Het isoleren van funderingen is een essentieel onderdeel van zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Een goed geïsoleerde fundering draagt bij aan een hogere thermische efficiëntie van het gebouw, vermindert vochtproblemen en verlengt de levensduur van de constructie. In dit artikel bespreken we de belangrijkste technieken en materialen die gebruikt worden bij funderingsisolatie, evenals de aandachtspunten die bij deze keuze moeten worden gehanteerd. De informatie is gebaseerd op praktische toepassingen en aanbevelingen uit recente bouwmaterialen en constructiemethodes.
Inleiding
De fundering vormt de basis van elke woning of bouwconstructie en staat direct in contact met de grond. Zonder vakkundig ontworpen isolatie van de fundering ter hoogte van het maaiveld, zakt de efficiëntie van de isolatie van opgaande wanden, vloeren op volle grond en vloeren boven een kruipkelder aanzienlijk. De fundering is namelijk onderhevig aan diverse belastingen zoals bodemvocht, regenval, opspattend water, mechanische impacts en eventuele zuren in het water. Daarom is het noodzakelijk om een isolatiemateriaal te kiezen dat aan de juiste eisen voldoet, zowel qua druksterkte als qua vochtbestendigheid.
Isolatie van de fundering speelt een centrale rol in het totale isolatiestelsel van een woning. Het voorkomt warmteverlies via de vloer, helpt koudebruggen te voorkomen en zorgt voor een comfortabel binnenklimaat. Bovendien helpt het bij het voorkomen van schimmelvorming, een veelvoorkomend probleem in woningen zonder voldoende ondergrondisolatie.
Waarom is het isoleren van funderingen belangrijk?
Het isoleren van funderingen biedt meerdere voordelen die zowel van economisch als van duurzaam en comfortabel karakter zijn:
- Energiebesparing: Door het aanbrengen van isolatiemateriaal rondom of onder de fundering wordt warmteverlies via de ondergrond verminderd. Dit zorgt voor lage energiekosten en een hogere thermische efficiëntie.
- Voorkomen van koudebruggen: Goede aansluiting tussen funderingsisolatie, vloerisolatie en gevelisolatie zorgt ervoor dat warmteverliespunten worden voorkomen.
- Bescherming tegen vocht: Een geïsoleerde fundering helpt optrekkend vocht en condensvorming te voorkomen, wat schimmelvorming tegengaat.
- Comfortverhoging: De vloer voelt warmer aan en de temperatuur in huis blijft stabiel, wat bijdraagt aan een aangenaam woonklimaat.
- Duurzaamheid en waardeverhoging: Isolatie draagt bij aan een beter energielabel en verhoogt de waarde van de woning.
Daarom is fundering isolatie niet alleen goed voor je portemonnee, maar ook voor je wooncomfort en de levensduur van je woning.
Technieken voor funderingsisolatie
Er zijn verschillende manieren om de fundering van een gebouw te isoleren. De keuze hangt af van het type fundering, de grondomschrijving en de vereisten qua thermische isolatie en vochtbestendigheid. Hieronder worden enkele veelgebruikte technieken besproken.
1. Isolatie van funderingsmuren aan de buitenzijde
Wanneer het niet mogelijk is om vloerisolatie aan te brengen (bijvoorbeeld in huizen zonder kruipruimte), is het isoleren van funderingsmuren een goed alternatief. Hierbij wordt isolatiemateriaal aangebracht aan de buitenzijde van de funderingsmuren. Dit zorgt ervoor dat horizontale uitvloeiing van warmte wordt tegengehouden. Het energieverlies via de ondergrond kan niet volledig worden gestopt, maar het kan sterk worden verlaagd.
Een geschikt isolatiemateriaal voor deze methode is XPS (geëxtrudeerd polystyreen). XPS is drukvast, vochtbestendig en maatvast. Het is ook 100% recycleerbaar en bevat een klimaatvriendelijke CO2-technologie. XPS wordt vaak gebruikt in de bouwsector en is beschikbaar in verschillende varianten, zoals XPS SL en XPS PROTECT ARTIC C.
2. Funderingsbekisting met isolatie
Een veelvoorkomende vorm van funderingsisolatie is de funderingsbekisting. Dit is een vorm of mal waarin beton kan worden gestort. De taak van deze bekisting is om het beton op de plaats te houden, zodat het kan uitharden. Deze bekisting kan tijdelijk zijn, maar kan ook permanent gebruikt blijven worden. Deze bekisting wordt vaak gemaakt van goedkopere materialen, zoals EPS (expandable polystyrene).
Een voorbeeld is de IsoBouw PowerKist, een systeem dat bestaat uit drie delen en waarmee de bekisting eenvoudig en snel kan worden geplaatst. Zand ter ondersteuning is niet benodigd. Werkzaamheden zoals het plaatsen van afstandhouders, aanbrengen van sparingen en het vlechten van wapening kunnen op deze manier sneller worden uitgevoerd.
3. Aanbrengen van isolatie vanuit de kruipruimte
In woningen met een kruipkelder of ruimte onder de vloer is het mogelijk om isolatie direct onder de vloer te plaatsen. Dit helpt bij het voorkomen van warmteverlies via de fundering en zorgt voor een betere warmteopslag in de vloer. Voor deze methode zijn isolatiematerialen zoals XPS of EPS geschikt, omdat ze drukvast zijn en goed te verwerken zijn in deze ruimte.
4. Isolatie van bestaande funderingen
Het isoleren van bestaande funderingen is een ingrijpende klus die vaak aangepakt moet worden door een professional. Het gebeurt doorgaans vanaf de buitenzijde van het huis, wat betekent dat er eerst grond wordt gegraven rondom de fundering. Daarna worden stevige isolatieplaten van XPS of EPS tegen de fundering geplaatst. Deze isolatie zorgt ervoor dat er minder warmte verloren gaat via de fundering, wat leidt tot lage energiekosten en een prettig binnenklimaat.
Materialen voor funderingsisolatie
Voor funderingsisolatie worden voornamelijk materialen gebruikt die bestand zijn tegen vocht, drukvast zijn en een hoge isolatiewaarde hebben. De meest gebruikte isolatiematerialen zijn:
- XPS (geëxtrudeerd polystyreen): XPS is drukvast, vochtbestendig en maatvast. Het is geschikt voor gebruik onder grond en wordt vaak gebruikt in de bouwsector. Het is beschikbaar in verschillende varianten en is 100% recycleerbaar.
- EPS (expandable polystyrene): EPS is lichtgewicht, goedkoop en eenvoudig te verwerken. Het wordt vaak gebruikt als bekistingmateriaal bij nieuwbouwprojecten. EPS is vochtbestendig, maar minder drukvast dan XPS.
- PIR-platen (Polyisocyanaat): PIR-platen hebben een hoge isolatiewaarde bij geringe dikte. Ze zijn geschikt voor horizontale toepassingen en kunnen goed worden afgelakt met dampremmen en waterdichtingsmaterialen.
- BERISO kantplanken: Deze platen zijn gemaakt van XPS en zijn voorzien van houtvezelcementplaat of vezelcementplaat. Ze zijn geschikt voor het isoleren van funderingen en kunnen direct worden geplaatst.
Het kiezen van het juiste isolatiemateriaal is belangrijk en afhankelijk van de omstandigheden. Het is aan te raden om een professional te raadplegen voor het kiezen van het juiste materiaal, aangezien de keuze beïnvloed wordt door factoren zoals de grond, de funderingconstructie en de vereisten qua thermische efficiëntie.
Stappenplan voor funderingsisolatie
Het isoleren van een fundering is een complexe klus die vaak aangepakt moet worden door een professional. Hieronder volgt een stappenplan dat als richtlijn kan dienen bij de uitvoering van funderingsisolatie:
1. Inspectie en voorbereiding
Voordat de isolatie begint, moet de fundering geïnspecteerd worden op schade, vochtproblemen en koudebruggen. Eventuele reparaties moeten eerst uitgevoerd worden. Dit is belangrijk om ervoor te zorgen dat de isolatie niet wordt aangetast door bestaande problemen.
2. Kiezen van het juiste isolatiemateriaal
Op basis van de inspectie wordt bepaald welk isolatiemateriaal het meest geschikt is voor de fundering. De keuze hangt af van factoren zoals de grond, de funderingconstructie en de vereisten qua thermische efficiëntie.
3. Voorbereiden van de fundering
De fundering moet schoon en droog zijn voordat de isolatie kan beginnen. Eventuele vochtproblemen moeten eerst opgelost worden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door het aanbrengen van waterdichtingsmaterialen of het uitvoeren van reparaties.
4. Aanbrengen van de isolatie
De isolatie wordt aangebracht aan de buiten- of binnenzijde van de fundering, afhankelijk van de gekozen methode. Hierbij moet rekening gehouden worden met de toegankelijkheid van de fundering en de aard van de ondergrond. Bij bestaande funderingen gebeurt het aanbrengen van de isolatie vanaf de buitenzijde.
5. Afdichten en afwerken
Na het aanbrengen van de isolatie moet de fundering afgelakt worden. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van dampremmen, waterdichtingsmaterialen en beschermende lagen. Dit zorgt ervoor dat de isolatie goed wordt beschermd tegen vocht en andere schadelijke invloeden.
6. Controle en onderhoud
Na de installatie moet de fundering gecontroleerd worden op lekkages, schade en vochtproblemen. Het is belangrijk om regelmatig te controleren of de isolatie nog goed functioneert. Indien nodig, kan onderhoud of herstelling worden uitgevoerd.
Aandachtspunten bij het isoleren van funderingen
Bij het isoleren van funderingen zijn er enkele belangrijke aandachtspunten die niet mogen worden overgeslagen:
- Voorbereiding: Het is belangrijk om de fundering grondig te inspecteren en eventuele problemen op te lossen voor de isolatie begint. Dit voorkomt dat de isolatie aangetast wordt door bestaande schade of vochtproblemen.
- Aansluiting met andere isolaties: De funderingsisolatie moet goed aansluiten op de vloerisolatie en gevelisolatie. Dit zorgt ervoor dat er geen koudebruggen ontstaan en dat de warmteverlies wordt beperkt.
- Dampremmen en waterdichting: Het is belangrijk om de fundering goed af te dichten met dampremmen en waterdichtingsmaterialen. Dit zorgt ervoor dat de isolatie niet aangetast wordt door vocht.
- Professionele uitvoering: Het isoleren van funderingen is een ingrijpende klus die vaak aangepakt moet worden door een professional. Het is aan te raden om een ervaren bouwprofessional in te schakelen om ervoor te zorgen dat de isolatie goed wordt uitgevoerd.
Conclusie
Funderingsisolatie is een essentieel onderdeel van zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Het helpt bij het voorkomen van warmteverlies, schimmelvorming en vochtproblemen, en draagt bij aan een hogere thermische efficiëntie en een comfortabel binnenklimaat. Er zijn verschillende technieken en materialen beschikbaar voor het isoleren van funderingen, afhankelijk van de situatie en de vereisten. Het is belangrijk om de juiste keuze te maken en de isolatie goed uit te voeren, waarbij aandacht moet worden besteed aan de voorbereiding, aansluiting en afwerking. Door funderingsisolatie toe te passen, draagt men bij aan een duurzame, energiezuinige en comfortabele woningbouw.