbruik. Het is echter belangrijk op te merken dat EPS vaak dikker moet worden aangebracht dan alternatieven zoals PIR of glaswol om dezelfde isolatiewaarde te bereiken.
2. Licht gewicht en makkelijk verwerken
Omdat EPS-isolatieplaten licht zijn, zijn ze gemakkelijk te vervoeren en te verwerken. Het materiaal kan eenvoudig worden gezaagd of gesneden, wat het geschikt maakt voor diverse toepassingen.
3. Drukvast en beloopbaar
EPS-platen zijn drukvast en kunnen gebruikt worden onder betonvloeren of voor vloerverwarming. Ze zijn ook beloopbaar, wat het geschikt maakt voor toepassingen waar drukverzorging van belang is.
4. Vochtbestendig en schimmelbestendig
EPS-isolatie is ongevoelig voor vocht en schimmel. Dit maakt het geschikt voor toepassing in kruipruimtes, onder betonvloeren en in vochtige omgevingen.
5. Duurzaam en recycleerbaar
Hoewel EPS is gemaakt van kunststof, is het materiaal recycleerbaar. Het veroudert niet of nauwelijks, waardoor de isolatiewaarde gedurende de levensduur van het materiaal behouden blijft.
6. Betaalbaar
EPS-isolatie is relatief goedkoop in aanschaf, wat het een aantrekkelijke keuze maakt voor zowel particuliere eigenaren als professionele bouwbedrijven.
Nadelen van EPS-isolatie
Hoewel EPS-isolatie vele voordelen biedt, zijn er ook enkele nadelen en beperkingen:
1. Geen optimale geluiddemping
EPS-isolatie is minder geschikt voor geluids-isolatie dan materialen zoals steenwol. Voor ruimtes waar akoestische isolatie van belang is, zoals muziekkamers of kantoren, kan een alternatief materiaal beter zijn.
2. Beperkte toepassing in bepaalde situaties
EPS is minder geschikt voor toepassingen waar extreme vochtige omstandigheden voorkomen. In zulke gevallen zijn materialen zoals schuimglas of gesloten-cel isolatieschuim betere opties.
3. Mindere brandveiligheid
Hoewel EPS-isolatie in de meeste gevallen brandveilig is, is het een kunststofmaterialen en brandt het bij hoge temperaturen. Het is daarom belangrijk om EPS te combineren met brandvertragende materialen in brandgevoelige zones.
EPS-platen met tand- en groef
EPS-isolatieplaten zijn beschikbaar in twee uitvoeringen: met of zonder tand- en groef. Het tand- en groefsysteem zorgt ervoor dat de platen nauwkeurig op elkaar passen, wat koudebruggen vermindert en een betere isolatie garandeert. Dit is vooral van belang bij vloer- en dakisolatie, waar het vermijden van koudebruggen een essentiële rol speelt in de energie-efficiëntie van een woning.
Neopor: een verbeterde vorm van EPS
Neopor is een verbeterde vorm van EPS-isolatie. Het bevat grafietdeeltjes die warmtestraling reflecteren, waardoor de isolatiewaarde aanzienlijk hoger is dan bij traditionele EPS. Hierdoor kan hetzelfde isolatie-effect bereikt worden met dunne platen, wat het geschikt maakt voor toepassingen waar ruimte beperkt is.
Tips bij het plaatsen van EPS-isolatieplaten
Voor een optimaal resultaat bij het plaatsen van EPS-isolatieplaten zijn een aantal richtlijnen belangrijk:
- Vlakke en droge ondergrond: Zorg ervoor dat de ondergrond vlak is en droog voordat de platen worden gelegd.
- Strak aansluiten van de platen: Vul eventuele naden met pur- of dichtspuit om warmteverliezen te voorkomen.
- Drukvaste platen gebruiken: Bij vloerisolatie is het verstandig om drukvaste platen te gebruiken, met name onder cementdekvloeren.
- Vermijd direct zonlicht: EPS-platen moeten niet langdurig blootgesteld worden aan direct zonlicht, aangezien dit kan leiden tot verkleuring en vermindering van de eigenschappen.
- Naden afwerken: Werk naden af met folies of tape om luchtlekken en warmteverlies te voorkomen.
EPS-isolatieplaten versus XPS-isolatieplaten
XPS staat voor geëxpandeerd polystyreen (Engels: Extruded Polystyrene). Het is een variant van EPS die meestal een hogere druksterkte heeft en daarom vaak wordt gebruikt in toepassingen waar de belasting groter is, zoals onder zware betonvloeren of op platte daken. In tegenstelling tot EPS, is XPS iets dure, maar biedt het een hogere drukvastheid en een iets betere isolatiewaarde.
Samenvatting van de voordelen en toepassingen
| Toepassing | Voordelen van EPS-isolatie | Moeilijkheden / Nadelen |
|---|---|---|
| Vloerisolatie | Drukvast, licht, gemakkelijk verwerken, vochtbestendig | Minder geschikt voor extreem vochtige omstandigheden |
| Dakisolatie | Hoge isolatiewaarde, vochtbestendig, geschikt voor platte en hellende daken | Moet dikker worden aangebracht dan PIR of glaswol |
| Spouwmuurisolatie | Losse parels vullen hoeken en gaten, vochtbestendig | Moeilijker te bevestigen tussen bouwdelen |
| Kruipruimte-isolatie | Makkelijk te blazen, vochtbestendig | Alternatieven zoals schuimglas zijn beter in vochtige ruimtes |
| Gevelisolatie | Goedkoop, gemakkelijk verwerken, niet irriterend | Minder geschikt voor akoestische isolatie |
Conclusie
EPS-isolatie is een veelzijdig, betaalbaar en vochtbestendig isolatiemateriaal dat zich goed leent voor toepassing in diverse bouwscenario’s. Het is eenvoudig te verwerken, heeft een goede isolatiewaarde en is recycleerbaar, wat het een duurzame keuze maakt. Het is vooral geschikt voor vloer-, dak- en kruipruimte-isolatie, maar heeft beperkingen in akoestische toepassingen en extreem vochtige omgevingen.
Toch is EPS-isolatie geen all-round oplossing en is het verstandig om te overwegen of het materiaal het beste is voor een bepaalde toepassing. In sommige gevallen zijn alternatieven zoals Neopor, XPS of schuimglas betere keuzes. Het is daarom aan te raden om altijd het advies van een professional in te houden bij het kiezen van het juiste isolatiemateriaal.
EPS-isolatie blijft echter een populaire keuze in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten vanwege zijn gunstige prijs-kwaliteitverhouding en technische eigenschappen.