Kelder bouwen: wat mag je wel en niet?

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

In tijden van woningnood en stijgende woningprijzen zien veel mensen de kelder als een oplossing om ruimte te winnen en de woningwaarde te verhogen. Het bouwen van een kelder onder een bestaande woning of in de tuin is echter geen kwestie van zomaar een gat graven. Er zijn verschillende factoren die hierbij een rol spelen, waaronder de wetgeving, de grondsoort, de bouwmethoden en de kosten. In dit artikel geven we een overzicht van wat mag en wat niet bij het bouwen van een kelder, gebaseerd op de beschikbare informatie.

Hoe werkt het bouwen van een kelder?

Het bouwen van een kelder is een complex proces dat meerdere stappen omvat. Allereerst is er een omgevingsvergunning nodig, aangevraagd bij de gemeente. De vergunning wordt meestal verstrekt op basis van constructietekeningen en berekeningen die door een erkende aannemer zijn gemaakt. Hiermee wordt gekeken of de bouw veilig is en of er sprake is van onkruidige grond of andere belemmeringen.

Zodra de vergunning is verkregen, begint het daadwerkelijke bouwproces. Het eerste wat moet gebeuren, is het uitgraven van de kelder. Vervolgens worden de betonnen wanden en het plafond geplaatst. Tijdens deze fase worden ook leidingen en bedrading aangebracht. Daarna wordt de kelder geïsoleerd en waterdicht gemaakt, bijvoorbeeld met een kelderbekleding. De laatste stap is het aanleggen van een ventilatiesysteem, wat nodig is om schimmels te voorkomen.

Wat is toegestaan volgens het bestemmingsplan?

Het bouwen van een kelder is afhankelijk van het bestemmingsplan van de wijk waarin het huis zich bevindt. In sommige gevallen is ondergronds bouwen toegestaan, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Bijvoorbeeld, als het bestemmingsplan geen expliciete verbod op ondergronds bouwen bevat, dan is het volgens vaste jurisprudentie wél toegestaan. In dat geval gelden dezelfde regels als bij bovengronds bouwen, wat betekent dat er rekening moet worden gehouden met breedte-, lengte- en inhoudsmaten.

Echter, als het bestemmingsplan een maximale inhoud van een woning voorschrijft en er geen verbod op ondergronds bouwen geldt, is het bouwen van een kelder toegestaan en telt de inhoud daarvan mee voor de maximale inhoud van het gehele gebouw. Ook als er meetvoorschriften gelden voor de oppervlakte en inhoud van bouwwerken en daarbij is bepaald dat deze boven peil moeten worden gemeten, leest de rechter daar géén verbod op ondergronds bouwen in.

Wat zijn de kosten?

De kosten van het bouwen van een kelder variëren sterk, afhankelijk van de grootte, het materiaal, de constructie en de afwerking. De minimale prijs ligt rond de €10.000,- voor een kleine kelder, terwijl grotere, luxe kelders tot wel €50.000,- of meer kunnen kosten. Een gemetselde kelder is over het algemeen goedkoper dan een prefab kelder, maar een prefab kelder is sneller te bouwen.

De prijs per m² ligt meestal rond de €1.000,-, waarmee rekening gehouden moet worden bij het plannen van de grootte van de kelder. Daarnaast zijn er ook kosten verbonden aan het aanvragen van de vergunning, het aanbrengen van ventilatie, het isoleren en het waterdicht maken van de kelder.

Wat zijn de voordelen en nadelen?

Een kelder biedt verschillende voordelen. Het vergroot de woonruimte zonder dat dit zichtbaar is vanaf de buitenkant. Daarnaast kan een kelder worden gebruikt als opslagruimte, werkplek, speelkamer of zelfs als fitnessruimte. Bovendien kan een kelder de woningwaarde verhogen, vooral in gebieden waar de prijs per vierkante meter relatief hoog is.

Echter, er zijn ook nadelen. Het bouwen van een kelder vereist veel papierwerk, vergunningen en voorbereiding. Bovendien kan het grondwater problemen opleveren, vooral als de kelder niet goed is geïsoleerd of waterdicht gemaakt. Ook kan het bouwen van een kelder leiden tot verzakkingen in omliggende huizen en tuinen, als er te veel grondwater wordt weggepompt.

Welke bouwmethoden zijn er?

Er zijn verschillende manieren om een kelder te bouwen. Een veelgebruikte methode is het bouwen van een gemetselde kelder, waarbij de muren worden gemetseld met stenen of betonblokken. Dit is over het algemeen goedkoper dan het bouwen van een betonkelder, maar minder waterdicht. Een betonkelder is juist goedkoper per m², maar vereist meer arbeid.

Een andere optie is de afzinkkelder, die bestaat uit afzonderlijk geprefabriceerde delen die op de bouwplaats worden bevestigd. Dit is een geschikte oplossing voor locaties die moeilijk bereikbaar zijn of waar de ruimte beperkt is. Een afzinkkelder is ook sneller te bouwen, wat een voordeel kan zijn bij het plannen van het project.

Wat moet je nog meer weten?

Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met de grondsoort. Zandgrond is bijvoorbeeld goed te graven, terwijl kleigrond ingewikkelder is en extra waterdichting vereist. Daarom is het aan te raden om een bodemonderzoek uit te voeren om de geschiktheid van de grond te beoordelen.

Bij het plannen van de kelder is het ook belangrijk om een goed ontwerp te maken met aandacht voor functionaliteit, constructie en waterdichting. Daarnaast is het verstandig om offertes aan te vragen bij verschillende aannemers, zodat je een eerlijke prijs kunt vergelijken. Het is ook belangrijk om rekening te houden met de omgevingsvergunning en andere benodigde vergunningen.

Conclusie

Het bouwen van een kelder kan een waardevolle toevoeging zijn aan je woning, mits aan de juiste voorwaarden wordt voldaan. Het vereist een goed ontwerp, een omgevingsvergunning en de juiste bouwmethoden. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de grondsoort, de kosten en het mogelijke risico op verzakkingen in omliggende huizen. Als je goed geïnformeerd bent en de juiste stappen volgt, kan een kelder een uitstekende aanvulling zijn op je woning.

Bronnen

bouw
zomaar