Het duinhuis van Jort Kelder: een ecologisch en architectonaal meesterwerk in de duinen van Terschelling

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

Het duinhuis van Jort Kelder is een uniek voorbeeld van ecologisch bouwen en architectonische creativiteit. Gelegen in de duinen van Terschelling, is het een droomhuis dat zowel functioneel als esthetisch overtuigt. Het ontwerp van het huis, gerealiseerd door architect Marc Koehler, is gebaseerd op de unieke omgeving en de behoeften van de bewoners. De combinatie van duurzaamheid, natuurlijke materialen en een open ruimtelijke opzet maakt het tot een van de meest opvallende woningen op het eiland. In dit artikel worden de architecturale, ecologische en functionele aspecten van het duinhuis besproken.

Architecturale opzet: een promenade architecturale

Het duinhuis is ontworpen als een "promenade architecturale", waarbij de ruimtes op een spiraalvormige manier zijn opgebouwd. De opdrachtgevers, Jort Kelder en zijn broer, wilden een huis dat zowel voor de familie als voor gasten geschikt was. De ruimtes zijn opgedeeld in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centrale open haard. Hierdoor ontstaat een gevoel van beweging en openheid, waarbij elke vloer een eigen sfeer heeft. De centrale haard fungeert als het hart van het huis en zorgt voor een warme, gezellige sfeer.

De ruimte is opgebouwd uit tien vloeren, waarvan de meeste ondergronds zijn. De slaapkamers en badkamers bevinden zich in het souterrain, terwijl de woon- en eetruimte, keuken, speelruimte en lounge zich op hogere niveaus bevinden. Het bouwvolume van 138 vierkante meter wordt volledig benut, waarbij elke centimeter efficiënt is ingericht. De open ruimte en het ontbreken van muren geven het gevoel van ruimte en licht. Het grote dakraam zorgt voor een straaltje zonlicht dat zelfs in het souterrain tot in de ruimtes doordringt.

Duurzaamheid en ecologische impact

De ecologische impact van het duinhuis is een van de belangrijkste aspecten van het ontwerp. Het gebouw is opgetrokken uit voornamelijk hout en glas, met een sterk accent op duurzame materialen. De houten elementen zijn op de wal voorgefabriceerd en op de bouwlocatie snel geïnstalleerd, wat de bouwtijd aanzienlijk verkortte. Dit was nodig om de bouw af te ronden voor het broedseizoen van de vogels in de duinen.

De houtconstructie is biologisch afbreekbaar en heeft een hoge isolatiewaarde. Door het gebruik van hout en moderne installatietechniek is het huis zeer energiezuinig. Er is geen centrale verwarming aanwezig, maar in plaats daarvan wordt er gebruikgemaakt van een houtkachel, die voldoende warmte levert voor de wintermaanden. Daarnaast zijn er zonnepanelen geïnstalleerd, die het huisje voorzien van de benodigde elektriciteit. De combinatie van goede isolatie en open ruimte zorgt voor een comfortabele temperatuur in het huis.

De architect koos voor een oplossing die de ecologische voetafdruk zo klein mogelijk hield. Door het huis deels onder de grond te bouwen, is niet alleen het zichtbare volume beperkt, maar ook de basis gelegd voor de goede isolatie. Het huis is opgetrokken uit hout, wat niet alleen een lagere ecologische voetafdruk oplevert, maar ook de transportkosten beperkt. Door te werken met een prefab systeem, dat op het vasteland voorgezaagd is, kon het huis als "bouwpakket" met de boot naar het eiland vervoerd worden.

Interieur: natuurlijke materialen en kleuren

Het interieur van het duinhuis is gecreëerd op basis van de natuurlijke omgeving. De kleuren en materialen zijn afgeleid uit het landschap. De ruwe, antracietkleurige kelderwanden van in het werk gestort beton ademen de sfeer van de basalten dijklichamen. Voor de leefruimten liet de architect, bij wijze van experiment, zandkleurig pigment aan het beton toevoegen, dat het materiaal warmer maakt en de relatie tussen binnen en buiten versterkt.

In de afwerking en stoffering van wanden en meubels kom je zowel het grijs en wit van de zee tegen als het geelgroen van het gras en het bruin van de struiken en heesters. De houtconstructie, onafgewerkt in het zicht gelaten, en de gewalste staalplaten waarmee het rookkanaal van de haard bekleed is, geven het huis iets ruigs. Voor de gevels koos Koehler western red cedar, een houtsoort die door oxidatie vergrijst, bij vochtig weer bijna zwart oogt en in de zon juist goud kleurt – net als het helmgras rond het huis.

De ruimtelijke opzet van het interieur maakt het mogelijk om elk hoekje efficiënt te gebruiken. Hoeken en koven zijn benut als bergruimte, installaties en toiletaccessoires zijn op hun beurt weggewerkt in de notenhouten kasten. De mooiste dubbelrol is weggelegd voor de gevel met de lichte helling, die vormt als vanzelf de loungebank op het terras. Met je rug tegen het warme hout, het gezicht in de zon en het geruis van de zee op de achtergrond, beleef je hier het ultieme vakantiegevoel.

Beleving van de omgeving

Het ontwerp van het duinhuis is gericht op de beleving van de omgeving. De ruimtes zijn zo geplaatst dat elke bewoner vanuit verschillende hoeken een ander uitzicht heeft. De ruimtes zijn zo opgezet dat er een gevoel van beweging ontstaat. De bewoners kunnen vanuit de verschillende ruimtes steeds een ander uitzicht krijgen. Het is alsof je op een wandeling door de duinen bent, waarbij je afwisselend over heuveltoppen en door de besloten ruimte van een duinpan loopt, langs waterkeringen en uitgestrekte zandvlaktes.

Conclusie

Het duinhuis van Jort Kelder is een uniek voorbeeld van ecologisch bouwen en architectonische creativiteit. Het ontwerp is gebaseerd op de unieke omgeving en de behoeften van de bewoners. De combinatie van duurzaamheid, natuurlijke materialen en een open ruimtelijke opzet maakt het tot een van de meest opvallende woningen op het eiland. Het huis is een visuele en functionele overwinning, waarin elke centimeter efficiënt is ingericht. De ecologische impact is een van de belangrijkste aspecten van het ontwerp, waarbij het gebruik van hout, moderne installatietechniek en zonnepanelen zorgen voor een zeer energiezuinig en duurzaam huis. Het interieur is gecreëerd op basis van de natuurlijke omgeving, waarbij de kleuren en materialen afgeleid zijn uit het landschap. De architecturale opzet is gericht op de beleving van de omgeving, waarbij elke ruimte een eigen sfeer heeft. Het duinhuis is een bewijs van het vermogen van architecten om ecologisch en functioneel te bouwen, zonder de esthetische kwaliteit te verliezen.