Het duinhuis van Jort Kelder: een ecologisch ontwerp in de Terschellinger duinen

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

Het bouwen van een villa in de beschermde natuur van Terschelling stelt een unieke uitdaging voor architecten en eigenaren. In het geval van Jort Kelder is dit echter geen gewoon vakantiehuis. Het ontwerp van het duinhuis, ontworpen door architect Marc Koehler, combineert ecologische principes, functionele ruimtelijke oplossingen en een diepe verbondenheid met het landschap. Dit artikel bevat een overzicht van de architectonische uitstraling, het gebruik van materialen, de ecologische voetafdruk en de invloed op de beleving van de omgeving.

Een architectonisch ontwerp gebaseerd op het landschap

Het duinhuis van Jort Kelder is opgetrokken in de Terschellinger duinen, waarin het niet zomaar een willekeurig huis is, maar een architectonisch ontwerp dat zich aanpast aan de unieke topografie van het eiland. De villa, die zich uitstrekt over een oppervlakte van 138 vierkante meter, is gebouwd in overeenstemming met de strenge bouwregels van de gemeente Terschelling. De opdrachtgevers, Jort en zijn broer, wilden een luxe vakantiehuis dat zich goed aanpast aan de omgeving, zowel qua uiterlijk als qua ecologische impact.

De ruimte is opgebouwd als een “promenade architecturale”, waarbij de verschillende niveaus van het huis als een spiraal om de centrale open haard heen lopen. De villa bevat drie slaapkamers, een entree, zitkamer, eetkeuken, keuken, speelruimte, werkplek en lounge. De ruimtes zijn niet opgesplitst door muren, maar gecreëerd via splitlevels en niveaus. Dit maakt het mogelijk om vanuit verschillende plekken een uniek uitzicht op het landschap te hebben, zonder dat de indeling van de ruimte beperkt raakt.

Ecologisch ontwerp en materialen

Een van de kernpunten van het ontwerp is het minimaliseren van de ecologische voetafdruk. De architect koos voor een houten constructie, die door de weersinvloeden langzaam vergrijsd en zich hiermee aanpast aan de omgeving. Dit materiaal heeft ook een hoge isolatiewaarde en is biologisch afbreekbaar, wat het ideaal maakt voor gebruik in een beschermde natuur. Daarnaast is het huis grotendeels onder de grond gebouwd, waardoor het zichtbare volume beperkt blijft en het minder opvalt in de omgeving.

De vloeren zijn gemaakt van beton met zandkleurig pigment, wat het materiaal warmer maakt en een betere verbinding creëert tussen binnen- en buitenuitstraling. De wanden zijn gemaakt van ruwe, antracietkleurige beton, en de houtconstructie is onafgewerkt gelaten, waardoor het een ruig en natuurlijk gevoel geeft. De gevels zijn gemaakt van western red cedar, een houtsoort die zich aanpast aan de omstandigheden en zich in de zon goud kleurt, terwijl het in vochtige omstandigheden donkerder wordt.

De inrichting van het interieur is minimalistisch en past zich aan bij de omgeving. De kleuren en materialen zijn afgeleid van het landschap, met grijs en wit van de zee, geelgroen van het gras en bruin van de struiken en heesters. De houten vloeren en de gewalste staalplaten van het rookkanaal geven het huis een ruige, natuurlijke uitstraling.

Energiebesparing en duurzame oplossingen

De villa is ontworpen met een lage energiebehoefte. Door de goede isolatie en de centrale open haard is er nauwelijks energie nodig voor verwarming. Een kleine cv-ketel dient als back-up voor strenge winters. Daarnaast zijn er zonnepanelen geplaatst achter het huis, die een deel van de benodigde elektriciteit leveren. De ventilatie wordt geregeld met behulp van roosters en te openen ramen, waardoor het luchtcirculatiesysteem eenvoudig en duurzaam is.

De locatie in de duinen maakt het lastig om een traditionele bouw te realiseren. Daardoor koos de architect voor een prefab systeem, dat op het vasteland voorgezaagd is en met de boot naar het eiland gevoerd werd. Dit systeem maakt het mogelijk om in korte tijd de constructie op te bouwen, aangezien bouwen op Terschelling alleen buiten het broedseizoen van de duinvogels mag plaatsvinden. De afname van het transport en de beperkte impact op de natuur zijn hierbij belangrijk geweest.

Invloed op de beleving van de omgeving

Het ontwerp van het duinhuis is gericht op het maximaliseren van de beleving van het landschap. De ruimtes zijn zodanig ingericht dat de bewoners en gasten vanuit meerdere punten een prachtig uitzicht hebben. De grote dakraam zorgt voor een lichtere ineenstroom van zonlicht, waardoor het souterrain net zo licht is als de bovenverdiepingen. De open ruimte en de verschillende niveaus maken het mogelijk om in het huis te wandelen alsof je door de duinen loopt.

De centrale open haard dient als een middelpunt voor het hele huis. Het is een ruimte waarin zowel de familie als gasten kunnen samenkomen. De splitlevels zijn zo opgezet dat je vanuit het ondergrondse slaapdomein langzaam naar boven stapt, langs de entree, de woon- en eetruimte, de keuken en via de speelruimte naar de lounge bovenin. Hierdoor voelt het huis groter dan het daadwerkelijk is.

Conclusie

Het duinhuis van Jort Kelder is een voorbeeld van ecologisch en functioneel ontwerp in een beschermde natuur. De combinatie van hout, beton en glas maakt het huis visueel overtuigend en ecologisch duurzaam. De ruimtelijke oplossing zorgt voor een unieke beleving van het landschap, terwijl de ecologische voetafdruk wordt geminimaliseerd. Dit is een voorbeeld van hoe een luxe vakantiehuis kan worden ontworpen zonder de natuur te beschadigen.