Mag je in een kelder slapen? Een overzicht van de regelgeving en adviezen

In Nederland is het gebruik van kelders en souterrains als woonruimte onderwerp van veel discussie. De regelgeving rond het bouwen en gebruik van zulke ruimtes is complex en kan variëren afhankelijk van de situatie. In dit artikel worden de belangrijkste regels, aandachtspunten en adviezen samengevat op basis van de beschikbare informatie uit de bronnen.

Deel 1: Wat is een kelder en wat is een souterrain?

Het verschil tussen een kelder en een souterrain is belangrijk om te begrijpen, omdat dit invloed heeft op de toepassing van de regelgeving.

Een kelder wordt beschouwd als een ruimte waarin meer dan de helft van de verdieping zich onder het maaiveld (straatniveau) bevindt. Dit betekent dat een kelder meestal dieper ligt dan een souterrain. Een souterrain daarentegen is een ruimte waarin meer dan de helft van de verdieping zich boven het maaiveld bevindt. Hierbij is het belangrijk om te kijken naar de hoogte van de ruimte ten opzichte van het straatniveau.

In het geval van een souterrain dat gedeeltelijk onder het maaiveld ligt, is het belangrijk om te controleren of de ruimte voldoet aan de eisen van het bouwbesluit. Dit geldt zowel voor nieuwbouw als voor bestaande gebouwen.

Deel 2: Wanneer is een kelder of souterrain geschikt als woonruimte?

Om te bepalen of een kelder of souterrain geschikt is als woonruimte, zijn er een aantal spelregels die belangrijk zijn:

1. Bouwkundig geschikt zijn: Een kelder of souterrain moet bouwkundig geschikt zijn als woonoppervlakte. Dit houdt in dat er goede ventilatie, verwarming en voldoende afwerking moet zijn om dat als aangename woonruimte te gebruiken.
2. Minimale hoogte: Voor een verblijfsruimte is er een minimale hoogte van 2,20 meter vereist. Dit is belangrijk voor comfort en veiligheid.
3. Luchtvochtigheid: De luchtvochtigheid in zulke ruimtes mag niet te hoog zijn. Een vochtig leefklimaat kan leiden tot schimmels, wat ongezond is voor de bewoners.
4. Aanwezigheid van daglicht: Er moet voldoende daglicht zijn om de ruimte geschikt te maken als woonruimte. Zonder daglicht kan het lastig zijn om de ruimte comfortabel te maken.

Deel 3: De rol van het bouwbesluit

Het bouwbesluit is het belangrijkste kader dat de eisen stelt aan bouw en gebruikt van ruimtes. Volgens het bouwbesluit moet een kelder of souterrain voldoen aan de eisen voor een verblijfsruimte. Dit geldt zowel voor nieuwbouw als voor bestaande gebouwen.

De regels van het bouwbesluit zijn vooral van toepassing bij het aanvragen van een bouwvergunning. Wanneer een woning wordt verbouwd of aangepast, moet men rekening houden met de eisen van het bouwbesluit. Daarnaast kan het gebruik van een kelder of souterrain als woonruimte ook invloed hebben op de waarde van het pand.

In de bronnen staat duidelijk dat het gebruik van een kelder als woonruimte niet verboden is, mits aan de eisen van het bouwbesluit wordt voldaan.

Deel 4: De gezondheidseisen

Een van de belangrijkste redenen waarom het gebruik van een kelder of souterrain als woonruimte onderwerp van discussie is, is het gezondheidsrisico. Vooral bij vochtige muren en slechte ventilatie kan het voorkomen dat schimmels ontstaan, wat gevaarlijk kan zijn voor de gezondheid.

In de bronnen wordt opgemerkt dat een vochtige kelder of souterrain zeer ongezond kan zijn. Het is daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat de ruimte goed geventileerd is. Er zijn meerdere manieren om dit te bereiken, zoals het plaatsen van een ventilatiesysteem, het installeren van een elektrische ontvochtiger, of het verbeteren van de isolatie van de muren.

Een ander belangrijk punt is de luchtkwaliteit. In een kelder of souterrain kan het luchtklimaat ongezond zijn, met name bij hoge luchtvochtigheid. Dit kan leiden tot gezondheidsklachten zoals hoesten, neusverkoudheid of zelfs astma.

Deel 5: Technische aandachtspunten bij het gebruik van kelders en souterrains

Bij het gebruik van kelders en souterrains als woonruimte zijn er een aantal technische aandachtspunten die belangrijk zijn:

1. Ventilatie: Er moet voldoende ventilatie zijn, zowel vanuit de lucht als vanuit de grond. Dit is belangrijk om de luchtvochtigheid te beheersen en schimmels te voorkomen.
2. Verwarming: Een kelder of souterrain heeft een aparte verwarming nodig, omdat de temperatuur hier lager kan zijn dan in de rest van het huis.
3. Isolatie: Het is belangrijk om de muren en vloeren goed geïsoleerd te hebben, zodat de ruimte comfortabel is en er geen koude bramen zijn.
4. Vloeren: De vloeren moeten droog zijn en voldoen aan de eisen van het bouwbesluit. Een vochtige vloer kan leiden tot schimmels en kan het gebruik van de ruimte onmogelijk maken.
5. Gebruik van ruimtes: Het is belangrijk om te controleren of de ruimte als verblijfsruimte is aangeduid in de bouwvergunning. Als de ruimte niet als verblijfsruimte is aangeduid, kan dit leiden tot problemen met de waarde van het pand.

Deel 6: Beperkingen en risico's bij het gebruik van kelders en souterrains

Hoewel het gebruik van kelders en souterrains als woonruimte niet verboden is, zijn er wel beperkingen en risico’s die men moet overwegen:

1. Gezondheidsrisico’s: Als de ventilatie niet voldoende is, kan het voorkomen dat schimmels ontstaan. Dit kan gezondheidsklachten veroorzaken, vooral bij kwetsbare groepen.
2. Waardebepaling: Het gebruik van een kelder of souterrain als woonruimte kan invloed hebben op de waarde van het pand. Dit is afhankelijk van de locatie en de kwaliteit van de afwerking.
3. Rechtelijke risico’s: Er zijn situaties waarin het gebruik van een kelder of souterrain als woonruimte niet mag, bijvoorbeeld als de ruimte niet voldoet aan de eisen van het bouwbesluit. Dit kan leiden tot handhavingsmaatregelen van de gemeente.
4. Verkeersproblemen: In sommige steden is het gebruik van kelders als woonruimte minder gangbaar, waardoor het lastig kan zijn om de ruimte comfortabel te maken.

Deel 7: Adviezen voor het gebruik van kelders en souterrains

Als je overweegt om een kelder of souterrain te gebruiken als woonruimte, zijn er enkele adviezen die je kunt volgen:

1. Controleer of de ruimte voldoet aan de eisen van het bouwbesluit. Dit is belangrijk om te voorkomen dat er problemen ontstaan met de waarde van het pand.
2. Zorg voor goede ventilatie. Dit is cruciaal om schimmels en vocht te voorkomen.
3. Zorg voor een goede verwarming. Dit zorgt voor comfort en voorkomt dat de ruimte te koud is.
4. Zorg voor goede isolatie. Dit zorgt voor een comfortabele temperatuur en voorkomt koude bramen.
5. Kijk naar de locatie. In sommige steden is het gebruik van kelders als woonruimte minder gangbaar, waardoor het lastig kan zijn om de ruimte comfortabel te maken.

Conclusie

Het gebruik van kelders en souterrains als woonruimte is in Nederland toegestaan, mits aan de eisen van het bouwbesluit wordt voldaan. Het is belangrijk om rekening te houden met de gezondheidseisen, technische aandachtspunten en eventuele beperkingen. Door goed te controleren of de ruimte geschikt is als woonruimte, kan het gebruik van een kelder of souterrain een nuttige aanvulling worden op de woning.

Bronnen

1. http://www.bouwhelp.nl/vraag/65216_ventilatie
2. https://protectvochtwering.nl/vochtvrij-kelder-souterrain/
3. [http://www.bouwhelp.nl/vraag/31902ruimte(verblijf](http://www.bouwhelp.nl/vraag/31902ruimte(verblijf)
4. https://forum.fok.nl/topic/1732766
5. https://vkmakelaars.nl/blog/bouwkundig-advies/telt-een-kelder-of-souterrain-mee-als-woonoppervlakte/
6. https://www.klusidee.nl/Forum/topic/slapen-in-een-kelder-ventilatie.81704/
7. https://www.rijssenbeek.nl/kennisbank/kelder-of-berging-bij-appartement-gebruiken-als-woonruimte/
8. https://www.rijnmond.nl/nieuws/168107/wij-gebruiken-ons-souterrain-om-te-slapen-en-bij-hoosbuien-loopt-het-grondwater-naar-binnen