Ventilatie in de kelder: hoe je de juiste capaciteit berekent

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

Een goed functionerende ventilatie is essentieel voor een gezond en comfortabel binnenklimaat, vooral in een kelder. In de bronnen is duidelijk aangegeven dat ventilatie in de kelder niet alleen helpt bij het voorkomen van vochtproblemen, schimmelvorming en een muffe geur, maar ook bij het behouden van een gezond leefklimaat. De ventilatiecapaciteit van een kelder moet op basis van de ruimte en de gebruiksfunctie worden berekend. In dit artikel leggen we uit hoe je de juiste ventilatiecapaciteit voor je kelder kunt berekenen, en welke factoren je hierbij moet overwegen.

Hoeveel keer per uur moet de lucht worden ververst?

Een kelder moet ongeveer 5x per uur worden ververst. Dit houdt in dat je de inhoud van de kelder (lengte x breedte x hoogte) met 5 vermenigvuldigt om de benodigde ventilatiecapaciteit te bepalen. Bijvoorbeeld: een kelder van 5 m² en 2,5 m hoogte heeft een inhoud van 12,5 m³. Dit vermenigvuldigd met 5 levert 62,5 m³ per uur op. Dit is de minimale hoeveelheid lucht die per uur moet worden ververst.

Ventilatienormen per ruimte

De ventilatiecapaciteit wordt vaak uitgedrukt in dm³ per seconde of m³ per uur. In het Bouwbesluit zijn ventilatienormen opgenomen die per ruimte verschillen. Voor een kelder geldt een bepaalde norm, maar deze wordt vaak niet expliciet genoemd. Wel is het belangrijk om te weten dat het systeem op de juiste manier moet werken om een optimale luchtkwaliteit te garanderen.

De bronnen geven aan dat het Bouwbesluit vooral aandacht besteedt aan ventilatie in nieuwe gebouwen. Daarbij wordt aangegeven dat de ventilatie (luchtverversing) goed op orde moet zijn. Er worden alleen nog maar ventilatiesystemen geaccepteerd die geheel mechanisch werken. Dit geldt vooral voor nieuwbouw, waar ventilatie verplicht is. Voor oudere woningen is dit niet altijd het geval, maar het is wel aan te raden om een ventilatiesysteem aan te brengen.

Ventilatiesystemen en keuze voor de kelder

Er zijn verschillende ventilatiesystemen beschikbaar, namelijk A, B, C en D. Voor een kelder is vooral systeem C en D van belang. Systeem C werkt met natuurlijke toevoer van verse lucht en mechanische afvoer van vuile lucht. Dit systeem wordt het meest toegepast in de Nederlandse woningbouw. Systeem D is een volledig mechanisch systeem met aan- en afvoer van lucht, inclusief het terugwinnen van afgevoerde warmte. Dit is ideaal voor een bijna energieneutraal huis.

In bron 10 wordt uitgelegd dat een kelder vaak wordt gebruikt voor opslag. Dan is het meestal het beste om een buisventilator met de juiste capaciteit te kiezen. Deze buisventilator plaatst je dan met ventilatiekanalen en op een tijdschakelaar om deze een paar uur per dag te laten draaien. Het is niet noodzakelijk in deze situatie om dit meer te ventileren. Je zal dit ook eventueel met een vochtsensor automatisch kunnen laten schakelen.

Capaciteit berekenen

De ventilatiecapaciteit van een ventilatiesysteem wordt uitgedrukt in dm³ per seconde of m³ per uur. Voor het berekenen van de benodigde capaciteit is het belangrijk om te weten welke ventilatienormen gelden per ruimte. Bijvoorbeeld:

Voor een keuken geldt een norm van 21 dm³ per seconde.
Voor een badkamer geldt een norm van 14 dm³ per seconde.
Voor een toiletruimte geldt een norm van 7 dm³ per seconde.
Voor een woon- en slaapkamer geldt een minimale norm van 0,9 dm³ per seconde per m² vloeroppervlak.

Deze normen zijn vastgesteld in het Bouwbesluit en worden ook aangehouden in de NEN 1087. Deze normen geven aan wat de minimale ventilatiecapaciteit moet zijn per ruimte.

Ventilatiesysteem kiezen

Bij het kiezen van een ventilatiesysteem is het belangrijk om rekening te houden met de grootte van de kelder, het gebruik van de ruimte en de beschikbare ruimte voor installatie. Voor een kelder is het meestal ideaal om een mechanisch systeem aan te brengen. Dit is vooral belangrijk als de kelder vochtproblemen heeft of een slechte luchtcirculatie heeft.

In bron 10 wordt aangegeven dat een kelder moet worden ververst met ongeveer 5x per uur. Dit is de minimale aanbeveling. Als de kelder vaak wordt gebruikt of als er vochtproblemen zijn, kan het nodig zijn om de capaciteit te verhogen.

Belang van onderhoud

Een mechanisch ventilatiesysteem moet regelmatig worden onderhouden om te zorgen voor optimale werking. In bron 9 wordt aangegeven dat het aanbevolen wordt om eens in de zes jaar de luchtkanalen en de ventilatiebox te reinigen. Dit helpt om te voorkomen dat het systeem vervuild raakt en daardoor niet meer optimaal werkt. Daarnaast wordt ook aangeraden om de ventilatiebox eens per jaar te laten reinigen.

Conclusie

Ventilatie in de kelder is essentieel voor een gezond en comfortabel leefklimaat. De capaciteit van het ventilatiesysteem moet op basis van de ruimte en het gebruik worden berekend. Er zijn verschillende ventilatiesystemen beschikbaar, waarbij vooral systemen C en D van toepassing zijn. Het is belangrijk om rekening te houden met de ventilatienormen en de capaciteit van het systeem. Daarnaast is het aan te raden om het ventilatiesysteem regelmatig te onderhouden om optimale werking te garanderen.