De aardbevingen in het noordoosten van Nederland hebben in de afgelopen jaren geleid tot aanzienlijke schade aan woningen en een groeiend bewustzijn van de noodzaak om woningen duurzaam en toekomstbestendig te maken. In reactie daarop zijn verschillende subsidieprogramma's opgestart om woningeigenaren in het aardbevingsgebied te ondersteunen bij isolatie- en verbetermaatregelen. Deze subsidieprogramma’s vormen een belangrijke kans voor woningeigenaren om hun woning energiezuiniger te maken, eventuele schade te herstellen en het milieu te besparen.
In dit artikel bespreken we de subsidies die beschikbaar zijn binnen het aardbevingsgebied, met een focus op de regelingen die in het kader van Nij Begun zijn uitgevoerd. We leggen de voorwaarden, het aanvraagproces, de beschikbare maatregelen en de financiële uitkomsten uit op basis van de meest recente en betrouwbare informatie.
Inleiding: Doel en omvang van de subsidies
Het aardbevingsgebied in Groningen en delen van Drenthe heeft door de jaren heen verschillende subsidieprogramma’s gekregen, waarvan de regeling Nij Begun een centrale rol speelt. Deze regeling is onderdeel van het Nationaal Programma Groningen en biedt financiële steun voor isolatie- en energiebesparende maatregelen. Het doel is om woningen in het aardbevingsgebied te versterken, aardbevingsschade te herstellen en het energiegebruik te verminderen. Hiermee wordt tegelijk gestreefd naar woningwaardeverhoging en een toekomstbestendig bouwbedrijf.
De subsidies zijn gericht op woningen die vóór 1 juli 2012 zijn gebouwd of voor die datum zijn afgestemd met een omgevingsvergunning. Huizen die al voldoen aan de huidige isolatiestandards komen niet in aanmerking. Ook moeten de maatregelen worden uitgevoerd door bedrijven die zijn ingeschreven in het netwerk van Nij Begun.
1. De regeling Nij Begun: Wat is het en wie is er in aanmerking?
De Nij Begun-regeling is een programma van de overheid dat gericht is op woningeigenaren in het aardbevingsgebied. Het biedt subsidies voor het uitvoeren van energiebesparende maatregelen, zoals isolatie, ventilatieverbetering en het plaatsen van HR++-glas. Deze regeling is onderdeel van het Nationaal Programma Groningen en wordt uitgevoerd in samenwerking met gemeenten en regionale partners.
1.1. Doelgroepen
De regeling is bedoeld voor particuliere woningeigenaren, VvE’s en verhuurders van maximaal één woning in de volgende gemeenten: - Groningen - Het Hogeland - Eemsdelta - Midden-Groningen - Oldambt - Pekela - Veendam - Stadskanaal - Aa en Hunze - Tynaarlo - Noordenveld
Niet iedere woning is automatisch in aanmerking. De woning moet aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals: - Géén voldoende isolatie op de huidige norm; - Géén eerdere subsidie ontvangen voor de maatregel; - Géén toepassing van de maatregel in een vorige woning; - Géén toepassing buiten het aangewezen aardbevingsgebied of versterkingsgebied.
1.2. Financiële steun
De hoogte van de subsidie varieert afhankelijk van de situatie van de woningeigenaar: - 100% vergoeding tot maximaal €40.000 voor huishoudens met een inkomen tot 140% van het sociaal minimum en woningen in het versterkingsgebied; - 50% vergoeding tot maximaal €20.000 voor andere woningeigenaren binnen het aardbevingsgebied; - Extra subsidie op glas tot 30% van het totale subsidiebedrag voor HR++ glas zonder kozijn of triple glas met nieuwe kozijnen; - Extra vergoeding van €1.000 voor advies- of afwerkingskosten bij volledige vergoeding.
Het programma is bedoeld om woningen energiezuiniger te maken en tegelijk aardbevingsschade te herstellen. Daarnaast wil het programma ook bijdragen aan het proces van aardgasvrij wonen.
2. Maatregel 28 en Maatregel 29: Wat zijn de verschillen?
Binnen de Nij Begun-regeling worden twee specifieke maatregelen onderscheiden: Maatregel 28 en Maatregel 29. Deze maatregelen zijn gericht op verschillende soorten woningen en doelen.
2.1. Maatregel 28: Versterking en isolatie
Maatregel 28 richt zich op woningen die behorend tot het versterkingsgebied en waarin aardbevingsschade is aangetroffen. De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) neemt in deze gevallen de isolatie, inclusief de afwerking, mee bij de versterking van de woning. Dit betekent dat bij het uitvoeren van bouwkundige versterkingsmaatregelen, ook isolatie wordt uitgevoerd. De subsidie wordt daarbij verstrekt door de NCG en is onderdeel van de versterkingsaanpak.
2.2. Maatregel 29: Isolatie en energiebesparing
Maatregel 29 is gericht op alle andere woningen binnen het aardbevingsgebied en heeft als doel om zoveel mogelijk woningen te isoleren. Deze maatregel zet de eerste stap richting aardgasvrij wonen en kan worden aangevraagd als een zelfstandige regeling. Dit betekent dat de woning niet verplicht behoort tot het versterkingsgebied. De maatregel kan echter ook worden aangevraagd in combinatie met bouwkundige versterkingsmaatregelen.
De regeling is uitgevoerd door het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) en wordt ondersteund door gemeenten, die vaak ook aanvullende subsidies of advies bieden.
3. Welke maatregelen zijn in aanmerking?
Bij de regeling Nij Begun zijn een breed scala aan energiebesparende maatregelen toegestaan. Deze maatregelen moeten bijdragen aan de verbetering van de energieprestatie van de woning. De volgende maatregelen vallen onder de regeling:
- Spouwmuurisolatie
- Vloerisolatie
- Dakisolatie
- Gevelisolatie
- HR++ glas
- Triple glas (met nieuwe kozijnen)
- Tochtwering
- Ventilatiemaatregelen zoals roosters of mechanische systemen
Het is mogelijk om één of meerdere maatregelen te combineren, zolang ze bijdragen aan het verhogen van de isolatiewaarde van de woning. De maatregelen moeten echter functioneel bijdragen aan de isolatie en voldoen aan de voorwaarden van de regeling.
4. Aanvraagproces en tijdsplanning
Het aanvragen van subsidies binnen de Nij Begun-regeling gebeurt via een gestructureerd proces. Het programma wordt gefaseerd geopend per postcodegebied, met als doel om aanvragen gestructureerd te behandelen en de beschikbare middelen te verdelen.
4.1. Tijdsplanning en beschikbaarheid
De regeling is geldig voor werkzaamheden die zijn uitgevoerd of worden uitgevoerd tussen 25 april 2023 en 2 juni 2025. Voor deze periode kunnen aanvragen met terugwerkende kracht worden ingediend. De aanvraagperiode loopt van 3 juni 2025 t/m 1 oktober 2026.
Voor woningen waar de werkzaamheden nog moeten plaatsvinden, opent het subsidieloket gefaseerd per postcode vanaf 2 september 2025. De uiterste deadline voor aanvraag is 3 juni 2035.
4.2. Vereisten bij aanvraag
Bij het aanvragen van subsidies gelden bepaalde vereisten: - Er moet een getekende offerte of opdrachtbevestiging worden ingediend als de werkzaamheden worden uitgevoerd door een bedrijf; - De klus moet binnen twee jaar worden afgerond nadat de subsidie is uitgekeerd; - Doe-het-zelvers kunnen subsidies ontvangen voor materialen, maar moeten uitgaven kunnen aantonen met facturen; - Er moet sprake zijn van erkende aardbevingsschade, zoals uitgedrukt in een schaderapport van bijvoorbeeld het Instituut Mijnbouw Groningen of een schadevergoeding van minimaal €1.000.
4.3. Bewaren van documentatie
Het is belangrijk om bepaalde documenten te bewaren voor de aanvraag en eventuele controle: - Bonnentjes van aankopen; - Foto’s van de situatie voor, tijdens en na de werkzaamheden; - Eventuele ISDE aanvraag of beschikking (Individueel Sanerings- en Duurzaamheidsplan).
5. Isolatieplan: Verplicht bij meeste aanvragen
Voor de meeste subsidies binnen Nij Begun is een islatieplan verplicht. Dit is een document dat uitgebreid aangeeft welke maatregelen worden uitgevoerd en hoe deze bijdragen aan de verbetering van de energieprestatie van de woning. Het isolatieplan is een belangrijk onderdeel van de aanvraagprocedure en helpt om te bepalen welke maatregelen het meest effectief zijn voor de situatie van de woning.
5.1. Uitzonderingen
Er zijn uitzonderingen op de verplichte aanvraag van een isolatieplan: - Voor kleinere investeringen tot €10.000 is het plan niet verplicht; - Voor monumentale panden of specifieke situaties kunnen ook uitzonderingen gelden.
De gemeente of een keuringsdienst zoals Normakk kan helpen bij het opstellen van een isolatieplan. Het is verstandig om hierbij professioneel advies in te winnen, zowel voor het opstellen van het plan als voor de uitvoering van de maatregelen.
6. Aanvullende subsidies en ondersteuning
Ondersteuning door lokale overheden speelt een belangrijke rol bij het aanvragen en uitvoeren van subsidies. Veel gemeenten bieden al hulp aan woningeigenaren die hun woning willen verduurzamen. Dit kan bijvoorbeeld via energiecoaches, adviesdiensten of lokale subsidies.
6.1. Mogelijkheid om subsidies te combineren
De regeling Nij Begun sluit vaak aan op andere subsidies, waardoor woningeigenaren meerdere regelingen kunnen combineren. Het is daarom verstandig om bij de gemeente te informeren of er aanvullende subsidies of ondersteuning beschikbaar is.
6.2. Voorbeelden van aanvullende subsidies
Bijvoorbeeld: - Subsidie isolatie Drenthe voor woningen net buiten het versterkingsgebied; - Lokale programma’s voor HR++ glas of warmtepompen; - Regionale programma’s voor zonnepanelen of aardgasvrij wonen.
7. Belang van de regeling voor woningwaarde en duurzaamheid
De regeling Nij Begun heeft twee belangrijke doelen: het verbeteren van de woningwaarde en het verhogen van de duurzaamheid. Het verbeteren van de isolatie van een woning leidt tot lagere energiekosten en een comfortabelere leefomgeving. Bovendien draagt dit bij aan de duurzaamheid van het woningbestand en het verlagen van CO₂-uitstoot.
7.1. Verhoging van woningwaarde
Door het uitvoeren van isolatiemaatregelen en het herstellen van aardbevingsschade wordt de waarde van de woning verhoogd. Dit heeft ook een positief effect op de verkoopwaarde en de huurprijs.
7.2. Aardbevingsschade en versterking
Het herstellen van aardbevingsschade en het versterken van woningen zorgt ervoor dat de woning toekomstbestendiger wordt. Dit is van groot belang in het aardbevingsgebied, waar het risico op verdere schade bestaat.
8. Voorbeelden van subsidie-aanvragen en uitkomsten
Om de werking van de subsidieprogramma’s duidelijk te maken, zijn er verschillende voorbeelden van aanvragen en uitkomsten. Deze voorbeelden geven inzicht in hoe de regeling in de praktijk werkt en welke voordelen er zijn.
8.1. Voorbeeld 1: Isolatie en HR++ glas
Een woningeigenaar in het aardbevingsgebied wil zijn woning isoleren en HR++ glas laten plaatsen. De woning is niet in het versterkingsgebied en het inkomen van het huishouden ligt boven 140% van het sociaal minimum. De woningeigenaar is dus in aanmerking gekomen voor 50% subsidie tot €20.000. Bovendien ontvangt hij 30% extra subsidie op het HR++ glas. Het totale subsidiebedrag bedraagt €13.000. De woning is na de maatregelen aardbevingsschadevrij en energiezuiniger.
8.2. Voorbeeld 2: Versterking en isolatie
Een woningeigenaar in het versterkingsgebied ontvangt subsidies onder Maatregel 28. De woning is zwaar getroffen door aardbevingsschade en moet worden versterkt. Tijdens de versterkingsmaatregelen wordt ook isolatie toegepast. De woningeigenaar ontvangt 100% subsidie tot €40.000. De woning is na de maatregelen volledig aardbevingsschadevrij en voldoet aan de huidige isolatiestandards.
9. Aanbevelingen en tips voor woningeigenaren
Woningeigenaren die subsidies willen aanvragen, moeten zich goed voorbereiden op het proces. Hier zijn een aantal aanbevelingen en tips:
- Blijf up-to-date over de regeling: De regeling verandert regelmatig, dus het is belangrijk om op de hoogte te blijven via de officiële websites of gemeentelijke kantoren.
- Stel een isolatieplan op: Dit is verplicht bij meeste aanvragen en helpt bij het bepalen van welke maatregelen het meest effectief zijn.
- Kies voor erkende aannemers: De werkzaamheden moeten worden uitgevoerd door bedrijven die zijn opgenomen in het netwerk van Nij Begun.
- Bewaar documentatie: Bewaar bonnentjes, foto’s en andere documenten om eventuele controle te overleven.
- Gebruik aanvullende subsidies: Informeer bij de gemeente of er aanvullende subsidies beschikbaar zijn die je kunt combineren met Nij Begun.
Conclusie
De Nij Begun-regeling biedt woningeigenaren in het aardbevingsgebied een belangrijke kans om hun woning te verduurzamen, aardbevingsschade te herstellen en de energieprestatie te verbeteren. Met subsidies tot €40.000 en extra vergoedingen voor maatregelen zoals HR++ glas en advieskosten is het mogelijk om significante verbeteringen aan te brengen. De regeling is ondersteund door lokale overheden en sluit vaak aan op andere subsidies, wat de uitkomst verder versterkt.
Woningeigenaren die in het aardbevingsgebied wonen, moeten zich goed informeren over de voorwaarden, het aanvraagproces en de beschikbare maatregelen. Het is verstandig om professioneel advies in te winnen bij het opstellen van een isolatieplan en het uitvoeren van de maatregelen. Hiermee kan de woning niet alleen duurzaam gemaakt worden, maar ook toekomstbestendig en aardbevingsschadevrij.