Bouwbesluit kelder: Wat moet je weten over de regels en voorschriften

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

Bij de bouw van woningen en gebouwen is de kelder een belangrijk onderdeel dat zowel functioneel als esthetisch van invloed kan zijn. Het Bouwbesluit 2012 bepaalt specifieke voorschriften voor kelders, met name als deze als verblijfsruimte worden gebruikt. In dit artikel worden de belangrijkste regels, voorschriften en aanbevelingen behandeld, op basis van de beschikbare bronnen. De informatie is van toepassing op zowel nieuwbouw als bestaande kelders en helpt bij het begrijpen van de eisen die gelden voor het bouwen en gebruiken van kelders.

De rol van de kelder in het Bouwbesluit

Het Bouwbesluit 2012 bevat beperkte eisen aan de vochtdichtheid en isolatie van kelders, mits deze niet worden gebruikt als verblijfsruimte. Volgens de bron is het mogelijk dat een kelder die niet als verblijfsruimte wordt ingezet, geen isolatie en geen waterdichting vereist heeft. Hierbij wordt aangegeven dat de verantwoordelijkheid voor de staat van het gebouw en de kelder ligt bij de particuliere eigenaar. Wanneer een kelder echter wordt gebruikt als woonruimte, dan gelden de eisen van het Bouwbesluit.

Voor kelders die als verblijfsruimte worden bedoeld, geldt een minimale isolatiewaarde van Rc 3,5 m²K/W. Dit is van toepassing op nieuwbouw, waarbij de kelder aan de buitenkant wordt geïsoleerd. Bij bestaande kelders is het mogelijk om dit aan de binnenkant te doen, hoewel dit minder aantrekkelijk is vanwege de hoge kosten en de beperkte toegankelijkheid van de wanden. Het is daarom belangrijk om bij het bouwen of renoveren van een kelder te kijken of deze als woonruimte wordt ingezet en of hieruitdijende eisen aan de isolatie en vochtdichtheid zijn.

Wanneer telt een kelder mee als woonoppervlakte?

Bij de berekening van de woonoppervlakte is het belangrijk om te bepalen of de kelder als een woonruimte kan worden aangemerkt. Een kelder telt mee als woonoppervlakte als deze bouwkundig geschikt is. Dit betekent dat er sprake moet zijn van goede ventilatie, verwarming en een aangename afwerking. Een koude onafgewerkte betonvloer of vocht maakt de kelder ongeschikt als woonruimte. Daarnaast moet de kelder voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit, met name als het om een verblijfsruimte gaat.

Er zijn ook regels voor de afmetingen en de toegankelijkheid van een kelder. Een kelder die aan de bovenzijde wordt afgedekt door de begane grondvloer van het gebouw, telt bij de inhoud van het gebouw mee. Dit geldt ook als de kelder van buitenaf toegankelijk is. Een kelder die onder de woning ligt en van buiten niet toegankelijk is, hoeft niet bij de inhoud van de woning te worden meegerekend.

Is een kelder of souterrain geschikt als woonruimte?

Een kelder of souterrain kan geschikt zijn als woonruimte, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Voor een kelder geldt dat deze minstens 2 meter hoog moet zijn en dat meer dan de helft van de etage zich onder straatniveau bevindt. Voor een souterrain geldt dat het meer dan de helft van de hoogte van die verdieping zich boven het straatniveau bevindt. De kelder moet ook voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit, met name als het om een verblijfsruimte gaat.

Er zijn ook regels voor de berekening van de oppervlakte van een kelder. Hierbij wordt uitgegaan van het bovenaanzicht op vloerniveau. De oppervlakte van de kelder moet worden meegerekend bij de berekening van de gebruiksoppervlakte (GBO) als deze geschikt is als woonruimte. Als de kelder niet geschikt is, dan telt deze niet mee bij de berekening van de GBO.

Is een kelder waterdicht?

De waterdichtheid van een kelder is belangrijk, vooral als deze als woonruimte wordt gebruikt. Volgens het Bouwbesluit gelden eisen aan de waterdichtheid van kelders en kruipruimtes. Hierbij wordt aangegeven dat het geen bouwkundig gebrek is als een kelder water heeft, mits deze niet als woonruimte wordt gebruikt. Als de kelder echter wordt gebruikt als verblijfsruimte, dan geldt de eis van waterdichtheid wel.

Voor het aanbrengen van een waterdichte kelder zijn er verschillende technieken beschikbaar. Bij nieuwbouw wordt de kelder aan de buitenkant waterdicht gemaakt met bijvoorbeeld een cementgebonden product of bitumenpasta. Vervolgens worden meestal XPS isolatieplaten volvlaks verlijmd. Bij bestaande kelders is het mogelijk om de kelder aan de binnenkant te dichten, hoewel dit minder aantrekkelijk is vanwege de hoge kosten en de beperkte toegankelijkheid van de wanden.

Is een kelder verantwoordelijkheid van de eigenaar?

De verantwoordelijkheid voor de staat van een kelder ligt bij de particuliere eigenaar. Dit geldt zowel voor de waterdichtheid als voor de isolatie. Het is belangrijk om bij het bouwen of renoveren van een kelder te kijken of deze als woonruimte wordt ingezet en of hieruitdijende eisen aan de isolatie en vochtdichtheid zijn. Daarnaast is het belangrijk om de bouwregels van de bestemming Wonen in de gaten te houden, die de eisen aan de kelder bepalen.

Welke regels gelden voor de maatvoering van kelders?

De maatvoering van kelders wordt bepaald door het bestemmingsplan Buitengebied 2009. Hierin is bepaald dat de inhoud van het hoofdgebouw mag niet meer bedragen dan 750 m³, exclusief de inhoud van kelders voor zover deze zijn gelegen onder een gebouw en deze van buiten niet toegankelijk is. Dit geldt ook voor kelders onder bijgebouwen, mits deze van buitenaf toegankelijk zijn.

Bij de berekening van de oppervlakte van een kelder wordt uitgegaan van het bovenaanzicht op vloerniveau. De oppervlakte van de kelder moet worden meegerekend bij de berekening van de gebruiksoppervlakte (GBO) als deze geschikt is als woonruimte. Als de kelder niet geschikt is, dan telt deze niet mee bij de berekening van de GBO.

Conclusie

De bouw van een kelder vereist aandacht voor de voorschriften van het Bouwbesluit 2012, met name als de kelder wordt gebruikt als woonruimte. De kelder moet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit, met name op het gebied van de isolatie en de vochtdichtheid. Bovendien is het belangrijk om te kijken of de kelder geschikt is als woonruimte en of de kelder voldoet aan de eisen van het bestemmingsplan Buitengebied 2009. De verantwoordelijkheid voor de staat van de kelder ligt bij de particuliere eigenaar. Bij de berekening van de gebruiksoppervlakte (GBO) moet worden gekeken of de kelder geschikt is als woonruimte en of de kelder voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit.

Bronnen

bouwbesluit