Het isoleren van een plat dak op een overkapping is een essentieel onderdeel bij de verbouwing of nieuwbouw van een buitenruimte. Hoewel een overkapping traditioneel wordt gebruikt om auto’s of spullen te beschermden, wordt deze ruimte steeds vaker ook door mensen als extra woonruimte of opslagruimte gebruikt. Daardoor groeit de vraag naar thermische en akoestische isolatie. In dit artikel geven we een overzicht van de mogelijkheden, materialen en technieken voor het isoleren van een plat dak van een overkapping. We laten zien hoe je condensatie voorkomt, welke isolatiematerialen geschikt zijn, en wat je moet weten bij het isoleren van bestaande en nieuwe overkappingen.
Inleiding
Een plat dak van een overkapping koelt sneller af dan de lucht daaronder, wat leidt tot vochtproblemen zoals condensatie op het plafond, vooral in de hoeken waar de ventilatie minder goed is. Dit kan leiden tot schimmelvorming en schade aan het houtwerk. Door het dak van de overkapping te isoleren, kun je deze problemen voorkomen en tegelijkertijd het comfort van de ruimte verbeteren. In de onderstaande paragrafen gaan we dieper in op de technieken, materialen en aandachtspunten bij het isoleren van een plat dak.
Wat zijn de voordelen van het isoleren van een plat dak op een overkapping?
De isolatie van een plat dak op een overkapping heeft meerdere voordelen:
- Voorkom condensatie en schimmelvorming: Wanneer het dak van een overkapping niet geïsoleerd is, ontstaat er condensatie op het plafond door de vochtige lucht die tegen een koele oppervlakte trekt. Dit vocht kan zich ophopen in hoeken en leidt tot schimmelvorming. Isolatie voorkomt deze situatie door de thermische brug te verbreken.
- Verbeterde energie-efficiëntie: Isolatie zorgt ervoor dat de warmte binnen blijft in de winter en buiten blijft in de zomer, wat kan leiden tot een aangename temperatuur in de ruimte.
- Beter comfort: Door de isolatie wordt de ruimte onder de overkapping comfortabeler, vooral als deze wordt gebruikt als opslagruimte of recreatieruimte.
- Langer levensduur van het dak: Isolatie beschermt het dak tegen vocht en temperatuurvariaties, wat de levensduur van de constructie verlengt.
Welke materialen zijn geschikt voor de isolatie van een plat dak op een overkapping?
Er zijn verschillende isolatiematerialen die geschikt zijn voor het isoleren van platte daken op overkappingen. De keuze van het materiaal hangt af van factoren zoals de dikte van de isolatie, de gewenste thermische isolatiewaarde en de toepassing (nieuw of bestaand dak). De belangrijkste opties zijn:
1. PIR-platen (Polyisocyanaat-isolatie)
PIR-platen zijn een veelvoorkomend en efficiënt isolatiemateriaal voor platte daken. Ze hebben een hoge thermische isolatiewaarde en zijn relatief dun, waardoor ze geschikt zijn voor situaties waarin er beperkte ruimte is. Voor een overkapping zijn diktes van 2 tot 3 cm vaak voldoende om condensatie sterk te verminderen.
Toepassing van PIR-platen bij platte daken op overkappingen:
- Leg eerst een dampremmende folie op het houten dakbeschot, zoals de Miofol 125 S 50x1,5m. Zorg dat de folie met de letters naar beneden ligt en een voldoende overlengte heeft.
- Tapijt de stroken folie aan elkaar met tape.
- Bevestig vervolgens de PIR-platen met dakschroeven en drukverdeelplaten.
- Afwerking kan gedaan worden met EPDM-dakbedekking.
Voor schuine daken kunnen PIR-platen aan de buitenzijde of binnenzijde geplaatst worden. Bij binnenzijde-isolatie kunnen ook andere materialen zoals glaswol of steenwol worden gebruikt.
2. EPS- en XPS-platen (Expandeerd Polystyreen en Extrudeerd Polystyreen)
EPS- en XPS-platen zijn lichtgewicht, drukvast en vochtbestendig. Ze zijn vooral geschikt voor vloerisolatie, maar kunnen ook gebruikt worden voor het isoleren van het plat dak van een overkapping. XPS is vochtbestendiger dan EPS en heeft een iets hogere thermische isolatiewaarde.
Toepassing van EPS- of XPS-platen:
- Bevestig de platen op de dakconstructie of op een kruipruimte.
- Afwerken met een betonvloer of een cementdekvloer.
3. Steenwol
Steenwol is een verwerkbare isolatiemateriaal dat ook geschikt is voor het isoleren van schuine daken aan de binnenzijde. Het heeft goede geluidsisolatie-eigenschappen en is geschikt voor gebruik tussen de balken van het dak. Steenwol is minder geschikt voor platte daken aan de buitenzijde vanwege de beperkte weerstand tegen vocht en slijtage.
4. Glaswol
Glaswol is een voordelige en flexibele isolatiemateriaal die geschikt is voor gebruik in wanden of plafonds. Het wordt vaak gebruikt bij de binnenzijde-isolatie van schuine daken. Glaswol heeft een minder hoge thermische isolatiewaarde dan PIR, maar is goedkoop en gemakkelijk te verwerken.
5. Duurzame en biobased isolatiematerialen
Natuurlijke isolatiematerialen zoals vlas of houtvezel worden steeds vaker gebruikt. Deze materialen zijn ademend, duurzaam en milieuvriendelijk. Ze zijn geschikt voor gebruik in wanden of plafonds en kunnen een aangename leefomgeving bieden.
Isolatie van een plat dak bij een nieuwe overkapping
Bij een nieuwe overkapping is het isoleren van het plat dak relatief eenvoudig en kan tijdens de bouw worden opgenomen. De volgende stappen zijn aan te raden:
Dampremmende laag aanbrengen: Voordat isolatiemateriaal op de dakconstructie wordt geplaatst, dient een dampremmende laag aangebracht te worden. Dit kan een dampremmende folie of dampremmende bitumen zijn. Deze laag zorgt ervoor dat opstijgend vocht niet in de isolatie trekt, waardoor het isolatiepakket droog blijft.
Isolatiemateriaal bevestigen: PIR-platen van ongeveer 14 cm dik zijn nodig om aan de wettelijke isolatie-eisen te voldoen. De dikte kan variëren afhankelijk van de gewenste isolatiewaarde (RC-waarde). De PIR-platen worden op de dakconstructie bevestigd met dakschroeven en drukverdeelplaten.
Afwerking van het dak: Na de isolatie wordt het dak afgewerkt met EPDM of een andere dakbedekking. Bij een nieuwe overkapping is het aan te raden om rekening te houden met de afvoer van regenwater. Daarom wordt de isolatielaag 30 cm vanaf de rand geplaatst om een gootje te creëren, waarin het regenwater gemakkelijk kan stromen naar de hemelwaterafvoer.
Isolatie van een bestaand plat dak op een overkapping
Het isoleren van een bestaand plat dak op een overkapping is iets ingewikkelder, vooral als de huidige isolatie al vochtig is. In dat geval is het nodig om de oude isolatie te verwijderen en een nieuwe laag aan te brengen. De volgende stappen zijn aan te raden:
Inspectie van de huidige isolatie: Tijdens het dakonderhoud of bij het repareren van lekkages kan een insnede in het dak worden gemaakt om te controleren of de huidige isolatie droog is. Is dat niet het geval, dan dient de oude isolatie verwijderd te worden.
Nieuwe isolatielaag aanbrengen: Na verwijdering van de oude isolatie wordt een nieuwe laag PIR-isolatie aangebracht. De werkwijze is vergelijkbaar met die van een nieuwe overkapping: eerst een dampremmende laag aanbrengen, daarna de PIR-platen bevestigen en tenslotte de afwerking uitvoeren.
Afwerking en regenwaterafvoer: Ook bij bestaande daken is het belangrijk om rekening te houden met de afvoer van regenwater. De isolatielaag moet op een manier worden geplaatst die ervoor zorgt dat regenwater niet blijft stilstaan en op de randen komt.
Aandachtspunten bij het isoleren van een plat dak op een overkapping
Bij het isoleren van een plat dak op een overkapping zijn er een aantal aandachtspunten waaraan je dient te denken:
1. Dampremmende laag
Een dampremmende laag is essentieel om vochtproblemen te voorkomen. Deze laag zorgt ervoor dat opstijgend vocht niet in de isolatie trekt. De keuze van het materiaal voor de dampremmende laag hangt af van de situatie. Het kan een dampremmende folie zijn, maar in sommige gevallen kan ook gekozen worden voor dampremmende bitumen.
2. Afwerking van het dak
De keuze van de afwerking is belangrijk voor de duurzaamheid en het uiterlijk van het dak. EPDM is een veelgebruikte keuze voor de afwerking van geïsoleerde daken, omdat het een lichte en duurzame oplossing is. Bij een nieuw dak kan ook gekozen worden voor een andere dakbedekking die aan de wettelijke eisen voldoet.
3. Regenwaterafvoer
Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat regenwater goed kan afstromen van het dak. Daarom wordt de isolatielaag 30 cm vanaf de rand geplaatst om een gootje te creëren. Dit zorgt ervoor dat het regenwater gemakkelijk kan stromen naar de hemelwaterafvoer zonder dat de randen verhoogd hoeven te worden.
4. Ventilatie
Bij afgesloten overkappingen is het belangrijk om rekening te houden met ventilatie. Een goede ventilatie zorgt voor trek in de ruimte, waardoor vocht en schimmels geen kans maken. Dit werkt nog beter in combinatie met het verwarmen van de ruimte.
5. Verwarmen van de overkapping
Hoewel het isoleren van een overkapping niet altijd nodig is voor comfortabele temperaturen in de winter, kan het aanraden zijn om de ruimte te verwarmen. Dit kan gedaan worden met een heater of kachel, waardoor de overkapping ook in de wintermaanden gebruikt kan worden.
Isolatie van andere delen van een overkapping
Hoewel het isoleren van het plat dak van een overkapping de belangrijkste focus is, zijn er ook andere delen van een overkapping die geïsoleerd kunnen worden:
1. Wandisolatie
Bij overkappingen met gesloten of halfdichte wanden kan er gebruik gemaakt worden van glaswol, steenwol of houtwol. Deze isolatiematerialen kunnen tussen een regelwerk worden geplaatst en zorgen voor een comfortabelere ruimte, die ook beschermd is tegen vocht.
Toepassing van wandisolatie:
- Plaats eerst een regelwerk in de wanden.
- Plaats het isolatiemateriaal ertussen.
- Afwerken met plaatmateriaal zoals OSB, gipsplaat of een andere vorm van afwerking.
2. Vloerisolatie
Het isoleren van de vloer van een overkapping is minder zinvol als het om een open ruimte gaat. Echter, als de overkapping gedeeltelijk afgesloten is of als er glazen schuifwanden zijn, kan vloerisolatie zinvol zijn. Bij bestaande overkappingen kan PIR of XPS gebruikt worden bovenop een betonvloer. Bij nieuwe overkappingen is het eenvoudiger om direct de isolatie in te bouwen.
Conclusie
Het isoleren van het plat dak van een overkapping is een belangrijke maatregel om condensatie, schimmelvorming en vochtproblemen te voorkomen. Daarnaast leidt het tot een comfortabelere en betere isolatie van de ruimte, wat het gebruik van de overkapping als opslagruimte of recreatieruimte aantrekkelijker maakt. Door het gebruik van PIR-platen, EPS- of XPS-platen, of andere isolatiematerialen, kan het plat dak effectief geïsoleerd worden. Bij zowel nieuwe als bestaande overkappingen is het belangrijk om rekening te houden met de dampremmende laag, de afwerking van het dak en de afvoer van regenwater. Daarnaast kan ook het isoleren van wanden en vloeren zinvol zijn, afhankelijk van de toepassing van de overkapping. Door aandacht te besteden aan ventilatie en eventueel verwarming, kan de overkapping een warme en droge ruimte worden die ook in de wintermaanden gebruikt kan worden.