Inleiding
Vacuüm isolatieplaten (VIPs) zijn een innovatieve oplossing voor isolatieprojecten waarbij ruimte beperkt is. Deze platen combineren extreem hoge isolatiewaarden met een minimale dikte, waardoor ze ideaal zijn voor renovatieprojecten in bestaande woningen of nieuwbouw waar ruimte tekent. In dit artikel bespreken we de technologie achter vacuüm isolatieplaten, hun toepassingsmogelijkheden, voordelen en nadelen, en de kosten die erbij horen. De informatie is gebaseerd op recente publicaties en technische specificaties uit betrouwbare bronnen in de bouwsector.
Vacuüm isolatiepanelen bestaan uit een microporeuze kern, meestal op silica of glasvezelbasis, ingesloten in een luchtdicht omhulsel dat onder vacuüm staat. Deze constructie zorgt voor een uitzonderlijk hoge isolatiewaarde, met een lambda-waarde van slechts 0,007 tot 0,009 W/mK. Hierdoor is het mogelijk om een zeer hoge thermische isolatie te bereiken met een plaatdikte van slechts 2 tot 6 cm, in tegenstelling tot traditionele materialen die dikker moeten zijn om hetzelfde resultaat te behalen.
In de volgende secties van dit artikel zullen we dieper ingaan op de samenstelling en werking van vacuüm isolatieplaten, hun toepassing in de bouwpraktijk, de voordelen en nadelen van het gebruik, de kostenstructuur, en enkele belangrijke aandachtspunten bij de installatie.
Wat zijn vacuüm isolatieplaten?
Vacuüm isolatieplaten (VIPs) zijn een van de meest innovatieve en efficiënte isolatiematerialen die tegenwoordig op de markt beschikbaar zijn. Ze worden gemaakt door een microporeus materiaal, zoals glasvezel of silica, in een luchtdicht en vacuümverpakt omhulsel te plaatsen. Deze constructie zorgt ervoor dat er geen lucht meer tussen de poriën zit, wat het warmteverlies via warmtegeleiding en warmtestraling aanzienlijk vermindert.
De kern van de platen is meestal gemaakt van silica of glasvezels, omdat deze materialen een uitzonderlijk hoge thermische isolatiewaarde bezitten. Aangezien de platen onder vacuüm worden gemaakt, is het mogelijk om de thermische conductiviteit (lambda-waarde) te brengen tot ongeveer 0,007 W/mK, wat veel lager is dan bij traditionele isolatiematerialen zoals glaswol, steenwol of polystyreen. Deze lage waarde betekent dat vacuüm isolatieplaten ongeveer 10 keer efficiënter zijn in termen van isolatiewaarde per centimeter dikte.
Naast de hoge isolatieprestaties zijn vacuüm isolatieplaten ook uiterst dun. Ze kunnen diktes van 2 tot 6 cm bereiken, afhankelijk van de toepassing en vereisten. Omdat ze zo dun zijn, zijn ze ideaal voor projecten waarbij er weinig ruimte is voor isolatie, zoals bij renovaties van binnenmuren, vloeren, daken en gevels.
Toepassingen van vacuüm isolatieplaten
Vacuüm isolatieplaten vinden hun toepassing in diverse situaties waarbij de beschikbare ruimte voor isolatie beperkt is. Ze zijn bijzonder geschikt voor:
- Binnenmuurisolatie bij renovaties, waarbij het aanbrengen van traditionele isolatiematerialen niet mogelijk is vanwege ruimtelijke beperkingen.
- Dakisolatie van platte daken of terrassen, waarbij het gebruik van dikkere isolatiematerialen niet praktisch is.
- Gevelisolatie, bijvoorbeeld in situaties waar de scheidingswand van een woning een beperkte dikte heeft.
- Vloerisolatie, vooral in situaties waar het opbouwhoogte beperkt is, bijvoorbeeld om conflicten met deuren of plinten te vermijden.
In nieuwbouwprojecten worden vacuüm isolatieplaten vaak gebruikt om thermische prestaties te maximaliseren binnen beperkte constructieve ruimte. Ze zijn ook geschikt voor projecten waar specifieke bouwtechnieken nodig zijn, zoals het isoleren van goten of koudebruggen op platte daken.
Voorbeelden uit de praktijk
Een praktijkvoorbeeld is het renovatieproject van het appartementsgebouw "Residentie Bellevue" in Sint-Idesbald, waarbij de terrassen van de woningen zijn geïsoleerd met Deck-VQ®-vacuüm isolatieplaten van Recticel Insulation. Deze platen zijn beschikbaar in diktes van 45 mm en 60 mm en bestaan uit een microporeuze kern met een PIR-bescherming. De gebruikte platen zijn niet alleen efficiënt, maar ook makkelijk te installeren en vereisen geen structurele aanpassingen. Dit maakt ze een kostenefficiënte en duurzame oplossing voor renovaties.
Een andere toepassing is het isoleren van dakterrassen in kustgebieden. Daar wordt vaak geconfronteerd met het probleem dat de beschikbare ruimte voor isolatie beperkt is, terwijl tegelijkertijd aan strenge energienormen moet worden voldaan. Vacuüm isolatieplaten bieden hier de perfecte oplossing door hun hoge isolatiewaarde bij een minimale dikte.
Voordelen van vacuüm isolatieplaten
Vacuüm isolatieplaten bieden een reeks voordelen die hen tot een aantrekkelijke keuze maken voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten, vooral in ruimtebeperkte situaties. Hieronder worden de belangrijkste voordelen besproken.
1. Extreem hoge isolatiewaarde
De belangrijkste voordeel van vacuüm isolatieplaten is hun uitzonderlijk hoge thermische isolatiewaarde. Met een lambda-waarde van slechts 0,007 tot 0,009 W/mK is de isolatiecapaciteit van deze platen aanzienlijk hoger dan die van traditionele isolatiematerialen zoals glaswol, steenwol of polystyreen. Dit betekent dat vacuüm isolatieplaten ongeveer 10 keer efficiënter zijn in termen van warmteweerstand per centimeter dikte.
De Rc-waarde (warmteweerstand) van vacuüm isolatieplaten is ook veel hoger dan die van traditionele isolatiematerialen. Bij gelijke dikte levert vacuüm isolatie een Rc-waarde die tot wel vijf keer hoger is dan bij traditionele isolatie. Hierdoor is het mogelijk om het gewenste isolatieeffect te behalen met een minimale toename van de dikte van de isolatielaag.
2. Ideaal voor ruimtebeperkte situaties
Omdat vacuüm isolatieplaten extreem dun zijn (2 tot 6 cm), zijn ze ideaal voor situaties waarbij de beschikbare ruimte voor isolatie beperkt is. Dit maakt ze bijzonder geschikt voor renovaties van binnenmuren, vloeren, daken en gevels, waarbij het gebruik van traditionele isolatiematerialen niet mogelijk is vanwege ruimtelijke beperkingen.
Een typisch voorbeeld is vloerisolatie in bestaande woningen, waarbij het opbouwhoogte beperkt is om conflicten met deuren of plinten te vermijden. In dergelijke gevallen bieden vacuüm isolatieplaten een efficiënte oplossing zonder dat er extra ruimte nodig is.
3. Langdurig rendement
Vacuüm isolatieplaten behouden hun hoge isolatiewaarde gedurende jaren, wat betekent dat het thermische rendement gedurende de levensduur van de platen vrijwel constant blijft. De levensduur van deze platen is lang, wat bijdraagt aan de duurzaamheid van de isolatieoplossing.
Omdat vacuüm isolatieplaten geen lucht meer bevatten, is er geen sprake van thermische degradatie door luchtverlies of luchtdoorlatendheid. Dit zorgt voor een stabiele thermische prestatie gedurende de levensduur van de platen.
4. Maatwerk mogelijk
Vacuüm isolatieplaten zijn eenvoudig op maat te maken, waardoor ze zich goed aanpassen aan de specifieke eisen van elk project. Naast standaardafmetingen kunnen de platen ook worden gesneden of aangepast om ze aan te sluiten op specifieke ruimtes of constructies.
Bijvoorbeeld, in hoeken of kleine ruimtes waar standaardplaten niet passen, zijn er speciale passtukken beschikbaar, gemaakt van PUR of PIR. Deze passtukken zorgen ervoor dat de isolatie continu en luchtdicht is, ook in complexe constructies.
5. Subsidies en fiscale voordelen
Het gebruik van vacuüm isolatieplaten kan ook fiscaal voordelig zijn. In verschillende regio's zijn subsidies beschikbaar voor isolatiemaatregelen, zoals de ISDE-subsidie of de Energiebespaarlening. Daarnaast genieten de meeste woningen van een verlaagd btw-tarief van 9% in plaats van 21% bij isolatiemaatregelen in woningen die ouder zijn dan twee jaar.
Deze fiscale voordelen maken vacuüm isolatieplaten niet alleen een technisch efficiënte oplossing, maar ook een financieel aantrekkelijke keuze voor eigenaren die hun woning willen isoleren.
Nadelen van vacuüm isolatieplaten
Hoewel vacuüm isolatieplaten een aantal aanzienlijke voordelen bieden, zijn er ook enkele nadelen waaraan je dient te denken bij het overwegen van deze isolatieoplossing. Hieronder worden de belangrijkste nadelen besproken.
1. Kwetsbaar materiaal
Een van de grootste nadelen van vacuüm isolatieplaten is hun kwetsbaarheid. De platen mogen niet worden doorboren, geknipt, gezaagd of op enige andere manier beschadigd. Als het vacuümverpakking beschadigd raakt, verliest het materiaal zijn isolatieprestaties en wordt het onbruikbaar.
Voor het correcte gebruik van vacuüm isolatieplaten is het daarom essentieel dat ze worden verwerkt door een ervaren professional. Tijdens de installatie moet er zorgvuldig gewerkt worden om te voorkomen dat het vacuümverpakking beschadigd raakt. Dit vereist een hoge mate van precisie en expertise.
2. Geen natuurlijke brandwerendheid
Vacuüm isolatieplaten zijn niet standaard brandwerend. Hoewel de microporeuze kern van de platen relatief stabiel is, is het vacuümverpakking vaak gemaakt van kunststof, die niet automatisch brandwerend is. Dit betekent dat vacuüm isolatieplaten niet geschikt zijn voor toepassingen waar hoge brandwerendheid vereist is.
Als er toch gebruik wordt gemaakt van vacuüm isolatieplaten in dergelijke situaties, dient er een extra brandwerende laag bovenop te worden aangebracht. Deze laag kan gemaakt zijn van bijvoorbeeld gipsplaten of andere brandwerende materialen. Het toevoegen van deze extra laag verhoogt de totale dikte van de isolatieoplossing en kan de thermische prestaties iets verminderen.
3. Hoogere kosten in vergelijking tot traditionele materialen
Hoewel vacuüm isolatieplaten efficiënt zijn en een minimale ruimte in beslag nemen, zijn ze over het algemeen duurder dan traditionele isolatiematerialen zoals glaswol, steenwol of polystyreen. De prijs van vacuüm isolatieplaten varieert afhankelijk van de afmetingen, dikte en merk, maar ligt in de regel tussen 150 en 200 euro per vierkante meter.
De hogere prijs per vierkante meter maakt vacuüm isolatieplaten een relatief dure keuze, vooral bij kleinere projecten. In dergelijke gevallen kan het voordeliger zijn om traditionele isolatiematerialen te gebruiken, afhankelijk van de beschikbare ruimte en de vereisten van het project.
4. Installatie vereist expertise
Het correcte installeren van vacuüm isolatieplaten vereist expertise en ervaring. Aangezien de platen kwetsbaar zijn en de thermische prestaties sterk afhankelijk zijn van de luchtdichtheid van de installatie, is het essentieel dat het materiaal wordt verwerkt door een professional.
Tijdens de installatie moet er extra aandacht worden besteed aan het verwerken van naden, hoeken en andere complexe zones. Daarom wordt vaak aangeraden om gebruik te maken van passtukken gemaakt van PUR of PIR om de isolatie continu en luchtdicht te houden.
Kosten van vacuüm isolatieplaten
De kosten van vacuüm isolatieplaten variëren afhankelijk van het merk, de dikte, de afmetingen en de hoeveelheid die nodig is voor het project. Over het algemeen ligt de prijs van vacuüm isolatieplaten tussen 150 en 200 euro per vierkante meter. Voor kleinere hoeveelheden kan de prijs iets hoger liggen, omdat er dan minder voordelen zijn uitgesproken in schaalvergroting.
Het is belangrijk om te weten dat de kosten van vacuüm isolatieplaten aanzienlijk hoger zijn dan die van traditionele isolatiematerialen zoals glaswol of steenwol. Voor een project met een oppervlakte van 100 m² betekent dit bijvoorbeeld dat de kosten voor vacuüm isolatieplaten tussen 15.000 en 20.000 euro kunnen variëren. In vergelijking daarmee liggen de kosten voor traditionele isolatie tussen 3.000 en 6.000 euro voor dezelfde oppervlakte.
Ondanks de hogere prijs kan het gebruik van vacuüm isolatieplaten in de langere termijn toch financieel voordelig zijn. De hoge isolatiewaarde betekent dat er minder energie nodig is om de woning te verwarmen of te koelen. Hierdoor kunnen er aanzienlijke besparingen op energiekosten gerealiseerd worden.
Daarnaast zijn er ook fiscale voordelen die het gebruik van vacuüm isolatieplaten aantrekkelijk maken. In verschillende regio’s zijn subsidies beschikbaar voor isolatiemaatregelen, zoals de ISDE-subsidie of de Energiebespaarlening. Daarnaast genieten de meeste woningen van een verlaagd btw-tarief van 9% in plaats van 21% bij isolatiemaatregelen in woningen die ouder zijn dan twee jaar.
Het is echter belangrijk om te overwegen of de hoge aanschafkosten van vacuüm isolatieplaten voor jouw project haalbaar zijn. Bij kleinere projecten of in situaties waarbij er voldoende ruimte beschikbaar is, kan het voordeliger zijn om traditionele isolatiematerialen te gebruiken.
Aandachtspunten bij de installatie van vacuüm isolatieplaten
De installatie van vacuüm isolatieplaten vereist een aantal belangrijke aandachtspunten om ervoor te zorgen dat de thermische prestaties optimaal worden behaald en dat het materiaal niet beschadigd raakt. Hieronder worden enkele cruciale punten besproken die dient te worden overwogen bij de installatie.
1. Bescherming tegen beschadiging
Vacuüm isolatieplaten zijn kwetsbaar en kunnen gemakkelijk beschadigd raken tijdens de installatie. Het is daarom essentieel om extra voorzichtig te zijn bij het aanbrengen van de platen. Ze mogen niet worden doorboren, geknipt of gezaagd, want als het vacuümverpakking beschadigd raakt, verliest het materiaal zijn isolatieprestaties en wordt het onbruikbaar.
Om dit te voorkomen, is het belangrijk dat de platen worden verwerkt door een ervaren professional. Tijdens de installatie dient er extra aandacht te worden besteed aan het verwerken van naden, hoeken en andere complexe zones.
2. Luchtdichtheid
Een van de belangrijkste aandachtspunten bij de installatie van vacuüm isolatieplaten is de luchtdichtheid van de installatie. Aangezien de thermische prestaties van de platen sterk afhankelijk zijn van de luchtdichtheid van de installatie, is het essentieel dat alle naden en verbindingen goed worden afgedicht.
Bij het aanbrengen van de platen dient er gebruik te worden gemaakt van speciale passtukken gemaakt van PUR of PIR om ervoor te zorgen dat de isolatie continu en luchtdicht is. Dit is vooral belangrijk in complexe constructies of in hoeken waar standaardplaten niet passen.
3. Brandwerendheid
Aangezien vacuüm isolatieplaten standaard niet brandwerend zijn, is het belangrijk om hier rekening mee te houden bij de installatie. Als er toch gebruik wordt gemaakt van vacuüm isolatieplaten in situaties waar hoge brandwerendheid vereist is, dient er een extra brandwerende laag bovenop te worden aangebracht.
Deze laag kan gemaakt zijn van bijvoorbeeld gipsplaten of andere brandwerende materialen. Het toevoegen van deze extra laag verhoogt de totale dikte van de isolatieoplossing en kan de thermische prestaties iets verminderen.
4. Expertise vereist
Het correcte installeren van vacuüm isolatieplaten vereist expertise en ervaring. Aangezien de platen kwetsbaar zijn en de thermische prestaties sterk afhankelijk zijn van de luchtdichtheid van de installatie, is het essentieel dat het materiaal wordt verwerkt door een professional.
Tijdens de installatie dient er extra aandacht te worden besteed aan het verwerken van naden, hoeken en andere complexe zones. Daarom wordt vaak aangeraden om gebruik te maken van passtukken gemaakt van PUR of PIR om de isolatie continu en luchtdicht te houden.
Conclusie
Vacuüm isolatieplaten bieden een innovatieve en efficiënte oplossing voor isolatieprojecten waarbij ruimte beperkt is. Met hun uitzonderlijk hoge isolatiewaarde en minimale dikte zijn ze ideaal voor situaties waar traditionele isolatiematerialen niet praktisch zijn. Ze zijn vooral geschikt voor renovatieprojecten in bestaande woningen of nieuwbouwprojecten waar ruimte tekent.
De voordelen van vacuüm isolatieplaten zijn duidelijk. Ze bieden een hoge thermische isolatiewaarde, zijn ideaal voor ruimtebeperkte situaties, behouden hun prestaties gedurende jaren, zijn makkelijk op maat te maken, en kunnen fiscaal voordelig zijn. De nadelen, zoals hun kwetsbaarheid, gebrek aan brandwerendheid, hogere kosten in vergelijking tot traditionele materialen en het noodzakelijke gebruik van expertise bij de installatie, dient echter ook te worden overwogen.
Bij het overwegen van vacuüm isolatieplaten is het belangrijk om te overwegen of de hoge aanschafkosten voor jouw project haalbaar zijn. In situaties waarbij er voldoende ruimte beschikbaar is, kan het voordeliger zijn om traditionele isolatiematerialen te gebruiken. In ruimtebeperkte situaties of in projecten waar de thermische prestaties van groot belang zijn, zijn vacuüm isolatieplaten echter een uitstekende keuze.
Het is aan te raden om altijd een expert te raadplegen bij het overwegen van isolatiemaatregelen. Een ervaren professional kan je helpen bij het bepalen van de meest geschikte oplossing voor jouw project en kan je adviseren over de beste manier om vacuüm isolatieplaten te installeren.