De Rol van Wetenschappers in het Onderzoek naar Atmosferische Fenomenen

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

In de wereld van wetenschappelijk onderzoek is het begrijpen van atmosferische fenomenen van cruciaal belang. De capaciteitsgroep Werveldynamica aan de Technische Natuurkunde van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) heeft een uitgebreide expertise opgebouwd op het gebied van de dynamica van vloeistoffen, zowel theoretisch, numeriek als experimenteel. Deze groep onderzoekt onder meer het gedrag van wervelsystemen in de atmosfeer, zoals de zuidpoolwervel, die een cruciale rol speelt bij het ontstaan van ozonverlies. Prof. dr. Hennie Kelder, werkzaam bij het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KNMI), is een van de belangrijkste figuren in dit onderzoek. Zijn werk draagt bij aan het begrijpen van complexe atmosferische processen, waaronder het transport van ozonarme lucht en het effect van kooldioxide op de circulatie in de stratosfeer.

Wervels en hun Invloed op de Ozonlaag

Een van de belangrijkste onderzoeksonderwerpen is de studie van wervels, die in de atmosfeer voorkomen en een cruciale rol spelen in het verspreiden van ozonarme lucht. In het laboratorium van de TU/e wordt geprobeerd dit gedrag na te bootsen, met behulp van een ronddraaiende bak met water waarin wervels worden gecreëerd. Hierin wordt inkt gegooid, die in de wervel blijft. Vervolgens wordt de wervel verstoord, en wordt gekeken naar hoe de inkt zich verdeelt. Deze experimenten helpen om het transport van ozonarme lucht te begrijpen, wat van belang is voor de ozonbudget en het klimaat. Het is belangrijk om te weten dat wervels niet alleen in de aardse atmosfeer voorkomen, maar ook in de atmosfeer van andere planeten, zoals Jupiter, waarin de beroemde Rode Vlek een gigantische elliptische wervelstorm vormt.

De Invloed van Kooldioxide op de Atmosfeer

Een ander belangrijk onderzoeksonderwerp is de invloed van de toename van kooldioxide op de circulatie in de stratosfeer. Dit heeft weer effect op de troposfeer, de laag waarin het klimaat zich afspeelt. Volgens de onderzoekers aan de TU/e is de toename van kooldioxide gekoppeld aan veranderingen in de windpatronen. In de winter komen er meer westenwinden aan, die over de oceaan komen en warm zijn. Dit kan leiden tot zachtere winters. Kelder stelt dat kooldioxide de stratosfeer koelt en dat deze gekoelde stratosfeer een andere wind in die luchtlaag oplevert. Deze koppeling zorgt voor een andere wind aan de grond, wat bijdraagt aan een veranderende temperatuur.

Satellietgegevens en Onderzoek

De beschikbaarheid van satellietgegevens is steeds belangrijker geworden in het onderzoek naar het gedrag van de atmosfeer. Deze gegevens zijn echter niet direct te gebruiken, en de vraag is hoe men uit satellietsignalen informatie kan halen over het gedrag van ozon rond de aarde. Kelder benadrukt dat er een nieuw project is ingediend bij de Stichting Ruimte Onderzoek Nederland, waarin precies dit onderzoek wordt gedaan. Hierbij wordt een promovendus aangesteld om te kijken naar satellietdata, en een ander onderzoeker moet in het laboratorium de processen nabootsen die in de satellietdata worden gevonden. Dit onderzoek is van belang voor het begrijpen van het ozongat en het klimaat.

Samenwerking tussen TU/e en KNMI

De samenwerking tussen de TU/e en het KNMI is van groot belang voor het onderzoek naar het gedrag van de atmosfeer. Het KNMI is wereldwijd vooraanstaand in de studie van klimaatveranderingen. Kelder is werkzaam bij het KNMI en is één dag per week verbonden aan de TU/e. Door de combinatie van de expertise van het KNMI en de kennis van de TU/e, waar experimenten worden gedaan onder gecontroleerde omstandigheden, wordt er meerwaarde behaald in het inzicht in deze processen. Dit onderzoek helpt om het klimaat en de ozonlaag beter te begrijpen, wat essentieel is voor het voortbestaan van het leven op aarde.

Conclusie

Het onderzoek naar atmosferische fenomenen, zoals wervelsystemen en het gedrag van ozon, is van cruciaal belang voor het begrijpen van het klimaat en het voortbestaan van het leven op aarde. De samenwerking tussen de TU/e en het KNMI draagt hierbij bij, en het gebruik van satellietgegevens en experimenten in het laboratorium helpt om dit complexe systeem te doorgronden. De invloed van kooldioxide op de atmosfeer en het transport van ozonarme lucht zijn belangrijke onderwerpen die verder onderzoek vereisen. Door dit onderzoek te blijven voeren, kunnen wetenschappers en beleidsmakers beter inzicht krijgen in de uitdagingen van het klimaat en de ozonlaag.

Bronnen

henna