Het duinhuis van Jort Kelder op Terschelling: een ecologische uitdaging in het landschap

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

Het duinhuis van Jort Kelder op Terschelling vormt een unieke combinatie van ecologische bewustzijn en architectonische uitdaging. Het project, ontworpen door architect Marc Koehler, is een voorbeeld van hoe duurzame bouwprincipes kunnen worden toegepast op een gebied dat geclassificeerd is als UNESCO-Werelderfgoed. Het huis is opgetrokken in een omgeving waar de natuur centraal staat, en het ontwerp is daarop afgestemd om zowel de omgeving te respecteren als een functionele, comfortabele woning te bieden voor het gezin van Kelder. In dit artikel worden de architectonische kenmerken, de ecologische oplossingen, de ruimtelijke indeling en de betekenis van dit project in het algemeen besproken.

Architectonische kenmerken van het duinhuis

Het duinhuis van Jort Kelder op Terschelling is een uniek gebouw dat gebaseerd is op de unieke topografie van het eiland. De architect, Marc Koehler, koos voor een ontwerp dat zowel de natuur als de woonfuncties in evenwicht brengt. Het gebouw bestaat uit een enkele ruimte, waarin geen muren zijn aangebracht, behalve voor de slaap- en badkamers. Dit zorgt voor een open ruimtelijke indeling die de indruk wekt van een groter huis dan het daadwerkelijk is (138 vierkante meter). De ruimte is opgedeeld in splitlevels die zich in een spiraalvormig patroon rond de centrale open haard bewegen, wat een promenade architecturale oplevert.

De ruimtelijke indeling is zo ontworpen dat de bewoners en gasten een eigen plek krijgen. Vanuit het souterrain, waar de slaapkamers en badkamers zich bevinden, stijgt men langzaam naar boven, langs de entree, de woon- en eetruimte, de keuken en de speelruimte tot in de lounge op de bovenverdieping. Dit maakt het mogelijk om vanuit verschillende plekken een ander uitzicht te hebben, net als tijdens een wandeling door de duinen.

Een andere kenmerkende eigenschap is het gebruik van natuurlijke materialen. De ruwe, antracietkleurige kelderwanden van in het werk gestort beton geven het gebouw een ruig, maar sterk gevoel. De architect liet in het interieur zandkleurig pigment toevoegen aan het beton, wat het materiaal warmer maakt en de relatie tussen binnen en buiten versterkt. De houtconstructie, onafgewerkt in het zicht gelaten, en de gewalste staalplaten waarmee het rookkanaal van de haard bekleed is, geven het huis iets ruigs. Voor de gevels koos Koehler western red cedar, een houtsoort die door oxidatie vergrijst, bij vochtig weer bijna zwart oogt en in de zon juist goud kleurt.

Ecologische oplossingen en duurzaamheid

Een van de belangrijkste aspecten van het duinhuis van Jort Kelder is de ecologische inpassing in het landschap. Het huis is grotendeels onder de grond gebouwd, wat zowel het zichtbare volume beperkt als de basis legt voor goede isolatie. Het is in hout opgetrokken, wat een biologisch afbreekbaar materiaal is met een hoge isolatiewaarde. Dit maakt het mogelijk om de ecologische voetafdruk te beperken.

Het huis is voorzien van zonnepanelen, die het huisje voorzien van de benodigde elektriciteit. De combinatie van goede isolatie en de open ruimte zorgt ervoor dat er geen centrale verwarming nodig is. Alleen de houtkachel is voldoende. Daarnaast wordt de ventilatie geregeld met behulp van roosters en te openen ramen, wat een lage energie- en onderhoudskosten oplevert.

De keuze voor duurzame materialen en slimme oplossingen maakt het huis ecologisch verantwoord. De architect koos voor een prefab systeem, dat op het vasteland voorgezaagd is, en dat met de boot naar het eiland gevoerd werd. Dit systeem maakt het mogelijk om in korte tijd de constructie op te bouwen, iets dat belangrijk is vanwege de beperkte bouwtijd op Terschelling.

Ruimtelijke indeling en functies

Het duinhuis is opgezet als een ruimtelijke promenade, waarbij elke verdieping een eigen functie heeft. De ruimte is opgesplitst in verschillende niveaus, waarbij de bewoners vanuit het souterrain naar boven kunnen stijgen. De entree, woon- en eetruimte, keuken en speelruimte vormen een lopende weg die leidt naar de lounge op de bovenverdieping. Dit zorgt voor een functionele en open indeling, waarbij elke ruimte een eigen sfeer heeft.

De woonruimte is voorzien van een grote luie bank en lounge chair, met uitzicht op het tweede terras pal op het zuiden. De keuken is open, met een kookeiland, een grote eettafel en uitzicht op het verdiepte terras op zuidoost. De keuken is zo ontworpen dat hij een plek is voor sociale interactie, met genoeg ruimte voor gasten.

De bovenverdieping bevat twee master bedrooms, met elk een tweepersoonsbed, een badkamer met inloopdouche, wastafelmeubel en toilet. De slaapkamers zijn aangelegd met een comfortabele inrichting, waarbij de natuurlijke lichtinname vanuit de grote ramen een belangrijke rol speelt. De ruimte is zo ingericht dat de bewoners kunnen genieten van het landschap en het zonlicht.

Betekenis en impact

Het duinhuis van Jort Kelder op Terschelling is een voorbeeld van hoe een gebouw kan worden ontworpen met een ecologische inpassing in het landschap. Het project toont aan dat duurzaamheid en architectonische creativiteit samen kunnen werken, zonder de natuur te beschadigen. Het huis is opgetrokken in een omgeving waar de natuur centraal staat, en het ontwerp is daarop afgestemd om zowel de omgeving te respecteren als een functionele, comfortabele woning te bieden.

Het is ook een voorbeeld van hoe de ecologische voetafdruk van een gebouw kan worden beperkt. De keuze voor duurzame materialen en slimme oplossingen maakt het huis ecologisch verantwoord. Bovendien is het gebouw opgetrokken met een prefab systeem, wat de transportkosten en energiegebruik beperkt.

Het project is ook een voorbeeld van hoe een ontwerp kan bijdragen aan de architectonische diversiteit in een gebied dat al jarenlang wordt gekenmerkt door bungalows en chalets. Het duinhuis van Jort Kelder is een uniek gebouw dat zowel de natuur als de woonfuncties in evenwicht brengt. Het is een voorbeeld van hoe een gebouw kan worden ontworpen met een ecologische inpassing in het landschap.

Conclusie

Het duinhuis van Jort Kelder op Terschelling is een uniek project dat een ecologische inpassing in het landschap toont. Het ontwerp van Marc Koehler is gericht op het respecteren van de natuur, terwijl het ook een functionele, comfortabele woning biedt. De ruimtelijke indeling, het gebruik van natuurlijke materialen en de ecologische oplossingen maken het huis een voorbeeld van duurzaamheid in de architectuur. Het project toont aan dat een gebouw kan worden ontworpen met een ecologische inpassing in het landschap, en dat architectonische creativiteit en duurzaamheid samen kunnen werken.