Historische Kelders in Arnhem: Een Blik op het Verleden onder de Gracht

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

De historische kelders van Arnhem vormen een uniek stukje geschiedenis dat zich onder het stadscentrum bevindt. Deze kelders, die voornamelijk onder de winkelstraten van de oude binnenstad liggen, zijn een overblijfsel van de middeleeuwen en geven inzicht in de handelspraktijken, bouwmethoden en levenswijze van die tijd. In dit artikel wordt aandacht besteed aan de geschiedenis van deze kelders, hun huidige toegankelijkheid, de beschikbare rondleidingen en de betekenis van deze ruimtes voor de interieurontwikkeling en het behoud van historisch erfgoed.

Historische achtergrond en ontstaansgeschiedenis

De historische kelders in Arnhem zijn ontstaan tijdens de 14e eeuw, toen er grote koopmanshuizen, herbergen en wijnhuizen werden gebouwd. Deze gebouwen hadden ruime opslagkelders waarin handelswaar, wijn en andere goederen werden opgeslagen. De kelders werden vaak verhuurd aan marktkooplui, die hier hun producten opslagen en verkochten. Na de ontdekking van de kelders in de jaren 1980 werden ruim dertig kelders samengevoegd en opengesteld om het publiek toegankelijk te maken.

Deze ruimtes vormen een overblijfsel van het handelsverkeer dat in Arnhem plaatsvond, en geven inzicht in de verkeerswegen, de rol van de Rijnstraat als verbinding tussen de haven en het centrum, en de betekenis van de Praets als handelspunt. De kelders zijn dus niet alleen een architectonisch en historisch belangrijk gebied, maar ook een belangrijke bron voor het begrijpen van de economische geschiedenis van de stad.

Toegankelijkheid en bezoekerstoevoegingen

De kelders zijn momenteel toegankelijk via meerdere ingangen, waaronder de Oude Oeverstraat 4a. De toegang is geregeld van woensdag tot zaterdag van 12.00 tot 17.00 uur, en elke eerste zondag van de maand. Voor bezoekers die het alleen willen bezoeken, is de entreeprijs voor volwassenen €4,00, terwijl jeugd tot 16 jaar gratis toegang heeft, mits er een betalende begeleider bij is.

Daarnaast zijn er ook rondleidingen beschikbaar. Deze worden verzorgd door ‘t Gilde Stadswandeling Arnhem, en vinden plaats op woensdag, vrijdag en zaterdag om 14.00 uur. Een volledige rondleiding duurt ongeveer anderhalf uur en kost €10,00 per volwassene. Voor scholieren in schoolverband is er een korting van €7,50. Deze rondleidingen worden vaak gegeven door een bekwame gids, die de geschiedenis en betekenis van de kelders uitlegt.

Rondleidingen en de rol van de gids

De rondleidingen door de historische kelders zijn een populaire activiteit voor zowel lokale als reisbezoekers. De gids neemt de bezoeker mee langs belangrijke plekken, zoals de plekken die verband houden met de haven, de Rijnpoort, het oudste huis van Arnhem, en de Slag van november 1813. De gids legt uit hoe de kelders in de loop der eeuwen zijn gebruikt, en wat de betekenis is van de verschillende bouwelementen zoals de kaarsennissen, tongewelven en spaarbogen.

Er zijn verschillende manieren om de kelders te bezoeken. Bezoekers kunnen zelfstandig wandelen door de kelders, waarbij ze een plattegrond kunnen krijgen van de baliemedewerker. Daarnaast zijn er ook gecertificeerde rondleidingen beschikbaar, waarbij de gids de geschiedenis en de architectuur uitlegt. De kelders zijn ook geschikt voor feesten, zoals een bruiloft of een andere celebratie, en worden vaak gebruikt voor culturele activiteiten.

Bezoekerservaringen en kritiek

De bezoekerservaringen variëren, afhankelijk van de kwaliteit van de gids en de omstandigheden van de wandeling. Sommige bezoekers vonden de rondleidingen interessant en leerrijk, terwijl anderen een ontevredenheid uitspraken over de kwaliteit van de gids. Bijvoorbeeld, één bezoeker die in september 2022 een bezoek aan de kelders maakte, vond dat de gids zich te veel met zijn eigen werk bezighield en niet genoeg aandacht besteedde aan de kelders. De bezoeker vond echter wel dat het bezoek aan de kelders zelf een waarde had.

Een ander bezoek in april 2022 liet zien dat de kelders in sommige gevallen niet zoveel te zien hadden, en dat er soms concerten worden gegeven in de kelders, wat de bezoeker verontrustte. De bezoeker vond dat de situatie onduidelijk was, en dat er geen duidelijke instructies waren over het fotograferen of het gedrag van het publiek.

Toekomst en behoud

De historische kelders vormen een belangrijk deel van het erfgoed van Arnhem. De renovatie en het openstellen van deze ruimtes hebben ertoe bijgedragen dat de geschiedenis van de stad zichtbaar is gemaakt. Door de kelders open te stellen, wordt er ook aandacht besteed aan de historische bouwmethoden en de functie van deze ruimtes in het verleden.

De toekomst van de kelders hangt af van het behoud en de onderhoudsstrategieën. De kelders zijn geclassificeerd als een historisch monument en worden onderhouden door het Gilde Stadswandeling Arnhem. De kelders zijn ook een belangrijk onderdeel van de stadsontwikkeling, en worden gebruikt voor culturele activiteiten, zoals tentoonstellingen en feesten.

Conclusie

De historische kelders van Arnhem bieden een uniek inzicht in de geschiedenis en het verleden van de stad. Ze zijn een overblijfsel van de middeleeuwen en geven inzicht in de handelspraktijken, de bouwmethoden en de levenswijze van die tijd. De kelders zijn momenteel toegankelijk via meerdere ingangen en kunnen worden bezoekt via zelfstandige wandelingen of gecertificeerde rondleidingen. De bezoeker kan hierin veel leren over de historische betekenis van deze ruimtes en de rol die ze hebben gespeeld in de ontwikkeling van Arnhem. De kelders vormen dus een belangrijk stukje erfgoed dat behouden moet worden voor toekomstige generaties.

Bronnen

rondleiding