Het duinhuis van Jort Kelder: een ecologische uitdaging op Terschelling

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

Inleiding

Het duinhuis van Jort Kelder op Terschelling is een opvallend voorbeeld van ecologisch bouwen en innovatieve ruimtelijke oplossingen. Het huis, ontworpen door architect Marc Koehler, is grotendeels ondergebracht in het duin en bevat een unieke combinatie van natuurlijke materialen, duurzame technieken en een open ruimtelijke indeling. Het is een antwoord op de uitdaging om te bouwen op een beschermde locatie zonder de natuur te beschadigen. De bronnen tonen aan dat dit ontwerp niet alleen functioneel is, maar ook esthetisch en ecologisch georiënteerd. In dit artikel wordt ingegaan op de bouw, de ruimtelijke oplossingen, de materialen en de ecologische aspecten van het duinhuis van Jort Kelder.

Duurzame bouw op Terschelling

Bouwen in de duinen van Terschelling is geen eenvoudige opgave. De locatie valt onder een beschermde natuur, wat leidt tot strenge bouwregels. De opdrachtgevers van het duinhuis, waaronder Jort Kelder, wilden een woning bouwen die niet alleen past in het landschap, maar ook een minimalisering van de ecologische voetafdruk garandeert. Dit leidde tot een unieke oplossing: het bouwen van het huis gedeeltelijk onder de grond, zodat het minder opvalt in het landschap en tegelijkertijd een betere isolatie en energie-efficiëntie biedt.

De architect, Marc Koehler, koos voor een prefab systeem, dat op het vasteland voorgezaagd is. Dit systeem maakt het mogelijk om de constructie snel op te bouwen, zonder de natuur te storen. Daarnaast wordt het huis grotendeels opgetrokken uit hout, een materiaal dat biologisch afbreekbaar is en een hoge isolatiewaarde heeft. De keuze voor hout was ook vanwege de beperkte bereikbaarheid van de locatie; het lage gewicht van het materiaal maakt het transport eenvoudiger.

Ruimtelijke indeling: open en gesplitste niveaus

Het duinhuis van Jort Kelder heeft een unieke ruimtelijke indeling. Het huis is grotendeels een open ruimte, waarin geen muren aanwezig zijn, behalve die van de slaapkamers en badkamers. Dit zorgt voor een gevoel van ruimte en licht. De ruimte is opgedeeld in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. De tien vloerniveaus vormen een soort promenade architecturale, waarin je van het ondergrondse slaapdomein langzaam naar boven stijgt, langs de entree, de woon- en eetruimte, de keuken, de speel/gamevloer tot in de lounge bovenin.

De woonruimte is geïnspireerd op een wandeling door de omgeving, waarbij je afwisselend over heuveltoppen en door de besloten ruimte van een duinpan loopt. Dit concept is vertaald naar de verschillende niveaus van het huis, waarbij elk niveau een eigen sfeer heeft. De inrichting zorgt voor een duidelijke afbakening van functies, zodat de ruimte zowel voor de twee gezinnen als voor de volwassenen en kinderen geschikt is.

Materialen en kleuren: een natuurlijke sfeer

De keuze van materialen en kleuren in het interieur van het duinhuis is sterk beïnvloed door het landschap van Terschelling. De ruwe, antracietkleurige kelderwanden van in het werk gestort beton ademen de sfeer van de basalten dijklichamen. Voor de leefruimten liet de architect, bij wijze van experiment, zandkleurig pigment aan het beton toevoegen, dat het materiaal warmer maakt en de relatie tussen binnen en buiten versterkt. In de afwerking en stoffering van wanden en meubels kom je zowel het grijs en wit van de zee tegen als het geelgroen van het gras en het bruin van de struiken en heesters.

De houtconstructie, onafgewerkt in het zicht gelaten, en de gewalste staalplaten waarmee het rookkanaal van de haard bekleed is, geven het huis iets ruigs. Voor de gevels koos Koehler western red cedar, een houtsoort die door oxidatie vergrijst, bij vochtig weer bijna zwart oogt en in de zon juist goud kleurt – net als het helmgras rond het huis. Deze keuze voor hout zorgt voor een natuurlijke sfeer en maakt het huis minder opvallend in het landschap.

Ecologische aspecten: duurzaam bouwen met energie-efficiëntie

Een van de belangrijkste kenmerken van het duinhuis van Jort Kelder is de ecologische benadering. Het huis is ontworpen met een minimalisering van de ecologische voetafdruk, wat vooral te maken heeft met de keuze voor duurzame materialen en de efficiënte oplossingen voor verwarming en elektriciteit. De architect koos voor een combinatie van goede isolatie en een open ruimte, waardoor er geen centrale verwarming nodig is. Alleen de houtkachel is voldoende.

Daarnaast zijn er zonnepanelen aanwezig, die het huisje voorzien van de benodigde elektriciteit. De combinatie van isolatie en open ruimte zorgt voor een lage energiebehoeft. Daarnaast is het huis grotendeels ondergebracht in het duin, wat de ecologische voetafdruk verder vermindert. De keuze voor hout als bouwstof is ook ecologisch gunstig, aangezien het biologisch afbreekbaar is en een hoge isolatiewaarde heeft.

Verhuur en gebruik: een tijdelijke oplossing

Hoewel het duinhuis van Jort Kelder oorspronkelijk bedoeld was als vakantiehuis, is het in de coronatijd tijdelijk verhuurd. De inkomsten van Jort Kelder zijn behoorlijk opgedroogd door de coronacrisis, waardoor hij zijn woning op Terschelling tijdelijk aanbiedt voor verhuur. Het is echter geen gewoonte, en Jort heeft de advertentie gecanceld, omdat het financieel niet meer nodig is.

De verhuur van het huis gebeurt op basis van specifieke voorwaarden. Zo is het niet toegestaan om groepen jongeren onder de 25 jaar zonder begeleiding van een ouder of voogd te verhuren. De inrichting van het huis is geschikt voor meerdere personen, met meerdere slaapkamers en badkamers. De ruimtelijke oplossingen maken het mogelijk om zowel voor gezinnen als voor groepen mensen geschikt te zijn.

Samenvatting en conclusie

Het duinhuis van Jort Kelder op Terschelling is een voorbeeld van ecologisch en innovatief bouwen. Het huis is grotendeels ondergebracht in het duin, wat leidt tot een minimale ecologische voetafdruk. De ruimtelijke oplossingen zijn uniek en combineren open ruimtes met gesplitste niveaus. De keuze voor materialen en kleuren is sterk beïnvloed door het landschap van Terschelling, waardoor het huis een natuurlijke sfeer heeft.

De ecologische benadering van het huis zorgt voor een lage energiebehoeft en een efficiënte oplossing voor verwarming en elektriciteit. De verhuur van het huis is tijdelijk geweest, maar de inrichting is geschikt voor meerdere personen en groepen. Het duinhuis van Jort Kelder is een uniek voorbeeld van hoe duurzaam bouwen kan worden gerealiseerd op een beschermde locatie.