Opdrijven kelder berekenen: Wat je moet weten

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

In de bouw is het opdrijven van een kelder een essentieel aspect dat zorgvuldig moet worden bekeken, vooral bij gebouwen die zich onder het grondwaterpeil bevinden. Dit artikel biedt inzicht in hoe je een opdrijfberekening kunt uitvoeren, de factoren die hierbij een rol spelen en de maatregelen die je kunt nemen als de berekening niet voldoet. De informatie is gebaseerd op de opgegeven bronnen en geeft een overzicht van de technische en praktische aspecten van het opdrijven van een kelder.

Wat is opdrijven van een kelder?

Opdrijven van een kelder gebeurt wanneer de opwaartse krachten, veroorzaakt door het grondwater, groter zijn dan de neerwaartse krachten van de constructie. Dit kan leiden tot een onveilige situatie waarin de kelder zich van de fundering losmaakt. Dit is vooral van belang bij op staal gefundeerde constructies, waarbij het statische evenwicht van de constructie moet worden getoetst. Bij gebouwen met een kelder onder het grondwaterpeil moet worden voorkomen dat deze gaat opdrijven.

De berekening van het opdrijven van een kelder wordt vaak uitgevoerd volgens de Eurocode, met name NEN 9997. Hierbij wordt het evenwicht tussen de opwaartse en neerwaartse belastingen beoordeeld. Bijvoorbeeld, in een voorbeeld met een kelder van 10 bij 20 m² en een vloerdikte van 400 mm, wordt de opwaartse belasting berekend op basis van de grondwaterstand, terwijl de neerwaartse belastingen worden bepaald door het gewicht van de vloer, de wanden en eventuele bovenbouw.

Belastingen en berekening

Bij een opdrijfberekening worden verschillende belastingen in kaart gebracht, waaronder het eigen gewicht van de keldervloer, de kelderwanden, de blijvende en gebruiksbelastingen van de bovenbouw en de opwaartse krachten van het grondwater. In het voorbeeld dat in de bronnen wordt genoemd, bedraagt het eigen gewicht van de keldervloer 2000 kN, het eigen gewicht van de kelderwanden 1800 kN en de blijvende belasting van de bovenbouw 2000 kN. De opwaartse belasting van het grondwater wordt berekend op 5800 kN.

De berekening van het evenwicht wordt uitgevoerd door de neerwaartse belastingen te vermenigvuldigen met een factor, meestal 0,90, en de opwaartse belastingen met 1,00. In dit geval blijkt dat het evenwicht niet voldoet, omdat de opwaartse belastingen groter zijn dan de neerwaartse. Dit duidt erop dat maatregelen moeten worden genomen om het opdrijven te voorkomen.

Maatregelen tegen opdrijven

Als de berekening niet voldoet, zijn er verschillende methodes om dit op te lossen. De belangrijkste opties zijn:

Toepassen van trekpalen: Trekpalen zijn een veelgebruikte methode om de constructie te versterken en het opdrijven te voorkomen. Hierbij wordt een betrouwbare ondergrond gegenereerd door palen in de grond te steken.
Toepassen van een dikkere betonvloer of zwaar beton: Een dikkere vloer kan extra gewicht bieden, wat helpt om het evenwicht te herstellen. Zwaar beton kan ook worden gebruikt om het gewicht van de constructie te vergroten.
Toepassen van grotere oren: Een oor is een uitstekend deel van de vloer dat extra grond kan meenemen, waardoor de neerwaartse krachten toenemen. Dit kan een effectieve oplossing zijn, mits het verschil tussen opwaartse en neerwaartse belasting relatief gering is.
Tijdelijk volledig laten lopen of ballasten: In sommige gevallen kan het tijdelijk volledig laten lopen of ballasten een oplossing zijn, vooral als de bouwfase niet voldoet.

Invloed van de grondwaterstand

De grondwaterstand speelt een cruciale rol in de berekening van het opdrijven van een kelder. De grondwaterstand moet worden bepaald op basis van karakteristieke waarden, en moet worden bekeken met zowel een bovengrens als ondergrens. Dit is belangrijk, omdat de grondwaterstand kan variëren door schommelingen, wat het evenwicht van de constructie kan beïnvloeden.

In sommige gevallen kan het nodig zijn om met een buitengewone belastingcombinatie te rekenen, vooral bij veranderingen in het klimaat en groeiende overstromingsrisico's. De grondwaterstand moet worden aangehouden als een gegeven, en het is belangrijk om rekening te houden met de impact van de grondwaterstand op de constructie.

Belang van een correcte berekening

Een correcte berekening van het opdrijven van een kelder is essentieel om te voorkomen dat er schade ontstaat aan de constructie. Bijvoorbeeld, in een geval waarin de kelder niet voldoet op opdrijven, kan het nodig zijn om een andere manier te kiezen om de snedekrachten te bepalen. De keuze voor een dikkere vloer kan bijdrragen aan de oplossing, maar moet wel worden geëvalueerd op effectiviteit.

Conclusie

Het opdrijven van een kelder is een complex proces dat zorgvuldig moet worden beoordeeld en gecorrigeerd indien nodig. De berekening van het opdrijven moet worden uitgevoerd volgens de Eurocode, en moet rekening houden met verschillende belastingen, waaronder het eigen gewicht van de constructie, de belastingen van de bovenbouw en de opwaartse krachten van het grondwater. Als de berekening niet voldoet, zijn er meerdere maatregelen beschikbaar, waaronder het toepassen van trekpalen, dikkere vloeren of grotere oren. Het is belangrijk om rekening te houden met de invloed van de grondwaterstand en het klimaat op de constructie.