Kelderbier: Een ongefilterde bierstijl met unieke kenmerken

Published by Redactie on juli 6, 2025 | Category kelder

Kelderbier, ook wel bekend als zwickelbier, is een ongefilterde bierstijl die vooral wordt gevonden in Duitsland, maar ook in Nederland en andere landen wordt geserveerd. Het verschijnt vaak in de kelder van een brouwerij of in de horeca, waar het rechtstreeks uit het vat wordt getapt. Het is een bier dat op een natuurlijke manier wordt gebrouwd zonder filtratie, waardoor het ongefilterde, troebele karakter van het bier behouden blijft. In dit artikel worden de kenmerken, productie, smaak en toepassing van kelderbier besproken aan de hand van de informatie uit de bronnen.

Kenmerken van kelderbier

Kelderbier is een ongefilterd bier dat niet geklaard of gepasteuriseerd is. Dit betekent dat het bier niet volledig zuiver is en bevat nog resten van ingrediënten zoals hop, mout, gist en eiwit. Hierdoor ontstaat een unieke smaak die bijzonder pittig en vol van smaak is. De smaak kan variëren, afhankelijk van het type mout en hop dat in het bier zit. Zo kunnen er nuances van mout, karamel en noot voorkomen, en soms zelfs een lichte zoete noot van honing en graan.

Een ander kenmerk van kelderbier is het lage koolzuurgehalte. Dit komt doordat het bier tijdens het fermentatieproces niet volledig wordt afgesloten, waardoor het koolzuurgas ontsnapt. Hierdoor ontstaat er weinig schuimkraag, wat opvalt bij het serveren van het bier. De kleur van het bier varieert van goudgeel tot donker oranjebruin, afhankelijk van het soort mout dat is gebruikt. In de meeste gevallen heeft kelderbier een amberkleur, wat het dankt aan de licht gekarameliseerde mout.

Productie van kelderbier

Kelderbier wordt meestal gemaakt met een lage gisting, wat betekent dat het bier langzaam en zonder hoge temperatuur wordt gemaakt. Dit proces zorgt voor een lichte, frisse smaak en een lage alcoholinhoud. Het alcoholpercentage ligt rond de 5%. Er zijn echter ook varianten met hogere gisting, zoals tarwe- en pilsbieren, die een verschillende smaak kunnen hebben.

Bij de productie van kelderbier wordt de spiekkraan, ook wel de zogenaamde Zwickelhahn genoemd, gebruikt. Dit is een klein kranetje waarmee de brouwer een monster neemt van het ongefilterde groene bier, waarmee hij het bier kan testen en controleren. Hierdoor ontstaat de naam kellerbier, wat letterlijk "kelderbier" betekent.

Verschil tussen kelderbier en zwickelbier

Hoewel kelderbier en zwickelbier vaak als gelijkwaardig worden beschouwd, zijn er wel enkele verschillen. Zwickelbier is een minder smaakvolle variant van kelderbier en heeft een hoger koolzuurgehalte. Hierdoor ontstaat er een grotere schuimkraag, wat het bier een frisere en luchtiger karakter geeft. Zwickelbier wordt vaak gebruikt als aperitief, omdat het licht is en de eetlust kan opwekken.

Toepassing van kelderbier

Kelderbier is zeer geschikt om te combineren met verschillende gerechten. Het is een licht bier dat goed past bij pasta’s en (maaltijd)salades. Het is ook een uitstekend aperitief, omdat het de eetlust opwekt en een frisse, heldere smaak heeft. Daarnaast is kelderbier een populair bier in de horeca, waar het rechtstreeks uit het vat wordt getapt. Het wordt vaak geserveerd in grote hoeveelheden, zoals in de vorm van een tankbierinstallatie, die bestaat uit grote biertanks van 500 of 1000 liter.

Kelderbier in de horeca

In de horeca wordt kelderbier vaak geserveerd via een kelderbierinstallatie, die bestaat uit een grote biertank met een vaste plek en een geavanceerde uitrusting. Deze installatie zorgt ervoor dat het bier koud blijft en op de tap beschikbaar is. Een kelderbierinstallatie heeft een Poly-Urethaan mantel, die zorgt voor een betere isolatie en daardoor lagere energiekosten. Daarnaast bespaar je vergeleken met een kleinere installatie ook op het koolzuurverbruik en tapverlies.

De kelderbierinstallatie is geschikt voor grote hoeveelheden bier, zoals 500 of 1000 liter per tank. De maten van de tanks variëren, afhankelijk van de opstelling. Een klein kelderbier installatie bestaat uit 500 liter tanks, terwijl een groot kelderbier installatie bestaat uit 1000 liter tanks. De maten van de tanks zijn verschillend, afhankelijk van de opstelling (horizontaal of verticaal).

Kelderbier en rijping

Bij sommige bieren wordt het bier in de kelder gerijpt, waardoor het een diepere smaak krijgt. Dit proces wordt vaak gebruikt voor speciale bieren, zoals de Hertog Jan Grand Prestige of Grand Prestige Brut, die in de digitale Rijpingskelder kunnen worden bewaard. Het bier kan tot wel 17 jaar worden gerijpt, waardoor de smaak complexer en dieper wordt. Dit proces zorgt voor unieke smaakontwikkelingen en kan bijdragen aan een uniek bier-experience.

Kelderbier en de kwaliteit

Kelderbier is een ambachtelijk product met natuurlijke ingrediënten. Er is geen verschil tussen het vers gebrouwen bier in de brouwerij en tankbier. Het assortiment bestaat uit een volume van 125, 250, 500, 1000 liter of groter. De tanks op de bierwagens hebben een volume vanaf 1000 liter of groter. Kelderbier is een vorm van grootverpakking voor de horeca, waar het rechtstreeks uit het vat wordt getapt.

Conclusie

Kelderbier is een ongefilterde bierstijl met een uniek karakter en een lage alcoholinhoud. Het wordt vaak gebruikt als aperitief en past goed bij verschillende gerechten. In de horeca wordt het geserveerd via een kelderbierinstallatie, die zorgt voor een constante koele temperatuur en een goede kwaliteit. Bovendien kan kelderbier worden gerijpt, waardoor het een diepere en complexere smaak ontwikkelt. Kelderbier is een populair bier dat zowel in de horeca als bij particulieren wordt geserveerd.

Bronnen

bier