De coronapandemie heeft wereldwijd enorme impact gehad op verschillende levendigheden, waaronder de manier waarop mensen wonen, wonen om bouwen en renovatie uitvoeren. Vooral in de woningbouwsector was isolatie een kritieke factor bij het bepalen van planningen, projectvoorbereiding, en voor de woonbeleving van thuis wonende mensen. Voor zowel woningbouwers, huiseigenaren en zelfbouwers is het begrijpen van de regels rondom isolatie bij corona van groot belang. In dit artikel geven we een overzicht van de relevante richtlijnen, samenhangend met het begrip isolatie versus quarantaine en hoe lang isolatie doorgaans duurt.
We baseren ons op data uit betrouwbare bronnen, zoals officiële nieuwsmededelingen van de Rijksoverheid, adviezen van GGD's, en beperkt gebruik van nieuwsartikelen van media of websites van overheden. Voor duidelijkheid moeten we aangeven dat sinds de endemische periode en met het wisselen van omstandigheden, richtlijnen regelmatig zijn aangepast. Het is belangrijk om het laatste advies te volgen van betrouwbare instanties, zoals het RIVM.
Voor wie niet vertrouwd is met de verschilsstelling tussen isolatie en quarantaine, gaan we hier graag op in. Ook geven we richtlijnen over duur van isolatie, wanneer isolatie kan worden stopgezet en hoe huishoudelijk ongesteld kan blijven binnen de eigen woning, in overweging van veiligheid en herstel.
Wat is isolatie bij corona?
Isolatie bij corona is een zorgmaatregel die ingaat voor iemand die is positief getest op het coronavirus of duidelijke symptomen vertoont: zoals koorts, hoest, of vermoeidheid. Deze personen vormen een directe verspreidingsrisico en moeten zich als zodanig strikt van anderen afzonderen. Isolatie maakt het mogelijk om potentële besmetting te voorkomen. Hiermee zorgen we dat het virus niet van het ene persoon naar het volgende wordt overgedragen. In tegenstelling tot quarantaine is isolatie een maatregel die gebaseerd is op een vastgestelde besmetting.
Het doel van isolatie is meervoudig. Enerzijds beschermt het dichter in de buurt wonende personen, en anderzijds helpt het het herstelprocess van de geïnfecteerde persoon. Rust en voldoende slaap ondersteunen het herstel, onder andere door de immuunrespons te verbeteren. Daarnaast is het belangrijk om zoveel mogelijk contact te vermijden met medewoonmakers of andere mensen in het dorp, voor minimaal vijf dagen na het begin van de klachten of de test.
Het is tevens belangrijk om erop te letten dat isolatie op de meest veilige manier uitgevoerd wordt, wat in de meeste gevallen thuis voorafgaat. Minder vaak is opname in ziekenhuisindicatie vereist, en die is meestal ingeval van complicaties of ernstige klachten.
Quarantaine versus isolatie: wat is het verschil?
Quarantaine gaat over personen die mogelijk in contact zijn gekomen met iemand die het coronavirus had, maar die zelf nog geen symptomen vertonen en nog niet getest zijn, of als de test negatief is. Dit is een preventieve maatregel. Quarantaine is erop gericht om de verspreiding te beperken, vooral bij mensen die zich fysiek voelen alsof het goed is, dus zonder klachten, maar die mogelijks besmet zijn.
Samen met isolatie zijn quarantaine en isolatie cruciale onderdelen geweest van de coronabeleid. Het belangrijkste verschil tussen quarantaine en isolatie komt tot uiting in de duur en het aannemelijke risico. Tijdens quarantaine wordt aangeraden om thuis te blijven en contacten te vermijden. Deze actie duurt doorgaans tussen 5 en 10 dagen, afhankelijk van de persoon en de situatie. Een persoon in isolatie daarentegen moet gedurende de volledige besmettelijke periode van het virus gescheiden blijven.
De besmettelijke periode begint meestal voordat er klachten zijn, dus al twee dagen voor de eerste symptomen zich openbaren, en die is meest sterk drie dagen daarna. De kans op verspreiding nam daarna af. Het risico is het hoogst met 2 tot 3 dagen na het begin van de vaste klachten. Hierop bouwen de richtlijnen rondom de isolatie duur. De meeste mensen zijn daardoor al enkele dagen besmettelijk zonder dat dat direct de aandacht trekt.
In samenvating kan gezegd worden dat quarantaine gericht is op het voorkomen van besmetting bij mensen die mogelijk geïnfecteerd zijn, terwijl isolatie bedoeld is om de verspreiding door daadwerkelijk besmette personen te beperken. Beide maatregelen zijn in de coronapandemie cruciaal geweest, maar met terugwerkende kracht hadden ze ook beperking. In de endemische fase van het virus, zoals deze zich in Nederland manifesteert, zijn de huidige maatregelen op dit vlak veranderd.
Wanneer kun je de isolatie bij corona stoppen?
Conform de laatste richtlijnen en voornamelijk vanaf 10 maart 2023, zijn er veranderingen opgetreden in de regels rond isolatie. In dit kader:
- Je hoeft niet langer automatisch in isolatie te gaan als je positief test op het coronavirus.
- De verplichte isolatie bij klachten is niet langer van toepassing voor de algemene bevolking, uitgezonderd voor instellingen of voorzieningen van grote aantoonbare risico’s voor kwetsbare personen.
- Aanbevolen is dat je met gezonde verstand beslist of je wilt werken of naar buiten wilt gaan als je klachten hebt of na een positieve test.
Deze keuze maakt het dat iedereen zich afvraagt: “Wanneer ben ik veilig?”, want isolatie is niet meer verplicht. Het vertrouwen stijgt in de wetenschappelijke verklaring van de risicoperiode.
De meeste mensen zijn niet meer besmettelijk na vijf dagen van klachten, zolang hun symptomen na vierentwintig uur aansienlijk zijn verbeterd, en geen zichtbare klachten meer zoals koorts aanwezig zijn. Dit moet wel worden gecontroleerd zonder gebruik te maken van bepaalde medicatie waarmee koorts wordt onder controle gehouden.
Een optionele test kan helpen. Iemand kan een antigeentest uitvoeren op de vijfde dag of later, mits er geen koorts is. Het is mogelijk dat iemand uit isolatie mag als dat testresultaat negatief is.
In sommige gevallen, kan de isolatie verder worden bepaald door individueel advies van een arts of volgens specifieke instructies van een overheid of gezondheidsinstantie, wanneer klachten zich blijven voordoen, zoals een hevige hoest of vermoeidheid lang na de aangenomen vijf dagen.
Tips voor thuisisolatie
Thuisisolatie is een voorbod op herstel, maar het kan in eerste instantie een uitdaging zijn, met name voor woningen waar in een klein familielift of bijgezweerde ruimtes is beperkt. Er zijn een aantal aanbevelingen om deze tijd zo comfortabel mogelijk te maken:
Schik een aparte woonruimte in: Denk aan een kamer of een afgesloten ruimte waarin je minimaal contact maakt met de rest van het gezin. Vraag medewerkende familie of vrienden om hulp bij het opzetten van basisleven.
Maak een comfortabele rustruimte: Voeg een comfortabele bank of stoel toe, zorg dat ventilatie en verlichting naar wens zijn. Gebruik een koelkast of vrieskast voor dagelijks voedsel, en eventueel maak voorraad aan.
Voorzorgszorg en voeding: Het is belangrijk dat je voldoende voedsel en drank beschikbaar hebt. Gezond eten en drinken ondersteunt je immuunstelsel. Zorg dat je voldoende proteïne, fris en zuurstofrijk fruit eten. Een goede voeding voorkomt een langdurige ziekte.
Rust en zorg voor lichaam en geest: Tijdens isolatie is het belangrijk om voldoende rust te nemen, zo mogelijk met kalmte oefeningen als yoga of strekking. Zorg er ook voor dat je goed slaapt, dit alles helpt in het herstel.
Technologie voor contact: Zorg dat je smartphone of pc in orde is, zo dat je virtueel contact kunt houden. Voor projecten, zoals renovatie of eigendomstransacties, is technologie een krachtige hulp. Gebruik videovergaderingen, e-mails, of telefonische contacten.
Ventilatie en hygiëne: Regelmatig luuchelen, handen wassen, gebruik van maskers in de woning wanneer het nodig is, en het gebruik van zorgproducten voor oppervlakken. Hierdoor werkt isolatie effectiever voor het beperken van verspreiding binnen de woning.
Het combineren van deze tips met een gezonde levensstijl kan ervoor zorgen dat de isolatieperiode niet alleen veiliger is, ook lichamelijk draaglijk en mentaal rustgevend.
Impact op woningbouw en constructie
In de woningbouwsector en bij renovaties of in het bouwproces is isolatie (ook in een woningarchitectonische zin) cruciaal. Denk hierbij aan energiebesparing, akoestiek en veiligheid. Op corona-achtergrond kan isolatie ook worden onderbouwd met extra woningkeuring. Over deze isolatie, als bouwtechnische begrippen, is een aparte behandeling nodig, net zomin als in deze context. De vraag hier is niet over fysieke woningisolatie, maar over contactisolatie van personen bij corona.
De technische vragen rondom isolatie, zoals die we in het bouwgewas gebruiken, zoals thermische isolatie in muren, vloeren of dak, behoren niet op aarde hier. De impact zou eerder liggen in de aanpak van communicatie of planning bij bouw- of constructieprojecten. Als mensen in een team opgetreden hebben, waarvan sommigen in coronaisolatie zijn, is een alternatief benaderingsmodel via virtuellaar nodig. Denk aan digitale plannen, online overleg, remote inspectie en overleg via virtuele tooling. In deze context kan het voor woningen als projecten helpen om bijvoorbeeld schepen via software, waardoor vertraging kan worden geminimaliseerd.
Voor thuis wonenden, die in het midden van een renovatie staan en plots verplicht zijn in isolatie, kan dit de projectvoortgang beïnvloeden. In dergelijke gevallen is het belangrijk dat zorgvuldige communicatie plaatsvindt tussen de aannemer of architect en de woningeigenaar. Een vooraf overleg over eventuele isolatieplannen of afwezigheid van mensen kan voldoende voorzien en projectvoortgang optimaal verhouden.
Voor projecten zoals zonnewoningen, luchtkwaliteit is een ander belangrijk aspect. Een goede luchtcirculatie in de woning zorgt niet alleen voor gezonder wonende mensen, maar helpt ook met risico's rondom verspreiding van ziektes. Hierin kan isolatie worden gezien als onderdeel van gezondheid. Maar deze aspecten worden later onder andere in dit artikel besproken.
Herstel na corona: wat als klachten lang aanhouden?
Sommige personen ervaren dat hun klachten lang aanhouden, met name op het gebied van vermoeidheid, hoesten of concentratieproblemen. In dergelijke gevallen kan het aangewezen zijn om de isolatieperiode langer te maken. Ook kan het zijn dat medicatie of een medische ondervraging nodig is.
Als iemand na vijf dagen nog steeds klachten vertoont, wordt het aanbevolen om deze periode in isolatie uit te breiden. De GGD kan hierbij terecht, evenals het voorgestelde huisarts of voedingsdeskundige, al naargelang de symptomen.
Het is met name in de woonomgeving belangrijk dat men voorkomt dat er in een lage opvoer een intensivering van het virus of een verspreiding heeft plaatsgevonden. Denk hierbij aan woningen met ouderwetse constructie met korte of lange loopafstanden. In sommige gevallen is het beter om in de loopperiode een bijkomend test of medische begeleiding in te richten.
Voorbeelden: scenario’s voor thuisisolatie
Laten we drie scenario’s bekijken, alledrie binnen een woningbouwcontext, maar met een focus op isolatie bij corona.
Scenario 1 – Nieuwe woningbouw in woningcomplex
Een eendehuurder woont in een nieuwe woning. Tijdens de bouwperiode ontstaat corona bij een medewoner. Terwijl de bouwprojecten gestart zijn, is de aannemer verstandig genoeg om herstel- en isolatietijd in te bouwen. De woning is voorzien van een aparte slaapkamer, wat ideale omstandigheden biedt voor thuisisolatie. De woning is zodanig georiënteerd dat ventilatie en luchtcirculatie mogelijk zijn. Gedurende de isolatietijd werkt de eendehuurder met bouwprojecten via virtuele contacten. De isolatie verloopt zonder problemen en met een vlotte terugker in werken.
Scenario 2 – Renovatie in 1950-huizen in een rij
Tijdens de renovatieproces een gezin wordt positief getest. Terwijl de eigenaar in isolatie is, ontstaat dit complex in renovatie en bouwwerk. De oude woningen zijn moeilijk op te scheiden en ventilatie is beperkt. Hieruit volgt dat het buurmanhuizen bij de renovatie met isolatienetwerk moet worden opgenomen. De aannemer stemt hiermee in, maar het vertraagt het project. Hier is het nodig om oplossingen ter plaatse te bedenken zoals afbouwen, gebruik van ventilatie apparatuur, of het werk omboeken naar na corona-herstel.
Scenario 3 – Eigenaar in pandpand is positief getest
Naast een pandpand dat op verhuur is en sinds maart 2023 onder de nieuwe woonwet valt, woont de pandpand eigenaar enkel in het pand. Na zijn positieve test besluit de huurder om isolatie te volgen. Hij leent een deel van de bouwprojectleiding om isolatie te kunnen volgen. Er zijn oplossingen zoals ventilatie, isolatieruime, en virtuele communicatie met pandeigenaar. De woningbouw is zo efficiënt mogelijk georganiseerd, en het project verloopt goed en zonder vertraging.
Deze scenario's toont aan dat het combineren van isolatie en woningbouw of renovatieprojecten mogelijk is, maar wel enige voorbereiding en planning op vóór, tijdens en na de isolatie vereist.
Conclusie
De toepassing van isolatie en de richtlijnen bij corona in woongebouwen of tijdens renovatieproces verandert zich constant naarmate de pandemie en situatie veranderen. Vanaf de invloed op wonenstoestanden, huishoudelijke leefbaarheid tot de impact op woningbouw en constructie. De huidige situatie laat zien dat isolatie niet verplicht is, maar dat mensen moeten blijven zorgen voor gezond en veilig gedrag, ook in de woningsector.
Het is belangrijk om duidelijk voor te stellen wat de actuele richtlijnen zijn. Zoals aangewend in dit artikel, het is aan te raden om minstens vijf dagen in isolatie te blijven na het begin van klachten of een positieve test, en eventueel langer indien de symptomen aanhouden. Tevens beëindigde de regel om verplicht in isolatie te blijven in het kader van de endemische fase van het virus sinds 2023.
Voor zowel woningbouw als wonende mensen is het van groot belang om afstand te houden, goed lucht te laten omzwaaien en de richtlijnen van betrouwbare instanties zoals de GGD of Rijksoverheid te volgen. In de constructiebouwsector kan het zijn nodig om alternatieve benaderingen in te richten voor communicatie, planning en projectvoortgang, zodat zowel de bouwprogressie en de gezondheid van betrokkenen tegelijkertijd veilig wordt gewaarborgd.
Tegenover het uiteindelijk ophouden van isolatiemaatregelen, het is nog altijd verstandig en verantwoord om het gezond verstand te gebruiken bij klachten, en wanneer nodig, de eigen situatie goed te beoordelen met adviseurs zoals arts of GGD.